06.11.2014 Views

fragmento

fragmento

fragmento

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Horizontes del saber I<br />

Tekerani yaretya Colón aipatsiteki ijitantakarori América, ipokitaka peerani<br />

pashinipe atiri amajatirori nija poñaachari nampitsiki jitachari Nórdicos<br />

(vikingos), irotake opashinitantajari ikantajiro abisaintsirini peerani<br />

kemperi ora: iñabakajeitantakari apite nampitsi, oñabakaantakari<br />

apite kenkishiriantsi, chora okarati opajiyetaja oka ikantakeri europasati<br />

“okonijatantakari América”.<br />

Okantabetaka opashiniyeti opajiyeta ñabakantsika, iro abisaintsiri peerani<br />

te iyobentabakeroji areetakeri, ijitanake te antimeji arori kipatsikika.<br />

Te iyotakotabakero pashini akantashita akenkishiria, añanati añaane,<br />

ameyetari ikemejeita iriori aretakeiri aipatsiteki.<br />

Yaretantakari Colón aipatsiteki América, yamakeri ishaninkape ishipañori<br />

iri meeka jibatakeriri, isabikajeitapake nampitsiki jitachari meeka Haití,<br />

Republica Dominicana impoiji Cuba. Ipokitanaka iriori Hernán Cortez<br />

isabikajeitapake nampitsiki jitachari México. Ipokitanaka aisati Francisco<br />

Pizarro ikenimoitapake aipatsiteki iñaapakeri meeka iinkape. Abisake<br />

osarentsi, meeka yora pinkatsari Felipe II iri pokakaanakeriri pashinipe<br />

ishipañori.<br />

Ipokajeitantapakari pashinisati atiripe aipatsiteki, okantashitanaja<br />

irañantare intakaantarori atiripe sabikajeitatsirini asabikajika arori.<br />

Ipokajeitakera pashini atiri yamajeitakero osheki mantsiyarentsipe, kemperi<br />

ora viruela, el tifus jero katsirentsipe obamaanakeriri atiripe peerani.<br />

Obakerara yarejeitaka ishipañoripe osheki ikaratini atiri sabikabeitachaniri<br />

areetakaro ora 80 miyooneshi, abisake osheki osarentsi ara 1880,<br />

kapichajitanajei te ashekitanaje akaratanaji 20 miyooneshi. Irokantacha,<br />

yaanakero aisati mantsiyarentsi jitachari katsitsinitaantsi. Obamake aisati<br />

osheki ishipañori.<br />

Yamajeitakero aisati iriñaane iñanatantapakariri atiripe sabikabeitachaniri,<br />

oka ñaantsipe ojitanaka ishipañori impoiji portugués. Meeka te<br />

iriñabetakanajeroji irineane maaroni acharineitepe, ijokakaanakeri<br />

yameyetarini. Yoinijanakeri ikantakota tasorentsi, iramanakanakeri<br />

okantakotiri ikemisantiri katorikosati. Meeka yaabakajeitanaka pashinisati<br />

atiri. Ari opoñanakari ipashiniyetanake ashaninkape.<br />

Yarejeitakara aipatsiteki América yokape ashipañori jeri portugueses,<br />

yaitapake oorote jeri kireekipe kitatachari kipatsiki. Yaanake osheki ooro<br />

ikarati 200, yaanake aisati osheki kireeki ikarati 17 miiri torerarashi.<br />

60

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!