Mmedea burduli qarTuli tradiciuli samedicino kultura

unebrivi garemo, klimati, sasmeli wyali da sxva
faqtorebi garkveulwilad ganapirobeben daavadebaTa
gavrcelebis geografias da maT regionalur
Taviseburebebs. Ggeo_klimaturi garemo
mravalferovnebiT xasiaTdeba saqarTveloSi, aris
erTimeorisagan gansxvavebuli mikroklimaturi kuTxeebi.
Sesabamisad, eTnografiuli masala saintereso suraTs
iZleva saqarTveloSi gavrcelebuli daavadebebis
regionaluri Taviseburebebis Sesaxeb.
Hhipokrate kolxeTis dablobis
bunebriv_geografiul garemos ukavSirebs malarias,
riTac iqauri mcxovreblebi arian daavadebulni
(yauxCiSvili, 1955: 19_20.).
iakob curtaveli aRwers ra qvemo qarTlis uvargis
klimats, mas ukavSirebs iq gavrcelebul daavadebebs:
,,Jamsa zafxulisasa cecxlebr Semwueli igi
mxurvalebaÁ, qarni xorSakni da wyalni mavnebelni,
romlisa mkvidrnica mis adgilisani _ savseni seniTa,
wyliTa gansivebulni, da ganyviTlebulni, dawertilni
da damWnarni da damRierebulni, Caradovanni, pirmsivanni
da dRemokled cxorebulni; da moxucebulni ara vin ars
maT qveyanaTa~ (curtaveli, 1986: 72.).
sapirispiro suraTs xatavs giorgi merCule
,,grigol xancTelis cxovrebaSi~, romlis mixedviTac
tao_klarjeTi jansaRi haviTa da janmrTeli
mosaxleobiT gamoirCeva _ ,,rameTu bunebiT erT gvam ars
qveyanaÁ udabnoTaÁ maT da keTilad Sezavebul mzisagan
da haerisa. rameTu arca friadi sicxeÁ Seswvavs maT da
arca gardareuli sicive Seaurvebs myofTa misTa.
Aaramed ganwesebiT dgas Tvissa sazRvarsa unotioÁ,
uxorSakoÁ, umiwoÁ, mzvareÁ. rameTu kacTa naxWani
ferxTani araodes Tixian eqnebian svlasa maTsa. xolo
wyali keTili da SeSaÁ nebisaebr unaklulod aqvs
aRmocenebuli qviSaTa maT Sina, uricxvi maRnari da
278