Viet Luan 3256 10-7-2020
https://vietluan.com.au
https://vietluan.com.au
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
* TRANG 34 - SỐ <strong>3256</strong> - THỨ SÁU (Friday, July <strong>10</strong>, <strong>2020</strong>)<br />
Khi Úc đối đầu với Trung Quốc<br />
Phạm Đức Đồng Hùng<br />
Thay vì giận dữ, tức tối phản ứng<br />
với “Chiến lược phòng thủ <strong>2020</strong>”<br />
(<strong>2020</strong> Defence Strategy Update) mà<br />
Thủ tướng Scott Morrison công bố ngày<br />
1.7.<strong>2020</strong>, Trung Quốc chỉ… lên giọng<br />
đạo đức.<br />
Trước tin Úc tăng ngân sách quốc<br />
phòng lên 40% để xây dựng một lực<br />
lượng đủ sức đối phó với một Trung<br />
Quốc ngày càng hung hăng hơn tại khu<br />
vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, phát<br />
ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc<br />
Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) đã không<br />
giữ phong thái “chiến lang” đặc trưng<br />
của mình điềm đạm khuyên răn: “Tất cả<br />
các quốc gia nên tránh né việc chạy đua<br />
vũ trang. Hãy kềm chế, đừng mua những<br />
thiết bị quân sự không cần thiết”.<br />
“Thối” như là bài giảng đạo đức của<br />
một tên đồ tể, khuyên người khác nên ăn<br />
chay để tránh việc… sát sinh.<br />
Trung Quốc không cay cú và giận dữ<br />
vì Úc đã bước qua lằn ranh đỏ từ lâu và<br />
chỉ mới đây còn có gan “vuốt râu hùm”<br />
khi thúc đẩy cuộc điều tra quốc tế về<br />
nguyên nhân phát sinh và truyền nhiễm<br />
của dịch Covid-19. Về chiến lược quốc<br />
phòng, Úc đã khiến Trung Quốc đùng<br />
đùng giận dữ cách đây những 11 năm<br />
với Bạch thư Quốc phòng “Defending<br />
Australia in the Asia Pacific Century:<br />
Force 2030” công bố năm 2009, chính<br />
thức xem Trung Quốc là mối đe dọa.<br />
Để hiểu rõ hơn vấn đề này, chúng ta<br />
cần ôn lại những khái niệm cốt lõi và căn<br />
bản trong chiến lược quốc phòng Úc.<br />
Chiến lược và lực lượng<br />
Việc xây dựng lực lượng quốc phòng<br />
- bao gồm tuyển mộ huấn luyện quân<br />
nhân, cấu trúc lực lượng và mua sắm<br />
trang bị vũ khí - tùy thuộc vào chiến<br />
lược phòng thủ. Và chiến lược này thì<br />
xây dựng trên nhận thức về “mối đe<br />
doạ” đối với nền an ninh quốc gia.<br />
Từ lâu nước Úc nhận thức rằng mối<br />
đe doạ lớn nhất của mình xuất phát từ<br />
phương Bắc. Để bảo vệ mình, Úc chủ<br />
trương củng cố quan hệ liên minh quân<br />
sự chặt chẽ với Mỹ, đều đặn gởi quân<br />
trong các chiến dịch quốc tế do Mỹ chủ<br />
xướng như một cách “đóng bảo hiểm<br />
quốc phòng”: Úc bị đe doạ thì Mỹ sẽ ra<br />
tay bảo vệ như một cách thanh toán tiền<br />
bảo hiểm.<br />
Nhưng không chỉ đơn thuần dựa vào<br />
Mỹ, Úc phải tự vệ và vấn đề đặt ra là sẽ<br />
tự vệ như thế nào.<br />
Rõ ràng, nếu muốn tấn công Úc, “mối<br />
đe dọa phương Bắc” chỉ có thể tấn công<br />
hay tiến quân bằng đường hàng không<br />
hay đường biển, do đó Úc tập trung tài<br />
nguyên vào việc xây dựng hải quân và<br />
không quân để chặn đứng mối đe dọa<br />
này từ xa. Quan niệm này thống trị chính<br />
sách quốc phòng Úc hầu như suốt cả thế<br />
kỷ 20 nên suốt thời gia đó lục quân chỉ<br />
được “chia phần” khoảng 15% ngân<br />
sách quốc phòng.<br />
Nhưng trên thực tế thì từ Đệ Nhị Thế<br />
Chiến đến nay, hải quân và không quân<br />
Úc hầu như chỉ để làm cảnh trong khi<br />
lục quân liên miên đụng trận. Từ Triều<br />
Tiên đến Papua New Guinea, Malaysia,<br />
Việt Nam rồi Irap, Afghanistan. Gần đây<br />
trong cuộc chiến chống IS tại Syria và<br />
Iraq, Úc chỉ đưa không quân tham chiến,<br />
lục quân thì chỉ cử cố vấn đến huấn luyện.<br />
Hàng chục năm qua Úc chỉ đem lục<br />
quân sang “bình định” các vùng đệm bên<br />
ngoài “chu vi phòng thủ” của mình, hay<br />
xa hơn là Việt Nam, Aghanistan hay Iraq<br />
như một cách đóng bảo hiểm an ninh<br />
cho Mỹ. Lục quân Úc được chia phần<br />
không bao nhiêu nhưng phải đánh nhau<br />
thật là nhiều trong khi hai quân chủng<br />
con cưng là hải quân và không quân hầu<br />
như chỉ ngồi chơi xơi nước, tham gia các<br />
chiến trường trên theo lối công tử bột.<br />
Bởi vậy sau chiến dịch Đông Timor<br />
vào năm 1999, chính phủ John Howard<br />
mới bắt đầu xét lại vai trò của lục quân<br />
trong Bạch thư quốc phòng 2000. Vấn<br />
đề đặt ra là: bất cứ xáo trộn nào của khu<br />
vực cũng ảnh hưởng đến quyền lợi và<br />
nền an ninh của Úc. Để bảo vệ an ninh<br />
và quyền lợi của mình, Úc phải tích cực<br />
đưa quân sang các quốc gia láng giềng<br />
để củng cố sự ổn định của khu vực.<br />
Sau vụ khủng bố ngày 11.9.2001 thì<br />
tầm đe doạ còn được nhìn trong một<br />
phối cảnh mới: chủ nghĩa khủng bố là<br />
mối đe doạ toàn cầu và Úc phải tham gia<br />
vào nỗ lực chặn đứng. Điều này ngụ ý là<br />
“ở đâu có khủng bố, ở đó có quân Úc”<br />
và trách nhiệm này phải đặt trên vai lục<br />
quân, đặc biệt là lực lượng biệt kích.<br />
Lúc này giới hoạch định chiến lược<br />
tại Bộ Quốc phòng cho rằng xác suất về<br />
“mối đe dọa phương Bắc” rất thấp trong<br />
khi những năm qua Úc chỉ đối mặt với<br />
những đe dọa gián tiếp qua những bất ổn<br />
của khu vực. Như vậy thì trong khi tiếp<br />
tục củng cố khả năng phòng thủ bằng<br />
đường biển và đường không, Úc cần phải<br />
tái định hướng đường hướng quốc phòng<br />
để có một sự đầu tư hợp lý cho lục quân.<br />
Điều này dẫn đến chủ trương ưu tiên<br />
xây dựng lực lượng viễn chinh và những<br />
đơn vị biệt kích để có thể phản ứng<br />
nhanh tại bất cứ điểm nóng nào trên thế<br />
giới. Làm như thế, Úc sẽ trở thành một<br />
thành viên tích cực của cộng đồng thế<br />
giới và của các liên minh phòng thủ mà<br />
mình là một thành viên, do đó khi Úc<br />
lâm sự thì các đồng minh của Úc sẽ chìa<br />
một bàn tay.<br />
Tuy nhiên sự trỗi dậy của Trung Quốc<br />
đã làm thay đổi hướng đi này. Từ Bạch<br />
thư Quốc phòng 2009 đến Bạch thư 2016<br />
và bản “Cập nhật chiến lược phòng thủ<br />
<strong>2020</strong>” mới đây, Úc chú ý nhiều hơn đến<br />
“mối đe dọa phương Bắc”, do đó càng<br />
nhấn mạnh đến chiến lược “hải không”<br />
và đầu tư nhiều hơn cho chiến tranh<br />
mạng.<br />
Mối đe dọa phương Bắc<br />
Suốt một thời gian dài “mối đe dọa”<br />
này được nhìn qua hình ảnh của láng<br />
giềng Indonesia và đến đầu thế kỷ 21 thì<br />
Úc bắt đầu “suy nghĩ” về sự sự trỗi dậy<br />
của Trung Quốc, tuy nhiên đến gần một<br />
thập niên năm sau, khi ông Kevin Rudd<br />
lên cầm quyền, Úc mới chính thức xem<br />
Trung Quốc là mối đe dọa.<br />
Tác giả Bạch thư Quốc phòng 2009<br />
là ông Michael Pezzullo, lúc đó là Phó<br />
Tổng thư ký Bộ Quốc phòng. Để thay<br />
đổi cái nhìn này, ông đã bác bỏ quan<br />
điểm của những giới chức tình báo cao<br />
cấp, lúc đó cho rằng sự bành trướng<br />
quân sự của Trung Quốc không hàm ý<br />
một sự đe doạ với nền an ninh của Úc<br />
trong tương lai lâu dài.<br />
Cuối năm 2008 ông Peter Varghese,<br />
nguyên Giám đốc Sở tình báo Quốc gia<br />
(Office of National Assessments: ONA),<br />
đã viết kiến nghị lên nguyên Thủ tướng<br />
Kevin Rudd bày tỏ sự lo ngại của mình<br />
trước đường lối quốc phòng của ông<br />
Pezzullo. Theo ông này thì quan niệm<br />
sai lầm của ông Varghese sẽ làm “lệch<br />
lạc” việc phân bổ tài nguyên mà quốc gia<br />
dành cho mục tiêu quốc phòng. Cần nói<br />
thêm là hiện ông Peter Varghese là Viện<br />
trưởng danh dự của Đại học Queensland,<br />
một đại học bị tố là “thân” nếu không<br />
nói là “nịnh” Trung Cộng. Hiện ông<br />
Varghese và Viện trưởng Peter Hoj và<br />
cả đại học Queensland đang bị sinh viên<br />
Drew Pavlou ủng hộ Hồng Kông kiện<br />
lên Tòa Thượng thẩm Queensland đòi<br />
bồi thường $3.5 triệu vì đã có hành động<br />
“xâm phạm hợp đồng”.<br />
Lúc đó, cuối năm 2008, ONA và Cục<br />
tình báo quốc phòng Úc (DIO) cho rằng<br />
Trung Quốc không phải là mối đe doạ<br />
trực tiếp của Úc, việc Trung Quốc củng<br />
cố quân đội chẳng qua là cách thức để<br />
phòng thủ trước sức mạnh của hải quân<br />
Mỹ tại Thái Bình Dương. Theo hai cơ<br />
quan tình báo này thì tới năm 2030 “môi<br />
trường chiến lực của Úc” sẽ đối mặt với<br />
hai thách thức rộng lớn. Thứ nhất là sự<br />
bất ổn của những quốc gia nằm trong<br />
vùng độn bên ngoài chu vi phòng thủ<br />
của Úc, từ East Timor cho đến các đảo<br />
quốc Thái Bình Dương như Vanuatu và<br />
Fiji. Thứ hai là các cuộc xung đột sâu<br />
hơn từ các lực lượng phiến loạn tại các<br />
quốc gia trong giai đoạn chuyển tiếp như<br />
Afghanistan.<br />
Bây giờ, chúng ta đã thấy rõ là ONA<br />
và DIO hoàn toàn thiếu viễn kiến trong<br />
khi ông Rudd và Pezzullo thực sự có<br />
tầm nhìn xa. Lúc đó ông Rudd và ông<br />
Pezzullo đều dự đoán rằng cuối cùng<br />
thì sẽ đến lúc Trung Quốc ra mặt thách<br />
thức uy quyền quân sự mà Mỹ đang cầm<br />
giữ tại vùng Đông Á, do đó Úc phải tính<br />
trước chuyện đường dài. Dĩ nhiên, Bạch<br />
thư Quốc phòng này không trực tiếp nên<br />
tên Trung Quốc, nhưng rõ ràng lúc này<br />
cụm từ “mối đe doạ từ phưong Bắc” đã<br />
ám chỉ nước này.<br />
Ngày 2.5.2029 Bộ quốc phòng Úc đã<br />
công bố bạch thư dày 140 trang mang<br />
tên “Defending Australia in the Asia<br />
Pacific Century: Force 2030” (Tạm<br />
dịch: Phòng thủ nước Úc trong Thế kỷ<br />
Á Châu - Thái Bình Dương: Lực lượng<br />
tới năm 2030).<br />
Bạch thư thừa nhận rằng Mỹ vẫn là<br />
đồng minh không thể thiếu của Úc, tuy<br />
nhiên Úc cần phải tự lực cánh sinh nhiều<br />
hơn nữa. Chính vì thế nên bất kể tình<br />
hình kinh tế đang suy thoái, chính phủ<br />
đã tăng ngân sách quốc phòng.<br />
Lúc đó ngân sách quốc phòng là $22.1<br />
tỷ một năm và chính phủ sẽ tăng lên 3%<br />
trong giai đoạn từ 2017 đến 2018 và tăng<br />
2.2% từ 2018 đến 2030. Phần tăng này<br />
để trang bị thêm cho sức mạnh của hải<br />
lực và không lực với nhiều tàu ngầm<br />
mới, trực thăng chiến đấu trên biển, các<br />
khu trục hạm và tuần dương hạm, các<br />
chiến đấu cơ mới với các hệ thống hỗ<br />
trợ và vũ khí. Tóm lại, lúc này Úc nhắm<br />
đến mục tiêu, thứ nhât là xây dựng một<br />
lực lượng hải quân có khả năng làm chủ<br />
vùng biển cách bờ ít nhất là 1,000 hải lý;<br />
thứ hai là xây dựng một lực lượng không<br />
quân đủ sức để phối hợp với các hạm đội<br />
Úc trên vùng biển rộng lớn này.<br />
Trung Quốc đã cực kỳ giận dữ trước<br />
bạch thư này nhưng thoạt đầu cố giữ im<br />
lặng vì sợ gây tác dụng ngược. Lúc đó<br />
Trung Quốc mong đợi chính phủ Úc phê<br />
chuẩn dự án đầu tư $19.5 tỷ của Tổng<br />
công ty nhôm quốc doanh (Chialco) vào<br />
công ty hầm mỏ Rino Tinto, bất cứ lời<br />
qua tiếng lại nào cũng sẽ gây bất lợi cho<br />
nỗ lực trên. Nhưng hai tháng sau, khi dự<br />
án này bị bác, Trung Quốc lập tức trả<br />
thù, vừa ra lệnh bắt giam toán nhân viên<br />
bốn người của Tổ hợp hầm mỏ Rio Tinto<br />
ở Thượng Hải với cáo buộc gián điệp,<br />
trong đó có một công dân Úc gốc Hoa<br />
tên Hu Shitai (Hồ Sư Thái), và ba nhân<br />
viên quốc tịch Trung Hoa.<br />
Lúc đó một nhà ngoại giao Trung<br />
Quốc phát biểu với tờ The Age: “Như là<br />
người nói thạo tiếng Trung Quốc, Thủ<br />
tướng Kevin Rudd là cái cầu nối giữa<br />
Trung Quốc và Mỹ. Thế nhưng trên thực