CHUYÊN ĐỀ ĐIỆN XOAY CHIỀU VẬT LÝ 12 - GV NGUYỄN XUÂN TRỊ - CHỦ ĐỀ 01-13 (KIẾN THỨC CƠ BẢN - CÁC DẠNG TOÁN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI)

CHỦ ĐỀ 3
GIÁ TRỊ TỨC THỜI CỦA ĐIỆN ÁP VÀ DÒNG ĐIỆN
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT CƠ BẢN
+ Cường độ dòng điện trong mạch: i = I0 cos( ω t + ϕ
i)
ϕ
u
= ϕ
R i
+ Hiệu điện thế hai đầu điện trở :
u = U cos ω t + ϕ = U cos ω t + ϕ
+ Hiệu điện thế hai đầu cuộn cảm thuần:
π
ϕ
uL
= ϕ
i +
2
π
uL = U0L cos( ω t + ϕ
u ) = U ( )
L 0L
cos ω t + ϕ
i
+ = −U0Lsin ω t + ϕi
2
+ Hiệu điện thế hai đầu tụ điện :
π
ϕ
uC
= ϕ
i −
2
π
uC = U0C cos( ω t + ϕ
u ) = U ( )
C 0C
cos ω t + ϕi − = U0Csin ω t + ϕi
2
( ) ( )
R 0R uR
0R i
Biểu diễn cả bốn hàm i; u
R
; u
L; u
C
trên cùng một đường tròn lượng giác như sau:
+ Cường độ dòng điện trong mạch:
i = I cos( ω t + ϕ ) là hàm cosin
0 i
cùng chiều trục cosin có chiều (+)
từ trái sang phải với biên độ là imax = I0
+ Hiệu điện thế hai đầu điện trở:
( )
u = U cos ωt + φ là hàm cosin
R 0R i
cùng chiều trục cosin có chiều (+) từ trái sang phải với biên độ là uR max
= U0R
+ Hiệu điện thế hai đầu cuộn cảm thuần: u U sin ( t )
= − ω + ϕ là hàm trừ sin ngược chiều
L 0L i
trục sin nên có chiều (+) hướng từ trên xuống với biên độ u
Lmax
= U0L
. Pha φ
+ Hiệu điện thế hai đầu tụ : u U sin ( t )
C 0C i
DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL
uL
π
= φi
+
2
= ω + ϕ là hàm sin cùng chiều trục sin nên có
π
chiều (+) hướng từ dưới lên với biên độ uCmax
= U0C
. Pha φu
= φ
C i
−
2
Trong các đề thi ĐH và CĐ thường cho dạng trắc nghiệm xác định các giá trị tức thời của
điện áp hoặc dòng điện trong mạch điện xoay chiều. Dạng này có nhiều cách giải. Sau đây
là 3 cách thông thường. Xét ví dụ điển hình sau:
O
u
u
C
L
u
R
i
43