ufliswulisa da SinaurebTan naCxubar kaxelisa mkvleli ...
ufliswulisa da SinaurebTan naCxubar kaxelisa mkvleli ...
ufliswulisa da SinaurebTan naCxubar kaxelisa mkvleli ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
literaturuli gazeTi<br />
#92<br />
15 - 28 Tebervali 2013<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
aka morCilaZe<br />
<strong>ufliswulisa</strong> <strong>da</strong><br />
<strong>SinaurebTan</strong> <strong>naCxubar</strong><br />
<strong>kaxelisa</strong><br />
es Zveli ambavi iyo, iseTi Zveli, rogorc ganjinaSi<br />
Senaxuli, sagul<strong>da</strong>gulod <strong>da</strong>kecili,<br />
TokebiT Semokruli, Semagrebuli papiseuli<br />
nabadi, romlis gamoxveulobaSiac vin icis, ra<br />
SeumalniaT Zvelebs, egeb sulac, saqarTvelos<br />
cxeli guli.<br />
II-III<br />
vano CxikvaZe<br />
beqa qurxuli<br />
* * *<br />
<strong>da</strong>rdma SemWama, javrma gamomxra _<br />
`erTic mimRere,~<br />
Cumad ratom xar<br />
guli gaqvav<strong>da</strong>, yeli amoxma _<br />
am ufskruli<strong>da</strong>n<br />
rodis amoxval<br />
miTxar, rodemde, miTxar, ra mox<strong>da</strong>,<br />
Cumad ratom xar<br />
Cumad ratom xar!<br />
<strong>mkvleli</strong><br />
zRva wynari iyo. Sors, horizontisken<br />
gaSlili, Cumi SrialiT frTxilad exebo<strong>da</strong><br />
napirs. wynarad cimcimeb<strong>da</strong> zemoT ga<strong>da</strong>-<br />
Slili, lurji, Rrma <strong>da</strong> ucxo cis qveS.<br />
lurj mokrialebul caze uzarmazari,<br />
fTilebad Sekruli TeTri Rrubeli kosmosuri<br />
xomaldiviT mocurav<strong>da</strong> <strong>da</strong> motortmane<br />
zRvaSi ireklebo<strong>da</strong>.<br />
Tbil, odnav aSlil talRebSi micurav<strong>da</strong>.<br />
mere CayvinTa, Tvalebi gaaxila <strong>da</strong><br />
zRvis momwvano, moyviTalo, mrume wyalSi<br />
TeTrad, nawyvet-nawyvet Camoyolebuli<br />
mzis sxivi <strong>da</strong>inaxa, romelic fskerisken<br />
miikvlev<strong>da</strong> gzas.<br />
IV-V<br />
VI-VII<br />
leila beroSvili<br />
gamozamTreba<br />
iyo vinme, vinc ar gagimeta<br />
iyvnen, rogor ar iyvnen _ Cemamde<br />
gar<strong>da</strong>cvlilebi: yvarlis<br />
boloze <strong>da</strong>xvretili <strong>da</strong> fiCxwayrili,<br />
gakulakebuli papaCemi<br />
lazare, omSi ugzoukvlod <strong>da</strong>karguli<br />
dedis Zma _ Tvrameti wlis<br />
elizbari, bebiaCemis de<strong>da</strong> _ nuSo<br />
bebo _ bavSvs rom rames <strong>da</strong>avalebdnen,<br />
is wamofrindebo<strong>da</strong> Turme...<br />
vin mosTvlis, Zalian bevrni arian...<br />
axla ucnobebi! mTeli cxovreba<br />
me <strong>da</strong> is ucnobebi erTmaneTisken mivikvlevT<br />
gzas, magram RmerTi ar<br />
gvimetebs _ ucnobebad <strong>da</strong> erTmane-<br />
Tis uaxloes a<strong>da</strong>mianebad vrCebiT!..<br />
VIII-IX<br />
iv-v<br />
guram odiSaria<br />
interviu<strong>da</strong>n<br />
rogorc mwerals yvelaze metad<br />
momwons `literaturuli gazeTi~<br />
Tavisi siaxleebiT, debiutantebiT,<br />
manamde gamouqveynebeli masalebiT,<br />
magram rogorc ministrs, gamiWirdeba<br />
erTmniSvnelovnad gipasuxoT,<br />
gaagrZelebs kulturis saministros<br />
mier <strong>da</strong>arsebuli gazeTi sicocxles<br />
Tu ara. me vfiqrob, rom safrTxe ar<br />
un<strong>da</strong> Seiqmnas, <strong>da</strong>narCens literatorTa<br />
sabWo gvetyvis.<br />
XII-XIII<br />
baTu <strong>da</strong>nelia<br />
interviu<strong>da</strong>n<br />
ar vwer, roca ar mewereba,<br />
<strong>da</strong> kidev ar vwer, roca vqeifob,<br />
televizors vuyureb,<br />
roca vTamaSob, roca vseirnob,<br />
roca mZinavs, roca vicini,<br />
honorars viReb, roca<br />
fuls viTvli, roca vtiri,<br />
roca wigns vkiTxulob, Tumca<br />
yovelive zemoCamoTvlili,<br />
gar<strong>da</strong> tirilis <strong>da</strong> wignis kiTxvisa,<br />
iSviaTad miwevs.<br />
XIV-XV
2 literaturuli gazeTi<br />
proza 15 - 28 Tebervali 2013<br />
<strong>da</strong> esec im cxeli gulis ambavi ar<br />
iyo, gana sxva risa<br />
es ambavi axla bevrs aRaravis axsov<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> visac SemTxveviT gaaxsendebo<strong>da</strong>,<br />
is imav wams SiSiT nemss <strong>da</strong> Zafs moi-<br />
Zebni<strong>da</strong>, piri amovikero, ZilSiac ar<br />
wamomcdeso.<br />
es iyo maSin, roca imperatori jerac<br />
ar <strong>da</strong>badebuliyo <strong>da</strong> dedofali xatael<br />
ki fexmZimed Seqniliyo <strong>da</strong> dedofalsa<br />
<strong>da</strong> mefesac didi molodini<br />
Sehqmno<strong>da</strong>T, raxan pirvel ufliswuls<br />
moelodnen. egeb qalsac, magram ufro<br />
ki mefeni ufliswuls moelian. Tanac<br />
pirvels.<br />
amitomac isini RmerTs SesTxovdnen<br />
kargs bedsa <strong>da</strong> iol mologinebas <strong>da</strong><br />
mcodne qalnic <strong>da</strong> eqimnic <strong>da</strong>strialebdnen<br />
dedofals. es iyo, mxolod,<br />
rom dedofali muclad didi iyo vidre<br />
Cveulebrv moxdeba xolme <strong>da</strong> rac<br />
ufro uwev<strong>da</strong> dro, miT siaruli uWir<strong>da</strong>.<br />
isa myofob<strong>da</strong> maSindel TbilisSi,<br />
gadmokidul aivnian saxlSi <strong>da</strong> imis ukana<br />
oTaxebSi.<br />
dedofals im dros hyvarebo<strong>da</strong> im<br />
aivanze jdoma <strong>da</strong> <strong>da</strong>bla qalaqis<br />
cqera, mefes ki, im kurTxeuls, es misi<br />
jdoma aSfoTeb<strong>da</strong>, aivani Zvelia <strong>da</strong><br />
Wrialic undo gaudiso, mitom, gaumagrebinebia,<br />
magram dedofali imis<br />
mere Turme aRarc gadio<strong>da</strong> im aivanze,<br />
radganc nelnelaT <strong>da</strong>swyebia ucnauri<br />
Cvenebani <strong>da</strong> <strong>da</strong>mafiqralni sizmarni,<br />
imaT gamokvlevasa <strong>da</strong> RelvaSi ki aburdula<br />
<strong>da</strong> aRar ki ico<strong>da</strong>, ra eqna.<br />
yoveli ese Cveneba mosdio<strong>da</strong> ZilSi<br />
<strong>da</strong> sul nairgvari iyo. ase rom, mefec<br />
<strong>da</strong>ufiqrebia <strong>da</strong> miuxvdnen, rom mRelvare<br />
iyo dedofali xatael <strong>da</strong> eqimebs<br />
uTqvamT, amisTvis mSvidi Zilis<br />
wamlebia gamosadegario, rom rac<br />
rames naxavs, ver <strong>da</strong>imaxsovros, anu<br />
usizmrod iyoso. oRon<strong>da</strong>co, <strong>da</strong>ematebinaT,<br />
raxan fexmZimobis bolo Tvea,<br />
mainc amgvar wamlebis <strong>da</strong>levinebas<br />
moveridebiT, ra ici, muclad ra<br />
gauWiroso.<br />
mxolod axsnam misi mdgomareobisa<br />
dedofals ver uSeRavaTa <strong>da</strong> imis<br />
SfoTva gagrZel<strong>da</strong>, raT meCveneba <strong>da</strong><br />
mesizmreba amouxsneli rameebio,<br />
ueWvelad raime und amovimoqmedoTo,<br />
eubnebo<strong>da</strong> mefes <strong>da</strong> egeb, TeleTs wavideTo.<br />
karis mRvdelni loculobdnen<br />
<strong>da</strong> kaTalikosic mcxeTaSi avedreb<strong>da</strong><br />
de<strong>da</strong>s Cvensas dedoflis keTilad<br />
yofnas <strong>da</strong> eqimebi ki ar urCevdnen, rom<br />
emgzavra, dedofals ki swored<br />
molocva undo<strong>da</strong> <strong>da</strong> hfiqrob<strong>da</strong>, rom<br />
swored es <strong>da</strong>amSvidebs Cem warmosaxvebs<br />
<strong>da</strong> gandevnis im SiSTa sxeulebs,<br />
mosvenebas rom ar maZleveno.<br />
Tumca ki, rogor un<strong>da</strong> emgzavra am<br />
mucliT, ara fiqrob<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong> erTi kargi Semodgomis dilac<br />
gaTen<strong>da</strong> <strong>da</strong> dedofalma uxmo mSfoTav<br />
zanzalakiT pirisfareSebs <strong>da</strong> logini<strong>da</strong>n<br />
wamoudgom Tavis xeliT <strong>da</strong>swera<br />
werili mefesTan wasaRebi. mefe maSin<br />
iyo Turme dilidnave ga<strong>da</strong>suli<br />
sololakis xevzed, raxan iq moxSirebuliyo<br />
naxirze mglebis Semoteva <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>Rma glexebi Zaliana swuxdnen,<br />
imaTi batonebi ki veras axerxebdnen<br />
mgelTa winaaRmdeg <strong>da</strong> mefec asuliyo,<br />
ra viRonoTo. erTi kargi kvalis maZiebeli<br />
hyolo<strong>da</strong>, tkbilo gogia <strong>da</strong> is<br />
waeyvana suraTis asaxsnelad.<br />
dedoflis werili mefisTvis<br />
pir<strong>da</strong>pir sololakzed aetana dedoflisav<br />
Sikriks <strong>da</strong> imis wamkiTxav mefes<br />
saqme miegdo <strong>da</strong> usityvod, martosve<br />
gamoeWenebina <strong>da</strong>bla, asre rom Zlivs<br />
wamosweodnen wyalgaRma. imas pir<strong>da</strong>pir<br />
Tavisi lurja moegdo fericvalebis<br />
eklesiis karTan <strong>da</strong> Sevardniliyo<br />
dedoflis aivnian oTaxebisken.<br />
im werilSi ewera axalgaRviZebuli<br />
dedoflis Cveneba, rom ueWvelad un<strong>da</strong><br />
gaemgzavros kaxeTs <strong>da</strong> moilocos alaverdis<br />
taZari, raxan ase Caesma sizmarSi<br />
<strong>da</strong> ebrZana wavides marto, vi-<br />
Tarca erTi vinme momlocveli <strong>da</strong> ara<br />
sdios ojaxma, amalam <strong>da</strong> jarma.<br />
mefe aaRelva am ambavma <strong>da</strong> dedoflis<br />
mondomebisa <strong>da</strong> simamacis miuxe<strong>da</strong>vad,<br />
rom am mdgomareobaSi myofs<br />
emgzavra, iman mainc ga<strong>da</strong>wyvita gasaubrebo<strong>da</strong><br />
xucesebs, raxan eSfoTebo<strong>da</strong><br />
dedoflis sizmri<strong>da</strong>n gamotanifragmenti<br />
li suraTis warmodgenac ki, uCemod<br />
rogor un<strong>da</strong> wavides, isec ZlivsRa <strong>da</strong>dis,<br />
an<strong>da</strong> kaxeTis gzaze rogor gavuSva<br />
jaris gareSe, im gzebis yaCaRoba <strong>da</strong><br />
lekianoba xom jerac cnobiliao. dedofali<br />
ki swored amas iTxov<strong>da</strong>, ase<br />
meCvena <strong>da</strong> mesma, rom un<strong>da</strong> wavide, vi-<br />
Tar erTi qarTveli qali, erTi kaxeli<br />
qali, mitomac <strong>da</strong>miZaxa alaverdma,<br />
imis wmin<strong>da</strong> giorgim, ueWvelad vaJi<br />
gveyoleba, raxan alaverdis molocva<br />
momesmao.<br />
episkoposebTan TaTbiris Semdgom<br />
mefem sTqva, rom dedofals gaayolebs<br />
mxolod Tavis fareST <strong>da</strong> sefeT <strong>da</strong><br />
Tavadve gahyveba jariT, oRon<strong>da</strong>c raxan<br />
dedofals martos surs mgzavroba,<br />
mefe meore dRes gaswevs kaxeTisken <strong>da</strong><br />
ukve momlocavsRa Sexvdeba mas. sxvanairad,<br />
is ar izams <strong>da</strong> arc dedofals<br />
gauSvebs urmiT.<br />
am mofiqrebuls dedofali samli,<br />
naxevari dRis savalze, saRamo Jams.<br />
imis <strong>da</strong>badebas moscqerodnen<br />
kavkasiis maRalni mTani <strong>da</strong> mtevanTa<br />
simwifiT axmaurebuli kaxeTis rTvelis<br />
xmebi, gaurkveveli, magram kargis<br />
xmianobisa, viTom<strong>da</strong> Soreulni, magram<br />
axloni <strong>da</strong> TiTqo samu<strong>da</strong>mod gamj<strong>da</strong>ri<br />
surneli TaTarasi kaxeTis suraTebis<br />
ganier simSvidis haerSi.<br />
dedofalma moilogina gzad, muxis<br />
xis Zirad, Car<strong>da</strong>xian uremzed mwolarem<br />
<strong>da</strong> yovelive moTav<strong>da</strong> kargad pirvel<br />
mSobiaresaTvis, <strong>da</strong> oRond ki exla<br />
un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>ewyvita, gaegrZelebina gza<br />
alaverdisken, Tu mobrunebuliyo Sina<br />
<strong>da</strong> amisTvis gaemza<strong>da</strong> erTi meurme, sinamdvilSi<br />
ki asisTavi samaxaroblo<br />
weriliT mefisadmi <strong>da</strong> SekiTxviT, Tu ra<br />
moemoqmedna dedofals mefis azriT.<br />
es werili <strong>da</strong>swera karis moZRvarma<br />
Tedorem, dedofalma ki xeli <strong>da</strong>urTo,<br />
raxan jerac moqanculi iwva im<br />
uceb <strong>da</strong>fiqr<strong>da</strong> <strong>da</strong>:<br />
_ exlav rom <strong>da</strong>vacxreT Tavs Cvens<br />
sayvarels dedofals, ar ifiqrebs, <strong>da</strong><br />
ase uceb Cemi mefe sai<strong>da</strong>n movido<strong>da</strong>o<br />
mefes xom kvlavac ar undo<strong>da</strong> gaemxila,<br />
rom ukan malviT sdev<strong>da</strong> dedofals.<br />
aba <strong>da</strong>, ra un<strong>da</strong> vqnaTo. ar min<strong>da</strong> marto<br />
imis <strong>da</strong>toveba <strong>da</strong> me ki ver gamovCndebio<br />
<strong>da</strong> Tavisebs ubrZana, aTi kaci<br />
CvenTagannio, exlav gaWendiT im muxisken<br />
<strong>da</strong> moaxseneT dedofals, rom<br />
gzad asisTavi Semogxv<strong>da</strong>T <strong>da</strong> aqeT gamogiSvaT<br />
sayaraulod, ciskarze ki<br />
Cvenc movalT, viTom<strong>da</strong> mTel Rames va-<br />
WeneTo.<br />
imaT saCqaroze ivaxSmes <strong>da</strong> moaxtnen<br />
TavianT cxenebs, raTa dedofals<br />
Semojarvodnen, mefe ki <strong>da</strong>rCa mouTmenlad,<br />
Tavisve saxelmwifo SiSTa gamo<br />
moxlarTulis tyved <strong>da</strong> amoiRo saaTi,<br />
<strong>da</strong>idva win <strong>da</strong> malimal <strong>da</strong>anTeb<strong>da</strong><br />
xolme sanTels <strong>da</strong> gamoisaxav<strong>da</strong> pirjvars.<br />
is ar apireb<strong>da</strong> <strong>da</strong>Zinebas mouTmenlobisagan,<br />
Tu CamTvlems <strong>da</strong> ise ara<br />
qnaT, riJraJma momaswroso, ase uTxra<br />
SemorCenil xalxsa.<br />
riJraJi ki ar <strong>da</strong>scal<strong>da</strong>, ufro<br />
adrian gaaRviZes TavCakiduli, rom<br />
farsagia, rom is aTi misuli kaci did<br />
muxasTan, sa<strong>da</strong>c dedofals elogina,<br />
imav saaTSi gax<strong>da</strong> momswre, ubedurebisa,<br />
raxan im RameSi ra kvalic iyo <strong>da</strong><br />
ipovnes, is iyo suraTi gulis<strong>mkvleli</strong>.<br />
samive meurme moxdenili gasroliT<br />
iyo mkv<strong>da</strong>ri iqa, cecxli jerac<br />
enTo <strong>da</strong> is aTi kacis mefisa Sesazarad<br />
mixv<strong>da</strong>, rom im keTils banaks dedoflisas<br />
<strong>da</strong>eca lekebi, romlebic vin<br />
icis <strong>da</strong> uTvalTvalebdnen <strong>da</strong> karga<strong>da</strong>c<br />
naxes, rom igini iyvnen sruliad <strong>da</strong>ucvelni<br />
<strong>da</strong> rom qalma moilogina.<br />
yoveli Car<strong>da</strong>xi iq <strong>da</strong>rCenil urmebs<br />
axeuli hqon<strong>da</strong>, xarebic ara sCan<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
imaT erTi ifiqres, rom leki iyo Tu<br />
yaCaRio. mitom, cnobilia, leks sxva<br />
gza aqvs <strong>da</strong> yaCaRs ki sxva <strong>da</strong> Tanac ya-<br />
CaRi, Tuki Seityobs, rom Sescdenia <strong>da</strong><br />
mis dedofals <strong>da</strong>scemia, ueWvel moibodiSebs<br />
<strong>da</strong> ganerideba, is aRar<br />
<strong>da</strong>sTvalo, rom melogine qals rame<br />
<strong>da</strong>uSavos.<br />
<strong>da</strong> mitom, imaT erTi kaci ukan<br />
gamouSviaT ambiT <strong>da</strong> TviTon ki im Rame-<br />
Si mihyolian Zebnas, raic saZnelo saqme<br />
iyo <strong>da</strong> maSxalac ar aunTiaT, rom<br />
SoriT ar gamovCndeTo.<br />
saerTod, leks dRe urCevnian, RamiT<br />
iman vin un<strong>da</strong> <strong>da</strong>iWiros <strong>da</strong> Tan ki bnel-<br />
Si arc icis karga Cveni sasiaruloebi.<br />
mitom fiqri iyo, rom RamiT isinic<br />
Caswvebian sadme xevebSi usafrTxod <strong>da</strong><br />
na<strong>da</strong>vls diliTve gairekaveno. ho<strong>da</strong>,<br />
mihyolian cxenebis ferebiT <strong>da</strong> siCumis<br />
vedrebiT. mainc sanam Rame iyo veraferi<br />
epovnaT <strong>da</strong> iyvnen ime<strong>da</strong>d gan-<br />
Tiadis Cqamebisa, ha, Tu axloSi varT<br />
be<strong>da</strong>do.<br />
imasobaSi mefe mosuliyo muxasTan<br />
maSxalebiT <strong>da</strong> moelo<strong>da</strong> ukni<strong>da</strong>n momaval<br />
jarsa, magram ra moasveneb<strong>da</strong>,<br />
ganaskvuls baR<strong>da</strong>ds simwrisgan<br />
kbilebiTa sres<strong>da</strong> <strong>da</strong> maleve sTqva,<br />
frTxilis wesiT movyveT iqiTa eklians<br />
xevebs, ara mgonian momtacebeli<br />
samxreTiT midiodeso <strong>da</strong> swore iyo,<br />
maleve TavisianTa ukana guSagsac ga<strong>da</strong>eyara<br />
<strong>da</strong> ase SeerTdnen.<br />
<strong>da</strong> is iyo ambavi riJraJis Cqamebisa<br />
<strong>da</strong> xmebisa, romelsac uSli<strong>da</strong> Citebis<br />
WikWiki <strong>da</strong> ise ki ver SeuSala, <strong>da</strong> erTs<br />
meyurades, vinac cxenis ferebiT <strong>da</strong><br />
fexakrefiT uZRo<strong>da</strong> win razmsa, esma<br />
xmani gaurkveveli, ufro moZraobisa,<br />
vidre lawanisa, an laparakisa <strong>da</strong><br />
rogorRac iman moaxerxa Citebis Wik-<br />
Wikisgan am xmaTa gamorCeva, radgan im<br />
razmSi ganTqmuli iyo swored yuradobiT<br />
<strong>da</strong> gaiSvira frTxilad maTraxi<br />
marcxena mxares <strong>da</strong> erTxans fexakrefiT<br />
iares gareSemo jagnarSi <strong>da</strong> iCxapnebodnen,<br />
uceb ki, isev, aCvena iman<br />
maTraxiT, uCqareTo <strong>da</strong> aRar iyo xmis<br />
<strong>da</strong>farvis dro <strong>da</strong> iSiSvles imaT xmlebi<br />
<strong>da</strong> iwyes kafva ekalnarisa <strong>da</strong>bla<strong>da</strong>bla<br />
svliT <strong>da</strong> uceb ki SemoesmaT<br />
Seyivleba lekuri <strong>da</strong> aba, uCqareTo <strong>da</strong><br />
cxenebic eCxapnebo<strong>da</strong>T, magram vinRa<br />
iyo imis Semxe<strong>da</strong>vi <strong>da</strong> amxedrdnen <strong>da</strong><br />
gamoCndnen ukve ekalnars maRla <strong>da</strong>sanaxad<br />
<strong>da</strong> iqiT ki <strong>da</strong>inaxes afucxunebuaka<br />
morCilaZe<br />
<strong>ufliswulisa</strong> <strong>da</strong> <strong>SinaurebTan</strong><br />
<strong>naCxubar</strong> <strong>kaxelisa</strong><br />
<strong>da</strong>uwereli werilebi<strong>da</strong>n<br />
RvdeloTa CagonebiT <strong>da</strong>hTanxm<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
ficxliv <strong>da</strong>iwyes momzadeba samgzavrod.<br />
gamarTes oTxi Car<strong>da</strong>xiani uremi <strong>da</strong><br />
Sehkres dedoflis <strong>da</strong> imis gogoebis<br />
bargi. erT uremSi dedofals gauges<br />
rbili qveSagebeli <strong>da</strong> sul baliSebiT<br />
mourTes.<br />
oRon<strong>da</strong>c, mefem mainc Tavisebur<br />
saxelmwifo azriT mosWra saqmeni <strong>da</strong><br />
meurmeebad ki dedofals <strong>da</strong>usva oTxi<br />
gamoCinebuli asisTavi <strong>da</strong> srulia<strong>da</strong>c<br />
ara glexi vinme meurme. isini sagangebod<br />
ubralod Cacmuli moviden <strong>da</strong><br />
Tof-iaraRSi ki Caumj<strong>da</strong>ri, raTa dedofals<br />
ar eTqva, mosalocad mimavals,<br />
fexmZime dedofals, sizmarSi gzis<br />
mnaxavs, raRad min<strong>da</strong> Tofiani kacebis<br />
<strong>da</strong>cva, TviTon Cemi rwmena micavs <strong>da</strong><br />
wess ki CvenebiT mowodebuls ar <strong>da</strong>gar-<br />
Rvevinebo.<br />
dedofalma meurmeTa ambavi ar<br />
ikiTxa, mefes ki kidev erTi hqon<strong>da</strong><br />
mofiqrebuli rom, rogorc dedofali<br />
gaswev<strong>da</strong> qalaqi<strong>da</strong>n, mas mihyolo<strong>da</strong><br />
ara erTi dRis Semdeg, aramed erT<br />
saaTSi, malulad, oci <strong>da</strong>rCeuli kaciT,<br />
aseve ubralod Cacmuli, raTa<br />
mainc axloSi yofiliyo. asi kaci ki<br />
meore dRis sisxamze gamosuliyo maSindel<br />
Tbilisi<strong>da</strong>n imaT savinicobo momxmared<br />
<strong>da</strong> didsa <strong>da</strong> patara razms Sua<br />
ki samxedro kavSiri yofiliyo.<br />
sololakis mglebs albaT gaexardebo<strong>da</strong>T<br />
es ambavi, magram dedofals<br />
ki rom Seetyo, ewyinebo<strong>da</strong>, raxan<br />
mis ZilSi gamocxadebul pirobas <strong>da</strong>r-<br />
Rveulad <strong>da</strong>inaxav<strong>da</strong> <strong>da</strong> raxan am pirobis<br />
wamomyenebeli imisTvis iyo zeciuri,<br />
raRa Tqma un<strong>da</strong>, mefis amgvar<br />
fands gangebisadmi saSiSar urCobad<br />
<strong>da</strong>inaxav<strong>da</strong>. mefe ki garegnulad arafers<br />
arRvev<strong>da</strong>, dedofals martos uSveb<strong>da</strong>,<br />
magram bunebiTad, eSmakoba xom<br />
ido am ambavSi <strong>da</strong> ra gasakviria, rom<br />
mefes ar moundes, martod gaistumros<br />
pirvel-mologine dedofali aseT<br />
gzazed<br />
es iyo swored, rom ormoc<strong>da</strong>rva<br />
wlis wined, maSin <strong>da</strong>iba<strong>da</strong> imperatori,<br />
kaxeTis gzaze, alaver<strong>da</strong>mdin ar misuqveSagebelSi.<br />
asisTavma ico<strong>da</strong>, rom<br />
mefe axloSia <strong>da</strong> radgan dedofalma<br />
ar wamoayvanina cxenebi <strong>da</strong> mxolod<br />
saurme xarebiT mieSurebodnen, sTxova<br />
jori moZRvars <strong>da</strong> fiqri hqon<strong>da</strong> rom,<br />
joric sakmarisia imis mouRlel Cqari<br />
nabijiTo. asisTavma isic ico<strong>da</strong>, rom<br />
mefis banaks miagneb<strong>da</strong> maT gamovlili<br />
gzis Soraxlo.<br />
es asec mox<strong>da</strong>, weriliT mobrunebulma<br />
asisTavma ukve axal SeRamebulze,<br />
roca ro hfiqrob<strong>da</strong>, aba, am bnelaSi<br />
raRas <strong>da</strong>vinaxavo, SeniSna erTi xevis<br />
piri<strong>da</strong>n amomdinari kvamli <strong>da</strong> <strong>da</strong>iZra<br />
uSiSrad iqiT, Tumc ki, egeb im kvamls<br />
gareSemo yaCaRebic <strong>da</strong>xvedrodnen.<br />
magram xmlis kacs gaegeba, rom yaCaRi<br />
gzispiri<strong>da</strong>n gamosaCen cecxls arc<br />
dRis suliT <strong>da</strong>anTeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> arc kvamls<br />
<strong>da</strong>anaxeb<strong>da</strong> ucxo Tvals: vin icis, rodis<br />
gamoevlo Surtas razmeuls <strong>da</strong> ise<br />
auxdes yovelive kargi yovels kargis<br />
msurvelsa, rogorc imas aux<strong>da</strong> nafiqri<br />
<strong>da</strong> diax, im xevzed <strong>da</strong>uxv<strong>da</strong> <strong>da</strong>cemuli<br />
banaki mefisa <strong>da</strong> imis oci kacisa, ukve<br />
savaxSmod gamzadebuli <strong>da</strong> mieaxla ima-<br />
Ta <strong>da</strong> miarTva mefes werili dedoflisa,<br />
TedoresTvis nakarnaxevi <strong>da</strong> ra<br />
mefem waikiTxa igi, iZro <strong>da</strong>mbaCa <strong>da</strong><br />
sca <strong>da</strong> sca cas SeZaxiliT:<br />
_ ixare, <strong>da</strong>viT <strong>da</strong> vaxtang, ixare<br />
pankration saxlo sa<strong>da</strong>viTo!<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>kocna asisTavi maxarobeli <strong>da</strong><br />
Semoixsna qamari Tavisi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>sdo<br />
mas mxarzed, raxan fuli Tan ara hqon<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> im srolaSi yvelam ki Seityo, ra<br />
momx<strong>da</strong>riyo <strong>da</strong> sces casa tyviebi<br />
<strong>da</strong>unaneblad <strong>da</strong> gamoacuncula mzareulma<br />
mefisam ionam tikWora,<br />
romelic Turme <strong>da</strong> kargi ambisTvin<br />
wamoeRo malviT nabadSi gamoxveuli,<br />
vicodio, vicodio, oTxi Taflis san-<br />
Teli mitomac wamosvlis winare <strong>da</strong>vanTe<br />
anCisxatis galavanzed, Sig Sesvlas<br />
xom veRarc vaswrebdiTo <strong>da</strong> sanam<br />
<strong>da</strong>ilocnen <strong>da</strong> mefem ki Tqva, aviyareniT,<br />
deveceT dedofals <strong>da</strong> wamoviyvanoT<br />
qalaqsao, ori kaci ukan mibrundes,<br />
did razmeuls Seatyobinos<br />
ficxliv aq movidnen, ocni-oc<strong>da</strong>aTni,<br />
marqaf cxenebiTo <strong>da</strong> am brZanebaSi ki
15 - 28 Tebervali 2013<br />
li gundi lekebisa, <strong>da</strong> xucesi Tedore<br />
<strong>da</strong> dedofalica, xarebic <strong>da</strong> vinc ki<br />
iyo <strong>da</strong> <strong>da</strong>hkivla mefem, <strong>da</strong>mideqio <strong>da</strong><br />
rac SeiZles <strong>da</strong> mihyvnen, lekebma kidev<br />
iqe<strong>da</strong>n Tofis sroliT mosces xma <strong>da</strong><br />
iwyes, saCqarod zogma gaCereba <strong>da</strong> zogmac<br />
ki tyveebis walalva ise, rom xarebisTvis<br />
aRar mouxe<strong>da</strong>vT.<br />
_ Tavsa <strong>da</strong>uare, Tavsa <strong>da</strong>uare<br />
rogormeo! _ <strong>da</strong>uZaxa mefem Tavis<br />
ukanebs <strong>da</strong> TviTon ki biWebiT gasZvra<br />
pir<strong>da</strong>pir bolo ekalbardSi <strong>da</strong> im<br />
lamaz <strong>da</strong>mbaCi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>axala pir<strong>da</strong>pir<br />
sworezeve Camuxlul lekebs.<br />
asty<strong>da</strong> Tofis didi griali <strong>da</strong> yiJina<br />
<strong>da</strong> lekebs ase ga<strong>da</strong>ewyvitaT, rom<br />
erTni mTebisken tyveebs mairbeninebdnen,<br />
meoreT ki saxle<strong>da</strong>xelo sangriT<br />
imaTze mitanebulTa gaCereba undo<strong>da</strong>T,<br />
oRond ki, mefe Tumc sangarze<br />
mivi<strong>da</strong>, sxvani ise gauSva, rom lekebisTvis<br />
Tavs <strong>da</strong>evloT <strong>da</strong> ficxliv<br />
gamoeglijaT tyveebi, Tumc ki im<br />
razmeulma imdeni ver uwia, rom win<br />
<strong>da</strong>xvedro<strong>da</strong> imaT <strong>da</strong> cxenebi<strong>da</strong>nve gaeyrevinebina<br />
motacebulni, magram gza<br />
mainc moigo <strong>da</strong> kudSi ki waswv<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>ayara cxen<strong>da</strong>cxen Tofi imaT <strong>da</strong><br />
lekebi sul iqnebodnen ormocamdis,<br />
orad gayofilni <strong>da</strong> mefisani kidev<br />
mainc imaTze naklebi gamodiodnen.<br />
Cvenebi cxen<strong>da</strong>cxen imaT ver miewodnen<br />
<strong>da</strong> aqeTa sangaric lekebisa, viTom<strong>da</strong><br />
romelic mefes mdevrobisgan aCereb<strong>da</strong>,<br />
ukve moixsna <strong>da</strong> isic Seeria Sambians<br />
Tavis cxenebiana <strong>da</strong> imaT ki aravin<br />
gamodevnebia, mxolod mefem <strong>da</strong>sZaxa,<br />
ukan Tvali gqondeT, ar <strong>da</strong>gvayarono<br />
<strong>da</strong> yvelam gaaWena mdevris misaxmareblad.<br />
es iyo Cailurobis ambavi. lekebs<br />
yovelTvina hqon<strong>da</strong>T sazRvar-mijnani,<br />
romelTac Tu ga<strong>da</strong>scdebodnen, imaTi<br />
miweva aRaravis SeeZlo <strong>da</strong> axlac albaT<br />
swored amgvar mijnisken miiwevdnen<br />
<strong>da</strong> mefem <strong>da</strong> imisebma ki am sazRvarisi<br />
araferi icodnen <strong>da</strong> netav hyolo<strong>da</strong>T<br />
vinme kaxeli iqauri, ramdens moexmarebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> is Tavs <strong>da</strong>vlac vinZlo<br />
ufro Taviani gamosuliyo <strong>da</strong> gamoCn<strong>da</strong><br />
aseTi kaxeli, romelic, Turme im<br />
gagania rTvelis dros ojaxobas aSarebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> deeqadna, aba, uCemod krifeT,<br />
ras CamokrefT <strong>da</strong> ras <strong>da</strong>iwuravT imas<br />
<strong>da</strong>vinaxavo <strong>da</strong> me kide waval <strong>da</strong> qriste-<br />
Sobas moval ukana <strong>da</strong> vnaxam, erTi, ra<br />
<strong>da</strong>iwureTo <strong>da</strong> gamoekra abgaSi oriod<br />
de<strong>da</strong>s puri, nakveTi omalos yvelisa,<br />
eeRo Tavisi emfilTas Tofi <strong>da</strong> wamosuliyo.<br />
imis WinWylobisa yvelas scodno<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> adrec Turme Cveo<strong>da</strong> gavardna<br />
saxli<strong>da</strong>n <strong>da</strong> mere ki mobrundebo<strong>da</strong>, vi-<br />
Tom aq araferiao, oRond ki im wuTSi<br />
ar un<strong>da</strong> gegeCerebina.<br />
isic wamosuliyo <strong>da</strong> efiqrna, sad<br />
<strong>da</strong>vdge minam mimesvlebodeso <strong>da</strong> Turme<br />
<strong>da</strong>bodialob<strong>da</strong> aqeTiqiT.<br />
ufiqrnia, Cem siZes vestumrebi,<br />
rTvelSi xels gavumarTav Cemianebis<br />
jinaze <strong>da</strong> mere ki movbrundebi Sinao,<br />
xelcariels ki misvla ara sdomebia <strong>da</strong><br />
modi, erTi-or kurdRels movinadireb<br />
<strong>da</strong> imiT xel<strong>da</strong>mSvenebulic mivalo.<br />
im bodialSi SemoRamebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> deeZina<br />
tkbilad im eklians ga<strong>da</strong>Rma <strong>da</strong> swored<br />
Tofis srolas gamoeRviZebina.<br />
ra deenaxa suraTi, rogorc xelis<br />
gulze, ise mimxv<strong>da</strong>riyo, rom lekebi<br />
<strong>da</strong>scemiyvnen vinme mgzavrebs <strong>da</strong> mdevari<br />
ki mali yofiliyo. dgomam kidev<br />
iseT adgilas mouwia, rom Turme wini<strong>da</strong>n<br />
Semoxvdebo<strong>da</strong> am lekebs Tu rom<br />
Caerbina, magram Wkvianurad moifiqra<br />
<strong>da</strong> ra <strong>da</strong>atyo, rom imaT saWenebeli ki<br />
undo<strong>da</strong>T, magram im adgilebSi saWenebeli<br />
ar iyo <strong>da</strong> miuxv<strong>da</strong>, rom imaT undo<strong>da</strong>T<br />
yorias Relezed ga<strong>da</strong>svla <strong>da</strong><br />
scodno<strong>da</strong>T kidec is ga<strong>da</strong>sasvleli <strong>da</strong><br />
imas iqiT kidev imaT vinRa miswvdebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> gaqceula swored mokleebiT yorias<br />
Relis pirisken <strong>da</strong> iq <strong>da</strong>safrebula,<br />
miwaze gaualagebia tyviebi <strong>da</strong><br />
qaxaldi, rom Cqarqar Ceetena <strong>da</strong> adgilic<br />
imnairi SeerCia, rom Tofi<strong>da</strong>n<br />
avardnili kvamli pirvelsave gasrolaze<br />
<strong>da</strong>sanaxi ar yofiliyo. enfildis<br />
Tofi grZeli hqon<strong>da</strong>, kai gasinjuli <strong>da</strong><br />
Turme ufiqria, Sori<strong>da</strong>nve <strong>da</strong>vaWedeb<br />
pirvelsao, mosaxvedri moxvdebao.<br />
yovelive egre agixdes, iman iq sworad<br />
gamoicno. xuTis gasrola<br />
moaswro, <strong>da</strong> ukan modevnebulebmac<br />
Tavis hqnes, oRond ki, umetesma lekma<br />
ga<strong>da</strong>aswro swored cxen<strong>da</strong>cxen, Tumc,<br />
yovelive gza<strong>da</strong>gza <strong>da</strong>stoves, dedofalica,<br />
pirisfareSnic, sabralo<br />
Tedore mRvdelica <strong>da</strong> yovelive <strong>da</strong><br />
leki <strong>da</strong>Wrili <strong>da</strong> <strong>da</strong>xocili ki aqeTiqiT<br />
eyara <strong>da</strong> mefesac moukv<strong>da</strong> Svidi<br />
mTels am ubedurebaSi, imaT Soris ki<br />
im WinWylian kaxels tyvia moxvedro<strong>da</strong><br />
swored marjvena beWSi <strong>da</strong> tkivilisgan<br />
ki hgminav<strong>da</strong> javrianad.<br />
imas uceb <strong>da</strong>uwyes mixedva mefis bi-<br />
Webma <strong>da</strong> mefe ki deekona dedofalsa<br />
<strong>da</strong> im qviTin-zarSi ki amoCn<strong>da</strong>, rom<br />
lekebs Cvilic gzaze deegdoT <strong>da</strong> meore<br />
Cvili ki arsa<strong>da</strong> sCan<strong>da</strong>.<br />
ai, es iyo gulis<strong>mkvleli</strong> suraTi<br />
dedoflisgan alaverds svlisa <strong>da</strong> misken<br />
gzad, muxis Zirad mologinebisa <strong>da</strong><br />
tyupi vaJis Sobisa, rac pirveli iyo<br />
bagratovanT gvarSi <strong>da</strong> xanmokle, magram<br />
<strong>da</strong>uviwyari sixaruli mSoblebisa.<br />
mefem rom <strong>da</strong>sZaxa saxelebi vaxtang<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>viT, imaTgan mxolod erTi <strong>da</strong>ur-<br />
Ca, meore ki TiTqos lekebs ga<strong>da</strong>etarebinaT<br />
yorias Releze. amis Setyobam<br />
goni <strong>da</strong>akargvina dedofals, romelic<br />
gaiZaxo<strong>da</strong>, raTa gvdevdiT, me vety-<br />
odi imaT beladebs rom dedofali var<br />
<strong>da</strong> gamosasyids mogTxov<strong>da</strong>, an rusebs<br />
mivswvdebodiT <strong>da</strong> oriv Svili ki CemTan<br />
meyolebo<strong>da</strong>o. amaze kriWaSekruli<br />
mefe ki ara hpasuxob<strong>da</strong>, ra jan<strong>da</strong>bisebis<br />
aitexe mowanwalesaviT mindorSi<br />
mologinebao <strong>da</strong> mxolod brZana, rom<br />
axlomaxlo moeCxrikaT, Cvili sadme<br />
xom ar ga<strong>da</strong>vardniliyo.<br />
imasobaSi im kaxels misces kbilebSi<br />
nedli toti <strong>da</strong> iqav amoaxies beWi<strong>da</strong>n<br />
tyvia <strong>da</strong> is ki ga<strong>da</strong>qan<strong>da</strong> tkvilisgan<br />
gulwasuli. xma<strong>da</strong>blad mosTqvamden<br />
sefe <strong>da</strong> piris fareSni gawewilni lekis<br />
unagirze ga<strong>da</strong>debulni <strong>da</strong> imaT xelebis<br />
gavaze nafaTurebi, dedofali ki<br />
xmamaRlaT godeb<strong>da</strong>. imas a<strong>da</strong>mianis<br />
feri ar edo.<br />
mere ki movi<strong>da</strong> mefis is xalxi, vinac<br />
dRis <strong>da</strong>gvianebiT mosdev<strong>da</strong> dedofalsa<br />
<strong>da</strong> axla iwyes Cxreka mTeli im gavlili<br />
gzisa <strong>da</strong> vera naxes ra <strong>da</strong> mcodne<br />
xalxma isac Sors <strong>da</strong>iWira, rom Cvili,<br />
lekTa xeli<strong>da</strong>n gavardnili, rame nadirs<br />
waecancalebina, imotola Tofis<br />
xmaSi ra nadiri gagiCerdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> ra<br />
<strong>da</strong>vardnils <strong>da</strong>uwyeb<strong>da</strong> Zebnasao.<br />
iq rom vera naxnes ra, mefem brZana,<br />
rom dedoflis <strong>da</strong> ufliswul vaxtangisTvis<br />
isev <strong>da</strong>bla <strong>da</strong>rCenili urmebi<br />
gaemzadebinaT <strong>da</strong> oc<strong>da</strong>aTs kacs waeyvana<br />
maSindel TbilisSi, TviTon ki<br />
sTqva, rom ga<strong>da</strong>va lekebSi <strong>da</strong> rusis<br />
naCalnikebis <strong>da</strong>xmarebiT mosZebnis sa-<br />
Zebars <strong>da</strong> aRar mouca<strong>da</strong> dedoflis pasuxs<br />
<strong>da</strong> gaswia.<br />
saWmeli mTel am jars sami dRisa<br />
Tu hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong> mefec ufulod iyo wamosuli,<br />
magram eg aRar ufiqrian. iman<br />
ico<strong>da</strong>, rom Tu axlave ar misdevs jerac<br />
cocxal kvalsa, mere sdie <strong>da</strong> eZebe<br />
<strong>da</strong> dedofali ki momTqmeli gulSi Cakruli<br />
erTaderT SerCenil vaJiT wamoiyvanes<br />
qalaqs.<br />
mefe mobrun<strong>da</strong> TvenaxevarSi xelcarieli<br />
<strong>da</strong> gamx<strong>da</strong>ri, imas veraferi<br />
gaerkvia Tavisi <strong>da</strong>karguli Cvilisa,<br />
Tumc ki rusis naClanikebi fexze <strong>da</strong>mdgariyvnen,<br />
eZebnaT, ekiTxnaT, is lekebic<br />
epovnaT bolos, vinac gadmosuli<br />
iyo, <strong>da</strong> imaT ki ficiT eTqvaT, romo,<br />
literaturuli gazeTi<br />
Cven ar vicodiT, Tu dedofali iyoo<br />
<strong>da</strong> roca ki devna <strong>da</strong>gviwyeT <strong>da</strong> wini<strong>da</strong>nac<br />
tyvia wamovi<strong>da</strong>o, im WinWyl <strong>kaxelisa</strong><br />
uTuod, mefem rom Semdgom venaxebi<br />
uboZa <strong>da</strong> imis Tavi batons <strong>da</strong>aTmobina,<br />
yovelive <strong>da</strong>vyareT iqaveo <strong>da</strong> is<br />
kacic epovnaT, visac Svilebi Semoewyo<br />
wina <strong>da</strong> miaWeneb<strong>da</strong> <strong>da</strong> orive erTad<br />
mivagdeo, Tan frTxilad mivagdeo,<br />
uTqvams, momkaliT Tu gin<strong>da</strong>o.<br />
imis mokvla raRas uSveli<strong>da</strong>, imaTi<br />
ambavi rusis sasamarTlom <strong>da</strong>itova,<br />
Tumc ki uTqvamT mefisTvis, Tqvenave<br />
gamoswereT sasjelio. qristiani varo,<br />
gakoWil <strong>da</strong> cxvirpirgasiebul kacs ra<br />
vuyoo <strong>da</strong> wamosula.<br />
Cvilis <strong>da</strong>kargvis ambavi im dros<br />
mTlianad mosdebo<strong>da</strong> qarTl-kaxeTsa,<br />
magram Tan<strong>da</strong>Tan ufro ubedur SemTxvevad<br />
<strong>da</strong>esaxaT, tyeSi <strong>da</strong>ikargao.<br />
Cvilis sikvdili im droSi vis<br />
gaukvirdebo<strong>da</strong>, magram ufliswuli<br />
iyo.<br />
mere<strong>da</strong>mere miiviwyes, aRaravis uxsenebia.<br />
axseneb<strong>da</strong> imas marad mxolod<br />
mefis <strong>da</strong> dedoflis gulebi <strong>da</strong> im sabralo<br />
Cvilma gahyo es gulebi ulmoblad,<br />
usityvod. ise rom, dedofali<br />
aRarasdros <strong>da</strong>fexmZimebula, mefe<br />
aRarasdros unaxavT aivnian saxlSi sa-<br />
Ramos Jams misuli <strong>da</strong> iq <strong>da</strong>rCenili <strong>da</strong><br />
imaTi sja-baasi rame Sinaurul <strong>da</strong> saojaxo<br />
saqmeze msaxurebs aRar gaugoniaT.<br />
es iyo, rom dedofalma Tavi aneba<br />
<strong>da</strong>ucxromel locvas <strong>da</strong> sruliad ugznebod<br />
ga<strong>da</strong>dio<strong>da</strong> fericvalebis eklesiaSi<br />
<strong>da</strong> Tavis did <strong>da</strong>rdsa <strong>da</strong><br />
tkivilebs ki moupova Semcvleli wignebis<br />
kiTxviT, ucxo enebis swavliT <strong>da</strong><br />
samyaros ambis ukeT SecnobiT <strong>da</strong> mecnierTa<br />
<strong>da</strong> sxva ram inJinerTa mowveviT,<br />
raTa Tavis qveyana <strong>da</strong>emgvanebina imisTvis,<br />
rac wignebSi amoekiTxa <strong>da</strong> va-<br />
Jsac am suliskveTebiTa zrdi<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
mefesTan utyvi SekamaTebiT ki gaistumra<br />
igi saswavleblad inglisSi, didebulTa<br />
skolaSi <strong>da</strong> iqe<strong>da</strong>n ki oqsfordis<br />
universitetSi, raxan vaxtangi<br />
metad dedisebur aRzr<strong>da</strong>ze wasuli<br />
iyo <strong>da</strong> sams enas jer kidev TbilisSi<br />
yofnisas laparakob<strong>da</strong> <strong>da</strong> Tval<strong>da</strong>xu-<br />
Wuli scnob<strong>da</strong> ganTqmul italiis<br />
qalaqebis xedebs, romlebic de<strong>da</strong>sa<br />
hqon<strong>da</strong> oTaxis kedlebze, koxta Car-<br />
CoebSi Camokidebuli.<br />
mefe ki Tavis javrSi iyo, ver moiSora<br />
is javri <strong>da</strong> uCumar, kvlavac uCumar,<br />
xalxisgan <strong>da</strong>viwyebul ambavsa sdev<strong>da</strong>,<br />
sdev<strong>da</strong> sanam cocxali iyo. vinmes<br />
rom scodno<strong>da</strong>, gar<strong>da</strong> misi Sinakacebisa,<br />
gakvirdebo<strong>da</strong>, raRasa sdevso, amdeni<br />
weli gavi<strong>da</strong>o. sxvnaira<strong>da</strong>c ityodnen,<br />
egao, zeciuri ambaviao, tyupi Zmani<br />
rogor imefebdneno, gahyofdnen isev<br />
qarTlsa <strong>da</strong> kaxeTs, rogorc Zvel<br />
dros <strong>da</strong> isev SfoTianoba Camovardebo<strong>da</strong>o.<br />
mefe ki javrs ebrZo<strong>da</strong> Tavis<br />
Targze, <strong>da</strong>ayeneb<strong>da</strong> niSnulsa <strong>da</strong> esro<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> esro<strong>da</strong> axal nayids SaSxanebs.<br />
iseTi srolis xma iyo, rom maSindel<br />
TbilisSi yvelas gaCveuli hqon<strong>da</strong> yuri<br />
asre, rom ucxo jari mosuliyo, yurs<br />
aravin Seibertyav<strong>da</strong>, mefis nasrolebi<br />
egonebo<strong>da</strong>T.<br />
sanam sabolood miaviwydebo<strong>da</strong>T<br />
<strong>da</strong>karguli ufliswulis ambavi, romelsac<br />
gamosuliyo, rom erqva <strong>da</strong>viT<br />
mounaTlavad, maSindel Tbilisis<br />
xalxs sxvac gaegona, sul sxvanairi <strong>da</strong><br />
proza 3<br />
Semzaravi misi arsiTa, raic qarTvel-<br />
TaTvis egeb ucxo iyo gasagebad, radgan<br />
amgvari avkacobani egeb mefes herodes<br />
SeeZlo <strong>da</strong> arafriT ki Cvens<br />
keTil mefes, magram, aba, cudi ambis<br />
mofiqreba ara sjobs, kargi ambis mofiqrebas<br />
kargi ambis momfiqrebeli<br />
di<strong>da</strong>d Tavsac ar Seiwuxebs, rom saer-<br />
Tod rame moifiqros, ise<strong>da</strong>c wyalsaviT<br />
mosdis kargi ambebi, cud ambavs<br />
ki gamoTqma <strong>da</strong> gamogoneba sWirdeba.<br />
ho<strong>da</strong>, sul sxva ramesac ambobdnen, romao,<br />
tyupebi ki SesZenia mefesao, magram<br />
taxtis erTobis mizniT erTi tyupi<br />
gauSvilnebiaT rusTxelmwifis karzeo.<br />
<strong>da</strong> romeli erTobis mosurne mefe<br />
Castovebs ufliswuls ucxo qveynis<br />
karze<br />
amnair sisuleles kidev ara uSav<strong>da</strong>,<br />
sxva ufro sazari naTqvami is iyo,<br />
rom mefes tyupebis <strong>da</strong>badebis rom Seutyviao,<br />
erTi iqave <strong>da</strong>uxCobinebia, isev<strong>da</strong>isev<br />
taxtis simtkicis gamoo.<br />
ena ras ar ityvis, ara mxolod avi,<br />
aramed sulelic. eg ambavi Turme<br />
yavaxanebSi <strong>da</strong>dio<strong>da</strong> <strong>da</strong> meleqseT moswonebo<strong>da</strong>T,<br />
egeb sulac meleqseTa mogonilic<br />
iyo, raTa ambavi tyup ufliswulTa<br />
Tarzed <strong>da</strong> sazzed amoeTqvaT.<br />
amnair ambisa ki, mogexsenebaT, yovel<br />
meTares Tavisi gagrZelebis dilixori<br />
wurbela swovs <strong>da</strong> aba, iq imRerodnen<br />
Tu imRerodnen, viTar waiRo pawawa<br />
tyupi, mownul kalaTiT wynarma<br />
mdinarem <strong>da</strong> viTar ipovna igi erTma me-<br />
Tevzem: mosdo ankesi, gamoiyvana <strong>da</strong> vi-<br />
Tar izar<strong>da</strong> igi <strong>da</strong> gax<strong>da</strong> molaSqre <strong>da</strong><br />
agre <strong>da</strong>usrulebliv.<br />
yavaxanebis xma ki ar aRwev<strong>da</strong> yavaxanebs<br />
gareT, magram yavaxanebSi Sesuli<br />
xo gamoitan<strong>da</strong>. rac ar un<strong>da</strong> malo,<br />
xalxamdis xo mainc miva ambavi, <strong>da</strong>koWlebuli,<br />
moCxlarTuli, TavSive tyuili,<br />
cariela ubedurebis Txroba visa<br />
hyofnis xolme saqarTveloSi, iq ufro<br />
ambavSi WuWyebi uyvarT <strong>da</strong> Tu akldeba,<br />
viTar lobiis qvabs marili, gza<strong>da</strong>gza<br />
miumateben xolme.<br />
<strong>da</strong> xma yavaxanebisa erTxel mefesac<br />
mosvlo<strong>da</strong> viRacis gaufrTxileblobiT,<br />
romao, tyupis ufliswulis ambavsa<br />
mReriano <strong>da</strong> CauWenebia maSin yavaxanebisken<br />
<strong>da</strong> navTluReli kola romeliao,<br />
ukiTxams, lampas kide sxva unaTeb<strong>da</strong>.<br />
kola yofila maSin ustabaSi am yavaxanebis<br />
aSuRTa, vinac qarTulad <strong>da</strong><br />
somxurad imReroden <strong>da</strong> maSindel TbilisSi<br />
cxovrobden <strong>da</strong> kola iqa yofila.<br />
mefe saxezed ara scnobia, magram<br />
aqa vaaro, <strong>da</strong>uZaxia yavaxanis naxevarbneleTi<strong>da</strong>n.<br />
aba, gamo demenaxeo, <strong>da</strong> kai aseTi moxucebuli<br />
iyo Turme, ulvaSebis mowvrilebulebi,<br />
<strong>da</strong>bla mkerdzed geeTmaSebo<strong>da</strong><br />
xolme <strong>da</strong> gana yvelas wamoudgebo<strong>da</strong><br />
es kola.<br />
mefes Seuxe<strong>da</strong>vs imis ustabaSis jinjilisTvin<br />
<strong>da</strong> ucebRa mouglejia <strong>da</strong><br />
aba, kolav, piri gaaReo <strong>da</strong> xalxs yvelas<br />
piri gauRia gaocebisgan <strong>da</strong> Turme<br />
ar ki ician imaTac ro mefea adre<br />
<strong>da</strong>berebuli, <strong>da</strong> Turme pir<strong>da</strong>pir pirSi<br />
Castena kolas is jinjili <strong>da</strong> <strong>da</strong>stova<br />
egre, bedi Senio, petre-pavles marxvaao,<br />
ar min<strong>da</strong> ena mogWra, jer agre<br />
gaCumeb, Senca <strong>da</strong> Sens momRerlebsacao<br />
<strong>da</strong> memerideT xsnilebSio.<br />
egreve wamosuliyo.<br />
imaT mereRa geegoT, ro mefea <strong>da</strong><br />
sxvebs miexvedrebinaT, Tu ratom aWama<br />
kolas imisi ustabaSis jinjili, TiTqo<br />
is iyo muWa mSrali jonjoli. amoeketnaT<br />
eg suleluri simRera <strong>da</strong> mere ki<br />
marTlac aRaravis uxsenebia is Zveli<br />
ambavi. odes mefe momkv<strong>da</strong>riyo, arc ma-<br />
Sina, oRond ki gkvesav<strong>da</strong> SinakacebSi<br />
javrian <strong>da</strong>Trobisas, rom mefe sul<br />
ikvlev<strong>da</strong> mRvdel-xucesebTan, ha, Tu<br />
rogor SevewioT locviTa <strong>da</strong> paraklisiT<br />
Cem Svilsao, viTar cocxals, vi-<br />
Tar mkv<strong>da</strong>rsa, Tu ra vqnaT, is xom mounaTlavic<br />
iyoo. imgvari mondomebulobiT<br />
kiTxulob<strong>da</strong> xolme amasa, rom<br />
xvdebodnen <strong>da</strong>yenebuli wesi eklesiisa<br />
Cvil <strong>da</strong>viTis moxseniebiT, ar moswon<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> saeklesionic Tan<strong>da</strong>Tan gaurbodnen<br />
imasTan msjelobas am sakiTxTa<br />
gamo, raxan meti ar SeeZloT, naklebisa<br />
ki mefes ar undo<strong>da</strong>. egre ityodnen<br />
javrian xma<strong>da</strong>balSi <strong>da</strong>mTvrali erTmaneTis<br />
mnde Zveli mefis Sinakacebi,<br />
Cveni Zmai mefis Tan gayolil <strong>da</strong>rdis<br />
gaWyletvisa iyoso.
4 poezia<br />
literaturuli gazeTi<br />
vano CxikvaZe<br />
15 - 28 Tebervali 2013<br />
samSoblo<br />
wiwilam un<strong>da</strong> iwivlos,<br />
finiam un<strong>da</strong> iyefos,<br />
mamalma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gyivlos _<br />
gaTen<strong>da</strong>, myarad ideqo.<br />
frTagaSlil xoxobs cecxliviT<br />
misdevdes JRali mimino.<br />
un<strong>da</strong> yaryara yeli<strong>da</strong>n<br />
nunuam <strong>da</strong>iRiRinos.<br />
Tovlis TeTr xelisgulebze<br />
enZela amoiwveros.<br />
am wuTisoflis RameSi<br />
isev Sen un<strong>da</strong> miSvelo _<br />
<strong>da</strong>gidge muxlisTavebze,<br />
pirjvari ga<strong>da</strong>viwero.<br />
meufe isaias<br />
¡<br />
sul sxva aris Tqveni locva,<br />
roca sityvebic ki mReris,<br />
Tqveni pirjvris gar<strong>da</strong>saxva,<br />
SublTan mitanili xeli.<br />
meufeo, SeaCveneT,<br />
ucxo Teslis moZaleba,<br />
male geTqvaT:<br />
_ ukeTesi<br />
saqarTvelo mobrZandeba!<br />
cirki<br />
<strong>da</strong>wves cirki <strong>da</strong> qalaqi<strong>da</strong>n Rimili gaqra.<br />
<strong>da</strong>vyureb maneJs _<br />
Caqceul saflavs.<br />
Cavar<strong>da</strong> miwa.<br />
irgvliv bebruli<br />
rkina-betonis <strong>da</strong>rCa kuzebi _<br />
cecxlma SeWama aborgebuli,<br />
sicil-xarxariT <strong>da</strong>xunZluli iarusebi.<br />
qari _ jambazi<br />
sul amaod ga<strong>da</strong>dis malays,<br />
<strong>da</strong>wves cirki <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>aviwy<strong>da</strong> sicili qalaqs.<br />
pirgaxeuli oleg popovi.<br />
mtvrian haerSi <strong>da</strong>kiduli qudis pomponiT.<br />
mosulelo <strong>da</strong> celqi profili<br />
aRar <strong>da</strong>xoxavs<br />
svel naxerxSi cxvirwayofili.<br />
ar iforTxebs <strong>da</strong> lukmas <strong>da</strong>kargavs,<br />
rogorc nadiri sanukvar kvniwas,<br />
junglis mefes rom nakleba<strong>da</strong> hgavs,<br />
Saqris xaTriT rom maTxovrad iqca.<br />
<strong>da</strong>wves cirki <strong>da</strong><br />
qalaqi<strong>da</strong>n Rimili gaqra.<br />
<strong>da</strong>vyureb maneJs _<br />
Caqceul saflavs.<br />
bevri welia<br />
rac nangrevebs aTovs <strong>da</strong> awvims,<br />
qreba karkasi _<br />
upatrono mkvdris Tavisqala.<br />
aravin ar Cans,<br />
mxiaruli Tvalebi qalaqs<br />
rom <strong>da</strong>uxatos fifqebis carciT.<br />
yva-yva, yvanCaliT<br />
Camomsx<strong>da</strong>ran qvebze yvavebi,<br />
seriozulad<br />
seriozul saqmeze bWoben _<br />
rodesac cirkad<br />
ga<strong>da</strong>iqca mTeli qveyana,<br />
cirks ucirkoba rad un<strong>da</strong> sjobdes.<br />
rogorc loms Saqris,<br />
naRvliano qalaqo Cemo,<br />
Senc <strong>da</strong>gaviwyes sicilis gemo.<br />
maSin Tu virze ij<strong>da</strong> jambazi,<br />
<strong>da</strong>ajiriTebs<br />
dRes tribunas takimasxara,<br />
siciliT, aba, ra mogaxsenoT,<br />
magram tiriliT<br />
yvela marTlac magrad <strong>da</strong>Rala.<br />
<strong>da</strong>wves cirki <strong>da</strong><br />
qalaqi<strong>da</strong>n Rimili gaqra.<br />
<strong>da</strong>vyureb maneJs _<br />
Caqceul saflavs.<br />
brZenia xalxi,<br />
Tvinieri, rogorc nikora,<br />
ufro didi <strong>da</strong> naRdi cirki gamoigona.<br />
ra saTqmelia, gSia, ar gSia,<br />
xizilalas Wam Tu xmel qafSias<br />
(Zlivs ar gavigeT, rom ludis gemo<br />
ludSi ki ara, ludis qafSia).<br />
TavzemoT zeca kvlav iRrubleba,<br />
ori veSapi Cvenze yomarobs,<br />
mware yofilxar, Tavisuflebav,<br />
Rormucelebis monapovaro.<br />
Cemo qalaqo, nangrevebi isev iqa dgas,<br />
TeTrad rom qargavs zamTari mkacri,<br />
iqneb gamoCndes, vinc Tovlis carciT<br />
mxiarul Tvalebs <strong>da</strong> momRimar pirs <strong>da</strong>gixatavs.<br />
<strong>da</strong>wves cirki <strong>da</strong><br />
qalaqi<strong>da</strong>n Rimili gaqra...<br />
aureliano<br />
gabriel markess<br />
kedelTan vdgavar.<br />
molodini Cems gulsac wiwknis.<br />
vusmen majaze<br />
gamonaskvul saaTis wikwiks.<br />
Camosxmulia Cemi tyviac,<br />
yulfic mzad aris,<br />
tanze aSlia miwyurebul jalaTs jagari.<br />
eh, polkovniko,<br />
moseire brboc gaixarebs<br />
Cveni sabralo kefis WaxaniT.<br />
eh, buendia,<br />
mec momikles Cemi makon<strong>da</strong>, _<br />
am ganaCenis aRsruleba<br />
mxolod farsia _<br />
samSoblosaTvis,<br />
Cveni Tavic Tu ar <strong>da</strong>gor<strong>da</strong>,<br />
Cvens <strong>da</strong>qceul sisxls<br />
raRa fasi aqvs.<br />
kedelTan mdgomi,<br />
aRrenili,<br />
veZaxi,<br />
Cqara,<br />
Tofis luli<strong>da</strong>n momziral jalaTs...<br />
vidre itirebs<br />
Cems saflavTan yviTlad ieli,<br />
vidre Sevavseb<br />
Savi ormos sicarieles,<br />
avxe<strong>da</strong>v cas <strong>da</strong> Cumad vityvi _<br />
ufals dideba! _<br />
is molodinis tanjvisgan mixsnis<br />
<strong>da</strong> yeltitvela mamaliviT Seafrindeba<br />
natyviar kedels<br />
ucodveli Sxefebi sisxlis.<br />
mamis <strong>da</strong>krZalva<br />
ga<strong>da</strong>irivnen tyemlebi,<br />
atmebs xom nuRar ityvi.<br />
RobesTan momdgar alublebs<br />
ga<strong>da</strong>sdis TeTri xviTqi.<br />
cotac <strong>da</strong> sasaflaoa,<br />
iq gaivako, vinZlo.<br />
gazafxuli rom mobrZan<strong>da</strong>,<br />
Sens gar<strong>da</strong> yvelam igrZno.<br />
* * *<br />
an irans ga<strong>da</strong>vvardebi,<br />
movkvdebi an mameluqad.<br />
tyved Cavbardebi,<br />
gavyvebi,<br />
stambulisaken `felukas.~<br />
erTxel sikvdili ar kmara _<br />
Sxamis rqa Svidjer <strong>da</strong>vcale.<br />
miwi<strong>da</strong>n amombRao<strong>da</strong><br />
mama-papaTa saZvale.<br />
Senc gzaze ga<strong>da</strong>mideqi,<br />
nislebis maqmaniano,<br />
Tu waxval, Tan wamiyvane,<br />
Seni samSoblo mqviano.<br />
* * *<br />
iyo didi <strong>da</strong> JReradi saxelebi,<br />
raRa Tqma un<strong>da</strong>, iyo _<br />
dmanisel zezvaTi <strong>da</strong>wyebuli <strong>da</strong><br />
im kaciT <strong>da</strong>mTavrebuli,<br />
dResac Tvalebs rom wvavs<br />
bevrs imisi Cibuxis kvamli.<br />
netav maT Semdeg, drois sasworze,<br />
ra un<strong>da</strong> <strong>da</strong>dos momavalma<br />
bucefalis ConCorikad rom Rirdes _<br />
klavdnen senatSi, klavdnen sawolSi,<br />
klavdnen mejlisze, klavdnen RalatiT...<br />
mere glovobdnen <strong>da</strong> pativiT roca marxavdnen,<br />
quTuToebze <strong>da</strong>farebul uzalTunebiT<br />
acilebdnen maradisobisaken _ qrTami<br />
xom jojoxeTs anaTebs <strong>da</strong>, albaT,<br />
arc samoTxeSi iqneba zedmeti...<br />
<strong>da</strong> isic iyo...<br />
idga mdumare <strong>da</strong> egviptis mziT Camuqebul<br />
leRvis nayofSi gasusul aspits<br />
Tavis maji<strong>da</strong>n sufTa, mefur sisxls awoveb<strong>da</strong>.<br />
axla Tu axsovs winapari, aspitTa modgmas,<br />
samkauliviT <strong>da</strong>xveuli qalis majaze,<br />
mgrZnobiare <strong>da</strong> civi sxeuliT,<br />
bednierebis JiniT rom TrTo<strong>da</strong>...<br />
iyo-meTqi, didi saxelebi, saWreTeliviT<br />
rom burRavdnen saukuneebs <strong>da</strong> uflebas ar<br />
gvaZleven<br />
<strong>da</strong>viviwyoT!<br />
ra vuyoT, Tu maTi dideba xSirad cremlsa <strong>da</strong><br />
sisxlze amodis,<br />
gana gologoTis satanjveli<strong>da</strong>n ar <strong>da</strong>iwyo<br />
saaRdgomo aRmasvla qristem
15 - 28 Tebervali 2013<br />
literaturuli gazeTi<br />
poezia<br />
5<br />
iyo-meTqi auRebeli cixeebi!..<br />
`netar arian morwmuneni~ _<br />
iqneb am striqonmac,<br />
Cemi xerxemlis gamxmar Robeze Sefrenilma,<br />
odesme mamaliviT <strong>da</strong>iyivlos...<br />
iqneb...<br />
iyo-meTqi Ronieri saxelebi...<br />
ucnob qalbatons<br />
mirCevT, cxovreba Zveleburad avawyo isev,<br />
de<strong>da</strong>qalaqis sirenebis areul `bisze,~<br />
yoveldRe vWvretde<br />
yefiT Cavlil mTavrobis eskorts,<br />
qalaqis anZas _<br />
cru ambebiT gaWvartlul nestos.<br />
SemindeT, Tuki fian<strong>da</strong>zad ver gavufine<br />
Cemi Tanxmoba<br />
Tqvens keTil <strong>da</strong> erTgul survilebs.<br />
Citic waiRebs Tqvens mwir qonebas,<br />
magram veravin gaqcevT monebad.<br />
<strong>da</strong> naadrevad rom ar iskupoT,<br />
zomaze meti ar un<strong>da</strong> xuxoT.<br />
oqros zodebs sjobs TqvenTvis is ylupi,<br />
xSirad, erTmaneTs, Zmurad rom uyofT.<br />
salami biWebs,<br />
uflis madlia,<br />
Tavs ar uxrian mdi<strong>da</strong>r maTxovrebs.<br />
mobuzulebi, dilaadrian,<br />
xavsian kibis qvebs rom aTboben.<br />
salami biWebs!<br />
Tvalwin gviqrebiT,<br />
uRvTod Txeldeba Tqveni rigebic.<br />
mainc amxnevebs xrinwi xorxi<strong>da</strong>n<br />
Tqvens keTil suls <strong>da</strong> Tavgametebas.<br />
<strong>da</strong> yovel diliT ise modixarT,<br />
TiTqos iwyebdeT bolo Setevas.<br />
* * *<br />
qari mihyefs ukuneTs,<br />
Cai<strong>da</strong>ni RuRunebs.<br />
drois orRobeebSi<br />
CarCa is saukunec.<br />
siWabukis wignebi _<br />
Cemi monapovari _<br />
Tvals Camikravs Taro<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>furcluli `bovari.~<br />
gailia kvesi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>ilia abedi.<br />
ukve, erTmaneTisTvis,<br />
samu<strong>da</strong>mod <strong>da</strong>vberdiT.<br />
aba, raRa SemomrCa,<br />
miTxar, im sizmrebi<strong>da</strong>n.<br />
TavTan mizis zamTari _<br />
Cemi mowyalebis <strong>da</strong>.<br />
roca <strong>da</strong>mkortnis<br />
mtacebeli sev<strong>da</strong> yomrali,<br />
movipatiJeb megobars an<br />
gulgril naTesavs.<br />
SeSis Rumeli<br />
naperwklebis jars Semogvayris,<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>naluli<br />
ulayiviT floqvebs gakvesavs.<br />
Caiwureba kunapeti jamSi _ ze<strong>da</strong>Se,<br />
cocxali rom var,<br />
amis gar<strong>da</strong> riT gagaxaroT,<br />
Ze SecTomili,<br />
momlodine dedis winaSe,<br />
avdgebi fexze,<br />
rom codvili Tavi <strong>da</strong>vxaro.<br />
Tovlis burusSi Tendeba <strong>da</strong><br />
ukv<strong>da</strong>v `Tbilisos~<br />
male mtrediviT<br />
wamoafrens revaz laRiZe.<br />
madlobeli var,<br />
qalbatono,<br />
im tkivilisTvis,<br />
rom gamaxseneT,<br />
SeanjRrieT <strong>da</strong> gaaRviZeT.<br />
ai, es aris, bedisweram rac gaimeta _<br />
Cems martoobas,<br />
fituliviT, SevrCi mibmuli.<br />
bednieri var,<br />
mainc rom ar qreba imedi,<br />
ase mcire <strong>da</strong> carieli, viT xelisguli.<br />
oTar CxeiZis quCis gaxsna<br />
eqspromti<br />
qalaqi sxva<strong>da</strong>sxva gvar-saxeliT<br />
<strong>da</strong>sviringebuli sxeulia.<br />
zogs Tu samu<strong>da</strong>mod Caixutebs,<br />
zogis <strong>da</strong>viwyebac SeuZlia.<br />
quCebic Tan<strong>da</strong>Tan berdebian,<br />
kvdebian, icvlian kalapots.<br />
wivian moqneuli RvedebiviT,<br />
saxeli saxelTan kamaTobs.<br />
gaqra `suvorovi~ firniSi<strong>da</strong>n,<br />
mTeli saukune mokiskase,<br />
qarTvelma mweralma gaaZeva,<br />
rusi feldmarSali rokisaken.<br />
erTma sixarulma amitaca,<br />
erTma sixarulma <strong>da</strong>maTro _<br />
qalaqo, samu<strong>da</strong>mod <strong>da</strong>gibrun<strong>da</strong><br />
is, vinc ar wasula arasdros.<br />
* * *<br />
salami biWebs, keTils, xaTrians,<br />
rom ar acdendnen qorwils, naTlobebs.<br />
mobuzulebi, dilaadrian,<br />
xavsian kibis qvebs rom aTboben.<br />
salami loTebs,<br />
bedis SewevniT,<br />
mxolod sicocxlis Cades fsonebi.<br />
mofenilia maTi xelweriT<br />
qvafenilebi <strong>da</strong> gazonebi.<br />
xelisuflebam roca `<strong>da</strong>gaza~,<br />
roca <strong>da</strong>fas<strong>da</strong> `cxeni~ aTasad, _<br />
moqalaqeebs axsovT, ician,<br />
omis dros fexi ar mogicvliaT...<br />
iadoni<br />
beras<br />
salamurze <strong>da</strong>frenilo,<br />
Sens mosmenas, aba, ra sjobs _<br />
gaumar-jos!<br />
gaumar-jos!<br />
saqarTvelos gaumarjos!<br />
RvTis SewevniT mogicile,<br />
sulze modebulo Jango.<br />
galobs TeTri angelozi _<br />
saqarTvelos gaumar-jos!<br />
suls imedi vinc STa _ b e r a,<br />
cad azi<strong>da</strong> <strong>da</strong>naxvisi,<br />
es guli <strong>da</strong>,<br />
es simRera,<br />
es sicocxlec alal misi.<br />
Tu sxva sisxlSi nawrTobia,<br />
is xanjali vera xanjlobs.<br />
ero, vinc Sen gagaRviZa,<br />
idRegrZelos,<br />
gaumar-jos!<br />
Semodgomis portretisaTvis<br />
malxaz goCaSvils<br />
aRar eZaleba buRi<br />
mwyrebiT moqviTqviTe yanebs.<br />
nislSi icriceba uxmod<br />
velze muxlmoyrili Rame.<br />
tyeebs <strong>da</strong>eZenZaT farCa,<br />
male axoebze moTovs.<br />
xeli gaSverili <strong>da</strong>rCa<br />
totze SemorCenil foTols.<br />
mindors <strong>da</strong>strialebs bora,<br />
ukve CamomWknara Rolo.<br />
sadRac walami rom bolavs,<br />
albaT martosuli cxovrobs.<br />
* * *<br />
Zveli qalaqi midis _<br />
gar<strong>da</strong>icvala `yanCa~.<br />
ukve warsulad iqca,<br />
ukve warsulSi CarCa.<br />
koleqtiuri xarjiT,<br />
maxsovs loTebis `lanCi.~<br />
suyvelasaTvis kmara<br />
<strong>da</strong>xlze <strong>da</strong>yrili `fara~ _<br />
oTxad gaWrili vaSli<br />
udevs larian arays.<br />
cremlmoreuli locavs<br />
mindvris yvavilTa farCas<br />
is, vinc am diliT mokv<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong> vinc warsulSi CarCa.<br />
wava zamTari,<br />
mova<br />
babuawveraTa Tova.<br />
rac sicocxleSi akl<strong>da</strong>,<br />
sikvdiliT moipova...<br />
visTanac svam<strong>da</strong>,<br />
erT dros,<br />
Seuyvebian ferdobs.<br />
<strong>da</strong>usxdebian TavTan,<br />
<strong>da</strong>umSveneben saflavs.<br />
* * *<br />
me var is kaci,<br />
skoli<strong>da</strong>n mobrunebul Svilebs<br />
axal pursa <strong>da</strong><br />
cxel kerZs rom <strong>da</strong>axvedrebs,<br />
<strong>da</strong> sevdiani miaCerdeba,<br />
yvavilian maTlafaSi<br />
rogor <strong>da</strong>sdevs<br />
vermiSelis lifsitas kovzi...<br />
me var is kaci,<br />
vinac cdilobs, am wmin<strong>da</strong> lukmebs<br />
ar Sehyves Sxami...<br />
me var is kaci,<br />
vinc winaswar <strong>da</strong>rdobs im dReze,<br />
Svilebs, rafaze <strong>da</strong>frenili beRurebiviT,<br />
carieli sapure <strong>da</strong> maTlafebi roca<br />
<strong>da</strong>xvdebaT...<br />
me var is kaci,<br />
vinc erTxelac kars gaixuravs<br />
<strong>da</strong> aTasi sazrunaviT <strong>da</strong>mZimebul moqalaqeebs<br />
Tavs ise swrafad <strong>da</strong>aviwyebs,<br />
rom mokle xanSi <strong>da</strong>eWvdebian,<br />
sinamdvileSi viyav Tu ara...<br />
Rirsi kia es qalaqi, kari ise gavijaxuno,<br />
rom anjamebi<strong>da</strong>n CamoviRo...<br />
me var is kaci,<br />
vinc mosvlis dRi<strong>da</strong>n<br />
wasasvlelad emzadebo<strong>da</strong>,<br />
vinc sicocxle saniSniviT Cado wignebSi<br />
imaTTvis, visac cxeli kerZis <strong>da</strong><br />
Tbili puris imedi hqon<strong>da</strong>T, <strong>da</strong> amis nacvlad<br />
gamgzavrebamde rom <strong>da</strong>ubara:<br />
`gaagrZeleT am gverdi<strong>da</strong>n, am abzaci<strong>da</strong>n!..~<br />
me var is kaci!..
6 literaturuli gazeTi<br />
proza 15 - 28 Tebervali 2013<br />
` êîíöå êîíöîâ ó âñåõ íàñ æä¸ò îäèí<br />
ïðèãîâîð _ ñìåðòü~...<br />
iosif brodski<br />
`yvelani mkvlelebi varT, yvelani<br />
_ sul erTia, romel mxares<br />
vdgavarT _ <strong>da</strong> es kargs arafers<br />
gviqadis~...<br />
ernest heminguei<br />
`me Cemi ubedureba<br />
RmerTma <strong>da</strong>mwera xmalze<strong>da</strong>.<br />
me movkal Tavis Zmobili,<br />
xmali vixmare Zmaze<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong>mdeven mosaklava<strong>da</strong>,<br />
sayuCs midgamen gzaze<strong>da</strong>.~<br />
xalxuri<br />
lob<strong>da</strong>, rasac ase Tu ise, xan eSmakobiT,<br />
xan ZaliT axerxeb<strong>da</strong> kidec. meti arc<br />
araferSi ereo<strong>da</strong>.<br />
pirvelad 1993 wlis 14-16 marts uyo<br />
gulma reCxi, rodesac rusebi, somxebi,<br />
afxazebi <strong>da</strong> CrdiloeT kavkasielebi<br />
soxumis gareubanSi SeiWrnen <strong>da</strong> rusulma<br />
aviaciam ramdenjerme <strong>da</strong>bomba<br />
soxumi. soxumi<strong>da</strong>n ltolvilebi<br />
<strong>da</strong>iZrnen <strong>da</strong> ufro win<strong>da</strong>xedulma<br />
galelebmac bargis Calageba <strong>da</strong>iwyes.<br />
Tumca maSin qarTvelebma magrad iomes<br />
<strong>da</strong> soxumi ga<strong>da</strong>rCa. amis Semdeg cota<br />
xanSi ezuxbaiebic CaerTvnen omSi. es<br />
ambavi ase mox<strong>da</strong>. gia ezuxbaias bavSvobis<br />
Zmakaci <strong>da</strong> klaseli <strong>da</strong>To ServaSiZe<br />
rigi<strong>da</strong>n Camovi<strong>da</strong> Tavisi Zveli megobris,<br />
fridon marSanias <strong>da</strong>saflavebaze.<br />
fridon marSania mxedrionTan<br />
moZraob<strong>da</strong> <strong>da</strong> pirvelive dRi<strong>da</strong>n omob<strong>da</strong>.<br />
marSania oCamCiresTan mokles oCamCire-soxumis<br />
gzis gaxsnis operaciisas.<br />
fridon marSania <strong>da</strong> <strong>da</strong>To Serva-<br />
SiZe sxva ambebi<strong>da</strong>n iyvnen erTad, gia<br />
ezuxbaia glexi iyo, Tavisi man<strong>da</strong>rinebiT,<br />
TxiliT <strong>da</strong> saqonliT. Serva-<br />
SiZe <strong>da</strong> marSania ki bavSvobi<strong>da</strong>n ganabebTan<br />
<strong>da</strong>rbodnen _ moskovi, rostovi,<br />
Savebi, wamali <strong>da</strong> egre... mere<br />
<strong>da</strong>To rigaSi <strong>da</strong>rCa Tavisi ojaxiT,<br />
saqmes mixe<strong>da</strong> <strong>da</strong> karga xani, omis <strong>da</strong>wyebis<br />
Semdegac aRar gamouxe<strong>da</strong>vs saqar-<br />
Tvelosken. axla ki <strong>da</strong>Rupuli Zmakacis<br />
<strong>da</strong>satireblad Camofrin<strong>da</strong> rigi<strong>da</strong>n.<br />
Zlivs CamoaRwia Tbilisi<strong>da</strong>n iloramde,<br />
sa<strong>da</strong>c marSaniebis did, orsarTulian<br />
saxlSi <strong>da</strong>cxriluli fridon mar-<br />
Sania iwva <strong>da</strong> qalebis caSi wasuli<br />
kivili aRar esmo<strong>da</strong>.<br />
ezuxbaiebi ori manqaniT Cavidnen<br />
ilorSi. maSin manqaniT moZraoba<br />
Zalian saxifaTo iyo. nabakevi<strong>da</strong>n<br />
iloramde samjer gaaCeres, magram<br />
rogorc ki igebdnen, sad midiodnen,<br />
uproblemod uSvebdnen.<br />
gia ezuxbaias <strong>da</strong> <strong>da</strong>To ServaSiZes<br />
erTmaneTi wlebis ganmavlobaSi ar<br />
enaxaT <strong>da</strong>, rogorc Cveulebriv xdeba,<br />
mTeli samZimari erTmaneTs ar moSorebian.<br />
svamdnen, <strong>da</strong>To mozomilad<br />
ikeTeb<strong>da</strong>, Cumad tiro<strong>da</strong>, saTvalis<br />
Savi SuSi<strong>da</strong>n eparebo<strong>da</strong> cremli, gias<br />
aqaur ambebs ekiTxebo<strong>da</strong>, mere aviwydebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> aRar usmen<strong>da</strong> gia ezuxbaias<br />
megrul Cxubsa <strong>da</strong> ginebas.<br />
_ bavSvebi rogor arian meuRle<br />
ras Svreba _ hkiTxa Cumad gias, roca<br />
fridon marSanias Rames uTevdnen <strong>da</strong><br />
gias ufrosi ZmisSvili 90-e fsalmuns<br />
ukiTxav<strong>da</strong> gar<strong>da</strong>cvlils.<br />
_ aris, ra vici. rogor un<strong>da</strong> iyos,<br />
gviZlebs.<br />
_ ori biWi gyavs <strong>da</strong> gogo xom<br />
_ ori biWi myavs <strong>da</strong> ori gogo.<br />
orive biWs <strong>da</strong>To <strong>da</strong>varqvi Sen sapativsacemod.<br />
_ moica, rogor, kaco, Zmebs erTi<br />
saxeli ranairad <strong>da</strong>arqvi<br />
_ erTs <strong>da</strong>Tos veZaxi <strong>da</strong> meores<br />
<strong>da</strong>Tas.<br />
_ Sen ra giTxari me! _ <strong>da</strong>To Serva-<br />
SiZes mTeli am dReebis ganmavlobaSi<br />
pirvelad gaecina.<br />
<strong>da</strong>saflavebi<strong>da</strong>n meore dRes <strong>da</strong>To<br />
ServaSiZe gia ezuxbaiasTan mivi<strong>da</strong>,<br />
Tavis sexniebs saCuqrebi miutana. ezuxbaiebma<br />
sufra gaSales. <strong>da</strong>To ServaSiZe<br />
mTeli sufra Cumad iyo, ramdenjerme<br />
waakimara kidec, magram raRacis<br />
saTqmeli iyo es siCume. isev giam <strong>da</strong>iwyo.<br />
_ rodis brundebi, <strong>da</strong>To, gagacilebT.<br />
gacileba gin<strong>da</strong> Sen, ise ar<br />
ivargebs. Zalian cudi droa axla aq. a!<br />
_ gare<strong>da</strong>n yrud, magram ganuwyvetliv<br />
ismo<strong>da</strong> srolis xma.<br />
<strong>da</strong>To SarvaSiZem didi gelaTuroi<br />
WiqiT <strong>da</strong>lia 45 gradusiani WaWis arayi,<br />
gamofxizl<strong>da</strong> <strong>da</strong> Tqva:<br />
_ arsad ar mivdivar me...<br />
gias ufrosi Zma mixv<strong>da</strong> <strong>da</strong> Cumad<br />
<strong>da</strong>iqnia Tavi.<br />
_ moica, aba, ras Svrebi ra <strong>da</strong>gr-<br />
Cenia am jan<strong>da</strong>baSi e biWo, wasasvleli<br />
mqondes sadme SensaviT <strong>da</strong> aqaurobas<br />
ar...<br />
_ fridona vis <strong>da</strong>vutovo Sen<br />
visTan <strong>da</strong>gtovo <strong>da</strong> ra vakeTo awi iq,<br />
rigaSi gaviqce vis gaveqce arasodes<br />
ar gavqceulvar me, ici Sen es.<br />
_ <strong>da</strong> col-Svili ojaxs ras uSvrebi<br />
rigaSi toveb ase, Tu rogor iqnebeqa<br />
qurxuli<br />
deni codva <strong>da</strong>ide, gia ezuxbaia, <strong>da</strong> sul<br />
bavSvebs rom moekiTxebaT, Tu ici es<br />
Sen<br />
_ <strong>da</strong>amTavre axla mag laparaki,<br />
giTxari me Sen.<br />
_ ra <strong>da</strong>vamTavro, ra <strong>da</strong>vamTavro,<br />
mec momkali barem <strong>da</strong> isaa, aRar meSinia<br />
aRarafris, veRar vuZleb amdens,<br />
gavgiJdi ukve. rava yvelasTvis<br />
<strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong> is wyeuli omi, skani <strong>da</strong> skani<br />
morfinist do yaCaR jimakoCebiS gar<strong>da</strong><br />
6 mTeli afxazeTi <strong>da</strong> samegrelo Sen<br />
<strong>da</strong>gdevs, veRarasodes veRar <strong>da</strong>brundebi<br />
awi saxlSi Sen!<br />
_ ra gin<strong>da</strong>, qalo, ra<br />
_ dili<strong>da</strong>n magas geubnebi, ra min<strong>da</strong>,<br />
magram gesmis rame Sen oRond Seni<br />
WkuiT gatara <strong>da</strong> meti araferi gainteresebs.<br />
rac gamodis mag Seni WkuiT,<br />
ki vxe<strong>da</strong>vT orive.<br />
_ gamoacxe Sen magi Wadi <strong>da</strong> gaCumdi.<br />
rac ar gekiTxeba, nu laparakob<br />
imas.<br />
_ oTxi Svili rom gagiCine, is xom<br />
mekiTxebo<strong>da</strong> ufrosi 22 wlisaa ukve<br />
Tu gaxsovs araferi ar unaxavT omis<br />
<strong>da</strong> ubedurebis meti. swavla ar un<strong>da</strong><br />
amaT, saxl-kari, <strong>da</strong>ojaxeba swavla <strong>da</strong><br />
saxli ki ara, SiSvlebi <strong>da</strong> mSivrebi <strong>da</strong>gidian<br />
bovSvebi. meomaria <strong>da</strong> ra qnas...<br />
vis eomebi netavi sakuTari Tavis mets..<br />
giam Rumelis qveSi<strong>da</strong>n SeSa gamoiRo,<br />
<strong>da</strong>xe<strong>da</strong>, xelSi SeaTamaSa, mere ukan<br />
Seagdo, `astras~ mouki<strong>da</strong> <strong>da</strong> Rrmad<br />
amoisunTqa.<br />
_ Tu ara <strong>da</strong> Sen ra giWirs, rogorc<br />
gin<strong>da</strong>, ise cxovrob. me var cxare cremliT<br />
satireli Sens xelSi. ras mogdevdi,<br />
ra mindo<strong>da</strong> Tavs iklav<strong>da</strong> cxonebuli<br />
mamaCemi, ar gayveo.<br />
_ Tavs iklav<strong>da</strong>, ara is kido...<br />
_ is ar iklav<strong>da</strong> <strong>da</strong> me moviklav, sakuTari<br />
biZaSvilis samZimarze rom ver<br />
ga<strong>da</strong>vide. cocxlad <strong>da</strong>mmarxe barem <strong>da</strong><br />
isaa. Cemi sisxli <strong>da</strong> xorci ar <strong>da</strong>matirebie,<br />
gia ezuxbaia, Sen ar geRirsos<br />
<strong>da</strong>tireba Cemi codviT.<br />
_ nu Camayole, qalo, im mkv<strong>da</strong>rs<br />
<strong>mkvleli</strong><br />
sakuTrebiT im ambebis Semdeg, rac iqve<br />
mezoblad, zugdidisa <strong>da</strong> walenjixis<br />
raionebSi <strong>da</strong>trial<strong>da</strong>. galsa <strong>da</strong> afxazeTs<br />
Semofarebuli pirveli prezidentis,<br />
zviad gamsaxurdias erTguli<br />
samxedroebi <strong>da</strong> momxreebi legendebs<br />
hyvebodnen, `putCistebis~ <strong>da</strong> Tbilisis<br />
samxedro sabWos `xuntis~ sisastikeze<br />
moyolac ar iyo saWiro. ezuxbaias<br />
mSobliuri sofeli nabakevi sul ramdenime<br />
kilometriT iyo moSorebuli<br />
enguri<strong>da</strong>n <strong>da</strong> gamayruebeli srolis<br />
xmac kargad ismo<strong>da</strong> enguris gaRmi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> caSi avardnil cecxlis alsac kargad<br />
xe<strong>da</strong>vdnen. ase rom, Tu Tbiliselebi<br />
samegrelos Semdeg afxazeTSic Sevidnen,<br />
es gia ezuxbaias mainc<strong>da</strong>mainc ar<br />
gahkvirvebia <strong>da</strong> di<strong>da</strong><strong>da</strong>c ar unaRvlia.<br />
arc samTavrobo jarebs Tvli<strong>da</strong><br />
Tavisad <strong>da</strong> miTumetes arc afxazebs _<br />
maTTan <strong>da</strong>pirispirebac kargad axsov<strong>da</strong><br />
1989 wlis zafxulSi, rodesac sxvebTan<br />
erTad TviTonac miawy<strong>da</strong> RaliZgis<br />
xids orluliani TofiT mas Semdeg,<br />
rac afxazebma misaRebi gamocdebis<br />
dros soxumis qarTuli universiteti<br />
<strong>da</strong>arbies, qarTveli mwerlebis fotoebi<br />
quCebSi gamoyares <strong>da</strong> vova vekua<br />
<strong>da</strong> kidev ramdenime soxumeli mokles.<br />
mere TiTqos yvelaferi Cawynar<strong>da</strong>, afxazebTan<br />
megobrob<strong>da</strong>, pira<strong>da</strong>d TviTon<br />
afxazTan arasodes araferi hqonia<br />
gasayofi. 1991 wlis dekembris samoqalaqo<br />
omi<strong>da</strong>n moyolebuli ki, roca<br />
kvlav srola <strong>da</strong> sisxlisRvra <strong>da</strong>iwyo,<br />
TbilisSi <strong>da</strong>wyebulma samoqalaqo <strong>da</strong>pirispirebam<br />
egreve afxazeTSi gamosca<br />
eqo. qarTvelebis Si<strong>da</strong> brZolaSi<br />
afxazebi maqsimalurad cdilobdnen<br />
neitralitetis <strong>da</strong>cvas, magram 1992<br />
wlis agvistoSi omi mainc <strong>da</strong>iwyo. gia<br />
ezuxbaia am dros ukve ormoc<strong>da</strong>rva<br />
wlis iyo <strong>da</strong> yvelaferi nanaxi hqon<strong>da</strong>,<br />
amitom arcerT mxares ar endobo<strong>da</strong>. am<br />
oromtrialsa <strong>da</strong> cecxlis wvaSi ufros<br />
ZmasTan <strong>da</strong> biZaSvilebTan erTad Tavisi<br />
saxl-karis, man<strong>da</strong>rinis, Txilis<br />
plantaciebisa <strong>da</strong> qonebis <strong>da</strong>cvas cdi-<br />
<strong>da</strong> egreve igrZno, marcxena beWis<br />
qveS rogor gauyares spiciviT grZeli,<br />
ZafiviT wvrili raRac. erTxel, meored,<br />
mesamed <strong>da</strong> TeTrad CamoSlili<br />
mzis sxivi elvis siswrafiT gaiSala,<br />
zRva gaTeTr<strong>da</strong>, <strong>da</strong> meoTxe<strong>da</strong>c <strong>da</strong>scxo<br />
marcxena beWis qveS. guli gaCer<strong>da</strong>. `e,<br />
vkvdebi~ _ gaifiqra <strong>da</strong> TeTrad ganaTebuli,<br />
murtlad ga<strong>da</strong>TeTrebuli<br />
zRvis fskerisken barjgayrili TeTri<br />
zvigeniviT <strong>da</strong>eSva. ze<strong>da</strong>pirze amosvla<br />
sca<strong>da</strong>. ara, veRar _ `e, vkvdebi!~ _<br />
gaifiqra <strong>da</strong> <strong>da</strong>feT<strong>da</strong>. ver tokdebo<strong>da</strong>,<br />
xelsac ver sZrav<strong>da</strong> _ `movkvdi, to. e,<br />
Seni de<strong>da</strong>c, movkvdi!..~ mTeli taniT-<br />
Seirxa, mxrebi gaamoZrava <strong>da</strong> egreve<br />
cecxliviT <strong>da</strong>uara mTels sxeulSi autanelma<br />
tkivilma. tkivilis arasodes<br />
eSino<strong>da</strong>, sikvdili ki Zalian ar exalisebo<strong>da</strong>,<br />
miT umetes blant, TeTrad Sededebul<br />
moRalate zRvaSi, romelmac<br />
zurgSi, marcxena beWis qveS spici wauyara.<br />
`erTi Seni de<strong>da</strong>c~ _ uTxra<br />
tkivils, TeTr, ucnaurad, Signi<strong>da</strong>n<br />
ganaTebul <strong>da</strong> verag zRvas, sakuTar<br />
gaCvretil guls <strong>da</strong> kidev gaibrZola,<br />
mere fexebic aamuSava. zeviT, maRla,<br />
ze<strong>da</strong>piri Can<strong>da</strong> _ Sors, magram iq iyo.<br />
namdvilad iq iyo. nela <strong>da</strong>iZra, cota<br />
xanSi zRvi<strong>da</strong>n amovar<strong>da</strong>, Tavi gaiqnia<br />
<strong>da</strong> egreve didi, yviTeli, cxeli mze<br />
moZebna SiSisagan gagiJebuli, gadidebuli<br />
TvalebiT.<br />
napirisken gamocura. mocurav<strong>da</strong><br />
TeTr, Sededebul zRvaSi <strong>da</strong> guls veRar<br />
grZnob<strong>da</strong>. napiri Savi iyo <strong>da</strong> aravis<br />
elodebo<strong>da</strong>...<br />
zugdidTan axlos, sofel axalkaxaTis<br />
yofil kulturis saxlSi, grZeli,<br />
usaxuri, orsarTuliani Senobis meore<br />
sarTulze, `fordis~ mikroavtobusi<strong>da</strong>n<br />
amoRebul savarZelSi, ormetriani<br />
nabakeveli partizani, gia ezuxbaia,<br />
metsaxelad `fSaveTi~ ij<strong>da</strong>, gavarvarebuli<br />
Rumelis simxurvales<br />
saxes arideb<strong>da</strong> <strong>da</strong> colis Cxubs usmen<strong>da</strong>.<br />
gia ezuxbaias coli onkanTan, gr-<br />
Zel magi<strong>da</strong>ze, emalis taStSi coms zel<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> iqve Semodgmul Tujis tafaze<br />
mWadebs acxob<strong>da</strong>. comis tyapatyups<br />
TiTqos ritmSi ayoleb<strong>da</strong> Cxubs.<br />
_ Sen mogeca Cemi codva, rogorc<br />
Sen me ar gamaxare <strong>da</strong> gamaubedure, mec<br />
<strong>da</strong> Cemi Svilebic, Se sulelo, Se sulelo<br />
Sen... Tu mase gindo<strong>da</strong> batono, nu<br />
moekidebodi ojaxs, nu <strong>da</strong>idebdi Cemi<br />
<strong>da</strong> am bovSvebis brals... ra gindo<strong>da</strong>, Se<br />
ubeduro, a mi <strong>da</strong>gicvens si sawyali,<br />
mire skan minje <strong>da</strong> mardieli, amar si<br />
do skani saqorTuo, qingexvaras ase 1 ,<br />
ukanasknel Wads vacxob amas. e, <strong>da</strong>mxede<br />
xelebze, bolo coms vifxikav TiTebi<strong>da</strong>n.<br />
afxazi mtrad moikide, qarTveli<br />
mtrad moikide, yvela Sen <strong>da</strong>gdevs<br />
mosaklavad. sami rkinis kars aqeT rom<br />
gvZinavs mTels ojaxs <strong>da</strong> yovel gafa-<br />
Cunebaze guli gviskdeba, navTi ar<br />
mogvasxas vinmem, cecxli ar mogvces <strong>da</strong><br />
bavSvebiana ar amogvbugoso, agia cxovreba..<br />
kilometrnaxevaria aqe<strong>da</strong>n<br />
enguramde, or wuTSi aq aris afxazi. mis<br />
okodu skani omi, do mis mu <strong>da</strong>rki 2<br />
gia ezuxbaias `fSaveTi~ imitom ki ar<br />
<strong>da</strong>arqves, rom enguris mxares, qarTvel<br />
partizanebSi, erT-erTi yvelaze<br />
magari iyo <strong>da</strong> rusebs <strong>da</strong> afxazebs sisxls<br />
uSrob<strong>da</strong>. ufro imitom, rom Zalian<br />
moswrebuli sityvis patroni iyo <strong>da</strong><br />
megrelisTvis Seufereblad bevrs iginebo<strong>da</strong>.<br />
axla ki Cumad ij<strong>da</strong>, uazrod<br />
atrialeb<strong>da</strong> xelSi SeSas <strong>da</strong> colis Cxubs<br />
usmen<strong>da</strong>.<br />
_ <strong>da</strong>teuliyavi SenTvis, ga<strong>da</strong>xvidodi<br />
axla nabakevSi, cotas man<strong>da</strong>rins<br />
moboWavdi, cotas Txils moboWavdi,<br />
miaSavebdi imaTac <strong>da</strong> Senc <strong>da</strong>grCebo<strong>da</strong><br />
raRac. mTeli gali ga<strong>da</strong>dis <strong>da</strong> aRar<br />
erCian iqiT. muSaobs xalxi, raRac or<br />
kapik faras Soulobs. qiSmariebma<br />
saqonelic gaiCines eger.<br />
_ xo, Tinebcalo monebo qigudirTuq<br />
xolo Ti nabozrebs 3 , _ giam SeSa<br />
RumelSi SeukeTa <strong>da</strong> jaxaniT mixura<br />
kari.<br />
_ araferi monebi ar arian isini.<br />
ara, marto Sen xar aq! rogor gekadreba.<br />
partizan voreqia do butkaS nisiaS<br />
SiSiT quCaSa vegmarTe 4 . mTeli galis<br />
raioni saxlSi brundeba <strong>da</strong> yvela mona<br />
yofila aba, Tavis ezo-karze brundeba<br />
xalxi, saxlebs aSeneben, cxovrebas iwyoben<br />
isev, ar kidebs kaciSvili tyvila<br />
xels. arc afxazi, arc _ rusi. <strong>da</strong>dian<br />
Tavisuflad. Sen ijeqi aq <strong>da</strong> xoce<br />
xalxi...<br />
_ nina gaCer osur, do murk ragadis<br />
gisxun<strong>da</strong>s 5 . ar <strong>da</strong>vbrundebi me iq<br />
rusis propuskiT, i toCka.<br />
_ ox, cotne <strong>da</strong>diani toJe mne...<br />
romc gindodes, vin <strong>da</strong>gabrunebs, Se<br />
ubeduro, kisramde sisxlSi xar. ramsaflavSi.<br />
de<strong>da</strong>!..<br />
_ si min dingounuans do mu rviluns<br />
si oCokoCi si 7 <br />
_ Zalian did bodiSs vixdi, rom ar<br />
movkvdi, ra vqna axla meti.<br />
Zalian rcxveno<strong>da</strong> Tavisi colis.<br />
ico<strong>da</strong>, rom marTali iyo <strong>da</strong> xmas ver<br />
iReb<strong>da</strong>. colis biZaSvili gar<strong>da</strong>icvala,<br />
romelic aqve, ramdenime saxlis<br />
iqiT cxovrob<strong>da</strong>, magram misi coli sam-<br />
Zimarze ver midio<strong>da</strong>, imitom, rom fexsacmeli<br />
ara hqon<strong>da</strong>. erTaderTi, wiTeli,<br />
lurji zol gayolili CustebiT<br />
ki misasamZimreblad verafriT wavido<strong>da</strong>.<br />
gia gamwarebuli fiqrob<strong>da</strong>, sad <strong>da</strong><br />
rogor eSova fexsacmeli <strong>da</strong> veraferi<br />
moefiqrebina.<br />
gia ezuxbaia gvian CaerTo am omSi.<br />
galis raioni<strong>da</strong>n TiTqos `Sors~, soxumSi,<br />
gumisTaze viTardebo<strong>da</strong> mTavari<br />
movlenebi. Tavi<strong>da</strong>n verc aRiqvam<strong>da</strong>,<br />
rom omi masac exebo<strong>da</strong>. Tbiliselebi<br />
axla afxazebs Seuvardnen saqmis<br />
gasarCevad <strong>da</strong> es maTi gasarkvevi iyo,<br />
maTi problemebi. miTumetes, rom ezuxbaia,<br />
iseve rogorc megrelTa umravlesoba,<br />
kargi TvaliT ar uyureb<strong>da</strong><br />
saxelmwifo sabWos SenaerTebs, gan-
15 - 28 Tebervali 2013<br />
ba<br />
_ araferi ar uWirT imaT. aba, Senebi<br />
rogor arian Tu Seni bavSvebi bavSvebi<br />
ar arian <strong>da</strong> Seni ojaxi ojaxi ar<br />
aris, am jojoxeTs rom uZleben ga-<br />
Zlon imaTac iq...<br />
gia SeSfoTebuli uyureb<strong>da</strong> bavSvobis<br />
Zmakacs.<br />
_ kargi <strong>da</strong> ras vapirebT, <strong>da</strong>To _<br />
hkiTxa gias ufrosma Zmam.<br />
_ marSanias Zmebs velaparake iq,<br />
mxedrionSi. vrCebi-Tqva, vuTxari. yvelaferSi<br />
<strong>da</strong>gvexmarebian.<br />
_ mxedrionTan un<strong>da</strong> viyoT ver<br />
gagvigebs xalxi...<br />
_ xalxi ki ara isa kide! ar viqnebiT<br />
mxedrionTan. egeni ubralod iaraRs<br />
mogvaSveleben. calke viqnebiT. galis<br />
batalioni gverqmeva an ravi, ra mniSvneloba<br />
aqvs.<br />
_ araferi, _ <strong>da</strong>eTanxma gia ezuxbaia.<br />
Sefiqrianebuli iyo.<br />
_ iaraRi gaqvT<br />
_ ki. iaraRi rogor ara gvaqvs, _<br />
Tqva gia ezuxbaiam <strong>da</strong> ganjinas miyrdnobil,<br />
ga<strong>da</strong>fiTrebul <strong>da</strong> pirzexelafarebul<br />
cols Tvali aari<strong>da</strong>.<br />
_ xval 10 saaTze galSi vikribebiT.<br />
iqac <strong>da</strong>gvxvdeba iaraRi. iaraRze problema<br />
ar iqneba. imis laparaki, rom moxvalT,<br />
ar moxvalT, mainc Zmebi xarT<br />
sikvdilamde, ar min<strong>da</strong> aq me...<br />
gia ezuxbaias ufrosi Zma Cumad<br />
ij<strong>da</strong>. ukve ga<strong>da</strong>wyvetili hqon<strong>da</strong>.<br />
_ ga<strong>da</strong>Sendi iqiT! _ Camwy<strong>da</strong>ri<br />
xmiT Tqva gia ezuxbaiam.<br />
_ wavedi aba me <strong>da</strong> didi madloba<br />
yvelafrisTvis. diasaxlisebTan bodi-<br />
Si, SegawuxeT nametani. s bogam.<br />
gacilebis dros, WiSkarTan, erTmaneTi<br />
ga<strong>da</strong>kocnes.<br />
_ TenefiS di<strong>da</strong> fxodi ma, muWo qinominjirues<br />
Cqimi fridona marSania<br />
uCa dixaSa Tu bozeb TenefiSi di<strong>da</strong> fxodi<br />
arZoSi 8 , _ Tqva gaTiSulma <strong>da</strong>To<br />
ServaSiZem, manqanaSi Caj<strong>da</strong> <strong>da</strong> zuiliT<br />
<strong>da</strong>Zra. karga xans <strong>da</strong>xto<strong>da</strong> mTeli<br />
siswrafiT wasuli manqanis farebis<br />
Suqi sibneleSi, aTxril gzaze ormoeb-<br />
Si raxunisagan.<br />
dilis aT saaTze galSi Seikribnen.<br />
<strong>da</strong>To ServaSiZe TerTmetze movi<strong>da</strong>,<br />
Tvalebs Zlivs axel<strong>da</strong>. <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyo. ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
oCamCireSi ibrZodnen: koCara,<br />
cagera, kindRi, tamiSi, webel<strong>da</strong>, labra.<br />
koCarasTan, pirvel brZolaSi, gia<br />
ezuxbaiam Tavi ver awia maRla. im gruxunSi<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>gadugSi Zalian <strong>da</strong>ibna. `axla<br />
ga<strong>da</strong>vrCe, RmerTo <strong>da</strong> aqeT mombrunebeli<br />
aRara var~, fiqrob<strong>da</strong> talaxian<br />
miwaSi TavCarguli <strong>da</strong> mwvane balaxis<br />
Rerebs Tvals ar aSoreb<strong>da</strong>. ufrosma<br />
Zmam moirbina _ `ra gWirs, <strong>da</strong>Wrili<br />
xom ar xar~ ga<strong>da</strong>fiTrebulma giam mxolod<br />
Tavis gaqneva moaxerxa _ `ara~.<br />
_ `isrole awi, sircxvilia~_ uTxra<br />
Zmam Cumad <strong>da</strong> mere welSi moxrili sirbiliT<br />
<strong>da</strong>brun<strong>da</strong> Tavis adgilas _ mitovebuli,<br />
gamoSignuli fermis, nacrisfer,<br />
baTqaSayril kedelTan Caj<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>scxo. gia xe<strong>da</strong>v<strong>da</strong> Zmis xelSi acaxcaxebuli<br />
avtomatis luli<strong>da</strong>n gamomkrTal<br />
wiTel-yviTel als. Zmas mSvidi<br />
saxe hqon<strong>da</strong>, nawyvet-nawyvet uSveb<strong>da</strong><br />
jers. <strong>da</strong>miznebiT isro<strong>da</strong>. `magaria<br />
jima, mag oxeri, yovelTvis magari<br />
iyo.~ mere TavszemoT aswia avtomati <strong>da</strong><br />
sasxlets <strong>da</strong>awva. im grialSic ki yuri<br />
mosWra sakuTari avtomatis mWaxe, gamayruebelma<br />
xmam. avtomati<strong>da</strong>n gadmocvenili,<br />
gaxurebuli gilzebi civi<br />
wkrialiT mieyarnen erTmaneTs. `au,<br />
rodis <strong>da</strong>mTavrdeba es oxeri <strong>da</strong>Ramdes<br />
mainc netavi.~ mze mTeli ZaliT<br />
kaSkaSeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> im dRem <strong>da</strong>Ramebamde bevri<br />
sicocxle waiRo.<br />
saRamos, yvelaferi rom <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> erTad Seikribnen, gia Zalian<br />
<strong>da</strong>rcxvenili iyo. gansakuTrebiT axalgazr<strong>da</strong><br />
Tbiliseli biWebis Sercxva,<br />
romlebic arxeinad ikriWebodnen <strong>da</strong><br />
mosawevis <strong>da</strong>Trevaze <strong>da</strong> aqauri planis<br />
av-kargianobaze eTaTbirebodnen adgilobrivebs.<br />
`Cemi xnis kaci rom Toxs<br />
<strong>da</strong> bars ga<strong>da</strong>agdebs <strong>da</strong> Tofs mokidebs<br />
xels, ar gamova imisgan araferi~, _<br />
Tqva xmamaRla. Tbiliselebma Semwynareblurad<br />
<strong>da</strong> cota ironiula<strong>da</strong>c<br />
gaiRimes. `eg araferi, biZaCemo,<br />
Tavi<strong>da</strong>n yvelani vifsamT, pirvelad<br />
egrea.~ uTxra Tbiliselebi<strong>da</strong>n yvelaze<br />
umcrosma, pirtitvela biWma,<br />
romelic gias ZmisSvilze ufrosi ar<br />
iqnebo<strong>da</strong>. `a, Sexede axla, am marTla<br />
qveSafsias <strong>da</strong>sacavi rom Seiqnebi kaci.<br />
aRar un<strong>da</strong> wavxde, Tvara <strong>da</strong>mcineben es<br />
mamaZaRlebi.~<br />
_ am ubedurebas rom movrCebiT,<br />
kai magari plani Cemze iyos, otobaias<br />
plani!<br />
_ magaria _ Tvalebi gaubrwyin<strong>da</strong><br />
yvelaze pataras.<br />
ufrosi Zma xis ZirSi ij<strong>da</strong>, rogorc<br />
yovelTvis Cumad <strong>da</strong> Cafiqrebuli. gias<br />
sityvebze ukmayofilod gaiqnia Tavi.<br />
_ nametans Svrebi icode, <strong>da</strong>To, ar<br />
varga mase, ar gin<strong>da</strong>! _ uTxra Serva-<br />
SiZes.<br />
<strong>da</strong>To ServaSiZe Cumad ij<strong>da</strong> viRacis<br />
zurgCanTaze, oflSi gawuwuli <strong>da</strong><br />
Zlivs sunTqav<strong>da</strong>.<br />
`sdia tyvias sirbiliT am SeCvenebulma~<br />
_ gaifiqra gia ezuxbaiam _<br />
`kaczea, Tvara <strong>da</strong>To <strong>da</strong> jimac pirvelad<br />
iyvnen, magram iomes magrad.~<br />
_ fridona yvelas Zma iyo <strong>da</strong> yvelas<br />
magrad gviyvar<strong>da</strong>, magram sifrTxiliT<br />
un<strong>da</strong> yvelafers gakeTeba<br />
<strong>da</strong> WkuiT. marto guliT ar gamodis<br />
saqme, marto guliT e, esaa rac xdeba...<br />
_ ar un<strong>da</strong> gareuliyo am CaTlaxobaSi,<br />
<strong>da</strong>iwyeben es goTvernebi sadRac<br />
kabinetSi bozobas <strong>da</strong> mere kai biWebi<br />
ixocebian orive mxares, iq saTaveSi ar<br />
mouvaT araferi... Cveni sikvdili ras<br />
enaRvlebaT magaT, iqiT waadgeT iqneba.<br />
ar un<strong>da</strong> gareuliyo. aq rom vyofiliyavi,<br />
<strong>da</strong>vuSlidi, magram axla raRas<br />
etyvi, wevs <strong>da</strong>bredili, gviania ukve, _<br />
Tqva <strong>da</strong>To ServaSiZem raRacnairi Secvlili<br />
xixina xmiT. mere gulis jibeSi<br />
xeli Caiyo, oTxad gakecili vercxlis<br />
qaRaldi amoiRo <strong>da</strong> Tbiliselebisaken<br />
moabruna Savi saTvale.<br />
_ e, eger aris, magram frTxilad<br />
qeniT, nafaziania <strong>da</strong> nametani ar mogivideT.<br />
Tbiliselebi<strong>da</strong>n yvelaze umcrosi<br />
nela, <strong>da</strong>yenebuli nabijiT miuaxlov<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> gamoarTva.<br />
_ madlobT. Tqven<br />
_ ar vewevi magas me...<br />
_ migewvdina, <strong>da</strong>To, iqiT egeba xma.<br />
xom gyavs afxazebSi kai patiosani, Wkva<br />
mosakiTxi xalxi. gavaTavoT iqneba es<br />
glaxa ambavi...<br />
<strong>da</strong>To ServaSiZem sigareti amoiRo<br />
<strong>da</strong> mouki<strong>da</strong>.<br />
_ aRar <strong>da</strong>mTavrdeba awi es!.. _ Tqva<br />
mere, _ slavika kapSi mokles ukve. gagraSi<br />
qarTvel mRvdels gamoesarCla,<br />
pakriSka ga<strong>da</strong>acves rusis kazakebma <strong>da</strong><br />
wvavdnen. ga<strong>da</strong>efara im mRvdels kapSi<br />
_ ras SvrebiT, Tqve bozeboo, ase uiaraRo,<br />
SiSveli guliT ga<strong>da</strong>efara.<br />
zed <strong>da</strong>akles kazakebma im qarTvel<br />
mRvdels slavika kapSi <strong>da</strong> orive erTad<br />
<strong>da</strong>wves mainc. Cvenianebma _ afxazebma<br />
_ movZebniT im kazakebso. sad moZebni<br />
mag maTxovrebs, jiSi magaT ara aqvT,<br />
modgma, saxli <strong>da</strong> Cesti. beso agrba<br />
kidev iqi<strong>da</strong>n omobs, biZaSvili Cauwves<br />
tankSi gumisTasTan qarTvelebma <strong>da</strong><br />
abarots iRebs. dima arRuns biZa<br />
moukles gagraSi, alali dedisZma <strong>da</strong><br />
isic Cven gveomeba. Cveni soxumski,<br />
tataS Cxotua <strong>da</strong> <strong>da</strong>To gerZmava<br />
Tavi<strong>da</strong>nve gaeridnen. ruseTSi arian,<br />
moskovSi. ramdenjerme <strong>da</strong>mirekes,<br />
Camosvlas apirebdnen CemTan rigaSi.<br />
kidea xalxi, magram ver wyveten, vegnmaWyvidena,<br />
vara mus ginoWyviduna,<br />
vara mi uCqide TinefiS naragadus, Te<br />
bespredelSCik di<strong>da</strong> fxodi 9 . ga<strong>da</strong>wyvetili<br />
<strong>da</strong> gayidulia ukve yvelaferi.<br />
gia ezuxbaia Cumad usmen<strong>da</strong>T. am<br />
laparakze ufro gauciv<strong>da</strong> guli. mTeli<br />
ZaliT uWer<strong>da</strong> avtomats xels <strong>da</strong><br />
cdilob<strong>da</strong>, SiSiT <strong>da</strong>carielebuli<br />
gulisaTvis yuradReba ar mieqcia.<br />
_ neta CvenTan ra xdeba iq, rogor<br />
arian saxlSi _ hkiTxa ufros Zmas.<br />
gias ufrosma Zmam Cumad aiCeCa mxrebi<br />
<strong>da</strong> gverdze gaixe<strong>da</strong>.<br />
gia ezuxbaiam omis mTeli ubedureba<br />
mesame dRes igrZno, rodesac mis<br />
gverdze baTumeli moxalise Suqria<br />
diasamiZe mokles. cu<strong>da</strong>d moxv<strong>da</strong> mkerdis<br />
marjvena mxares sami tyvia, meoTxem<br />
marjvena mxarze gahkra. avtomatis<br />
jerma ga<strong>da</strong>uara. gia gaSterebuli<br />
uyureb<strong>da</strong> Suqrias acaxcaxebul saxes,<br />
pirze momdgar vardisferi sisxlis<br />
buStukebs _ erTma tyviam filtvSi<br />
literaturuli gazeTi<br />
proza 7<br />
gauara. iqve `vilisi~ idga, magram sanam<br />
Caawvendnen, manamde <strong>da</strong>lia suli.<br />
giam pirvelad naxa tyviiT mkv<strong>da</strong>ri kaci<br />
<strong>da</strong> Tvalebs ar ujereb<strong>da</strong>, rodesac xe<strong>da</strong>v<strong>da</strong>,<br />
ukve mkv<strong>da</strong>ri Suqria diasamiZe<br />
kidev ramdenime wami rogor eqaCebo<strong>da</strong><br />
avtomatis Rveds <strong>da</strong> rogor Sli<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
krunCxav<strong>da</strong> marjvena xelis TiTebs.<br />
gia ezuxbaias TiTqos raRac moexsna.<br />
Suqria diasamiZesTan Camj<strong>da</strong>ri adga,<br />
frTxilad aari<strong>da</strong> fexi uceb gadidebul<br />
sisxlis gubes, mTeli taniT gaimarTa,<br />
avtomatis kon<strong>da</strong>xi mxarze miibjina<br />
<strong>da</strong> mTeli mWidi gauSva, egreve fexze<br />
mdgarma gamocvala mWidi <strong>da</strong> isev <strong>da</strong>scxo.<br />
esmo<strong>da</strong> gverdiT Cawuilebuli<br />
tyviebis <strong>da</strong>maxasiaTebeli wastvenis xma,<br />
romelic jer kidev guSin ZarRvebSi<br />
sisxls uyinav<strong>da</strong>, magram axla aRar moqmedeb<strong>da</strong>.<br />
aRar moqmedeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> morCa.<br />
Tavi ver <strong>da</strong>awevina verc iqve Soriaxlos<br />
afeTqebuli naRmsatyorcnis<br />
Wurvis afeTqebam, verc zed gadmoyrilma<br />
miwam, verc sul ufro <strong>da</strong><br />
ufro moxSirebulma, Cacdenili tyviebis<br />
zedized wamosulma stvenam. im sa-<br />
Ramos denTis suniT gajerebuli ij<strong>da</strong><br />
xis ZirSi, zedized eweo<strong>da</strong> sigarets <strong>da</strong><br />
baTumeli Suqria diasamiZis sisxli axsendebo<strong>da</strong>.<br />
TviTon Suqria imdenad ara,<br />
wina saRamos gaicno, maleve <strong>da</strong>iZines<br />
<strong>da</strong> dili<strong>da</strong>n brZolaSi CaerTvnen. ori<br />
sityvis Tqmac ver moaswres erTmaneTisTvis.<br />
Suqria diasamiZis sxeulis qveS<br />
zRvasaviT mozvavebuli muqi, Sindisferi<br />
sisxli ki Tvalebi<strong>da</strong>n ar amosdio<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> arc imis SegrZneba toveb<strong>da</strong>, rom<br />
es misi sisxli iyo. amis mere SeeCvia.<br />
aRar feTdebo<strong>da</strong>. ar <strong>da</strong>feTebula arc<br />
maSin, rodesac Suqria diasamiZis<br />
sikvdilis meore dRes <strong>da</strong>To Serva-<br />
SiZec <strong>da</strong>Wres, romelic yovel brZola-<br />
Si sikvdils eZeb<strong>da</strong>, giJiviT yvelas magivrad<br />
moZraob<strong>da</strong>, yvelas azRvev<strong>da</strong>,<br />
bolo gamodio<strong>da</strong> <strong>da</strong> dRis bolos sadme<br />
kuTxeSi migdebuls TiTebi ucaxcaxeb<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> mTeli sxeuli ufeTqav<strong>da</strong>. mere<br />
ikeTeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> iZineb<strong>da</strong>. im dResac samjer<br />
amoxta tyviis wvimaSi gias ginebis TanxlebiT<br />
<strong>da</strong> gaaWaxunes kidevac. gaumarTla,<br />
gverdSi gauara tyviam <strong>da</strong> meore<br />
mxares gavi<strong>da</strong>. oCamCireSic ar midio<strong>da</strong>,<br />
ra mWirs, ra min<strong>da</strong> hospitalSio,<br />
vidre ezuxbaiebma, ufrosma ZaliT <strong>da</strong><br />
qimunjebiT, giam ki kargi gemrieli<br />
megruli ginebiT <strong>da</strong> qoTqoTiT, xeliT<br />
ar Catenes manqanaSi.<br />
SeeCvia. srolas SeeCvia, magram srolaze<br />
ufro metad sxva ramis SeCveva<br />
gauWir<strong>da</strong>. brZolaSi Cabmi<strong>da</strong>n pirveli<br />
erTi kvira saerTod ver miekara saWmels.<br />
mSieri iyo, magram SimSilsac ver<br />
grZnob<strong>da</strong>. piriqiT _ rom uyureb<strong>da</strong><br />
yoveli dRis bolos, rogor erekebodnen<br />
mebrZolebi pir<strong>da</strong>pir qilebi<strong>da</strong>n<br />
`tuSonkebs~, `malakos~ an sadme moparuli<br />
burvakis naxevrad um xorcs,<br />
sul guli uwuxdebo<strong>da</strong> _ ra aWmevT amden<br />
mkv<strong>da</strong>rSi, sisxlSi <strong>da</strong> cecxlSi am<br />
oxrebso _ mara cota xanSi, ise, rom<br />
verc gaigo, TviTonac egreve qili<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>iwyo qonSi ga<strong>da</strong>lesili `tuSonkis~<br />
Wama kalaSnikovis xiStiT.<br />
im saRamosac, roca <strong>da</strong>To ServaSiZe<br />
<strong>da</strong>Wres <strong>da</strong> samSvidobos gaaciles, Tavis<br />
ZmasTan erTad ij<strong>da</strong>, mSieri <strong>da</strong> raRacnairad<br />
gaucxovebuli, <strong>da</strong>clili <strong>da</strong><br />
gaTavisuflebuli, mxolod <strong>da</strong>mZimebul<br />
xelis mtevnebs grZnob<strong>da</strong>. Zmebi<br />
gverdigverd isxdnen zurgiT kedels<br />
miyrdnobilebi <strong>da</strong> Cumad eweodnen. jimas<br />
ise<strong>da</strong>c ar uyvar<strong>da</strong> bevri laparaki<br />
<strong>da</strong> axla am omSi sul <strong>da</strong>munj<strong>da</strong>. oRond<br />
magrad ki omob<strong>da</strong>. magrad <strong>da</strong> WkuiT.<br />
gias sul saxlze undo<strong>da</strong> laparaki, magram<br />
ufrosi Zma ar ubam<strong>da</strong> mxars, bolos<br />
gaubraz<strong>da</strong> kidec: `gaCerdi erTi,<br />
saxli, saxli, saxli ki ara is kido, aba,<br />
axla vis saxlSi varT Tu ici~.<br />
gias axlac saxlze <strong>da</strong> Sinaurebze<br />
moun<strong>da</strong> laparaki, magram Zmis mSvid <strong>da</strong><br />
moRuSul saxes rom Sexe<strong>da</strong>, ga<strong>da</strong>ifiqra<br />
<strong>da</strong> gabraz<strong>da</strong> _ `ra ayvirebs netavi!<br />
kaci ver gamoelaparakeba gasaWirSi,<br />
vinaa es uJmuri!~ arayi moun<strong>da</strong>. Tavisi<br />
ormoc<strong>da</strong>xuTgradusiani WaWa.<br />
_ a, jimaia, geSund arT gelaTis<br />
Wiqa otkas koCi a mus Tquanqi si 10<br />
_ au, vaTqua jima, vaTqua, oCxonuand<br />
koCis, _ mxarze xeli <strong>da</strong>hkra ufrosma<br />
Zmam <strong>da</strong> gauRima, _ osurSenc vaTquandu<br />
koCi varias. 11<br />
_ is Tu gaxsovs, jimaia, galSi,<br />
cikoliebis qorwilSi.. gaxsovs zugdidelebi<br />
rom <strong>da</strong>Tvrnen <strong>da</strong>...<br />
_ maxsovs, maxsovs. adeqi, he,<br />
wavediT, <strong>da</strong>viZinoT Tu <strong>da</strong>gvaZines, dilaadrian<br />
saCxubi gvaqvs isev, _ Tqva<br />
ufrosma Zmam <strong>da</strong> adga.<br />
ori kviris Semdeg 2 ivliss tamiSs<br />
rusuli samxedro gemebi moadgnen <strong>da</strong><br />
desanti gadmosxes. yvelaze elitaruli<br />
<strong>da</strong> gasaidumloebuli spec<strong>da</strong>niSnulebis<br />
nawili _ `lituCie miSi~.<br />
rusebma Cveni Tav<strong>da</strong>cvis zRude gaar-<br />
Rvies, soxumi-oCamCires gza ga<strong>da</strong>ketes.<br />
tamiSi qarTveli mebrZolebis cxedrebiT<br />
moifina. Zalian gauWir<strong>da</strong>T.<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d mxedrionelebi, adgilobrivi<br />
oCamCireli biWebi <strong>da</strong> moxaliseebi<br />
iyvnen. maSin oficialurad pirvelad<br />
CaerTvnen brZolaSi zviad gamsaxurdias<br />
momxre gvardiis mebrZolebi.<br />
moulodnelad Semovidnen tankebiT<br />
zRvis piri<strong>da</strong>n <strong>da</strong> rusebs ukan <strong>da</strong>saxevi<br />
gza mouWres. guSindeli mtrebi _<br />
mxedrionelebi <strong>da</strong> gamsaxurdias<br />
gvardielebi droebiT gaerTiandnen<br />
<strong>da</strong> TiTqmis wagebuli brZola Semoabrunes.<br />
zRvis mxri<strong>da</strong>n gamsaxurdias<br />
gvardielebma, tamiSis mxri<strong>da</strong>n oCam-<br />
Cirelebma, mxedrionelebma <strong>da</strong> kaxelma<br />
moxaliseebma rusuli desanti alyaSi<br />
moaqcies <strong>da</strong> <strong>da</strong>scxes. axlo brZola<br />
<strong>da</strong>iwyo, erTmaneTis xma esmo<strong>da</strong>T.<br />
marto rusebi iyvnen, afxazebi <strong>da</strong><br />
Crdilokavkasielebi ar yofilan. rus<br />
`Ramurebze~, rogorc yvela gasaidumloebul<br />
spec<strong>da</strong>niSnulebis razmze,<br />
legendebi <strong>da</strong>dio<strong>da</strong>, magram erTmane-<br />
Tis <strong>da</strong>xmarebiT gulmocemulma<br />
qarTvelebma maleve <strong>da</strong>inaxes, rom<br />
saSineli `lituCie miSic~ zustad iseve<br />
Cveulebrivad ixocebodnen, rogorc<br />
adgilobrivi, bagramianis batalionis<br />
somxebi, rusi kazakebi <strong>da</strong> CrdiloeT<br />
kavkasielebi.<br />
ezuxbaiebi <strong>da</strong> galelebi desantis<br />
gadmosxmi<strong>da</strong>n ori saaTis Semdeg mieSvelnen<br />
tamiSTan ukan <strong>da</strong>xeul mebrZolebs<br />
<strong>da</strong> egreve jojoxeTur cecxlSi<br />
moyvnen. rusebs ukve alyaSi<br />
aqcevdnen <strong>da</strong> `Ramurebi~ gaafTrebul<br />
winaaRmdegobas uwevdnen, TavganwirviT<br />
ibrZodnen alyis gasarRvevad. kindRis<br />
mimarTulebiT cdilobdnen tyvarCelisken<br />
gasvlas. mixvdnen, rom<br />
xafangSi iyvnen, maTi <strong>da</strong>xmareba <strong>da</strong> Svela<br />
ki genStabis saidumlo gegmebSi,<br />
rogorc yovelTvis, gaTvaliswinebuli<br />
ar iyo. Zalian axlos iyvnen erTmaneTisgan<br />
<strong>da</strong> im gamayruebel srolaSic<br />
ki ismo<strong>da</strong> rusi radistis gaafTrebuli<br />
kivili: `Äà îêðóæèëè, äîëáÿò ÷åðòè<br />
ïà÷¸ì çðÿ áëÿäü, äà íå ìîæåì íàçàä îòõàäèòü ê<br />
êîðîáëþ, íå êóäà îòñòóïàòü ¸á òâî¸ ìàòü!<br />
êàêèå òà îáîðâàíöè ïåðåêðèëè îòõîä ê ìîðþ.<br />
áóäòî âçáåñèëèñü áëÿäü... äà êàêèå êðåñòÿíå,<br />
ìî÷àò çäåñü íàñ, ó íèõ äàæå òàíêè åñòü, êóäà<br />
çàñëàëè, êîçëû, âåðíóñü, êèøêè âàì âñåì<br />
ïèäîðàì íà øåå íàìàòàþ!~<br />
(1) vin <strong>da</strong>gicavs Se sawyalo, vinaa Seni<br />
patroni <strong>da</strong> madlieri, eger Sen <strong>da</strong> eger Seni<br />
saqarTvelo, giSvelos axla (megr).<br />
(2) ra iome erTi amisTana, vis undo<strong>da</strong><br />
Seni omi <strong>da</strong> vis ra <strong>da</strong>akeli netavi (megr.)<br />
(3) xo, magaTsaviT monebad <strong>da</strong>vudgebi<br />
kidev mag nabozrebs (megr.).<br />
(4) partizani varo <strong>da</strong> butkis nisiis<br />
SiSiT quCaSi ver gavsulvar (megr.).<br />
(5) ena gaaCume <strong>da</strong> laparaks moukeli<br />
girCev me (megr.).<br />
(6) Seni <strong>da</strong> Seni morfinisti <strong>da</strong> yaCaRi<br />
Zmakacebis gar<strong>da</strong> (megr.).<br />
(7) Sen vin Cagayolebs <strong>da</strong> ra mogklavs,<br />
Se oCokoCo Sen (megr.).<br />
(8) amaTi de<strong>da</strong>... rogor Camiwvines Cemi<br />
fridona marSania miwaSi am bozebma _<br />
amaTi de<strong>da</strong>... yvelasi (megr.).<br />
(9) ras ga<strong>da</strong>wyveten, vin mousmens magaT<br />
sityvas, amaTi bespredelCiki de<strong>da</strong>...<br />
(megr.).<br />
(10) a, jimaia, <strong>da</strong>lev<strong>da</strong> kaci erTi kargi<br />
didi gelaTuri WiqiT Cven otkas, a ras<br />
ityvi Sen (megr.)<br />
(11) au, ar Tqva jima, ar Tqva, acxoneb<strong>da</strong><br />
kacs. qalzec ar ityo<strong>da</strong> kaci uars,<br />
qalze, a<br />
gagrZeleba Semdeg nomerSi
8 literaturuli gazeTi<br />
Canawerebi 15 - 28 Tebervali 2013<br />
iqneb grZel, <strong>da</strong>usrulebel sizmars<br />
vxe<strong>da</strong>v, iqneb Tvals rom gavaxel,<br />
bebiaCemis lamazi mxrebi <strong>da</strong>vinaxo, xorbals<br />
aniavebdes Cvens aivanze... me magi<strong>da</strong>sTan<br />
ar vijde, lurji sufris kal-<br />
Ta ar mefinos muxlze, kalams ar vacodvilebde...<br />
amaod ar Camodiodes<br />
komSis yviTeli foToli, amaod ar<br />
iqargebodes miwis kalTa...<br />
arafris Secvlas ar vapireb...<br />
iyos yvelaferi rogorc aris _ gamovaReb<br />
fanjaras <strong>da</strong> <strong>da</strong>vinaxav de<strong>da</strong>Cemis<br />
<strong>da</strong>rgul narcisebs, gamovaReb kars <strong>da</strong><br />
Cveni WroRa TuTa aalaplapebs foTlebs...<br />
skolaSi mimavali naxiris <strong>da</strong>naxvaze<br />
SiSiT Robes avekrobodi... Cems<br />
<strong>da</strong>naxvaze amvlel-Camvlels saxe RimiliT<br />
ubrwyinav<strong>da</strong> _ albaT kargi<br />
<strong>da</strong>sanaxia Zroxisgan SeSinebuli patara<br />
gogo. `nu geSinia, Svilo, ar girqens!..~<br />
– tkbilad iRimebo<strong>da</strong> menaxirec...<br />
movkvdebodi, magram vis <strong>da</strong>vutovo<br />
yviTeli bairaRiviT gaSlili zafranis<br />
Ziri<br />
Rrmad Segnebuli pozicia ukve simaRlea<br />
_ ra <strong>da</strong>sanaxia netav am simaRli<strong>da</strong>n<br />
Cveni cxovreba...<br />
oTaxSi gamefebuli siCume gamosavals<br />
eZebs, yvelafers sikaSkaSiT<br />
avsebs _ ras aRar, vis aRar...<br />
tragikulTa Soris uintereso<br />
a<strong>da</strong>mians ukanaskneli adgili ar un<strong>da</strong><br />
eWiros...<br />
biWvinTa, literatorTa saxli.<br />
betonis filebs Soris xavsi, WiqaSi<br />
iebiT <strong>da</strong> ToliebiT <strong>da</strong>buruli zRva,<br />
yvavian mimozebi, tyemlebi... xval es<br />
dRe aRarsad aRar iqneba...<br />
fanjaras zurgiT vuzivar, saweri<br />
magi<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>vwminde (ai, saqme), gazafxulis<br />
suni igrZnoba (esec saqmea), gareT<br />
gulis gamawvrileblad knavis knuti,<br />
uklebliv yvela fanjara me miyurebs...<br />
gaCerebaze silamaziT gamorCeuli,<br />
<strong>da</strong>unaneblad <strong>da</strong>berebuli qali<br />
dgas. rogorc Cans, mTeli Rame<br />
gaTenebas elo<strong>da</strong> <strong>da</strong> amas aRarc<br />
aRaravis umalavs...<br />
msxvilad <strong>da</strong>qarguli yvavilebiani<br />
Savi qiSmiris Sali Suaze gaWres, erTi<br />
nawili erT <strong>da</strong>s ergo, meore _ meores...<br />
netav iq vyofiliyavi, Sals mainc ga<strong>da</strong>varCendi<br />
Tu imaT codvil sulebs<br />
vera...<br />
umizezo mwuxareba – Seni arsebobis<br />
warmmarTveli... riTac RmerTma gamogarCia.<br />
de<strong>da</strong>Cemi: TiTqos Wkviani kaci iyo<br />
mamaCemi, magram ase ar gamodga _<br />
bolSevizms niaRvariviT mohqon<strong>da</strong><br />
aremare, is ki gaiZaxo<strong>da</strong> _ gurjaanis<br />
aqeT fexs ar gadmovadgmevinebo...<br />
dibiraanT nikom Wkua ixmara, omSi<br />
wasul Svils tanki uyi<strong>da</strong>. ga<strong>da</strong>rCa romelia,<br />
stalinis madlobis depeSa, CarCo-<br />
Si Casmuli, axlac kedelze ukidia dibiraanT<br />
Tamaras...<br />
axlac isev is mama genatreba, sai<strong>da</strong>nRac<br />
rom un<strong>da</strong> <strong>da</strong>brunebuliyo, xel-<br />
Si aetace <strong>da</strong> eTqva – visa hgavs aseTi<br />
lamazi!.. <strong>da</strong> ara es pijakwamosxmuli<br />
moralisti...<br />
guCa kvaracxelias leqsebis pirvel<br />
krebulze minaweri:<br />
es wigni saxlia, sa<strong>da</strong>c yovelTvis<br />
gelian _ mzeSi, wvimaSi, qarSi _ kargi<br />
rom ar iyo, xom ar <strong>da</strong>gelodebodnen...<br />
cu<strong>da</strong>d <strong>da</strong>cdili sizmari.<br />
gulCora: nu mafrTxilebs bebiaCemi,<br />
visac Tavisi atlasis kabebiT samziTvo<br />
sabnebi Seukera, imas <strong>da</strong>esizmros...<br />
askilis toti, gzis piras usurvilod<br />
rom Camotexa, yvelas Zalian<br />
moewona...<br />
erTaderTxel iyi<strong>da</strong> puri, Suaze<br />
gatexa, naxevari ZaRls miugdo, naxevari<br />
magidis kideze Camodo...<br />
bebiaCemis <strong>da</strong>s, veliscixel maRal<br />
olikos, laRobis gareSe cxovreba ar<br />
SeeZlo _ omis dros mwikvi marili rom<br />
ar iSovebo<strong>da</strong>, xma gauvrcelebia, mukuzanSi<br />
ojaxze TiTo vedro marils arigebeno.<br />
gavardnila mTeli veliscixe<br />
vedroebis raxaruxiT. maRali oliko<br />
rom maRali oliko ar yofiliyo, cocxals<br />
ar <strong>da</strong>tovebdnen...<br />
maSinac ki, roca Cumad viyavi, mekiTxebo<strong>da</strong><br />
_ ra gin<strong>da</strong> Cemgan<br />
ar vici, ratom, magram ar miyvars<br />
mizanSi moxvedrili sityva <strong>da</strong> saqme...<br />
tereziko saxlSi ar <strong>da</strong>mxv<strong>da</strong>. mis<br />
or mtreds gavxede, arc isini Candnen.<br />
moulodnelad gamoCn<strong>da</strong> zurgCan-<br />
TiTa <strong>da</strong> ZaRli tabaTi. <strong>da</strong>bli<strong>da</strong>n kio<strong>da</strong><br />
_ ra silamaze, ra ferebi, ra simyudrove!<br />
afsus, afsus, rom droze ar<br />
moxvedi! videqi aivanze <strong>da</strong> <strong>da</strong> viRimebodi.<br />
uceb ratomRac moviwyine <strong>da</strong> sanam<br />
aivanze amovi<strong>da</strong>, ukve mowyenili viRimebodi...<br />
mwvaneze wvimis wveTi tkapaniT ecema. im<br />
mwvane <strong>da</strong> yviTel foTlebSi yavisferi<br />
foTolic moCans. Tvali avaride, wigni<br />
pirCaRma <strong>da</strong>vde <strong>da</strong> raRac uflebiT wera<br />
<strong>da</strong>viwye...<br />
Zirs rixiniT Camocvenili SeSa <strong>da</strong><br />
Camoyrili, ganTavisuflebuli mklavebi...<br />
sami erTmaneTze ga<strong>da</strong>bmuli varikiT<br />
gamagzavna bebom Tavis ZmasTan, nikolozis<br />
omSi calTval <strong>da</strong>kargul<br />
niko papasTan, sixaruliT mivqrodi...<br />
RmerTo, ra Sexvedra icodnen! _ gadmoagdeb<strong>da</strong><br />
cali Tvali<strong>da</strong>n cremls<br />
niko papa, Camikrav<strong>da</strong> gulSi nina bebo,<br />
iseTi RuRuna xma hqon<strong>da</strong>,<br />
netav ra miwam gaaqarwyla...<br />
SuadRemde yvelaferi kargad iyo,<br />
SuadRisas ukve saxlSi mindo<strong>da</strong> wasvla.<br />
maTi agurisfilaqniani ori oTaxi<br />
gamouTqmel mwuxarebas ver itev<strong>da</strong>.<br />
aqeT fanjris rafaze sten<strong>da</strong>lis `wiTeli<br />
<strong>da</strong> Savi~ _ cixeSi gamomwyvdeuli<br />
ufrosi vaJis _ kanonieri qurdis sayvareli<br />
wigni, iqiT viRacis xeliT mokluli<br />
umcrosi vaJis gadidebuli<br />
foto.<br />
jer moridebiT moviTxovdi, rom<br />
gamozamTreba<br />
mgelma viri ar <strong>da</strong>glijos, biWo!<br />
mgelma viri ar <strong>da</strong>glijos!.. ratom Camesmis<br />
dRemde obolaanT xevi<strong>da</strong>n sufsarqisisken<br />
ga<strong>da</strong>Zaxili es xma<br />
ise naTdeba foToli mziT, Sen ver<br />
miwodeb sentimentalurs...<br />
ormoci ar iyo gasuli, venaxSi wavi<strong>da</strong><br />
samuSaod. rZali ar uSveb<strong>da</strong> _ sircxvilia,<br />
jer ormoci ar gasulao. visac<br />
Cemze Zalian ewyina Cemi qmris sikvdili,<br />
is <strong>da</strong>jdes saxlSio...<br />
Camavali mze varayian cixe-koSkebs<br />
afens, albaT aseT koSkSi ij<strong>da</strong> nestan-<strong>da</strong>rejani...<br />
bambaziis ori xalaTi <strong>da</strong>rCa. er-<br />
Tis jibeSi asanTi vipove, meoreSi _<br />
gogris Tesli...<br />
moirTo ise, rogorc irTvebian<br />
Wkviani qalebi, roca gaRma napirze <strong>da</strong>rCaT<br />
axalgazrdoba <strong>da</strong> wavi<strong>da</strong> bazar-<br />
Si...<br />
wvims. aravin Semedreba... ezos Soreul<br />
kuTxeSi Txilis foToli Camofrial<strong>da</strong>,<br />
mezoblis oTaxi, galumpuli<br />
qaTami sayvavileSi iqeqeba. magi<strong>da</strong>ze<br />
grafini nakluli RviniT, xis gobze<br />
savse mtevanTa Soris gakenkili mtevani,<br />
Txilis satexi, mwvane lambaqze <strong>da</strong>mtvreuli<br />
Txili...<br />
ise mwyobrad <strong>da</strong> monotonurad<br />
wvims, ase mgonia, sul Semodgoma iqneba.<br />
Temom aiara _ woes abanoSi mivdivar<br />
<strong>da</strong> movalo; raxraxiT Caiara cxenis<br />
orTvalam, aRar mcems Rvinis suni,<br />
ramdenjerac Sevxede miwaze usulod<br />
<strong>da</strong>yril TuTis msxvil foTols (zogi<br />
orad gakecili gdia), imdenjer gavifiqre<br />
_ miwaze yviTeli foTolia gaSlili...<br />
nemsebiviT amowveril xasxasa<br />
leila beroSvili<br />
leila beroSvili<br />
saxlSi mindo<strong>da</strong> wasvla, mere wavutirebdi,<br />
bolos avbRavldebodi...<br />
ga<strong>da</strong>miyvan<strong>da</strong> niko papa alazanze gamarTuli<br />
borniT, mimgvri<strong>da</strong> bebiaCems <strong>da</strong><br />
metyo<strong>da</strong> _ Seni fexi iq aRara vnaxoo!<br />
arc mindo<strong>da</strong>, sanam ar gamivli<strong>da</strong><br />
upatronod <strong>da</strong>rCenili saxli<strong>da</strong>n<br />
gamoyolili gamouTqmeli sev<strong>da</strong>...<br />
kato dei<strong>da</strong>: aba, Cqara! Sinsaxkomi<br />
modis! _ SemogvZaxa Cerqezam ise, rom<br />
Cvensken arc gamouxe<strong>da</strong>vs <strong>da</strong> gza ganagr-<br />
Zo...<br />
baRCa-baRCa gaviqeci <strong>da</strong> loginSi<br />
Cavweqi, viTom avad viyavi, viTom amaTgan<br />
Sublgaxvretil Cems Zvirfas mamas<br />
(TeTri dolbandiT TavSexveuli natyviari<strong>da</strong>n<br />
sisxli moJonav<strong>da</strong>), <strong>da</strong>tirebis<br />
Rirsa<strong>da</strong>c ar vTvlidi, cremli gulgvamSi<br />
Camdio<strong>da</strong>...<br />
im Rames <strong>da</strong>luqes oTaxi, romelSic<br />
micvalebuli esvena. de<strong>da</strong>Cemi <strong>da</strong>apatimres.<br />
meore-mesame dRes gamouSves<br />
(viRac RvTisnieri imaT Sorisac aRmoCn<strong>da</strong>).<br />
neba <strong>da</strong>gvrTes, Rame, Cumad,<br />
ukubood <strong>da</strong>gvemarxa. xaliCaSi gavaxvieT<br />
<strong>da</strong> ise <strong>da</strong>vmarxeT...<br />
namqers biblioTekaSi Sevaswari,<br />
magi<strong>da</strong>sTan <strong>da</strong>vjeqi Tu ara, fanjaraSi<br />
Tovlis korianteli gamoCn<strong>da</strong>...<br />
Cems ukan moxuci axirebuli kaci<br />
zis, yovel dRe <strong>da</strong>dis biblioTekaSi,<br />
usaqmurobisgan gafituli raRac furclebs<br />
aSrilebs. nu aSrialebs am furclebs,<br />
nu maCvenebs kidev ufro xazgasmulad,<br />
ra autaneli movaleobaa ga<strong>da</strong>rCena<br />
yvelafris fasad.<br />
gverdiT ormoc<strong>da</strong>aTs ga<strong>da</strong>cilebuli<br />
loyebSewiTlebuli mxne mamakaci<br />
mizis _ msusxavi mzeriT gagrZnobinebs,<br />
rom ar gacvlis asaks <strong>da</strong> gamocdilebas<br />
araferze; saxlSi min<strong>da</strong>! mxolod xuTi<br />
gverdi <strong>da</strong>vwere. verafriT ver <strong>da</strong>vwer<br />
<strong>da</strong>narCen xuTs. ara<strong>da</strong>, xval kako<br />
bregaZe samsaxurSi ar SemiSvebs. gavixurav<br />
biblioTekis mZime kars, Cavjdebi<br />
samarSruto taqsSi, ga<strong>da</strong>vixdi TxuTmet<br />
kapiks, Seval ezoSi, avxe<strong>da</strong>v fanjrebs<br />
_ sinaTle anTia. zars <strong>da</strong>vrekav,<br />
kars de<strong>da</strong>Cemi gamiRebs Cveuli kiTxviT<br />
– sa<strong>da</strong> xar aqamde <strong>da</strong> Seval Cems<br />
saxlSi _ aralegalur stambaSi. ra<br />
simpatiuri WaRara aqvs am axalgazr<strong>da</strong><br />
qals, ras miyurebs es levan...ar vici<br />
ra gvari. Caiara manqanam, ra afiqrebinebs<br />
mZRols, rom misi manqanis CaxleCili<br />
motoris gamo sadme vinme<br />
kalams gaacodvilebs. qari isev atrialebs<br />
fifqebs fanjaraSi. netav<br />
fifqebs, netav saxuravs, romelze<strong>da</strong>c<br />
ga<strong>da</strong>aqvs <strong>da</strong> gadmoaqvs qars Tovlis<br />
korianteli. netav akaciis Tovlisken<br />
gaZagrul foTlebSerCenil tots...<br />
ufro logikuri 1991:<br />
xalxiT <strong>da</strong>xunZluli troleibusi...<br />
saxuravic ki savsea yurebamde gaRrejili<br />
axalgazrdebiT. troleibusis<br />
saxuravze yurebamde gaRrejili<br />
un<strong>da</strong> ijde _ fiqri <strong>da</strong>bla...<br />
axalgazr<strong>da</strong> qali pirvel safexurze<br />
fexis Sedgmas axerxebs. viRac sqeli<br />
qali ejajgureba.<br />
_ Cavvardebi, qalbatono! _ brazobs<br />
axalgazr<strong>da</strong> qali.<br />
_ aba me Cavvarde! _ pasuxobs sqeli<br />
qali...<br />
gamovi<strong>da</strong> saxli<strong>da</strong>n. gaube<strong>da</strong>vad,<br />
wynarad wamovi<strong>da</strong> Cemsken.<br />
me badrijnis veeberTela Zirebs vejajgurebi,<br />
miwis suni Tavbrus maxvevs...<br />
movi<strong>da</strong>, momiaxlov<strong>da</strong>: ar gamibrazde,<br />
magram, ici, ra movifiqre<br />
_ ara, ar vici! _ codviT ver<br />
vuyureb...<br />
uwyinrad gabrun<strong>da</strong><br />
de<strong>da</strong>! _ veZaxi, ra moifiqre..<br />
_ ra<strong>da</strong>, mag badrijnis adgilze simindi<br />
<strong>da</strong>vTesoT.<br />
nislebma wmin<strong>da</strong> barbares eklesia<br />
Cvens ezomde Camoitanes. sveldeba saxlis<br />
saxuravi <strong>da</strong> sabuxri<strong>da</strong>n gamoparuli<br />
wvimis wveTi saxlis kuTxeSi ipareba.<br />
mdinarem, romelsac ase kargad<br />
vicnobdi, CemTvis ucnobi, patara, mCqefare<br />
talRebi Camoatara...<br />
Tovli rom movido<strong>da</strong>, gaisipebo<strong>da</strong><br />
sasrialo. visac Zveli kaloSebi<br />
ecva, imis win rigi dgebo<strong>da</strong>, axals ZvelSi<br />
ucvlidnen, Zveli ukeT srialeb<strong>da</strong>,<br />
ZveliT jvaredinamde Casrialdebodi.<br />
gezizReba ara Seni umweoba,<br />
aramed is ferumarili, romliTac am<br />
umweobis <strong>da</strong>malvas cdilob...<br />
istoriis maswavlebeli _ visac<br />
vicnob, maT Soris is erTaderTi iyo,<br />
a<strong>da</strong>mianze cudis Tqma rom ar SeeZlo<br />
(amis gamo sasufeveli ar ascdebo<strong>da</strong>).<br />
ukve Rrmad moxucs, mezoblis biWi<br />
SeuCndebo<strong>da</strong> _ manana bebo, 1917-Si<br />
ruseTSi revolucia vin moaxdina<br />
_ ra vici, Svilo, lenins abraleben!..<br />
kapeika fostalionad gaamweses. es<br />
ormagad sagulisxmo iyo _ erTi, rom<br />
kapeika samsaxuris kaci gax<strong>da</strong> <strong>da</strong> meore,<br />
fostalionis didi Savi magiuri<br />
CanTa yovel saRamo Cemi <strong>da</strong> Cemi bavSvobis<br />
megobris win ido... ga<strong>da</strong>vikiTxavdiT<br />
Cemi soflis sai<strong>da</strong>n aRar gamogzavnil<br />
werilebs <strong>da</strong> ukan CavabrunebdiT<br />
_ erTi sasiyvarulo baraTi ar<br />
Segvxvedria <strong>da</strong> Savi magiuri CanTac<br />
Cveulebriv fostalionis CanTad<br />
iqca...<br />
kato <strong>da</strong> eliko dimitriSvilebi<br />
gaigebdnen, viRacam viRacas sarwyavi<br />
wyali <strong>da</strong>uwyvitao <strong>da</strong>: gaqres eg,<br />
gaqres! _ an erT ityo<strong>da</strong> an meore.<br />
ufro mZime ganaCeni jer ar momismenia.<br />
araferi job<strong>da</strong> maTTan stumrobas,<br />
magram maTTan Senc kargi un<strong>da</strong> yofiliyavi,<br />
dili<strong>da</strong>n <strong>da</strong>Ramebamde, ZilSic<br />
ki... sad SemeZlo amdeni, <strong>da</strong> avikravdi<br />
gu<strong>da</strong>-nabads...
15 - 28 Tebervali 2013<br />
bavSvobis saxli qoneba xom ar<br />
ggonia samyaroa, romlis <strong>da</strong>kargviTac<br />
mware sibere gelodeba...<br />
<strong>da</strong>To: rogor miyvar<strong>da</strong> kato bebos<br />
<strong>da</strong>trialebuli saxl-kari, aivanze xis<br />
mZime magi<strong>da</strong> <strong>da</strong> wyliT savse grafini im<br />
magidis SuaSi...<br />
kaklis xis uzarmazari xmeli fo-<br />
Toli fxaWuniT exeba qvafenils. jer<br />
erTi, mere meore _ cota xanSi qvafenili<br />
aRara Cans...<br />
madloba RmerTo, rom aseT ZviradRirebul<br />
speqtakls veswrebi...<br />
avla-Camovlaze Tina mamunaTeb<strong>da</strong>,<br />
ratom ar modixar CvenTan, leRvi<br />
mwifso.<br />
erTxelac Semiyvana. gamatara simindebi,<br />
gogrebi, mwvane lobios rigebi.<br />
kenweroSi <strong>da</strong>mwifebul Citebis nakenk<br />
leRvebs tyuilad SevyurebdiT _ netav<br />
pirveli rZali ar gameSvebinebina<br />
biWisTvis, meore uaresi Semxv<strong>da</strong>o _<br />
SemomCio<strong>da</strong>.<br />
Cemi dei<strong>da</strong>Svili vaJa dimitriSvili:<br />
bebos mariliani saWmeli uyvar<strong>da</strong>.<br />
marili meti aqvso, ityo<strong>da</strong> de<strong>da</strong>-<br />
Cemi. – meti ara, – sayvarlad <strong>da</strong>imorcxveb<strong>da</strong><br />
bebo.<br />
ramdenic ar un<strong>da</strong> uyuro zamTris<br />
peizaJs Seni fanjri<strong>da</strong>n (kakals erTaderTi<br />
xmeli foToli CoganiviT hkidia),<br />
araferi Seicvleba...<br />
meCveneba, rom amasve ityobineba mezoblis<br />
mamali...<br />
mezoblis qals fanjris rafaze<br />
askili aqvs gaSlili, gavixe<strong>da</strong>v sarecxis<br />
fenis dros, SemomanaTebs erTmaneTs<br />
RilebiviT miwyobili askili...<br />
vfiqrob, iqneb yvelaferi sicruea,<br />
rasac am qalze laparakoben, iqneb am<br />
askilis krefaSi <strong>da</strong> mere fanjris<br />
rafaze sagul<strong>da</strong>gulod gaSlaa misi<br />
saqme...<br />
mamaCemma rogor <strong>da</strong>miviwya, nawyeni<br />
iqneba, rogorc amas wesi <strong>da</strong> rigi<br />
moiTxovs... etyoba Seityo, rom Cemi kaba<br />
muxls ori TiTis <strong>da</strong>debaze asc<strong>da</strong>...<br />
qalis uneblie siSiSvlesaviT lamazia<br />
Cems fanjarasTan asxletili qarisgan<br />
kaklis siSiSvle.<br />
20 dekemberi, yinviani dila.<br />
roca mwuxareba mwuxarebaze metia,<br />
cxovrebis axali furceli TavisiT<br />
iSleba.<br />
mSvi<strong>da</strong>d midixar sagazeTo stendTan<br />
<strong>da</strong> megazeTes Zlivs axseneb, rom misi<br />
aTi TeTri gmarTebs...<br />
megazeTe gaocebuli giyurebs <strong>da</strong><br />
carieli furceli ukve aRar aris carieli<br />
furceli...<br />
sado: imden SeniSvnas maZlev, ukve<br />
Cem Tavs <strong>da</strong>vdev...<br />
moCans TovliT ga<strong>da</strong>TeTrebuli<br />
serebi, Robes wamomxobili Savi qliavis<br />
TovlqveS moyolili toti, ori<br />
msxvili, kupriviT Savi, yviTelniskarta<br />
SaSvi <strong>da</strong>bla-<strong>da</strong>bla <strong>da</strong>frinavs, erTerTi<br />
Robis gaswvriv gafrin<strong>da</strong>...<br />
es yvelaferi am dRis arc Tu ise<br />
mokrZalebuli saCuqaria. ramdenma<br />
dRem gaiara ise, rom ze<strong>da</strong>c ar Segixe<strong>da</strong>vT<br />
erTmaneTisTvis.<br />
axalgazr<strong>da</strong> niWieri mwerali<br />
wers: `rogorc vici, qalebs tvinSi<br />
ujrednaxevari umoZravebT saSualod.~<br />
sabednierod, me ar vicnob qals,<br />
romelic aseT, rbilad rom vTqvaT,<br />
gancxadebas gaakeTebs mamakacebze.<br />
rogorc Cans, `tvinSi ujrednaxevari~<br />
sakmarisia saamisod...<br />
Cemi saxlis aivani sxvis baRs ga<strong>da</strong>hyurebs.<br />
gazafxulze ayvavebuli alublebi<br />
pirvelad me SemomanaTeben.<br />
pirvela<strong>da</strong>c <strong>da</strong> ukanasknela<strong>da</strong>c. patroni<br />
dili<strong>da</strong>n <strong>da</strong>Ramebamde gzispira<br />
maRaziis win jdomisagan gaprialebul<br />
taburetze zis <strong>da</strong> mzesumziras gansakuTrebuli<br />
ostatobiT aqucmacebs...<br />
ara SemeSinos me borotisagan<br />
rameTu Sen CemTana xar.<br />
22-e fsalmuni<br />
Sen rom ar iyo, ra gauZleb<strong>da</strong> dilis<br />
simkveTres, ra gamoaReb<strong>da</strong> fanjaras,<br />
ra gaxe<strong>da</strong>v<strong>da</strong> aminds, ra waukideb<strong>da</strong><br />
xmel foTols cecxls, ra <strong>da</strong>elodebo<strong>da</strong><br />
gazafxuls rogorc xsnas, ra <strong>da</strong>abarineb<strong>da</strong><br />
or Zmas sanivres, ra <strong>da</strong>ma-<br />
Tesineb<strong>da</strong> saadreo qinZs. Sen rom ar<br />
iyo, sad gaqrebodnen zamTris muqnacrisferi<br />
Citebi <strong>da</strong> maTi auwereli Cik,<br />
Cik...<br />
am diliT cicqna yvavilma nuSis<br />
pirvelad naxa Crdili Tavisi...<br />
murman jguburia<br />
Cemi sayvareli poeti <strong>da</strong> avanturisti<br />
_ murman jguburia warmoudgenel<br />
sisuleleebs beW<strong>da</strong>vs `literaturul<br />
saqarTveloSi~ _ re<strong>da</strong>qtors<br />
ilia WavWavaZes uwodebs (rogor ube<strong>da</strong>vs)!<br />
prezidents _ <strong>da</strong>viT aRmaSenebels<br />
(rogor ube<strong>da</strong>vs)!<br />
rac un<strong>da</strong> iyos, CemTvis, rogorc<br />
mkiTxvelisTvis, murman jguburia samurzayanos<br />
erTaderTi mecixovnea. misi<br />
natifi leqsebis wyalobiT me pira<strong>da</strong>d<br />
veravin wamarTmevs `odiSis uSno<br />
mTebsa~ <strong>da</strong> qafaTis cacxvebs... rac Seexeba<br />
gambe<strong>da</strong>obas, misi gambe<strong>da</strong>oba axlosac<br />
ver miva misive msxverplTa<br />
gambe<strong>da</strong>obasTan...<br />
fifqebiT savse sivrce cxenianma<br />
orTvalam gaWra. Cven orni viyaviT<br />
TovliT amovsebul samyaroSi.<br />
Tan<strong>da</strong>Tan vSordebodiT erTmaneTs.<br />
sa<strong>da</strong>c aris, Tvals miefarebo<strong>da</strong>. moulodnelad<br />
simartovis aramqveyniuri<br />
SiSi <strong>da</strong>meufla, Tovli <strong>da</strong>vagun<strong>da</strong>ve <strong>da</strong><br />
kofoze moSvebulad mj<strong>da</strong>ri ucnobisken<br />
gavisrole.<br />
gun<strong>da</strong> pir<strong>da</strong>pir kefaze miefSvna.<br />
Semotrial<strong>da</strong>, karga xans miyura<br />
gaocebiT. mere gabrun<strong>da</strong>. Tan midio<strong>da</strong>,<br />
Tan ukan iyurebo<strong>da</strong>.<br />
me marjvena siamovnebiT mibJuo<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>vyurebdi, rogorc napovns <strong>da</strong><br />
ratomRac fifqiT amovsebul cas <strong>da</strong>vuqnie...<br />
gaZarculi Tovli mosula, Tovli!<br />
ise ifrqveva, TiTqos yvelaferi gepatia!<br />
taso, taso _ veZaxi _ sadRaa Seni<br />
taso! ukve ormocic ga<strong>da</strong>uxdiaT! rZali<br />
sadRaa-meTqi rZali dilaadrian<br />
samuSaoze gavar<strong>da</strong>o...<br />
roca martoni xarT yvelani _ Sen,<br />
kedlebi, Weri, iataki, fanjara sazareli<br />
peizaJiT, roca aravin gin<strong>da</strong>, roca<br />
imasac ki ver varaudob, visi zari Sei-<br />
Zleba iyos telefonze, roca televizorSi<br />
reklamaa, cxa<strong>da</strong>d grZnob,<br />
rogor Caivli oTx sarTuls, rogor<br />
waxval frTxili nabijiT mravalsarTuliani<br />
korpusiT TiTqmis ga<strong>da</strong>farul<br />
koxta eklesiisken.<br />
xan<strong>da</strong>xan viRac metyvis _ gaxsovs,<br />
Sen rom miTxari: mikvirs <strong>da</strong> mixaria,<br />
rom odesRac raRacas vambobdi...<br />
es TavaSvebulebas ara aqvs sazRvari,<br />
Torem Tavisufleba cxraklitulia:<br />
ara iparo, ara imruSo, ara cili<br />
<strong>da</strong>swamo. oRond es cxraklituli xelis<br />
odnav mikarebaze iReba _ SegiZlia iparo,<br />
SegiZlia imruSo, SegiZlia cili<br />
<strong>da</strong>swamo.<br />
qalma quCa ga<strong>da</strong>Wra winsafarze xeliswmendiT,<br />
nabijze etyoba, <strong>da</strong>rdi ra<br />
aris, ar icis... etyoba, swored winsafarze<br />
xeliswmendiT <strong>da</strong> mouclelobiT<br />
gaaqarwyla erTxel <strong>da</strong> samu<strong>da</strong>mod...<br />
qaRaldze risi ga<strong>da</strong>tanac SeuZlebelia,<br />
swored is xdis cxovrebas idumals<br />
<strong>da</strong> sainteresos.<br />
de<strong>da</strong> icinis. `aseTi iyavi patara~<br />
_ ekiTxeba patara biWi...<br />
mZinare biWi ga<strong>da</strong>xdil sabans eZeb<strong>da</strong>,<br />
roca sabnisken <strong>da</strong>xril de<strong>da</strong>s waawy<strong>da</strong>.<br />
xelebi Semoxvia <strong>da</strong> bednierma <strong>da</strong>iZina...<br />
literaturuli gazeTi<br />
gazafxulis wvimiT amtverebul<br />
gzaze skoli<strong>da</strong>n gamoparuli patara<br />
SublSekruli gogo idga <strong>da</strong> jarSi wasul<br />
Zmas elo<strong>da</strong>.<br />
martoa zamTris zRva. mxolod sakuTar<br />
Tavs <strong>da</strong>stirian ase...<br />
moulodnelad sinaTle Caqra.<br />
sanTlis Suqze gulsavsed dganan sagnebi.<br />
dRes oci wlis Sevsruldi. saxlis<br />
patronma, operis grimiorma _ nina<br />
petrovam _ imdeni icekva, suli amoxa<strong>da</strong><br />
stumrad mosul biWebs. Cemze Tqva,<br />
cota galamaz<strong>da</strong>, magram fanjaraSi<br />
uyvars yureba <strong>da</strong> gaTxoveba gauWirdebao.<br />
Zalian mrcxveno<strong>da</strong> carieli TefSebisa<br />
<strong>da</strong> nina petrovas gamo uecari sev<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> marto <strong>da</strong>rCena momin<strong>da</strong> Cems oci<br />
wlis TavTan.<br />
dekembris Tbili saRamo. Citebis<br />
gundi ramdenjerme bragvaniT Seask<strong>da</strong><br />
fanjaras _ cudi ambavi xom ar momitanes<br />
axla is droa: problemebze fiqri<br />
ise ga<strong>da</strong>diodes, rogorc mdinare CaTvlemil<br />
qvebze.<br />
Sen xom is ara xar, rasac laparakob.<br />
Sen isa xar, rasac Cumdebi.<br />
wavikiTxe wigni _ gulwrfelad<br />
<strong>da</strong>werili aragulwrfeloba.<br />
miyvars ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba,<br />
rogorc agurze mtkiced <strong>da</strong>debuli<br />
aguri sakuTari dilegis asaSeneblad...<br />
irakli: mindo<strong>da</strong> yvela myvarebo<strong>da</strong>.<br />
rac am saqmeSi xels miSli<strong>da</strong>, yvelaferi<br />
Wkui<strong>da</strong>n mSli<strong>da</strong>.<br />
_ wiTeli mixakis Tesli ar gin<strong>da</strong>T,<br />
gogo _ ekiTxebo<strong>da</strong> amvlel-Camomvlels.<br />
uRimodnen, magram wiTeli mixakis<br />
TeslisTvis aravis ecala.<br />
bolos gamovenTebodi.<br />
_ giJi! _ ityo<strong>da</strong> <strong>da</strong> mowmendili<br />
saxiT gaxe<strong>da</strong>v<strong>da</strong> gzas.<br />
aba, guSin xo mTvariani Rame iyo.<br />
gamovedi gareT <strong>da</strong> fexi raRac rbils<br />
<strong>da</strong>vadgi, Tan meCxvlita. <strong>da</strong>vixede <strong>da</strong>,<br />
zRarbi ori patara zRarbiT!<br />
veZaxi gogos _ gamodi, gamodi, ra<br />
gaCveno-meTqi!<br />
Cems xmaze patarebi cuxcuxiT<br />
gaiqcnen, didi dinjad mihyva. baRCis<br />
boloSi Rrma soroSi ucxovriaT...<br />
RilebiviT Tvalebi ucnaurad<br />
ubrwyinavs usixarulod ga<strong>da</strong>gebul<br />
mezoblis qals...<br />
simarTle rom autaneli xdeba _<br />
sizuste <strong>da</strong> amomwuravoba, faqtebi <strong>da</strong><br />
komentarebi _ maSin saiTkenRac un<strong>da</strong><br />
gauxvio, gaaswro.<br />
ukve oTxmoc<strong>da</strong>sami welia. warsuli<br />
Wrilobebs, rogorc <strong>da</strong>jenjili<br />
ZaRli, ise ilokavs.<br />
sakmarisia vardnas gauZlo, wamodgoma<br />
Seni xvedria.<br />
kargia, roca maRaziis vitrinebSi<br />
nacnobi raRacebi moCans _ vaSli, mwvanili,<br />
kombosto...<br />
viRac iZaxis, guls sixaruliT<br />
mivsebs nacnobi xmebi _ uCemod<br />
araferi TqvaT! gaCqarebiT gadis _<br />
romeli xar, biWo<br />
TavisdReSi erTi <strong>da</strong> igiveni eZaxian,<br />
erTi <strong>da</strong> igiveze elaparakebian...<br />
dei<strong>da</strong>Cemi gulis xeTqebiT milagebs<br />
yvelafers: CurCxelebs, xils,<br />
<strong>da</strong>wnul pitnas. bolos TeTrad <strong>da</strong>qargul<br />
ga<strong>da</strong>safarebels ga<strong>da</strong>swevs <strong>da</strong><br />
Tavis sawyal pensias miyofs, Tan mebodiSeba,<br />
cotaao! aseT dros rogor<br />
un<strong>da</strong> moiqce! aseT dros un<strong>da</strong> Camoiqrolos<br />
alalma <strong>da</strong> wagiRos...<br />
Canawerebi 9<br />
kabalas, rogorc yvela ybeds, mosmena<br />
ar uyvars _ rogorc ki raRacis<br />
Tqmas <strong>da</strong>apireb, xelis mkveTri moZraobiT<br />
gaCerebs: vici, vici, vici...<br />
vinc Cven <strong>da</strong>gvcinos, CvensaviT<br />
gauxdes saqme!<br />
zaza ciciSvilis politikuri<br />
gancxadeba.<br />
ziniko lobios arCevs.<br />
ga<strong>da</strong>ifrina euTos vertmfrenma: aem<br />
vertmfrens motori aqvs gafuWebuli,<br />
emand sadme ar gaadinos TxlaSani!<br />
meore dRes isev ga<strong>da</strong>ifrina vertmfrenma.<br />
zinikoc isev lobios arCevs: ege ra<br />
koxtad gauremontebiaT!<br />
rezo inaniSvilis moTxrobebi<strong>da</strong>n<br />
yvelaze Zalian `erTi boTli Sampanuri~<br />
miyvar<strong>da</strong>, Zalian momwon<strong>da</strong> axalgazr<strong>da</strong>,<br />
lamaz qals quCaze ga<strong>da</strong>svlisas<br />
qari Tmas rom uparpaleb<strong>da</strong>.<br />
rodemde un<strong>da</strong> gaxsovdes umniSvneloze<br />
umniSvnelo ambebi: totam<br />
(somxis qalma) rogor miaTxliSina ori<br />
vedro wyali Tqveni mdgmurebis _<br />
SorTiSvilebis limonebs, rogor<br />
migqon<strong>da</strong> fexiT Txilis xmeli foToli<br />
baRCis Tavi<strong>da</strong>n baRCis bolomde,<br />
xogreaanT elikos obolaanT xevi<strong>da</strong>n<br />
kokiT amotanili wyali <strong>da</strong> xangrZlivi<br />
Cais sma, rogor isxediT ganaxureb<br />
Toneze mTeli ubnis bavSvebi <strong>da</strong><br />
kutipuris gamocxobis molodinSi,<br />
rogor uyvebodiT erTmaneTs iqve gamogonil<br />
ucnaur ambebs, rogor<br />
miraxraxeb<strong>da</strong> bebiaSenis zingeris sakeravi<br />
manqana xelis odnav mikarebaze<br />
_ marto sakeravi mogemarjvebina.<br />
rogor mogwon<strong>da</strong> gasaTxovari qali _<br />
saxelad mirizina... <strong>da</strong> rogor gindo<strong>da</strong>,<br />
gvanebodi.<br />
lampionis Suqze mocimcime wvimis<br />
wveTebi. ra gambe<strong>da</strong>vi xar, a<strong>da</strong>miano.<br />
rogor u<strong>da</strong>rdelad mierekebi dReebs,<br />
rogorc ubiri mwyemsi bakSi Tavis Txebs.<br />
TiTqos xvalac moeWidebi amaRamdeli<br />
Ramis Tun<strong>da</strong>c nafleTs.<br />
sad aris Tovli ara marto SarSanwindeli<br />
Zalian mWirdeba bebiaCemis wvimis<br />
sun<strong>da</strong>kruli didi mxris Sali...<br />
Cemi `mwerloba~ imas gavs, ori dRis<br />
gaTxovilma qalma qmari omSi rom<br />
gaacila, ugzo-ukvlod <strong>da</strong>Rupvis depeSa<br />
`paCtalionma pir<strong>da</strong>pir xelSi misca~,<br />
<strong>da</strong> mainc elodeba...<br />
1991. gigisadmi<br />
Tbilisi ga<strong>da</strong>mwvaria... samsaxurSi<br />
fexiT mivdivar _ saburTalos qu-<br />
Ci<strong>da</strong>n literaturis muzeumamde.<br />
qurTukis jibeSi Seni leqsebis wigni<br />
`kedeli~ midevs, rogorc niSani xelSeuxeblobisa.<br />
Sevdivar gayinul muzeumSi, mere<br />
gayinul oTaxSi. gayinuli TiTebiTve<br />
ga<strong>da</strong>vSale wigni <strong>da</strong> roca Seni kargi<br />
leqsebi wavikiTxe, uRonod <strong>da</strong> am<br />
uRonobis gamo didmniSvnelovnad ramdenjerme<br />
gavimeore Seni saxeli.<br />
cxenis floqvis xmaze gareT gamovrbodi,<br />
ruze gadmodgmul kibeze<br />
vdgebodi <strong>da</strong> saocar sanaxaobas<br />
gavyurebdi: <strong>da</strong>Rlil, oflian cxenebze<br />
amxedrebuli fafaxiani, yoCaRi lekebi<br />
_ kalti! kalti! _ gaiZaxodnen.<br />
maTi mZafri suniT iJRinTebo<strong>da</strong><br />
mTeli ubani.<br />
erTxelac, winamZRolma, wablisfer<br />
cxenze amxedrebulma lekma mimixmo,<br />
kabis kalTa gamomawevina, cxeni<strong>da</strong>n<br />
naxevrad gadmoweulma, ori muWa kalti<br />
Camiyara <strong>da</strong> TeTri kbilebi gamoaCina.<br />
didxans gavyurebdi. taatiT midiodnen,<br />
cxenebis floqvebis TqafaTqufiT.<br />
<strong>da</strong>mrCa gulmodgined gamokruli<br />
kabis kalTa <strong>da</strong> ucnauri <strong>da</strong>rdi cxeni<strong>da</strong>n<br />
gadmokidebul TeTr kbilebiani<br />
lekis biWisa...<br />
<strong>da</strong>sasruli me-11 gverdze
10 literaturuli gazeTi<br />
poezia 15 - 28 Tebervali 2013<br />
gvanca jobava<br />
Zvlis ujredebis mimoqceva<br />
roca <strong>da</strong>vkarge RmerTi,<br />
vTqvi, rom gamwires am cxovrebisTvis<br />
<strong>da</strong> anarqisti SviliviT ar mimiRes<br />
Cemma mSoblebma.<br />
roca <strong>da</strong>vkarge saxli,<br />
<strong>da</strong> verc mdi<strong>da</strong>ri memkvidreobiT<br />
movigvare yvela problema,<br />
vTqvi, rom gamwires am cxovrebisTvis,<br />
<strong>da</strong> me meored arasodes vicxovrebdi<br />
mTel am cxovrebas.<br />
roca <strong>da</strong>vkarge rwmena,<br />
<strong>da</strong> mivxvdi, rom gulaxdilad<br />
arc arasdros mjero<strong>da</strong> misi,<br />
vTqvi, rom gamwires am cxovrebisTvis<br />
<strong>da</strong> arc arasdros ar meqneba<br />
marTali kacis saxeli, vici.<br />
roca <strong>da</strong>vkarge Tavi,<br />
<strong>da</strong> vTqvi: ra mox<strong>da</strong>,<br />
nuTu Cem gar<strong>da</strong> sxvas aravis <strong>da</strong>ukargavs<br />
CemsaviT igi!<br />
mivxvdi, gamwires am cxovrebisTvis,<br />
<strong>da</strong> Cemi cremli arc arasdros ar yofila<br />
gulwrfeli cremli.<br />
<strong>da</strong> mere, roca megobrebic Semomefantnen,<br />
roca jer kidev me maT gamo megona,<br />
rom Cemi cixe iyo mtkice, auRebeli,<br />
mivxvdi, gamwires am cxovrebisTvis<br />
<strong>da</strong> Cems gar<strong>da</strong> veravin ver <strong>da</strong>icav<strong>da</strong><br />
Cems <strong>da</strong>rRveul cixis galavans.<br />
<strong>da</strong> mere, roca ise uceb wamovizarde,<br />
roca jer kidev<br />
Tvals <strong>da</strong> xels Sua mimravldebo<strong>da</strong><br />
Zvlis ujredebi,<br />
<strong>da</strong> kval<strong>da</strong>kval iqceo<strong>da</strong> guli monarqad<br />
mTeli sxeulis,<br />
rom erT dResac ucabe<strong>da</strong>d gamoviRviZe<br />
mitovebulma, natiralma, <strong>da</strong>mcirebulma,<br />
nacemma <strong>da</strong> motyuebulma,<br />
<strong>da</strong> vTqvi, gamwires am cxovrebisTvis.<br />
siyvaruli ki, ise Zlier abstraqtulia,<br />
cisTvis mindobil sahaero burTebiviT<br />
gvekargeba a<strong>da</strong>mianebs.<br />
roca <strong>da</strong>vkarge fuli,<br />
samSoblosaken mimavali TviTmfrinavis<br />
bileTisTvis rom aRmoCn<strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>debuli,<br />
ar miZebnia.<br />
<strong>da</strong> vTqvi, gamwires am cxovrebisTvis,<br />
radgan maZRarni am saRamos<br />
xval dilisaTvis<br />
isev mSivrebi iqnebian, eWvgareSea.<br />
<strong>da</strong> bolos, roca <strong>da</strong>vkarge me sul yvelaferi,<br />
a<strong>da</strong>mians rac abadia,<br />
<strong>da</strong> sakuTar Tavs <strong>da</strong>vupire<br />
erT naWer xmel purSi ga<strong>da</strong>cvla,<br />
mivxvdi, mamxiles gaqceuli, ga<strong>da</strong>xvewili,<br />
radgan arasdros, arc erT jerze,<br />
arc erTi sityviT<br />
aravis ar gavuwirivar,<br />
me ubralod ar vicodi, risTvis mecxovra.<br />
omis qronika<br />
rogor megona marto vomobdi,<br />
rogor mjero<strong>da</strong>,<br />
ara<strong>da</strong>, Sexe,<br />
rogor momravldnen<br />
ferad-feradi geniosebi,<br />
filosofosni,<br />
brZenni momravldnen,<br />
<strong>da</strong>miproeqtes yvela sangari,<br />
yvelam moirgo Cemi Cafxuti<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>trialdnen sarkeebis win<br />
ise keklucad,<br />
TiTqos qorwilis win ixdendnen<br />
patarZlis fatas.<br />
sadRac marTalic iyo albaT<br />
maTi mcdeloba<br />
an marTals gav<strong>da</strong>.<br />
radgan maT marTla <strong>da</strong>inaxes, rogor <strong>da</strong>veci,<br />
Tumc adgomaSi arasodes <strong>da</strong>mxmarebian.<br />
radgan maT marTla <strong>da</strong>inaxes, rogor gaveci,<br />
<strong>da</strong> mamxiles pirvelive SemxvedrTan Turme.<br />
radgan maT marTla <strong>da</strong>minaxes, rogor vipare,<br />
<strong>da</strong> im Ramesve ga<strong>da</strong>miwves mTeli saxlkari.<br />
radgan maT marTla <strong>da</strong>minaxes, rogor movkali,<br />
<strong>da</strong> sxva moklulTa simZimec me Semabes zurgze.<br />
me ki megona marto vomobdi,<br />
mjero<strong>da</strong> kidec.<br />
ara<strong>da</strong>, Sexe,<br />
rogor momravldnen<br />
ferad-feradi geniosebi,<br />
filosofosni,<br />
Tumca ki iqve,<br />
sxvis omSi brZenni<br />
TavTavianTi omebis<br />
dezertirebad iqcnen.<br />
ekaterine<br />
ekaterine,<br />
exlac veli me,<br />
rom cxovrebi<strong>da</strong>n gasulebi<br />
<strong>da</strong>mabruneben<br />
siyvaruliviT gamogonili gzebiT<br />
tyeebSi<br />
<strong>da</strong> iq me <strong>da</strong> Sen gamxmar foTlebs SevagrovebT<br />
kabis kalTebSi,<br />
mere haerSi avafrialebT <strong>da</strong> miwaze<br />
arasodes <strong>da</strong>brundebian...<br />
ekaterine,<br />
<strong>da</strong>mawerine<br />
dRiurebSi Cveni sinaTle,<br />
rom arasdros ar <strong>da</strong>maviwydes,<br />
rogor wvim<strong>da</strong> mzis sxivebi<br />
pir<strong>da</strong>pir ci<strong>da</strong>n _<br />
SefoTlili xeebis yvela RriWo<strong>da</strong>n,<br />
rogor viweqiT gulaRma<br />
<strong>da</strong> vambobdiT, rom cxovreba<br />
arc meti <strong>da</strong> arc naklebi<br />
Cven ar gvindo<strong>da</strong>...<br />
ekaterine,<br />
SemaZlebine,<br />
rom im mTebze, im bilikebze,<br />
u<strong>da</strong>bnoebSi,<br />
sa<strong>da</strong>c ubralod vidgebi, rom <strong>da</strong>vinaxo<br />
rogor midixar kabis SrialiT<br />
<strong>da</strong> fexSiSveli,<br />
sa<strong>da</strong>c ver vivli,<br />
me ver vivli,<br />
radgan Tvalebi ar gamiSveben _<br />
Cemi ori mkacri mSobeli _<br />
Camketaven Cemsave TavSi,<br />
CamouSveben quTuToTa mZime Jaluzebs,<br />
gTxov, rogorme SemaZlebine,<br />
SeveCvio Sens mZime kabas,<br />
kideebi rom gasTeTrebia<br />
mSrali qviSisgan.<br />
<strong>da</strong> arc mgonia, rom am qviSam<br />
u<strong>da</strong>bnosTan axlos mimiSvas...<br />
ekaterine,<br />
veraferi dRes<br />
veRar vkiTxe Sens msubuq mandils,<br />
mTis kalTaze rom miwoliliyo<br />
dilis cvariviT,<br />
an ufro zustad, vkiTxe, magram<br />
ver gavagone gaRmiT.<br />
ver mogiyevi,<br />
rogor <strong>da</strong>miWkna is yvavilebi,<br />
Sen rom gegona, Tavsac merCivna,<br />
me ki ga<strong>da</strong>vrCi.<br />
rogor avtirdi, roca gavige,<br />
rom me arasdros Semiyvarebdnen,<br />
radgan miwaze siZulvilma xeli Cagvavlo<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>gvdo Cven erTmaneTs<br />
mZime seniviT.<br />
rom ver movedi me Sens saxlSi Sens sanaxavad,<br />
radgan miTxres, rom gasuliao,<br />
rom ver <strong>da</strong>vdeqi verc erT quCaze<br />
Sens molodinSi,<br />
rom mere sadme Ria kafeSi<br />
<strong>da</strong>gvelia finjani yava.<br />
rom dRes tyuilad mivakiTxe<br />
rkinigzis sadgurs,<br />
tyuilad <strong>da</strong>gxvdi,<br />
sul tyuilad viZaxodi ekaterines,<br />
sul tyuilad vCiodi, rom menatrebi me,<br />
sul tyuili iyo Cemi oromtriali,<br />
Cemi sityva _ ucxo <strong>da</strong> mrude,<br />
radgan ise<strong>da</strong>c vicodi, rom Seni gzebi<br />
dRes marTali gzebiT midian,<br />
<strong>da</strong> waxvedi,<br />
rom arasdros aRar <strong>da</strong>brunde.<br />
zRvis RmerTebi<br />
roca Cven vsxedvarT erTmaneTTan<br />
erTmaneTisTvis,<br />
visTvisaa martooba uaresi, ver gagvigia.<br />
me arc arasdros ar giyureb ise pir<strong>da</strong>pir,<br />
rom <strong>da</strong>inaxo yvela napiri,<br />
<strong>da</strong> Ria gqondes quTuToebi yvela talRisTvis,<br />
romelic Cumad <strong>da</strong>misxlta <strong>da</strong> gamomeqca<br />
im anZebisken,<br />
ialqnebisken,<br />
im navebisken,<br />
ase mdumared rom tivtiveben<br />
Sens moqufrul xelisgulebze<br />
(uamindobas moelian meTevzeebic<br />
<strong>da</strong> kecaven gaSlil bades Suagul zRvaSi).<br />
me ar maqvs Senze didi siyvarulis ufleba, ara,<br />
ufro meti zRvis RmerTebma<br />
sul TavisTvis Semoinaxes,<br />
zustad iseTi, Cven rom vinatreT,<br />
<strong>da</strong> romc gaxdes okeane ufro mSvidi, vidre odesme,<br />
mainc ver SevZleb gadmovcuro yvela sisxlZarRvi,<br />
Cemi guli<strong>da</strong>n yvela ujreds rom exeTqeba<br />
Cemi sxeulis.<br />
xveuli ariso Seni Tma <strong>da</strong> raRacnairi, _<br />
sul mu<strong>da</strong>m ase miyureben Seni Tvalebi,<br />
<strong>da</strong> dRemde ise Zlier mjera am gamoxedvis,<br />
TiTqos kars ukan atuzuli giTvalTvalebde.<br />
<strong>da</strong> roca vcxovrobT sxva qveynebSi, qalaqebSi,<br />
uvarskvlavo sastumroebSi,<br />
okeanes <strong>da</strong> okeanes Soris vtortmanobT TiTqos,<br />
kilometrebSi gvekargebi erTmaneTis<br />
avanCavani,<br />
aravin aris ise axlos, ise srulebiT,<br />
rogorc sul erTi Cafiqreba Sens ialqnebze,<br />
kompasiviT rom gzas mikvleven sinaTlisaken.<br />
<strong>da</strong> roca mere vsxedvarT isev erTmaneTisTvis,<br />
erTmaneTTan TavCaqindruli<br />
<strong>da</strong> TvalebSi yvelaze didi moqcevisas<br />
vmalavT sisveles,<br />
dilis cvariviT rom gvepareba gaTenebisas,<br />
aRar <strong>da</strong>gidevT zRvis RmerTebis moparul na<strong>da</strong>vls,<br />
<strong>da</strong> vambobT,<br />
ar gvaqvs erTmaneTze meti siyvarulis ufleba, ara!
15 - 28 Tebervali 2013<br />
leila beroSvili<br />
gamozamTreba<br />
<strong>da</strong>sasruli<br />
meSinia wlevandeli gazafxuli<br />
SarSandeliviT ar gamomeparos.<br />
vxe<strong>da</strong>v, yaralaSvilebis biWs Tofi<br />
mxarze gaudvia <strong>da</strong> ganze iyureba.<br />
meore ver vicani.<br />
_ biWo! _ veubnebi, _ aq ra sanadiro<br />
adgili ginaxia am Cems baRCaSi!<br />
<strong>da</strong>, ra <strong>da</strong>sanaxi <strong>da</strong>vinaxe!or tomaraSi<br />
erTi ambavi aqvT Cems in<strong>da</strong>urebs!<br />
ar SemeSin<strong>da</strong>! <strong>da</strong>viwye yvirili _<br />
mezoblebo! mezoblebo!<br />
_ ra mox<strong>da</strong>, kato maswavlebelo, ra<br />
mox<strong>da</strong>! _ gamocvivdnen mezoblebi.<br />
amasobaSi eseni Robes ecnen <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>xtnen.<br />
_ ara grcxvenian, biWo! mamaSeni<br />
Cemi namowafari iyo, _ mivZaxodi.<br />
moiyvanes meore dRes, <strong>da</strong>ayenes<br />
saqaTmesTan, erTi tomara erTs ga<strong>da</strong>hkides,<br />
meore _ meores. suraTi ga<strong>da</strong>uRes<br />
raionuli gazeTisTvis. me <strong>da</strong>vimale.<br />
ise Semrcxva, gareT ar gamovsulvar.<br />
icinodnen Turme, gjeraa!<br />
Sen raRas icini, qalo! esec icinis,<br />
qaa! vaii! yoCaR, yoCaR!<br />
ucnobi wmin<strong>da</strong>ni: rogor ga<strong>da</strong>vrCeT<br />
_ ar mogabezraT am kiTxvam Tavi<br />
TiTqos ga<strong>da</strong>wyvetili ar iyos erTxel<br />
<strong>da</strong> samu<strong>da</strong>mod... TiTqos aRmosaCeni iyos<br />
gza xsnisa...<br />
wvims. wveTebi <strong>da</strong>bla <strong>da</strong>weul nisls<br />
Serevian, moCans gza <strong>da</strong>Restnisken _<br />
albaT sveli <strong>da</strong> foTlebiT savse. triali<br />
mindori Camongreul koSksa <strong>da</strong> simindis<br />
ujiSo yanas imSvenebs...<br />
2009. gigisadmi<br />
saburTalos quCaze, mweralTa saxlis<br />
meore sarTulis aivanze gigi sulakauri<br />
xSirad idga moajirze i<strong>da</strong>yv-<br />
Camoyrdnobili <strong>da</strong> sigarets eweo<strong>da</strong>.<br />
gindo<strong>da</strong> Tu ara, mTeli ezo mis<br />
Tvalwin un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>geWra, sanam baxtrionis<br />
quCis mosaxvevSi ar miikargebodi.<br />
axla mis saxlSi sxvebi cxovroben.<br />
erTis mxriv Zalian gwydeba guli,<br />
meores mxriv, midixar SenTvis, aravin<br />
migacilebs sigaretis bolebiT, ar gesalmeba<br />
xelis aweviT, ar uRimiT erTmaneTs<br />
<strong>da</strong>marcxebuli jariskacebiviT...<br />
vina xar <strong>da</strong> ra gin<strong>da</strong> _am erTdroulad<br />
umartivessa <strong>da</strong> urTules<br />
kiTxvas pasuxi aqvs, magram Zalian mosawyeni.<br />
maria iseTi uTqmeli iyo, iseTi<br />
moridebuli... erTxel skolaSi midio<strong>da</strong><br />
(bolos TivSi aswavli<strong>da</strong> geografias),<br />
ga<strong>da</strong>udga qoCoraanT marusa. aba,<br />
qoCoraanT marusas vin <strong>da</strong>exsnebo<strong>da</strong>.<br />
moeri<strong>da</strong>, eTqva, skolaSi magviandebao<br />
_ inerviula, ga<strong>da</strong>var<strong>da</strong> <strong>da</strong> guli wauvi<strong>da</strong>...<br />
me <strong>da</strong>viRale siZlieriT,<br />
me min<strong>da</strong> de<strong>da</strong>...<br />
lia sturua<br />
Caval, <strong>da</strong>mxvdeba lodiT <strong>da</strong>Rlili<br />
Cveni ulamazesi ezo-kari...<br />
(lodiniT <strong>da</strong>Rlili wavi<strong>da</strong> im qveynad<br />
de<strong>da</strong>Cemic _ arc erTma ico<strong>da</strong>,<br />
rom Cems imedze yofna ar SeiZlebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> arc meorem icis. erTsac yoCaRi vegone<br />
<strong>da</strong> meoresac yoCaRi vgonivar).<br />
vaReb kars, de<strong>da</strong>Cemis suraTisken<br />
arc vixedebi, ise viReb qaSanuris qili<strong>da</strong>n<br />
gamxmar yvavilebs...<br />
Tu mwerali xar, ukve sxva xar,<br />
nuravin ecdeba Tavi gagitolos _<br />
sadRac romeliRac Taroze wigni devs<br />
_ gadmoiReb, ga<strong>da</strong>Sli <strong>da</strong> rac weria <strong>da</strong><br />
rogorc weria, yvelaferi swored<br />
isea...<br />
CamoiZaba wvima, wvimiT gamosyiduli<br />
dro Sen gekuTvnis...<br />
meufe serafimes mier meufe isaiasTvis<br />
gagzavnili werili<strong>da</strong>n: gazafxul<strong>da</strong><br />
meufe, mogifrindnen bulbulebi<br />
arafers Sevcvlidi...<br />
presaSi amokiTxuli<br />
marTebuli azri<br />
Suri aq uadgiloa.<br />
yvelafers Sevcvlidi _ ar vityodi<br />
arc erT sityvas, romelic miTqvams<br />
(gansakuTrebiT gulwrfels, sixarulis<br />
an mwuxarebis gamomxatvels), ar<br />
ga<strong>da</strong>vdgamdi arc erT nabijs, romelic<br />
ga<strong>da</strong>midgams. Tumc rogor ara _<br />
Zveleburad Cavivlidi Zvel<br />
rusTavelze, maRali vitrinebisken<br />
Tvals gavaparebdi <strong>da</strong> sakuTari garegnobiT<br />
xan kmayofili, xan ukmayofilo<br />
gamomcemloba `meranis~ mZime karis<br />
SeRebas Sevecdebodi...<br />
dilaobiT Tavs ver aarideb,<br />
pir<strong>da</strong>pir katis jamisken un<strong>da</strong> waxvide.<br />
win fiso mirbis, miiqnevs ukana nawils.<br />
adgils Seucvli <strong>da</strong> ise gaimravalferovneb<br />
cxovrebas...<br />
ra yvelaferi amkobs a<strong>da</strong>mians _<br />
sityva, saqme, tanjva, sixaruli, sikvdili<br />
_ Tu a<strong>da</strong>miania. Tu moaxerxa meored<br />
<strong>da</strong>badeba...<br />
<strong>da</strong>zamTr<strong>da</strong>. weliwadis arc erT<br />
dros ar xvdeba a<strong>da</strong>miani aseTi sayvareli<br />
TvinierebiT. gafacicebiT aRar<br />
midi-modian gzebze, saSiS xmebs aRar<br />
gamoscemen, mxolod ruebis moguduli<br />
xmebi ismis.<br />
<strong>da</strong>zamTr<strong>da</strong>... es absoluturi ga<strong>da</strong>wyvetilebaa<br />
<strong>da</strong> swored amis ganc<strong>da</strong><br />
ganiWebs warmoudgenel bednierebas,<br />
romelsac verc veravin mogcems <strong>da</strong><br />
verc veravin wagarTmevs...<br />
_ am kacs didebuleba ar aklia! _<br />
warmosTqva frangma komunistma <strong>da</strong> de<br />
golis <strong>da</strong>uZinebelma mterma, roca de<br />
golma Tavisi moulodneli ga<strong>da</strong>dgomis<br />
Sesaxeb gamoacxa<strong>da</strong> <strong>da</strong> mcire pauzis<br />
Semdeg garindebuli <strong>da</strong>rbazi <strong>da</strong>tova.<br />
mis didebulebas gvirgvinad ojaxi<br />
edga _ `Cemi saxli~ _ aRmoxdebo<strong>da</strong><br />
xolme, roca parizis gareubanSi mTebiT<br />
garSemortymul Tavis saxls miuaxlovdebo<strong>da</strong><br />
(ezoSi meuRlis xeliT<br />
yvavilebiT amoqarguli safrangeTis<br />
droSa xvdebo<strong>da</strong>). `mas ar ecala arc<br />
mtrebisTvis, arc megobrebisTvis _<br />
misi megobari safrangeTi iyo~.<br />
Tamar gulmagaraSvili _ amovikiTxe<br />
vakis sasaflaoze saflavis<br />
qvaze. momeCvena, rom arsebobs msgavseba<br />
wignis y<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> saflavis qvas Soris...<br />
civi qari rom amovardeba, foTols<br />
Wreli TavSaliviT rom gaSlis, Cven<br />
uTqmelad gvecodineba, rom foTolcvena,<br />
tyviasaviT Camoweuli ca <strong>da</strong> sicive<br />
Cvenia, Cveni...<br />
mxiaruli dila, wiTeli mixakebi <strong>da</strong><br />
dedis xels CabRauWebuli CanTiani<br />
gogona _ yvelaze mosawyeni ram, rac<br />
ki SeiZleba <strong>da</strong>inaxo pirvel seqtembers.<br />
literaturuli gazeTi<br />
sasaflaoze:<br />
Cvensa <strong>da</strong> maT Soris TmasaviT wmin<strong>da</strong>,<br />
qarisagan ga<strong>da</strong>varcxnili oqrosferi<br />
balaxi irweva...<br />
erTmaneTs vejibrebodiT, vin<br />
male gaaTaveb<strong>da</strong> purCayril rZes _<br />
purs SeeZlo rZe moepara.<br />
mezoblis qali ucbad <strong>da</strong>ber<strong>da</strong>, magram<br />
mTavari es ar aris, mTavaria, rom<br />
Sesiebul koWebs abreSumis sarafniT<br />
ifaravs <strong>da</strong> gafacicebiT yidulobs<br />
alubals...<br />
Seni SemWknari yurZeni maxsovs <strong>da</strong><br />
gaTxril samaresTan odnav aweuli tu-<br />
Cis kuTxe...<br />
a<strong>da</strong>miani iseTi didi vinmea, Seu-<br />
Zlia Sors, Sua gzaze samu<strong>da</strong>mod <strong>da</strong>gdebuli<br />
traqtori <strong>da</strong>inaxos ise, rom<br />
araferi gaifiqros...<br />
sados<br />
ise iZineb, TiTqos nesvis surnelovan<br />
RrmulSi miZvrebi...<br />
sircxvili gklavs... ise icxovre,<br />
TiTqos puris natexisTvis gawvdili<br />
xeli haerSi <strong>da</strong>grCa.<br />
saTamaSo Tagvi<br />
ar movswrebivar im oTaxs, sa<strong>da</strong>c<br />
mxolod taxtebi gedgaT, sa<strong>da</strong>c erTxel<br />
nuSo bebom kedelze gakruli xali-<br />
Cis qveS Rumelis saCxrekiT Tagvi <strong>da</strong>i-<br />
Wira, kudiT eWira <strong>da</strong> geZax<strong>da</strong>T _ modiT,<br />
modiT, ra gaCvenoT! <strong>da</strong> Tqvenc<br />
kisristexiT garbodiT.<br />
Zveli Tbilisi<br />
_ ZaRli iRrCveba, ZaRli! _ naxevari<br />
Tbilisi mtkvris marjvena sanapiros<br />
miawy<strong>da</strong>...<br />
karga xans vemSvidobebodiT erTmaneTs.<br />
gza gavagrZele <strong>da</strong> vigrZeni am<br />
saubris arsurvilisa <strong>da</strong> siyalbis saZageli<br />
gemo.<br />
kargi is aris, rom Sesvlisasac <strong>da</strong><br />
gamosvlisasac leRvis patara lamazi<br />
nergebi gxvdeba. axla qinZisa <strong>da</strong> oxraxuSis<br />
yinvaga<strong>da</strong>vlili Zirebi!.<br />
sxvenze siTbosTvis wmin<strong>da</strong> lami<br />
eyara, zamTrobiT Camotanil sinafsa<br />
<strong>da</strong> mJave vaSls kvamlis suni <strong>da</strong>hkrav<strong>da</strong>...<br />
gamaxsen<strong>da</strong> tyeTa kenweroebi<br />
(romeli mxris aseTi tye me ar minaxavs).<br />
viRac arbo<strong>da</strong> kibeze, tansacmlis<br />
sakidze lamazi yvavilebiani kaba eki<strong>da</strong>...<br />
ise mezareba zamTris mesame TvesTan<br />
Sexvedra, rogorc mezoblis nir-<br />
Seucvlelad mdgari saxlisTvis Tvalis<br />
Sevleba...<br />
mikvirs, rogor movxvdi am RvTaebriv<br />
siqaTqaTeSi. gugunebs gamaTbobeli.<br />
isRa <strong>da</strong>mrCenia, SiSiT, magram mainc<br />
Canawerebi 11<br />
gavaparo Tvali saweri magidis ujrisken<br />
_ `mival, vnaxav, im ujraSi iqneb<br />
Zvirfasi ram <strong>da</strong>mitova RmerTma~.<br />
Tu vinme gzad Semxvedri giRimis,<br />
ici, de<strong>da</strong>Seni un<strong>da</strong> axsenos.<br />
es Rimili <strong>da</strong>gitova saxsovrad <strong>da</strong><br />
patara, Tavis dReSi pensiis molodin-<br />
Si carieli safule...<br />
soso paiWaZis gaxseneba<br />
soso paiWaZes salmiTac ki ar vicnobdi.<br />
amis miuxe<strong>da</strong>vad, yovelTvis sagulisxmo<br />
iyo CemTvis, roca rusTavelis<br />
prospeqtze (is Jurnal `mnaTobSi~<br />
muSaob<strong>da</strong>, me gamomcemloba _ `meran-<br />
Si~) Tvals movkravdi.<br />
erTxel wignebis maRaziaSi Semxv<strong>da</strong>.<br />
pikasos reproduqcias (`de<strong>da</strong>Sviloba~)<br />
yidulob<strong>da</strong>. kargi reproduqcia<br />
iyo <strong>da</strong> mec viyide. jer is gavi<strong>da</strong> maRazii<strong>da</strong>n,<br />
mere _ me.<br />
es reproduqcia soso paiWaZis saxsovaria.<br />
vin icis, roca aRar iqnebi, vis gaaxsendebi<br />
_ visac salmiTac ar icnobdi,<br />
Tu visac salmiTac icnobdi <strong>da</strong> ara marto...<br />
sul mikvirs, ratom ar garbian qalaqi<strong>da</strong>n,<br />
ratom ar yiduloben pawia<br />
saxls, Tavze wamomdgari bazilikiTa<br />
<strong>da</strong> ezoSi koxtad aWrili askilis buCqiT...<br />
erTmaneTisa mainc ar eSiniaT<br />
kinostudiaSi gavicaniT erTmane-<br />
Ti. re<strong>da</strong>qtorebis oTaxSi STambeW<strong>da</strong>vi<br />
garegnobis ormociode wlis mamakaci<br />
Semovi<strong>da</strong>. didjibeebiani, msxviladnaqsovi<br />
Savi jempre ecva, Sua oTaxSi<br />
idga <strong>da</strong>, aRar maxsovs vis, <strong>da</strong>maxasiaTebeli<br />
xmis tembriT elaparakebo<strong>da</strong>.<br />
Cemsa <strong>da</strong> Tea gabuniasken zurgiT<br />
idga.<br />
_ vin aris _ wavCurCule.<br />
vaJa gigaSvili aRmoCn<strong>da</strong>.<br />
Zalian gamixar<strong>da</strong>, rom mwerali,<br />
romlis Semoqmedebac CemTvis Zalian<br />
Zvirfasi iyo, marTalia zurgiT, magram<br />
Cems win idga.<br />
Team moulodnelad xmamaRla gamoacxa<strong>da</strong>:<br />
vaJa, ai, gaicani Seni mkiTxveli!<br />
vaJas arc Semouxe<strong>da</strong>vs CemTvis, ise<br />
gavi<strong>da</strong> oTaxi<strong>da</strong>n...<br />
mox<strong>da</strong> ise, rom sxva<strong>da</strong>sxva dros er-<br />
Tad vmuSaobdiT, jer rezo TabukaSvilis<br />
mweralTa SemoqmedebiT gaer-<br />
TianebaSi, mere gazeT `mamulSi~.<br />
arc erTs ar gagvxsenebia is dRe,<br />
kinostudiaSi pirvelad rom SevxvdiT<br />
erTmaneTs.<br />
axla Cven ukve didi xnis megobrebi<br />
varT.<br />
cota xnis win calke wignad gamocemuli<br />
`nadiroba ContaSSi~ gamomigzavna<br />
vrceli warweriT:<br />
`Cemo leila!<br />
...ici, ra gamaxsen<strong>da</strong>.. Cven rom<br />
pirvelad gavicaniT erTmaneTi kinostudiaSi<br />
(oc<strong>da</strong>rva wlis win l.b.) <strong>da</strong> Sen<br />
rom Tqvi: am `ContaSSis~ avtori sul<br />
sxvanairad myav<strong>da</strong> warmodgenilio...~<br />
(meore abzaci pira<strong>da</strong>d me mexeba <strong>da</strong> samwuxarod<br />
mxolod sevdian Rimilsa<br />
mgvris)...<br />
kidev erTxel wavikiTxe es gansacvifrebeli<br />
moTxroba. momeCvena, rom<br />
mkiTxvels ki ar uyveba am gasaocar ambebs<br />
(mkiTxvelisTvis namcecsac ar imetebs),<br />
aramed _ mxolod Sen. amitom<br />
ar cdilobs gagaocos, Tavi mogawonos.<br />
mere ra, rom zurgiT dgas...<br />
nayaviCoze axla nislia...<br />
baadur balarjiSvili<br />
baadur balarjiSvilma Tavisi<br />
naxati maCuqa.<br />
vaJas ise moewona naxati, `aRSfoT<strong>da</strong>~<br />
_ ro menaxa, CemTvis <strong>da</strong>vitovebdio...<br />
ra kargia, rom ver naxa! axlac Cems<br />
oTaxs amSvenebs <strong>da</strong> TiTqmis yovel dRe<br />
maxsenebs Cveni Taobis uniWieres <strong>da</strong><br />
bavSviviT wmin<strong>da</strong> gulis poets _ baadur<br />
balarjiSvils...<br />
Temom Wiqa gamocala <strong>da</strong> mowyvetiT<br />
<strong>da</strong>dga magi<strong>da</strong>ze: ege Seni wneva!..
12 literaturuli gazeTi<br />
interviu 15 - 28 Tebervali 2013<br />
mwerali<br />
guram odiSaria<br />
_ batono guram, Tqven <strong>da</strong>ibadeT<br />
qalaqSi, romelic erTdroulad<br />
Soreulicaa <strong>da</strong> axlobelic, romelzec<br />
dRes miTebia Seqmnili, iq Casvla<br />
ki TiToeuli qarTvelis natvrad<br />
qceula. Tqven ra gamogyvaT afxazeTi<strong>da</strong>n,<br />
riTac im nostalgias ivsebT,<br />
am dromde rom gtanjavT<br />
_ warsuliT <strong>da</strong>viwyeb. Cemi mSobliuri<br />
qalaqi soxumia, sa<strong>da</strong>c <strong>da</strong>vibade <strong>da</strong><br />
gavatare Cemi cxovrebis umniSvnelovanesi<br />
wlebi 1993 wlis 27 seqtembramde,<br />
sanam afxazeTis omi ar <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong>.<br />
omamde Jurnal `riwis~ mTavari re<strong>da</strong>qtori<br />
viyavi. maSin saqarTveloSi xuTi<br />
Jurnali gamodio<strong>da</strong>: `ciskari~ <strong>da</strong> `mna-<br />
Tobi~ _ TbilisSi, `ganTiadi~ _<br />
quTaisSi, `Woroxi~ _ aWaraSi <strong>da</strong> `riwa~<br />
_ afxazeTSi. am ukanasknelSi ara marto<br />
poetebi <strong>da</strong> mwerlebi, aramed mxatvrebis<br />
reproduqciebic ibeWdebo<strong>da</strong>.<br />
`riwis~ erT-erTi mTavari misia iyo<br />
is, rom qarTvelebi <strong>da</strong> afxazebi erTad<br />
warmoCeniliyvnen, is afxazuri literaturis<br />
qarTulad propagan<strong>da</strong>s emsaxurebo<strong>da</strong>.<br />
bavSvobi<strong>da</strong>n yvela im<br />
erovnebis bavSvTan erTad vizrdebodi,<br />
vinc Cems mSobliur qalaqSi iyri<strong>da</strong><br />
Tavs. saocari iyo soxumi Tavisi<br />
mravalferovnebiT, egzotikiTa <strong>da</strong><br />
TaviseburebebiT. samxedro oficris<br />
ojaxSi <strong>da</strong>vibade. mTeli Cemi bavSvoba<br />
mogzaurobaSi gavatare _ vcxovrobdi<br />
imereTSi, samegreloSi, aWarasa <strong>da</strong><br />
mere ukve TbilisSi. roca saqarTvelo<br />
sicxisgan iwvo<strong>da</strong>, Tbiliselebi zRvaze<br />
midiodnen, me ki TbilisSi vatarebdi<br />
zafxuls bicolaCemTan <strong>da</strong> biZaCemTan<br />
erTad. miuxe<strong>da</strong>vad Cemi mogzaurobebisa,<br />
soxumi gansakuTrebul qalaqad<br />
iqca. sadRac miweria kidec, rom zRvis<br />
qalaqebi Zalian hgvanan qalebs, zRva<br />
sxvanairi xibliT gavsebs. un<strong>da</strong> gamogitydeT,<br />
rom Cemi cxovrebis manZilze<br />
xSirad vyofilvar Seyvarebuli <strong>da</strong><br />
kargad vici, vinc giyvars, imisken gansakuTrebulad<br />
migiwevs guli.mas eZeb,<br />
gin<strong>da</strong>, ekontaqto, sxvebi naklebad gainmasTan<br />
Sexvedra orjer uSedegod <strong>da</strong>srul<strong>da</strong>. pirvelad <strong>da</strong>axloebiT 2 saaTs velode. is-is iyo, kari un<strong>da</strong> SemeRo,<br />
Tavad gaaRo <strong>da</strong> CemTan erTad mdgar parlamentar nukri qanTarias SeanaTa Tvalebi. _ Tqven erTad xarT _ mkiTxa.<br />
ara, me interviuze var-meTqi, vupasuxe <strong>da</strong> gareT <strong>da</strong>vrCi. Teatris kanonproeqti, romlis ganxilvac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>wyebuliyo,<br />
Cems interviuze mniSvnelovnad miviCnie <strong>da</strong> gverdiT gaviwie. male TanaSemwem miTxra, tyuilad nu <strong>da</strong>elodebiT,<br />
dRes aRaraferi gamova, cota xanSi operaSia gasasvlelio. meored, kulturis saministroSi misvlac ki ar <strong>da</strong>mWir<strong>da</strong>,<br />
ise macnobes _ premier-ministrma gamoiZaxa <strong>da</strong> dRes TbilisSi ar iqnebao. naTqvamia, mesame <strong>da</strong> samarTalio <strong>da</strong> mec<br />
mesame jerze gamimarTla. lodinis gareSe aqac araferi gamovi<strong>da</strong>. derefanSi misi pirveli moadgile `kviris palitras~<br />
intervius aZlev<strong>da</strong>, masTan Sesasvlelad ki nikoloz raWvelis mier <strong>da</strong>Txovnili TanamSromlebi emzadebodnen.<br />
mivxvdi, verc aq aRmovCndebodi pirveli <strong>da</strong> adgili gawbilebul a<strong>da</strong>mianebs <strong>da</strong>vuTme. 17 saaTis nacvlad mis kabinetSi<br />
18 saaTze movxvdi. saqarTvelos kulturisa <strong>da</strong> ZeglTa <strong>da</strong>cvis ministri guram odiSaria Tavis kabinetSi idga <strong>da</strong><br />
mobiluri telefoniT afxazeTTan, kerZod ki, Tavis megobar ganaTlebis ministrTan <strong>da</strong>kavSirebas cdilob<strong>da</strong>. cota<br />
xanSi <strong>da</strong>vurekavo, Cailaparaka <strong>da</strong> interviusTvis moemza<strong>da</strong>. saTqmeli <strong>da</strong> sakiTxavi ministrisTvis bevri mqon<strong>da</strong> _ ra<br />
bedi elis qarTul literaturas, mwerlebs, poetebs, mTargmnelebs, dramaturgebs. ra programiT warvsdgebiT frankfurtisa<br />
<strong>da</strong> laifcigis wignis festivalebze <strong>da</strong> yvelaze mTavari _ ra bedi elis `literaturul gazeTs~, romelic 4<br />
wlis win swored saqarTvelos kulturisa <strong>da</strong> ZeglTa <strong>da</strong>cvis saministros xelSewyobiT <strong>da</strong>ars<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c 400-ze meti<br />
avtori <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c arasdros gamoqveynebula ukve nacnobi teqstebi, sa<strong>da</strong>c debiutantebs gza exsnebo<strong>da</strong>T <strong>da</strong>,<br />
romelic `erTi moTxrobis konkursiT~ anebivreb<strong>da</strong> 18-<strong>da</strong>n 30 wlamde axalgazrdebs. im dRes gavige, rom baton gurams<br />
literatorTa sabWo Camouyalibebia. saxel-gvarebi ar uTqvams, mxolod is <strong>da</strong>sZina, Tavisi saqmis profesionalebi<br />
ariano. axla swored am sabWozea <strong>da</strong>mokidebuli `literaturuli gazeTis~ xvalindeli dRe. laSa baqraZe, nino Jvania,<br />
diana anfimiadi, Tina mamulaSvili, zviad kvaracxelia, mayvala gonaSvili, Salva bakuraZe, SoTa gagarini, zurab<br />
qarumiZe, kote jandieri <strong>da</strong> giorgi lobJaniZe _ maT umravlesobas Cveni gazeTis mkiTxvelebi kargad icnoben. imedia,<br />
civi gonebiT gansjian <strong>da</strong> obieqtur ga<strong>da</strong>wyvetilebas miiReben. Cven isRa <strong>da</strong>gvrCenia, ganaCens <strong>da</strong>velodoT. manam-<br />
`<br />
de ki ministris ukeT gacnobis saSualebas Cveni interviuTi mogcemT.<br />
teresebs. ai, aseTad <strong>da</strong>rCa soxumi<br />
dResac _ Seyvarebuli qali, romelsac<br />
sul veZeb.<br />
_ miatoveT Tu migatovaT<br />
_ bedma ubedurma <strong>da</strong> omma<br />
gagvyara... <strong>da</strong>, ai, sul soxums veZeb. omamde<br />
vambobdi, ar un<strong>da</strong> mivatovoT afxazeTTan<br />
dialogi, Torem tyvia gavardeba<br />
<strong>da</strong> jari ar un<strong>da</strong> SemoviyvanoTmeTqi.<br />
rogorc Cans, es <strong>da</strong>amaxsovr<strong>da</strong>T<br />
<strong>da</strong> pirveli molaparakebebis dros, 17-<br />
18 wlis winaT, afxazebma mixmes. mas Semdeg<br />
<strong>da</strong>vdivar Cems afxaz kolegebTan.<br />
bevri gavicani. bolos soxumSi ori<br />
wlis win viyavi. Cems Seyvarebul<br />
qalaqTan paemnebi ganvaaxle. cota sxvanairia<br />
_ Tan nacnobia, Tan ki dro<br />
<strong>da</strong> asaki <strong>da</strong>tyobia.<br />
_ isev nivTebs rom <strong>da</strong>vubrundeT,<br />
ra gamogyvaT soxumi<strong>da</strong>n yvelaze mSobliuri<br />
_ didi <strong>da</strong> kargi biblioTeka mqon<strong>da</strong>.<br />
yvela wigns sakuTar saxelsa <strong>da</strong><br />
gvars vawerdi. ar vici, Cemi saxlis axlandeli<br />
patroni Tu sxva am Cems<br />
wignebs Turme bukinistur maRaziebSi<br />
abareb<strong>da</strong>. dRes ki Cemi megobrebi bukinistur<br />
maRaziebSi am wignebs <strong>da</strong>eZeben,<br />
muza<br />
soxumma<br />
<strong>da</strong>itova<br />
~<br />
yiduloben <strong>da</strong> migzavnian an, roca<br />
inkognitod Camodian, CamoaqvT. ase<br />
rom, soxumis biblioTeka isev mibrundeba.<br />
_ yvela Tqveni wignisa Tu teqstis<br />
siuJeti afxazeTTanaa <strong>da</strong>kavSirebuli.<br />
es ambebi im sinamdvilis nawilia,<br />
kargad Tu avad rom CaibeW<strong>da</strong> Tqvens<br />
cnobierebaSi. rogor fiqrobT,<br />
<strong>da</strong>werdiT amdens Tqvens mSobliur<br />
kuTxeze, afxazeTi rom ar <strong>da</strong>gvekarga<br />
_ albaT, leqsebs <strong>da</strong>vjerdebodi.<br />
SeiZleba, prozaSic ga<strong>da</strong>vsuliyavi, magram<br />
amdens, albaT, ar <strong>da</strong>vwerdi. roca<br />
kargav raRacas, sxva tkiviliTa <strong>da</strong> sxva<br />
siyvaruliT ivsebi. soxums gansakuTrebuli<br />
magnetizmi aqvs <strong>da</strong> rac ufro<br />
Sorsaa, miT ufro axlo xdeba. rasac<br />
kargav, imas odesme aucileblad poulob.<br />
ase yofila.<br />
_ erTgan, Tqvens dRiurebSi, werT<br />
_ ramdeni xania, kargi wigni ar wamikiTxavso.<br />
mas Semdeg 6 weli gavi<strong>da</strong>.<br />
ipoveT Tqveni wigni<br />
_ Cemi mwerlebi myavs. amas winaT,<br />
gaministrebamde, kundera ga<strong>da</strong>vikiTxe<br />
<strong>da</strong> kidev erTxel <strong>da</strong>vrwmundi, rom wignis<br />
meored wakiTxva misi xelaxali aRmoCenaa.<br />
`vefxistyaosansac~ rom ga<strong>da</strong>vxe<strong>da</strong>v<br />
xolme weliwadSi erTxel, ukve<br />
sxva TvaliT vkiTxulob, sxva Zalas ma-<br />
Zlevs. 3 Tvea, rac ministri var <strong>da</strong>, samwuxarod,<br />
wignisTvis veRar vicli.<br />
xSirad viniSnav xolme <strong>da</strong> mere Cems gaxazuls<br />
rom ga<strong>da</strong>vxe<strong>da</strong>v, gonebaSi mTeli<br />
nawarmoebi aRmisdgeba xolme. famuqis<br />
yvela romani wavikiTxe. Zalian<br />
momewona. kidev erTxel ga<strong>da</strong>vxede<br />
markess <strong>da</strong> <strong>da</strong>vrwmundi, rom is maradiulia.<br />
klasika aris is, rac yovelTvis<br />
aqtualuri <strong>da</strong> Tanamedrovea. rac Seexeba<br />
qarTvel mwerlebs, maT nawarmoebebs<br />
gazeTebisa <strong>da</strong> Jurnalebis saSualebiT<br />
vecnobi. gansakuTrebiT ucnobi<br />
axalgazrdebis kiTxva mizi<strong>da</strong>vs,<br />
radgan maT sxva xedva aqvT, romelic<br />
Cems soxumiseul xedvas magonebs.pikaso<br />
arasodes <strong>da</strong>berebula, 80 wlisac ki axalgazr<strong>da</strong><br />
iyo. axalgazrdobas aqvs<br />
Tavisi Ziebisa <strong>da</strong> povnis periodi. vcdilob,<br />
es SemarTeba didxans SevinarCuno.<br />
Cemi saukeTeso wigni jer ar <strong>da</strong>miweria.<br />
Cems garSemo eqstremaluri situaciaa.<br />
vxe<strong>da</strong>v, rogor uWirT a<strong>da</strong>mianebs, Cven<br />
xom rogorc rentgenSi, ise vCanvarT.<br />
_ `gavufrTxildebi dros, rogorc<br />
u<strong>da</strong>bnos mgzavri – wyals~ _ esec<br />
Tqveni sityvebia. dRevandel <strong>da</strong>tvirTul<br />
cxovrebaSi drois ra<br />
monakveTi SemoinaxeT mwerlobaSi<br />
`saZromialod~<br />
_ es iqneba is saukeTeso wlebi,<br />
romelic mgonia, rom win melodeba. is<br />
eqstremaluri situacia, romelSic<br />
muSaoba miwevs, raRaciT waagavs omis<br />
peripetiebs. amitomac Cems wlebsa <strong>da</strong><br />
dResaswaulebs <strong>da</strong>velodebi. rogorc<br />
yvela, mec vcdilob, wlis bolos bevr<br />
RirsSesaniSnav dRes movuyaro Tavi. Tu<br />
gamomiva, amas ra ajobebs.<br />
_ Tqveni debiuti 1969 wels Sedga.<br />
9 poeturi <strong>da</strong> 10 prozauli krebulis<br />
avtori brZandebiT, werT piesebsa <strong>da</strong><br />
scenarebs, Tumca TiTqmis 10 welia,<br />
sakuTari poeturi samyaros kari ga<strong>da</strong>razeT.<br />
ara<strong>da</strong>, 3 wlis win `literaturuli<br />
gazeTisadmi~ micemul<br />
Tqvens intervius erqva _ `wels leqsis<br />
<strong>da</strong>wera momin<strong>da</strong>~... `soxumSi ar iwerebo<strong>da</strong><br />
leqsebi. soxumSi kvdebodnen...~<br />
(`prezidentis kata~). Tqveni<br />
muza dioskuriam xom ar <strong>da</strong>itova<br />
_ omamde mxolod leqsebs vwerdi,<br />
zogierTisTvis dResac poeti var.<br />
axla mxolod leqsis nafleTebi SemomrCa.<br />
saWiro egzotika gaqra. rogorc<br />
Cans, Cemi muza marTlac soxumma <strong>da</strong>itova.<br />
is maZlev<strong>da</strong> poetisTvis saWiro<br />
aRmafrenas. omma <strong>da</strong>amZima ara marto<br />
Cemi, aramed mTeli qveynis cxovreba.<br />
harmonia <strong>da</strong>vkarge. zRvis warTmeuli<br />
muzis <strong>da</strong>brunebis ime<strong>da</strong>d var. Zalian<br />
min<strong>da</strong>, axlo momavalSi Cemi leqsebis<br />
sruli krebuli gamovce.<br />
_ yvela mwerali aRniSnavs, rom<br />
weris procesi rTuli, <strong>da</strong>mRleli <strong>da</strong><br />
Sromatevadia. erTdroulad bevri<br />
ganc<strong>da</strong> _ sixaruli, sev<strong>da</strong> _ erTi a<strong>da</strong>mianis<br />
sxeulSi ibudebs <strong>da</strong> Semdeg<br />
furcelze ga<strong>da</strong>dis. romelma<br />
moTxrobam, leqsma Tu piesam `<strong>da</strong>gRalaT~<br />
yvelaze metad<br />
_ oTar WilaZe aRniSnavs erTgan _<br />
mravali iyos aseTi <strong>da</strong>Rla. marTalia,<br />
es sityvebi qalze Tqva, magram CemTvis<br />
mwerlur <strong>da</strong>Rlasac miesa<strong>da</strong>geba. bevri<br />
niWieri kaci vici, romans rom ver <strong>da</strong>wers,<br />
radgan sxva gamZleobaa saWiro.<br />
aris sprinteri, romelic 100 metrs<br />
garbis <strong>da</strong> iqvea staieri, vinc 10 kilometrs<br />
anviTarebs. swored staieris<br />
moTminebiTa <strong>da</strong> misi ritmiT un<strong>da</strong> cxovrobde.<br />
yvelaze sqeltaniani `Savi<br />
zRvis okeane~ gamomivi<strong>da</strong>, magram saer-<br />
Tod ar <strong>da</strong>vRlilvar, piriqiT _ didi<br />
siamovneba miviRe. <strong>da</strong>wvrilebiT aRvwere<br />
yvelaferi, rac gagram <strong>da</strong> soxumma<br />
<strong>da</strong>mitova gansakuTrebiT im periodSi,<br />
rodesac Seyvarebuli viyavi. es wigni<br />
mTlianad siyvarulzea <strong>da</strong> man fsiqoTerapevtis<br />
roli Seasrula. weris procesma<br />
omis Semdgomi depresiisgan mixsna.<br />
Tumca maqvs poema _ `wvimis gamoxmoba~<br />
_ romelic sul male, <strong>da</strong>axloebiT<br />
TvenaxevarSi gamova <strong>da</strong> Tava<strong>da</strong>c<br />
ityviT, am kacs es ram <strong>da</strong>awerinao. ai,<br />
am oTxTavianma poemam ki `<strong>da</strong>mRala~.<br />
_ yvela Tqveni krebuli mxatvrulad<br />
Tqvenive gaformebulia. sityvis<br />
ostatobasTan erTad Sezavebuli<br />
xatvis niWi, albaT, ufro metis gadmocemis<br />
SesaZleblobebs gaZlevT...<br />
_ CemSi <strong>da</strong>ukmayofilebeli mxatvari<br />
cxovrobs. pirvelad, me-5 klasSi<br />
viyavi, Cemi naxati rom <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong>. pirveli<br />
leqsi ki mkiTxvels me-9 klasSi<br />
SevTavaze. mxatvrobas ver gavyevi. sul<br />
vimedovneb, rom erT dResac aviReb<br />
funjs, <strong>da</strong> ara marto funjs, xels<br />
movkideb zeTis saRebavebs, <strong>da</strong> ara marto<br />
zeTis saRebavebs, <strong>da</strong> <strong>da</strong>uRalavad<br />
<strong>da</strong>vxatav akvareliT, fanqriT...<br />
Canafiqris ganxorcielebas swrafad<br />
vaxerxeb. erTi-ori sxvas gavaformebine,<br />
magram Cemi karnaxiT. de<strong>da</strong>Cemi maswavlebelia<br />
<strong>da</strong> 5 wlisam viswavle werakiTxva.<br />
pirvel klasSi egziuperis `patara<br />
ufliswuli~ wavikiTxe. iseTi STabeWdileba<br />
miviRe, rom ga<strong>da</strong>vwyvite,
15 - 28 Tebervali 2013<br />
didi mwerlis msgavsad, mec <strong>da</strong>mewera<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>mexata. egziuperis sidiade<br />
swored isaa, rom gafiqrebinebs,<br />
TiTqos yvelafer amas Tava<strong>da</strong>c martivad<br />
Seqmni. mokled, am gzas gavyevi.<br />
notebi rom meswavla <strong>da</strong> smena mqono<strong>da</strong>,<br />
arc musikosobasa <strong>da</strong> musikalur<br />
gaformebaze vityodi uars.<br />
_ wlebis ganmavlobaSi Tqven<br />
monawileobdiT TiTqmis yvela mniSvnelovan<br />
Sexvedraze, romlis mizanic<br />
konfliqtebis mSvidobianad mogvareba<br />
iyo. gqon<strong>da</strong>T rogorc formaluri,<br />
ise araformaluri Sexvedrebi.<br />
dRemde inarCunebT urTierTobas<br />
Tqvens afxaz kolegebTan <strong>da</strong> gyavT megobrebi,<br />
romlebic `gaRma napirze~<br />
<strong>da</strong>rCnen. dRes rogor SeiZleba, warimarTos<br />
afxazebisa <strong>da</strong> qarTvelebis<br />
kulturuli Tanacxovreba<br />
_ am saqmeSi erT-erTi mokavSire <strong>da</strong><br />
Suamavali kultura, xelovneba <strong>da</strong><br />
literaturaa. afxazeTis ganaTlebis<br />
ministri Cemi megobari, isic mweralia.<br />
dros xSirad vatarebdiT erTad.<br />
qarTul-afxazuri proeqti<strong>da</strong>n aRmocen<strong>da</strong><br />
erToblivi wigni. mogvianebiT<br />
movipatiJeT osi, azerbaijaneli <strong>da</strong><br />
somexi mwerlebi. samxreT kavkasia 5<br />
literaturis samSoblos aerTiaanebs<br />
_ qarTulis, azerbaijanulis, somxuris,<br />
afxazurisa <strong>da</strong> osuris. ar gvaqvs<br />
ufleba, miuxe<strong>da</strong>vad Cveni sami konfliqtisa<br />
_ yarabaRi, afxazeTi <strong>da</strong><br />
cxinvalis regioni _ zurgSeqceviT<br />
viyoT erTmaneTTan. Cven, mwerlebma<br />
un<strong>da</strong> gavagebinoT Cven-Cvens mkiTxvelebs,<br />
ra situaciaa dRes, rogor<br />
varT <strong>da</strong> ra gziT un<strong>da</strong> gavamxnevoT erTmaneTi.<br />
kargi mwerali arasodes ekuTvnis<br />
sakuTar Tavs. is yvelasia. kavkasieli<br />
mwerali mTel kavkasias un<strong>da</strong><br />
ekuTvnodes. soxumSi erT-erTi vizitisas<br />
Cemi Zveli afxazi megobari Semomxv<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> axlac maxsovs, rogor miTxra<br />
_ guram, ar <strong>da</strong>gaviwydes, rom Sen ara<br />
marto qarTveli, aramed soxumeli mweralic<br />
xaro, es CemTvis erT-erTi<br />
saucxoo <strong>da</strong> gamorCeuli komplimenti<br />
aRmoCn<strong>da</strong>, romelic dRemde maxsovs.<br />
_ `zRva, romelic Soria~ _ Tqvens<br />
am piesas sasceno sicocxle reJisorma<br />
Temur CxeiZem SesZina. albaT, sul<br />
sxva grZnobaa, roca Sens mier <strong>da</strong>weril<br />
frazebs msaxiobebi sceni<strong>da</strong>n warmosTqvamen.<br />
am procesiT miRebul<br />
STabeWdilebebze ras gvetyviT<br />
_ es Cems cxovrebaSi erT-erTi<br />
gamorCeuli <strong>da</strong> saintereso periodi<br />
iyo. ramdena<strong>da</strong>c vici, batoni Temur<br />
CxeiZe ufro klasikosebs aniWebs upiratesobas.<br />
Zalian gamimarTla, Cemi<br />
piesa rom airCia.am faqtma dramaturgebSi,<br />
ar vici, rogor vTqva, TeTri<br />
Tu Savi Suri namdvilad gamoiwvia. zogierTi<br />
imasac meubnebo<strong>da</strong>, 30-mde piesa<br />
<strong>da</strong>vwere <strong>da</strong> sul vocnebobdi, maTgan<br />
erTi mainc <strong>da</strong>edga Temur CxeiZes <strong>da</strong> Sen<br />
erTi <strong>da</strong>were <strong>da</strong> raRa imas moki<strong>da</strong> xelio.<br />
marTlac bedniereba iyo did maestrosTan<br />
muSaoba, imaze <strong>da</strong>kvirveba,<br />
Tu rogor adis piesa, sityva scenaze.<br />
Temur CxeiZe marTlac erT-erTi<br />
gamorCeuli didostatia. amis Semdeg<br />
me ukve vici, rogor un<strong>da</strong> vwero piesebi.<br />
didi maestrosadmi micemuli sityva,<br />
rom axal piesas <strong>da</strong>vwerdi, am yvelaferma,<br />
gansakuTrebiT gasulma welma,<br />
mRelvare politikurma cxovrebam gamatexina.<br />
axali piesa, romelsac aucileblad<br />
<strong>da</strong>vwer, zneobaze, siwmindesa<br />
<strong>da</strong> sulier simaRleze iqneba. ar min<strong>da</strong>,<br />
`araCveulebrivi gamofenis~ gmiriviT<br />
gamomivides, magram mainc vityvi _ me<br />
aucileblad <strong>da</strong>vwer!<br />
_ `Sen ki _ kulturao, miCiCinebdi~...<br />
(`saTvaliani bombi~) _ dRes<br />
Tqven saqarTvelos kulturisa <strong>da</strong><br />
ZeglTa <strong>da</strong>cvis ministri brZandebiT.<br />
am saministrosTan manamde mwerlis<br />
rangSi giwev<strong>da</strong>T urTierToba. mwerali<br />
kacisTvis rogoria ministroba<br />
_ es, ra Tqma un<strong>da</strong>, mZime tvirTia.<br />
qarTvelebi gansakuTrebulad vamayobT<br />
Cveni kulturiTa <strong>da</strong> xelovnebiT,<br />
xSirad eWviTa <strong>da</strong> sifrTxiliT, gamadidebeli<br />
SuSiT vuyurebT, Tu ra xdeba.<br />
sxva saministroSi ise iniSnebian<br />
moadgileebi, aravis ainteresebs, aq ki<br />
TiToeulis biografias <strong>da</strong>wvrilebiT<br />
swavloben. am saqmeSi bevri niWieri a<strong>da</strong>miani<br />
mexmareba. gansakuTrebiT ki Cemi<br />
gamocdileba gamomadga _ erT dros<br />
ministrTa sabWoSi vmuSaobdi.<br />
_ `kanonTa siWarbe planetaruli<br />
krizisis niSania...~ (Canawerebi) ara<br />
mgonia, kulturis saministroSi ar<br />
moqmedebdes bevri kanoni...<br />
_ es erT-erTi yvelaze pesimisturi<br />
Canaweria, rac ki gamikeTebia. marTlac<br />
Zalian bevri kanonia, Tumca imasac<br />
<strong>da</strong>vsZen, rom kidev ufro metia asamoqmedebeli.<br />
velodebiT, rodis Semova<br />
kanoni mecenatobis Sesaxeb. es kidev<br />
erTi win ga<strong>da</strong>dgmuli nabiji iqneba.<br />
warmoidgineT, vTqvaT, mecenats gaze-<br />
Tis gamocema moun<strong>da</strong>, mas am survilis<br />
ganxorcielebis mizniT saxelmwifo<br />
ga<strong>da</strong>saxadebisgan gaaTavisuflebs. asea<br />
baltiispireTSi, sa<strong>da</strong>c ukve aprobirebulia<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>rwmunebulni varT,<br />
saqarTveloSic karg Sedegs gamoiRebs.<br />
totalizatorebi, saTamaSo saxlebi,<br />
alkoholuri kompaniebi, sigaretis<br />
mwarmoeblebi garkveul procents<br />
kulturis gansaviTareblad Cadeben.<br />
amas winaT latviis elCi gvyav<strong>da</strong> stumrad.<br />
sul male gamomigzavnis Tavisi<br />
qveynis kanonebs, romlebsac gul<strong>da</strong>smiT<br />
SeviswavliT. arsebobs SiSi, TiTqos<br />
es kanoni fulis gaTeTrebas gamoiwvevs,<br />
magram Tu usindisod moiqca a<strong>da</strong>miani,<br />
is nebismier rames cu<strong>da</strong>d gamoiyenebs.<br />
am kanons <strong>da</strong>mcavi meqanizmi<br />
un<strong>da</strong> hqondes <strong>da</strong> keTilsindisierad<br />
un<strong>da</strong> aRsruldes.<br />
_ mwerlebi Tqvengan, rogorc maTi<br />
kolegisgan, mets moelian. ras sTavazobT<br />
qarTul mwerlobas <strong>da</strong> rogor<br />
warmogidgeniaT qarTuli literaturis<br />
xvalindeli dRe<br />
_ erTi ram un<strong>da</strong> vTqvaT _ wina<br />
wlebSi kulturis saministros nawilobriv<br />
hqon<strong>da</strong> aRebuli tvirTi, literaturas<br />
<strong>da</strong>xmarebo<strong>da</strong>. Tumca, isic un<strong>da</strong><br />
aRvniSnoT, rom bevr qveyanaSi es saministro<br />
aseT <strong>da</strong>xmarebaze uars ambobs.<br />
urCevniaT, iyos <strong>da</strong>moukidebeli organizaciebi,<br />
mweralTa kavSirebi, sxva<strong>da</strong>sxva<br />
saxis mweralTa gaerTianebebi,<br />
Jurnalebisa Tu literaturuli<br />
gazeTebis re<strong>da</strong>qciebi, romlebic Tavs<br />
irCenen <strong>da</strong> Tavad Souloben fuls.<br />
_ Zalian gauWirdeba saqarTveloSi<br />
amgvar organizaciebs Tavis rCena.<br />
es, rogorc mweralma, albaT,<br />
Tqvenc kargad iciT...<br />
_ ra Tqma un<strong>da</strong>, magram aqve un<strong>da</strong><br />
aRvniSno, rom Cvens saministroSi literaturul<br />
periodikaze 20 ganacxadia<br />
Semotanili <strong>da</strong> gasagebia, rom am did<br />
tvirTs Cven veranairad ver vzi<strong>da</strong>vT.<br />
ocives ver <strong>da</strong>vexmarebiT.<br />
_ Tumca, isic gasagebia, rom rTulia,<br />
gazeTma Tavi Seinaxos. Tqvenc<br />
kargad iciT, rom saqarTveloSi wignis<br />
bazaric ki ar arsebobs. saqme<br />
saqmeze rom midges, dRes Teatrs<br />
ufro meti Sansi aqvs, komerciuli<br />
gaxdes, vidre _ literaturul gazeTs.<br />
Tu Teatralebi iTxoven saministros<br />
gverdSi dgomas, bunebrivia,<br />
literatorebic ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>rCnen<br />
uimedod haerSi gamokidebulni... periodika<br />
SesaniSnavi saSualebaa saxelmwifosTvis,<br />
ulukmapurod ar <strong>da</strong>tovos<br />
mwerali. moTxrobis, leqsisa<br />
Tu Targmanis sanacvlod gaRebuli<br />
Tanxa mwerlebisTvis ga<strong>da</strong>xdili<br />
xarkia, erTgvari <strong>da</strong>xmarebaa. Tqven<br />
xom kargad mogexsenebaT, literaturuli<br />
gamocema Tavis Tavs rom ver<br />
Seinaxavs<br />
_ ki, asea, magram 20 Jurnal-gazeTs<br />
namdvilad ver <strong>da</strong>vafinansebT. ministrTan<br />
arsebuli literatorTa sabWo<br />
Camoyalib<strong>da</strong>, romlis rCevebsac <strong>da</strong>velodebi.<br />
es sabWo Zalian karg <strong>da</strong> Tavis<br />
saqmis mcodne literatorebs aer-<br />
Tianebs. maT rekomen<strong>da</strong>ciebs aucileblad<br />
gaviTvaliswineb. rac Seexeba Teatrebs,<br />
kulturis saministro egreT<br />
wodebul ssipebs (sajaro samarTlis<br />
iuridiul pirebs) tradiciulad exmareba.<br />
Tumca aris iseTi Teatrebic,<br />
romlebic Cvenze ar arian <strong>da</strong>mokidebulni.<br />
_ mokled, tradicias ver ar-<br />
RvevT...<br />
literaturuli gazeTi<br />
_ Cven gamovyaviT prioritetebi.<br />
regionebs Zalian uWirs, kulturuli<br />
cxovreba TiTqmis Camkv<strong>da</strong>ria. rac Seexeba<br />
literaturas _ radgan qarTvel<br />
mwerlebsa <strong>da</strong> poetebs sazRvargareT<br />
Zalian cu<strong>da</strong>d icnoben, prioritetad<br />
ganvsazRvreT meti Tanxa<br />
saukeTeso Tanamedrove <strong>da</strong> klasikuri<br />
literaturis Targmans <strong>da</strong>vaxarjoT<br />
<strong>da</strong> rac SeiZleba met enaze gavagebinoT<br />
msoflios, vin varT. amas gar<strong>da</strong>, frankfurtisa<br />
<strong>da</strong> laifcigis wignis bazrobisTvis<br />
vemzadebiT.<br />
_ `literaturuli gazeTis~ wina<br />
nomerSi mkiTxveli gaecno im<br />
proeqtebs, romlis ganxorcielebasac<br />
Tqveni saministros mier<br />
inicirebuli qarTuli wignisa <strong>da</strong><br />
literaturis xelSewyobis programa<br />
iTvaliswinebs, Tumca es is programaa,<br />
romelmac pirveli nabijebi Tqvenamde<br />
ga<strong>da</strong>dga. ra siaxleebs gegmavT,<br />
Tu saqarTvelo maspinZeli qveynis<br />
rangSi mogvevlina<br />
_ jer ar aris ga<strong>da</strong>wyvetili. Tu<br />
2015 wels ara, 2016-Si meti Sansia, msoflio<br />
mniSvnelobis wignis bazrobaze<br />
maspinZeli qveynis rangSi aRmovCndeT.<br />
arCevani germanelebzea. maspinZeli<br />
qveyana niSnavs imas, rom mTeli wlis<br />
ganmavlobaSi germaniis teritoriaze<br />
mxolod saqarTveloze ilaparakeben.<br />
warvadgenT ara marto Cvens wignebs,<br />
aramed mTel qarTul kulturas _ vin<br />
varT <strong>da</strong> sai<strong>da</strong>n movdivarT. warmovaCenT<br />
cekvas, musikas, simReras, Cvens samzareulosa<br />
<strong>da</strong> Rvinosac, raTa rac Sei-<br />
Zleba meti popularizacia movaxdinoT,<br />
rac frankfurtis wignis bazrobiT<br />
<strong>da</strong>gvirgvindeba. erTi kargi literaturuli<br />
festivali saqar-<br />
TveloSic ar gvawyen<strong>da</strong> <strong>da</strong> vocnebob<br />
kidec amaze. Tu mecenatobis kanons<br />
miviRebT, es ocnebac axdeba. Cven _<br />
mTeli kavkasia _ konfliqtebis regionad<br />
ufro varT am bolo dros Seracxuli,<br />
vidre _ kulturuliT.<br />
_ siaxleebi zogs moswons, zogs<br />
_ ara. es bunebrivicaa. yvelaze meti<br />
kiTxva swored Tqvens mier <strong>da</strong>qvemdebarebul<br />
uwyebasTan gaCn<strong>da</strong>, albaT,<br />
imitom, rom kultura is sferoa,<br />
romelic yvela qarTvelisTvis er-<br />
Tianad Zvirfasi <strong>da</strong> saTuTia. ras etyodiT<br />
qarTuli sityvis ostatebs _<br />
mwerlebs, poetebs, dramaturgebs,<br />
mTargmnelebs...<br />
_ vpirdebiT erT rames _ SevecdebiT,<br />
bevri kargi wigni vTargmnoT<br />
<strong>da</strong> msoflios vaCvenoT. bevrs vmogzaurob<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>sanania, rom ar ician vaJafSavela,<br />
ar ician Cveni iseTi klasika,<br />
romelic, <strong>da</strong>rwmunebuli var, moTxovnadia.<br />
ramdenime wlis winaT alen<br />
delonma erT-erT interviuSi aRniSna,<br />
rom meuRlesTan ganSorebis didi<br />
depresia qarTveli poetis, vaJa-fSavelas<br />
poemebiT <strong>da</strong>sZlia. Tu alen delons,<br />
erT-erT ganaTlebul <strong>da</strong> cnobil<br />
kacs, vaJa-fSavela ase <strong>da</strong>exmara, <strong>da</strong>rwmunebuli<br />
var, kidev Zalian bevrs gaaocebs<br />
es didi qarTveli poeti. mwerlebs<br />
vpirdebi erT rames _ ar iqnebian Ser-<br />
CeviTi mwerlebi. samarTlianobis principiT<br />
avarCevT, visi nawarmoebi iTargmneba.<br />
Sesaswavlia ucxoeTis bazaric,<br />
interviu 13<br />
radgan is, rac CvenSi popularulia,<br />
SeiZleba sul ar ainteresebdes sazRvargareTel<br />
mkiTxvels. am saqmes literatorTa<br />
sabWo gauZRveba.<br />
_ Targmanis gar<strong>da</strong> visi moTxrobebica<br />
<strong>da</strong> nawarmoebebic ar moxvdeba<br />
am siaSi, maTTvis ra aqtivobebia<br />
<strong>da</strong>gegmili, maT riTi amoudgebiT<br />
mxarSi raime konkursebs xom ar gegmavT<br />
_ konkursebze jer ar gvifiqria.<br />
wina wlebSi saqarTvelos kulturis<br />
saministros mxar<strong>da</strong>WeriT ramdenime<br />
mwerlis wigni gamoica. am wignebs Semdeg<br />
mkiTxvelebs vCuqnidiT. gamomcemlebma<br />
protesti gamoTqves. am mwerlebis<br />
wignebs Cvenc gamovcemT <strong>da</strong> ki ar<br />
<strong>da</strong>varigebT, gavyidiT, Tqven ki Cvens<br />
komerciul saqmianobaSi xels gviSli-<br />
To. esec <strong>da</strong>safiqrebelia. kulturis<br />
saministros mwerlebisadmi aranairi<br />
valdebuleba ara aqvs. tradiciulad<br />
ase iyo _ arsebob<strong>da</strong> saxelmwifo gamomcemlobebi,<br />
isini stambavdnen<br />
wignebs, axla ki es yvelaferi kerZoa.<br />
Tu maT ainteresebT esa Tu is mwerali<br />
<strong>da</strong> Tu is gayidvadia, gamoscems, Tu ara<strong>da</strong><br />
_ ara. ras vizamT, sastiki<br />
konkurenciaa. sul vkiTxulob, ra<br />
mdgomareobaa am mxriv ucxoeTSi. mwerlebs<br />
grantebsa Tu stipendiebs sxva<strong>da</strong>sxva<br />
<strong>da</strong>wesebuleba, universiteti<br />
gamouyofs. gamomcemlebi mweralTan<br />
<strong>da</strong>debuli xelSekrlebis safuZvelze<br />
uxdian yovelTviur honorars im wignis<br />
gamosvlamde, romelic Tavad<br />
<strong>da</strong>ukveTes.<br />
_ iyo miTqma-moTqma, rom saqar-<br />
Tvelos kulturisa <strong>da</strong> ZeglTa <strong>da</strong>cvis<br />
saministros mier <strong>da</strong>arsebul `literaturul<br />
gazeTs~ 2013 wli<strong>da</strong>n aRar<br />
<strong>da</strong>afinansebdnen. samTviani xelSekruleba<br />
gaform<strong>da</strong>. Tumca, momavali<br />
kvlav bundovania. gvin<strong>da</strong> uSualod<br />
Tqven, ministrs, gkiTxoT _ aris sa-<br />
SiSroeba, rom `literaturuli gaze-<br />
Ti~, sa<strong>da</strong>c 400-ze meti avtori <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> romlis TaosnobiTac yovelwliurad<br />
axal-axali konkursebi imarTeba,<br />
<strong>da</strong>ixureba ras etyvis ministri<br />
guram odiSaria `literaturuli<br />
gazeTis~ mkiTxvel guram odiSarias<br />
_ ara, wesiT ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ixuros.<br />
un<strong>da</strong> aRvniSno, rom rogorc mwerals<br />
yvelaze metad momwons `literaturuli<br />
gazeTi~ Tavisi siaxleebiT, debiutantebiT,<br />
manamde gamouqveynebeli<br />
masalebiT, magram rogorc ministrs,<br />
gamiWirdeba erTmniSvnelovnad gipasuxoT,<br />
gaagrZelebs kulturis saminitros<br />
mier <strong>da</strong>arsebuli gazeTi sicocxles,<br />
Tu _ ara. me vfiqrob, rom safrTxe<br />
ar un<strong>da</strong> Seiqmnas, <strong>da</strong>narCens literatorTa<br />
sabWo gvetyvis.<br />
_ <strong>da</strong> bolos, iciT, rogori amindia<br />
mosalodneli xval soxumSi<br />
_ CemTvis soxumSi xan wvims, xan kargi<br />
dRea, imis<strong>da</strong> mixedviT, Tu rogori<br />
ganwyoba maqvs. optimisti var <strong>da</strong> mjera,<br />
rom momavali politikuri Tu kulturuli<br />
urTierTobis gasamyareblad<br />
soxumi mziani dReebiT gvimaspinZlebs.<br />
esaubra Tea yifSiZe
14 literaturuli gazeTi<br />
interviu 15 - 28 Tebervali 2013<br />
baTu <strong>da</strong>nelia<br />
poeti<br />
ibeWdeba 1974 wli<strong>da</strong>n. avtoria poeturi krebulebisa `qalaqi frTebqveS~ ,<br />
`wynari quCa~, `tixari~, `martoobis zamTari~, `mTvaris dResaswauli~, `SeSlili<br />
varskvlavebi~, `merve bgera~, `Mirabilis vita~. iosif brodskis leqsTa Targmanebi:<br />
`mogesalmebiT arsai<strong>da</strong>n~, `brolis kunZuli~, aseve boris pasternakis<br />
`eqim Jivagos leqsebi~. miRebuli aqvs `sabas~, `galaktionisa~ <strong>da</strong> `vaJas~ literaturuli<br />
premiebi.<br />
_ poeti Tavis saTqmels, Sinagan<br />
mdgomareobas, yvelaze kargad Tavissave<br />
leqsebSi gamoxatavs. erTgan<br />
werT:<br />
`sul gza gamyav<strong>da</strong> <strong>da</strong> movdiodi,<br />
oRond sai<strong>da</strong>n – sakvirveli<br />
swored esaa –<br />
Cemi bavSvoba ar yofila<br />
iseTi kargi,<br />
rom movdiode me bavSvobi<strong>da</strong>n...<br />
me movdivar martoobi<strong>da</strong>n –<br />
martooba iyo Cemi<br />
miwa yvelaze mosavliani...~<br />
TiTqos yvelaferi naTqvamia, magram<br />
mainc gkiTxavT _ sai<strong>da</strong>n modixarT<br />
<strong>da</strong> saiT midixarT, saiT midis gza,<br />
romelic, am leqsis ar iyos, Tqvenive<br />
Tavi<strong>da</strong>n gaiyvaneT<br />
_ bavSvobiT iwyeba a<strong>da</strong>mianis cxovreba<br />
<strong>da</strong>, bunebrivia, Cven, rogorc<br />
erTma didma frangma Tqva, yvelani<br />
bavSvobi<strong>da</strong>n movdivarT. martoobi<strong>da</strong>n<br />
movdivar-meTqi, rom vambob, martoobas<br />
misi pir<strong>da</strong>piri an ga<strong>da</strong>taniTi<br />
mniSvnelobiT ar vgulisxmob. arsebobs<br />
sxva mniSvnelobac, rasac Sinaganad yvelani<br />
vgrZnobT, magram ar viciT, ra<br />
hqvia, Torem bavSvi marto rogor iqneba,<br />
Tuki bebia mainc hyavs _ miT umetes,<br />
iseTi, me rom myav<strong>da</strong>. vinc, ramdenjerac<br />
Semomxe<strong>da</strong>v<strong>da</strong>, imdenjer metyo<strong>da</strong> _<br />
`si qogalu Cqim dudq, nana!~ (`Sen Semogevlos<br />
Cemi Tavi, nana!~) <strong>da</strong> vinc, bavSvi<br />
u<strong>da</strong>-Zmod ar <strong>da</strong>meCagroso <strong>da</strong>, moxucebulobis<br />
miuxe<strong>da</strong>vad, CemTan TamaSsac<br />
axerxeb<strong>da</strong>. aseT bebiasTan Tavs marto<br />
rogor vigrZnobdi! im sxva mniSvnelobis<br />
martoobam ki maSin <strong>da</strong>iwyo CemTan<br />
stumroba, roca 5-6 wlis gavxdi <strong>da</strong> gavige,<br />
rom arsebobs sikvdili, rac a<strong>da</strong>mianebs<br />
klavs <strong>da</strong> amaze Zalauneburad<br />
mefiqrebo<strong>da</strong> xolme. RamiT, roca de<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> bebo <strong>da</strong>saZineblad <strong>da</strong>mawvendnen,<br />
martooba maSinve Camodio<strong>da</strong> Weri<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> Cems arsebobas ise euflebo<strong>da</strong>,<br />
TiTqos gaxveuli viyavi masSi. maSin<br />
ufro metad imaze vfiqrobdi, rogorc<br />
sxvisi bebiebi, dedebi <strong>da</strong> deidebi kvdebodnen,<br />
mec ise momikvdebodnen erT<br />
dros eseni <strong>da</strong> vtirodi gulamoskvniT.<br />
ramdenjer gaugoniaT Cemi slukuni <strong>da</strong><br />
mosulan SeSfoTebulebi. rom ver igebdnen<br />
Cemi tirilis mizezs, erTmaneTs<br />
amSvidebdnen, cud sizmars naxav<strong>da</strong><br />
rameso. me ki cud sizmarze bevrad uaresi<br />
rameebi mqon<strong>da</strong> warmosaxuli, ver<br />
vuZlebdi <strong>da</strong> metirebo<strong>da</strong>. oRond martoobaSi<br />
mxolod saSineli warmosaxvebi<br />
rodi mqon<strong>da</strong>, yvelaze lamazi ocnebebic<br />
im martoobaSi mstumrobdnen.<br />
rac Seexeba striqonebs _ `Cemi bavSvoba<br />
ar yofila iseTi kargi, rom movdiode<br />
me bavSvobi<strong>da</strong>n...~ bavSvoba cudic<br />
ki kargia, magram... Zalian Raribebi<br />
viyaviT, mTels sofelSi mxolod Cven<br />
gvedga islis saxli, romelic yovel<br />
wels Tavi<strong>da</strong>n iyo ga<strong>da</strong>saxuri, radgan<br />
(xom gaxsovT didi konstantines leqsi:<br />
`islis saxli, islis saxli, qari,<br />
qari, qari.~) islis mteri qari, samegreloSi,<br />
gansakuTrebiT kolxeTis <strong>da</strong>blobze,<br />
rogorc dRes, xSiri stumari<br />
iyo. iqi<strong>da</strong>n movdivar, im qari<strong>da</strong>n, im islis<br />
saxli<strong>da</strong>n... <strong>da</strong> im martoobi<strong>da</strong>n.<br />
xolo Tu saiT mivdivar, saiT midis es<br />
gza... baton muxrans aqvs aseTi striqoni:<br />
`me vici, es gza saiTken midis...~ me<br />
ar vici, saiT midis es gza, romelic<br />
gamyavs Cemi Tavi<strong>da</strong>n. is ki vici, rom am<br />
gzaze mxolod sikeTis keTeba min<strong>da</strong>, Tu<br />
xeli ar SemeSleba...<br />
_ `pasuxi kiTxvaze: rodis werT~<br />
_ ase hqvia Tqvens erT leqss. gaqvT<br />
Tu ara pasuxi kiTxvaze: rodis ar<br />
werT<br />
_ radgan Tqveni SekiTxva weras exeba,<br />
jer masze min<strong>da</strong> vTqva oriod sityva:<br />
iqneb, qarTveli poetebi, roca weren,<br />
ormagi an sammagi <strong>da</strong>tvirTvis qveS<br />
arian! <strong>da</strong> rac ufro didia poeti, miT<br />
ufro meta<strong>da</strong>a moqceuli am cnebis wnexqveS<br />
<strong>da</strong> qvecnobierad tanjulis rols<br />
irgebs! iqneb amitom ambobs ticiani:<br />
`me leqss va<strong>da</strong>reb movardnil mewyers,<br />
rom gagitans <strong>da</strong> cocxlad <strong>da</strong>gmarxavs!~<br />
ticiani qarTveli rom ar yofiliyo,<br />
<strong>da</strong>rwmunebuli var, am striqonebs<br />
ar an ver <strong>da</strong>wer<strong>da</strong>, radgan sityva `wera~<br />
sxva enebze ar niSnavs `bediswerasac...~<br />
rac Seexeba Tqvens kiTxvas: `rodis<br />
ar vwer~ _ pir<strong>da</strong>pir rom vTqva _ ar<br />
vwer, roca ar mewereba, <strong>da</strong> kidev ar<br />
vwer, roca vqeifob, televizors vuyureb,<br />
roca vTamaSob, roca vseirnob,<br />
roca mZinavs, roca vicini, honorars<br />
viReb, roca fuls viTvli, roca vtiri,<br />
roca wigns vkiTxulob, Tumca yovelive<br />
zemoCamoTvlili, gar<strong>da</strong> tirilis<br />
<strong>da</strong> wignis kiTxvisa, iSviaTad miwevs.<br />
ase rom, TiTqmis yovelTvis vwer,<br />
radgan weraze mTavari saqme araferi<br />
maqvs.<br />
_ `<strong>da</strong> Cvenc agvamaRlebs<br />
fuga monatrebis!<br />
<strong>da</strong> Cvenc <strong>da</strong>gvamSvenebs<br />
ltolvis fortisimo!<br />
qaris skercoebic,<br />
Tovlis sonatebic,<br />
wvimis simfoniac<br />
un<strong>da</strong> movisminoT...~<br />
poezia ise<strong>da</strong>c sityviT gadmocemuli<br />
musikaa, Tumca Tqvens leqsebSi es<br />
musikaloba gansakuTrebiT igrZnoba.<br />
rTulia leqsis amRereba, sityvis<br />
melodiis povna<br />
_ ar vici, ramdenad <strong>da</strong>majerebeli<br />
gamova, magram Cemi patara gamocdilebiT<br />
amis Tqma SemiZlia: rac rTulad<br />
gamogdis, saukeTeso ver iqneba. msgavs<br />
Sedegs maSin aRwev, roca Seni saqmis<br />
profesionali xar <strong>da</strong> geioleba misi<br />
keTeba.<br />
meubnebiT, rom Cems leqsebSi musikaloba<br />
igrZnoba. es Tu asea, leqsis<br />
amRereba <strong>da</strong> sityvis melodiis povna ar<br />
un<strong>da</strong> iyos rTuli. visac erTuleba, amas<br />
maTi leqsebi verc malavs, rogorc ar<br />
un<strong>da</strong> SefuTon. es ufro imaT mosdiT,<br />
visTvisac poezia hobia, rasac mocaleobis<br />
Jams mimarTaven. Cemi hobi venaxis<br />
movla <strong>da</strong> Rvinis <strong>da</strong>wurvaa, magram<br />
am saqmis profesionali ver viqnebi, Tu<br />
mTlianad masze ar ga<strong>da</strong>verTe <strong>da</strong> mivuZRveni<br />
mTeli cxovreba.<br />
leqsSi SeiZleba azric, tropic, ri-<br />
Tmac, metaforac Tavis adgilze gqondes,<br />
magram Tu weris kulturas ar <strong>da</strong>eufle,<br />
akldeba umTavresi ram... ra<br />
aris es, ver vityvi, verc veravin ityvis,<br />
radgan mas meeqvse grZnobiT grZnoben...<br />
_ `verlibri sibereSi<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>wero,<br />
roca riTmebis Zebna <strong>da</strong><br />
Tanabarmarcvliani<br />
striqonebis <strong>da</strong>lageba<br />
ise <strong>da</strong>gezareba <strong>da</strong> gagiWirdeba,<br />
rogorc kibeze asvla...~<br />
es sityvebi iumoriTaa naTqvami Tu<br />
marTla ase fiqrobT zoga<strong>da</strong>d, rogoria<br />
Tqveni <strong>da</strong>mokidebuleba saleqso<br />
formis mimarT verlibri Tu konvenciuri<br />
leqsi – ase idga sakiTxi gasuli<br />
saukunis 70-ian wlebSi, roca qar-<br />
Tul poeziaSi SemoWrilma Tavisufalma<br />
saleqso formam axali sunTqva<br />
Semoitana. dRes am Temaze naklebs<br />
msjeloben. yovel SemTxvevaSi, dilemasaviT<br />
ar dgas. visac ra moswons,<br />
imas wers. Tumca sainteresoa, Tavad<br />
poetebi isev miiCneven Tu ara poeturi<br />
teqnikis `umaRles pilotaJad~<br />
riTmian leqss<br />
_ nuTu iumorad Cans Tqvens mier<br />
moyvanili Cemi striqonebi! ara<strong>da</strong>, Cems<br />
naTqvam yvelaze magar anekdotzec<br />
didi mowyeniloba <strong>da</strong>isadgurebs<br />
xolme... marTla SemimCnevia, rom riTmian<br />
leqss meti axalgazrduli energia<br />
sWirdeba.<br />
verlibri Tu konvenciuri leqsi –<br />
marTla ase idga sakiTxi gasuli saukunis<br />
meore naxevarSi, rac dRevandeli<br />
ga<strong>da</strong>saxedi<strong>da</strong>n sasacilod Cans: literatura<br />
erT adgilas ar un<strong>da</strong> idges,<br />
uZravi ar un<strong>da</strong> gaxdes. literatura<br />
ise un<strong>da</strong> Zgerdes cxovrebaSi, rogorc<br />
janmrTeli guli. sakamaTo ar un<strong>da</strong><br />
iyos aranairi formis leqsis arsebo-<br />
Tuki misiT poezia Seiqmneba. iqneb `ba,<br />
brwyinvale verlibri ufro male Seiqmnas,<br />
vidre brwyinvale riTmiani leqsi!<br />
im<br />
qarebi<strong>da</strong>n<br />
movdivar!..<br />
~<br />
brwyinvale poeturi azri ufro male<br />
Caisvas uriTmo leqsSi, vidre riTmianSi!<br />
magram niWs orive erTnairs moiTxovs.<br />
mkiTxvelisTvis ki umniSvneloa,<br />
Sedevri erT wuTSi <strong>da</strong>iwera Tu<br />
didi Sromis Sedegad, erT TveSi. Semoqme<strong>da</strong>d<br />
Tu <strong>da</strong>ibade, RmerTma rac <strong>da</strong>gabertya,<br />
imasve gadmoafrqvev riTmiTac<br />
<strong>da</strong> uriTmo<strong>da</strong>c, ferweriTac <strong>da</strong> musikiTac,<br />
anu imas _ `kokasa Sigan raca<br />
dga...~<br />
CemTvis, rogorc mkiTxvelisTvis,<br />
poeziaa mTavari. leqsi poezias Tu avlens,<br />
gind riTmiani iyos, gind uriTmo.<br />
magram rogorc leqsis mwerali kacisTvis,<br />
konvenciuri leqsi zRvaa, verlibri<br />
ki _ mdinare <strong>da</strong> verlibrisadmi<br />
Cemi <strong>da</strong>mokidebuleba iseTia, rogorc<br />
zRvis Tevzisa _ mdinaris mimarT...<br />
zoga<strong>da</strong>d saleqso formisadmi ase-<br />
Ti Sexeduleba maqvs: axalma formam<br />
SesaZloa warmoSvas axali azri. ar vambob,<br />
rom Zveli formiT ar SeiZleba axlis<br />
Tqma, magram arc formis oponentebis<br />
mjera, wam<strong>da</strong>uwum rom imeoreben,<br />
kargi Rvino Zvel WurWelSic kargiao.<br />
jer erTi, xelovnebis arcerT <strong>da</strong>rgSi,<br />
miT umetes, poeziaSi, formisa <strong>da</strong> Sinaarsis<br />
Taobaze sakamaTod Rvinisa <strong>da</strong><br />
WurWlis ambavi ar gamogvadgeba, radgan<br />
Rvino WurWlis ki ara, vazis Sinaarsia.<br />
arc WurWelia Rvinis forma, Rvinos<br />
Tavisi bunebrivi forma ara aqvs,<br />
uformoa, rogorc wyali <strong>da</strong> haeri _<br />
ubralod, sxva<strong>da</strong>sxva formis WurWeli<br />
<strong>da</strong> sasmisi sxva<strong>da</strong>sxva garegnul iers<br />
aZlevs mas. axali formisa Tu gansxvavebuli<br />
formis WurWli<strong>da</strong>n gansxvavebul<br />
sasmisSi Camosxmul Rvinos sul sxva<br />
eSxi aqvs <strong>da</strong> SeiZleba erTi<strong>da</strong>igive<br />
gemoc gansxvavebulad mogaCvenos.<br />
jazi, roki <strong>da</strong> repi gana serenadebze<br />
<strong>da</strong> romansebze ufro sasiamovno<br />
mosasmenia! ara, magram isini serenadebisa<br />
<strong>da</strong> romansebis mobezrebam gaaCina...<br />
roca galaktionis xuTas leqss waikiTxav<br />
<strong>da</strong> zed granelis xuTass miayoleb,<br />
bunebrivia, raRac periodi meore<br />
xuTasis wakiTxva aRar mogindeba,<br />
magram CantlaZis leqsebs siamovnebiT<br />
ga<strong>da</strong>furclav, radgan isini mkveTrad<br />
gansxvavebulia.<br />
erTnairi simRerac bezrdebaT <strong>da</strong><br />
alersic, amindic <strong>da</strong> peizaJic, saWmelic<br />
<strong>da</strong> sasmelic, ase bezrdebaT (rac<br />
un<strong>da</strong> kargi iyos) aTi weli erTsa imave<br />
diqtors rom usmenen <strong>da</strong> uyureben, Sous<br />
wamyvani, romelic erTi imijiTa <strong>da</strong><br />
Sous wayvanis formiT aTi weli cdilobs<br />
Cvens garTobas. ase bezrdebaT<br />
politikosebi, masmediiT TiTqmis yoveldRe<br />
rom agineben erTmaneTs, Cven<br />
ki – gvaimedeben. maT Soris brZeni isaa,<br />
vinc Tavis droze tovebs politikas,<br />
savarZels, anu iqamde wava, vidre xalxs<br />
moabezrebs Tavs. amitom mobezr<strong>da</strong>T<br />
breJnevi, CauSesku, mubaraqi, ka<strong>da</strong>fi...<br />
<strong>da</strong> ra Tqma un<strong>da</strong>, erTnairi formis leqsis<br />
kiTxvac. amitom aqvs gasavali yvelafer<br />
axals (Tun<strong>da</strong>c ar iyos genialuri):<br />
leqss Tu romans, musikas Tu<br />
ferweras. amitom moswonT gansxvavebuli<br />
sasmisic <strong>da</strong> sadRegrZeloc: minaxavs,<br />
Wiqis <strong>da</strong>cla uWir<strong>da</strong>T <strong>da</strong> yanwi <strong>da</strong>ucliaT...<br />
es SeuZlia gansxvavebuls, sxvanairs.<br />
mekiTxebiT, isev iTvleba Tu ara<br />
poetebSi poeturi teqnikis `umaRles<br />
pilotaJad~ riTmiani leqsi. sxvebi ras<br />
fiqroben, ar vici, me ki mgonia, rom<br />
riTmian leqsSi metia amis Sansi. riTmian<br />
leqsSi ufroa SesaZlebeli<br />
eqspresiac <strong>da</strong> evfoniac, oRond es imas<br />
ar niSnavs, rom verlibrSi ar SeiZleba<br />
`pilotaJis~ miRweva, Tu gnebavT, umaRlesisac.<br />
magaliTisTvis SemiZlia<br />
<strong>da</strong>vasaxelo paul celanis saqveynod<br />
cnobili `sikvdilis rokva,~ rac<br />
qarTul TargmanSic igrZnoba. araer-<br />
Ti verlibris <strong>da</strong>saxeleba SeiZleba<br />
qarTul poeziaSic, romelTa `umaRlesi<br />
pilotaJisTvis~ mikuTvneba ar <strong>da</strong>genaneba.<br />
_ `rodesac ga<strong>da</strong>Tovs ma<strong>da</strong>Tovs,<br />
Tbilisma sxva saqme ga<strong>da</strong>dos,<br />
SeeSvas saTiTe-saTaTes,<br />
rogorc ki ma<strong>da</strong>Tovs ga<strong>da</strong>Tovs.~<br />
erTi SexedviT, Zalze msubuqi<br />
striqonebia, riTmac wyaliviT midis,<br />
Tumca mxolod poetma Tu icis,<br />
raoden rTulia am bunebrivi simsubuqis<br />
miRweva. bevrs muSaobT leqsze
15 - 28 Tebervali 2013<br />
_ meubnebiT, erTi SexedviT msubuqi<br />
striqonebiao. vxvdebi Tqvens ironias:<br />
`ori SexedviT~ _ nacnobi melodiaa,<br />
Zveli sazomia – cxramarcvliani<br />
(3-3-3). am sazomiT bevr qarTvel poets<br />
<strong>da</strong>uweria leqsi, magram galaktions<br />
veravin Seedreba. xom gaxsovT: `qari<br />
qris, qari qris, qari qris...~ an `am maiss,<br />
am ivniss, am ivliss!~ <strong>da</strong> am gaxsenebaze<br />
miWirs imis Tqma, rom am leqsSi bunebriv<br />
simsubuqes mivaRwie, es ufro sxvisi<br />
Sesafasebelia. ramdenad rTulia<br />
es procesi, ukve mogaxseneT <strong>da</strong> axlac<br />
vityvi: visac wera erTuleba, leqsis<br />
bunebrivi simsubuqis miRwevac gauWirdeba...<br />
es leqsi maSin <strong>da</strong>vwere, roca TbilisSi<br />
didi Tovli movi<strong>da</strong>. ver warmomidgenia,<br />
Tovlze vwerde <strong>da</strong> Tovli ar<br />
iyos, wvimaze vwerde <strong>da</strong> wvima ar iyos,<br />
qarze vwerde <strong>da</strong> qari ar iyos. uemociod<br />
<strong>da</strong> STagonebis gareSe <strong>da</strong>weril<br />
leqsSi poezias ver <strong>da</strong>lan<strong>da</strong>v. Tovli<br />
ki emociis <strong>da</strong> STagonebis wyaroa. yvelaze<br />
ufro Tovli aRmafrTovanebs.<br />
Tovlze imdeni leqsi maqvs <strong>da</strong>werili,<br />
rom erTs `Tovlomania~ <strong>da</strong>varqvi. qaric<br />
<strong>da</strong> wvimac mawerinebs leqss, magram<br />
Tovls araferi Seedreba. Tovli Tava<strong>da</strong>a<br />
genialuri leqsi, poeti ki _ misi<br />
`ga<strong>da</strong>mweri~. `ga<strong>da</strong>werili~ maSin gamova<br />
genialuri, roca `ga<strong>da</strong>mwers~ araferi<br />
gamorCeba, uxilavic ki... amisaTvis<br />
mTavaria alRo, radgan poeti, un<strong>da</strong> Tu<br />
ara, cxoveliviT emorCileba aracnobier<br />
midrekilebas... me albaT kidev<br />
momiwevs Tovlis `gadmowera,~ rom Cemi<br />
misadmi siyvaruli ufro srulyofili<br />
gavxado. ise miyvars Tovli, rom Tu<br />
amqveyni<strong>da</strong>n im qveyanaSi ga<strong>da</strong>sasvlelad<br />
Cemma sulma qarian, wvimian <strong>da</strong> Tovlian<br />
gzebi<strong>da</strong>n erT-erTi un<strong>da</strong> airCios, uTuod<br />
Tovlians airCevs...<br />
rac Seexeba imas, vmuSaob Tu ara leqsze<br />
bevrs: ra Tqma un<strong>da</strong>, Tu es saWiroa.<br />
Tu saWiro araa <strong>da</strong> mainc muSaob, uke-<br />
Tesis magier uaresi SeiZleba SegrCes.<br />
_ cota xnis win klub `divanSi~<br />
Tqveni poeziis saRamo gaimarTa. ramdenad<br />
mniSvnelovania mkiTxvelTan<br />
urTierTobis aseTi forma. Tqven <strong>da</strong><br />
mkiTxveli...<br />
_ `divanSi~ im saRamom raRac Secvala...<br />
manamde megona, rom mkiTxvelTan<br />
urTierToba mxolod literaturuli<br />
Jurnal-gazeTebiTa <strong>da</strong> wignebiT Sei-<br />
Zlebo<strong>da</strong>, magram is dro wavi<strong>da</strong> <strong>da</strong> rodis<br />
<strong>da</strong>brundeba, vin icis. axla iqneb<br />
swored aseTi saRamoebis droa! es iyo<br />
Cemi pirveli saRamo, wignebis prezentaciebs<br />
Tu ar CavTvliT. patara <strong>da</strong>rbazi<br />
mTlad gaivso. magidebs usxdnen<br />
nacnobi mwerlebi <strong>da</strong> ucnobi mkiTxvelebi.<br />
Cems saRamos kidev eswrebo<strong>da</strong><br />
wiTeli Rvino (In vino veritas!). me ki<br />
scenaze leqsebs vkiTxulobdi. scenaze<br />
adrec vmdgarvar, magram amdeni leqsi<br />
pirvelad wavikiTxe <strong>da</strong> im saRamom<br />
raRac Secvala... wignis dro wasulia –<br />
visac wigni un<strong>da</strong>, misi sayideli fuli<br />
ara aqvs, visac fuli aqvs, wigni ar<br />
un<strong>da</strong>...<br />
winaT poezias televiziebic aqcevdnen<br />
yuradRebas. maxsovs `poeziis<br />
xuTi wuTi~. axla isini xuT wuTs poeziisTvis<br />
ar <strong>da</strong>kargaven, radgan erTwu-<br />
Tiani reklama aTi aTasi dolari Rirs<br />
Turme. amitom poeziis saRamoebi jerjerobiT<br />
erTaderTi gzaa mkiTxvelTan<br />
gulwrfeli urTierTobisTvis. oRond<br />
televiziebi am saRamoebs mainc un<strong>da</strong><br />
aSuqebdnen Tun<strong>da</strong>c naxevari wuTiT,<br />
radgan isini ara marto mwerlebis,<br />
aramed literaturuli procesebis<br />
istoriacaa, istoria ki ise <strong>da</strong>sWirdebaT<br />
momavalSi, rogorc Suqi bnelSi.<br />
_ `leqsebis wera aWarbebs yovelgvar<br />
verdiqts~ _ werT erTgan. ra<br />
aris TqvenTvis poezia – ganaCeni, bediswera<br />
_ poetisTvis poezia ganaCenia, oRond<br />
– bedis ganaCeni, bedis ganaCeni ki<br />
igive bedisweraa. marTlmadidebluri<br />
eklesia uaryofs beds <strong>da</strong>, albaT, mec<br />
vco<strong>da</strong>v, roca misi mjera, magram warmoidgineT,<br />
poetebs rom bedi ar swamdeT,<br />
ramdeni Sedevri ar <strong>da</strong>iwerebo<strong>da</strong>!<br />
_ Tqvens mTargmnelobiT saqmianobazec<br />
visaubroT. `iuri Jivagos<br />
leqsebi~ _ ase hqvia pasternakis<br />
wigns, romelic samiode wlis win gamoica.<br />
pasternaks qarTveli mkiTxveli<br />
kargad icnobs. misi leqsebi araerT<br />
avtors uTargmnia, <strong>da</strong> mainc, ratom<br />
pasternaki <strong>da</strong> ratom konkretulad es<br />
wigni riT aRmoCn<strong>da</strong> TqvenTvis esoden<br />
mimzidveli<br />
_ Cems mTargmnelobiT saqmianobaze<br />
saubari gamiWirdeba. amaze sxvam<br />
un<strong>da</strong> isaubros, oRond yvelam ara. Tu<br />
leqsis mTargmneli ar xar, leqsis<br />
Targmanze ver imsjeleb. zogs hgonia,<br />
leqsi fotografiuli sizustiT un<strong>da</strong><br />
iTargmnos, rac Cemi azriT, absurdia.<br />
lozinskis, <strong>da</strong>ntes `RvTaebrivi komediis~<br />
rusul enaze genialurad mTargmnels<br />
uTqvams _ strofSi erTi striqoni<br />
Cemi un<strong>da</strong> iyos, sxvanairad Targmani<br />
ver gamovao. anu oTxi striqoni<strong>da</strong>n<br />
erTi mTargmnelis un<strong>da</strong> iyos, rom<br />
Targmnili leqsi bunebrivi Candes.<br />
oRond is erTi striqoni ar un<strong>da</strong><br />
hgavdes TeTrze Savi ZafiT nakers...<br />
Tqven ambobT, pasternaks kargad icnobs<br />
qarTveli mkiTxvelio. Tu nebas<br />
momcemT, sityvas `icnobs~ `icnob<strong>da</strong>~-<br />
Ti Sevcvli, radgan axali Taobis umetesobas<br />
araTu waukiTxavs pasternakis<br />
leqsi <strong>da</strong> romani, misi gvaric ar gaugia.<br />
warsulSi am avtors marTla icnobdnen<br />
CvenTan, oRond ara mxolod imitom,<br />
rom qarTvelma poetebma Targmnes<br />
<strong>da</strong> arc imitom, rom Tava<strong>da</strong>c Targmna<br />
maTi <strong>da</strong> aseve baraTaSvilis poezia, pasternaks<br />
icnobdnen saqarTvelosadmi<br />
didi siyvaruliTac, qarTvel poetebTan<br />
didebuli urTierTobiT. mas<br />
oc<strong>da</strong>aTiani wlebis Semdegac ar gauwyvetia<br />
kavSiri represirebuli qarTveli<br />
Tanamokalmeebis ojaxebTan. amis<br />
gar<strong>da</strong>, roman `eqim JivagoSi~ Sesuli<br />
leqsebi pasternakis Semoqmedebis kulminaciaa.<br />
<strong>da</strong> kidev, moskovis literaturul<br />
institutSi swavlis dros pasternakis<br />
vaJma, batonma evgenim avtografiT<br />
maCuqa mamamisis Txzuleba-<br />
Ta ortomeuli. kidev aris ramdenime<br />
mizezi, ris gamoc ga<strong>da</strong>vwyvite pasternakis<br />
leqsebis Targmna: oc<strong>da</strong>aTian<br />
wlebs ga<strong>da</strong>urCa... ormoc<strong>da</strong>aTian wleb-<br />
literaturuli gazeTi interviu<br />
Si ar <strong>da</strong>indes. is ar <strong>da</strong>uxvretavT, magram<br />
1958 wels uari aTqmevines nobelis<br />
premiaze, romelic `eqimi Jivagosa~<br />
<strong>da</strong> masSi Sesuli leqsebisTvis mianiWes,<br />
ris gamoc mweralTa kavSiri<strong>da</strong>n<br />
garicxes. man ver gauZlo mZime zewolas<br />
<strong>da</strong> ukurnebeli seniT <strong>da</strong>avad<strong>da</strong>...<br />
yovelive aman `mimizi<strong>da</strong>~... saerTod,<br />
tanjuli poetebis Semoqmedeba ufro<br />
mizi<strong>da</strong>vs... iSviaTad naxav did poets,<br />
tanjuli rom ar iyos.<br />
_ meore poeti, romlis leqsebis<br />
Targmani Tqveni SesrulebiT vixileT,<br />
iosif brodskia, rusuli literaturis<br />
kidev erTi klasikosi. misi poeturi<br />
ena originalSive rTulia.<br />
rTulia misi msoflmxedvelobac,<br />
weris manera, stili... ar gagiWir<strong>da</strong>T<br />
am yvelafris qarTul enobriv qsovilSi<br />
gadmotana<br />
_ brodskimde ramdenime rusi poeti<br />
vTargmne <strong>da</strong> yvela raRaciT <strong>da</strong>valebuli<br />
iyo puSkinTan. misi Targmnisas<br />
vnaxe, rom saqme mqon<strong>da</strong> struqturulad<br />
axal rusul leqsTan. brodski<br />
leqsebSi iyenebs iseT arapoetur sityvebs,<br />
romlebic sxva dros aravis<br />
gamouyenebia <strong>da</strong> riTmis, tropisa Tu<br />
metaforis meSveobiT poeturobas<br />
sZens. misi leqsebi ar yofila puSkiniviT<br />
`tkbilad saTargmni.~ roca brodskis<br />
vTargmni, zogjer mgonia, rom `Jolos<br />
mCxvletav buCqnarSi vzivar~ (misi<br />
striqonia). zogjer TiTqos kalamic ki<br />
mCxvlets sam TiTs..<br />
brodskis pasternakTan didi siaxlove<br />
ar aqvs, Tumca kuSneri ambobs: is<br />
bevrisgan swavlob<strong>da</strong>, maT Soris, pasternakisganaco.<br />
misi sayvareli rusi<br />
poeti cvetaevaa. maT Soris did siaxloves<br />
vxe<strong>da</strong>v.<br />
CemTvis mTavari iyo, brodski <strong>da</strong><br />
pasternaki qarTul TargmanSi erTmaneTs<br />
ar <strong>da</strong>mgvanebodnen. mekiTxebiT,<br />
gamiWir<strong>da</strong> Tu ara brodskis Targmna.<br />
ra Tqma un<strong>da</strong>, Tavi<strong>da</strong>n miWir<strong>da</strong> <strong>da</strong> sasurvel<br />
Sedegs ver vaRwevdi, magram<br />
Tan<strong>da</strong>Tan mgoni <strong>da</strong>vidgi brodskis<br />
`uReli...~<br />
_ didi xania, literatorebi<br />
<strong>da</strong>voben, SesaZlebelia Tu ara leqsis<br />
Targmna. am sakiTxze yvelas Tavisi<br />
mosazreba aqvs. Tqveni azric sainteresoa.<br />
gasagebia, rom poezia imdenad<br />
intimuri Janria, warmoudgenelia<br />
misi zustad ga<strong>da</strong>tana sxva enobriv<br />
sivrceSi. maS, ra aris mTargmnelis<br />
mTavari misia<br />
_ roca Tamar erisTavma Targmna<br />
bernsi, grigol abaSiZem _ petefi,<br />
Tamaz Cxenkelma _ bo Ziu, oTar<br />
WilaZem _ puSkini, giorgi niSnianiZem<br />
_ Coseri, vaxuSti kotetiSvilma _<br />
rilke, jemal ajiaSvilma _ ebrauli<br />
poezia, givi Sahnazarma _ sevaki, manana<br />
RaribaSvilma _ katulusi, <strong>da</strong>viT<br />
weredianma _ viioni <strong>da</strong> goeTe <strong>da</strong> roca<br />
maT Targmanebs SegviZlia vuwodoT<br />
brwyinvale, SesaniSnavi, maSin sa<strong>da</strong>vo<br />
araferia: leqsis Targmna SeuZlebeli<br />
ar aris. ase rom, leqsis, miT umetes,<br />
lirikulis, `sxva enobriv sivrceSi<br />
zustad ga<strong>da</strong>tana warmoudgenelia,~<br />
magram SesaZlebeli...<br />
leqsis mTargmnelis mTavari misia<br />
ar SeiZleba iyos mxolod erTi rame.<br />
15<br />
aucilebelia yvelafris codna: de<strong>da</strong>nTan<br />
siaxlovis, gariTmvis xerxis,<br />
metaforis, sazomis, ganwyobilebisa Tu<br />
sxva komponentTa garkveul doneze SenarCuneba,<br />
magram yovelive zemoCamoTvlili<br />
amao iqneba, Tu Tavad Targmnili<br />
leqsi leqsad ver ivargebs.<br />
_ am ori poetis gar<strong>da</strong>, sxvaTa poeziac<br />
TargmneT, maT Soris, edgar posa<br />
<strong>da</strong> goeTes leqsebi. ramdena<strong>da</strong>c vici,<br />
rilkesTan apirebT SeWidebas.<br />
_ edgar pos `yorani~ meore<strong>da</strong>c<br />
vTargmne – es varianti ufro momwons,<br />
jer ar gamomiqveynebia. goeTes `mgzavris<br />
Rameuli simReris~ ramdenime versia<br />
Sevi<strong>da</strong> erT krebulSi. vTargmne<br />
robert frostis, leopold stafis,<br />
gotfrid benis, raimon kenos, giiom<br />
apolineris, hugo fon hofmanstalis,<br />
rixard fon Saukalis, anton vildgansis,<br />
feliqs braunis, franc verfelisa<br />
<strong>da</strong> sxvaTa leqsebi, romlebic gamoqveynebulia.<br />
aseve vTargmne <strong>da</strong> gamosacemad<br />
mzad maqvs leqsebis wigni: `rusuli<br />
poeziis sami saukune,~ romelSic<br />
Sevi<strong>da</strong> rusi poetebi, lomonosovi<strong>da</strong>n<br />
– tvardovskis CaTvliT. rac Seexeba<br />
rilkes, didi survili maqvs vTargmno<br />
misi `duinuri elegiebi~ (Tumca maTi<br />
ori Targmani ukve arsebobs) <strong>da</strong> mere<br />
arafers ar vTargmni... Targmani – umaduri<br />
Sromaa...<br />
_ iqneb gviTxraT, rogor cxovroben<br />
dRes qarTveli mwerlebi<br />
_ qarTveli mwerlebi araTu dRes,<br />
TiTqmis oci welia, ki ar cxovroben,<br />
cocxloben, suli udgaT. wyaldidobisas<br />
tborSi CarCenili Tevzebi, gagr-<br />
Zelebuli gvalvebis dros, roca Jangbadi<br />
ar yofniT, <strong>da</strong>myayebuli tboris<br />
ze<strong>da</strong>pirze moeqcevian <strong>da</strong> wyli<strong>da</strong>n<br />
amoyofili, <strong>da</strong>fCenili piriT awvdian<br />
layuCebs haers <strong>da</strong> sulSexuTulebi,<br />
Zlivs sunTqaven, magram ar <strong>da</strong>ixocebian,<br />
Tu wvima droze movi<strong>da</strong>. rogorc im<br />
Tevzebs uWirT sunTqva, ise uWirT dRes<br />
cxovreba qarTvel mwerlebs <strong>da</strong> RmerTma<br />
qnas, droze movides `wvima...~<br />
_ iseTi didi ocneba Tu gaqvT,<br />
romlis asaxdenad yvela sxvas SeeleodiT<br />
_ ocneba yvela didia. patara ocneba<br />
ar arsebobs. amitom erTis asaxdenad<br />
meores ver Sevelevi, Tumca gamor-<br />
Ceuli ocneba mainc maqvs: Cems sofel-<br />
Si ioane naTlismcemlis saxelobis eklesia<br />
yofila, magram bolSevikebs<br />
<strong>da</strong>ungreviaT. min<strong>da</strong> eklesia avuSeno<br />
Cems sofels. SeiZleba gagecinoT, radgan<br />
amis saSualeba sai<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> momeces<br />
leqsis mweral kacs! magram mainc<br />
vocnebob: netav erTtomeuli gamomices<br />
vinmem ormoc<strong>da</strong>aTaTasiani tiraJiT<br />
<strong>da</strong> yvela gaiyidos! erT TeTrsac ar<br />
<strong>da</strong>vxarjavdi piradi miznebisTvis. Tu<br />
rame <strong>da</strong>mrCebo<strong>da</strong>, imiTac saeklesio<br />
inventars SeviZendi, magram es ocnebaa,<br />
ufro metic _ es ocnebaa sizmarSi...<br />
_ <strong>da</strong> bolos, raze muSaobT amJamad<br />
<strong>da</strong> ras un<strong>da</strong> elodes uaxloes momavalSi<br />
Tqveni mkiTxveli<br />
_ yovelTvis vmuSaob: an vwer, an<br />
vTargmni. gamosacemi maqvs ramdenime<br />
wigni. vnaxoT, yvelafers momavali<br />
gviCvenebs...<br />
esaubra nana kobaiZe
16 literaturuli gazeTi<br />
esse 15 - 28 Tebervali 2013<br />
wro, Raribuli quCebisa <strong>da</strong> Sesaxvevebis<br />
sev<strong>da</strong>~.<br />
o. famuqs Tu odesRac egona, samyaros<br />
centrSi vcxovrobo, Tbiliselebs<br />
mag mxriv, piriqiT, ukmarisobis<br />
grZnoba aqvT: sxvagan Turme<br />
aseao, sul amas amboben, imas ki ara –<br />
CvenTan aseao. magram rac ar un<strong>da</strong> ucnauri<br />
iyos, sakuTari Tavi yvela qarTvels<br />
marTlac samyaros centri hgonia.<br />
Wabuki orhani (studentobis dros)<br />
Civis: „Zalian martod vigrZeni Tavi,<br />
roca mivxvdi, ra adgili miWiravs samyaroSi,<br />
ra uzarmazari <strong>da</strong> rTulia igi,<br />
rom Cemi rwmena Seryeulia, codna ki –<br />
arasakmarisi~.<br />
sakuTari qalaqi jer samyaros aTvlis<br />
wertilia, Semdeg gzamkvlevi cxovrebis<br />
gzaze. ori kulturis gasayarze<br />
mcxovrebT gamudmebiT gaoreba<br />
gvdevs Tan: erTi mxriv aCqarebuli<br />
progresi, meore mxriv – tradiciebis<br />
erTguleba. bevrs uWirs Sualedis<br />
<strong>da</strong>cva; CvenSic bevria drois moTxovniT<br />
robotad qceuli, an kidev tradiciebs<br />
CabRauWebuli, eTnografiul<br />
eqsponatad <strong>da</strong>rCenili. zogierT axalbe<strong>da</strong><br />
Camosuls Zalze aRizianebs termini<br />
„namdvili Tbiliseli~ <strong>da</strong> wlebs<br />
iTvlian, amdeni <strong>da</strong> amdeni xania, rac<br />
Camovedio. imas ki ver xvdebian, rom<br />
Tbiliseloba pirvel rigSi is ganumerusu<strong>da</strong>n<br />
beJaSvili<br />
qarTvelebs xom mu<strong>da</strong>m evropa gvizi<strong>da</strong>v<strong>da</strong>,<br />
yovel SemTxvevaSi, Cems bavSvobasa<br />
<strong>da</strong> axalgazrdobaSi ase iyo –<br />
pira<strong>da</strong>d me, aRmosavluri araferi maintereseb<strong>da</strong>.<br />
ratom mravalcolianobis,<br />
haramxanebis, Cadrebis samyarosTan<br />
aba, ra gvesaqmebo<strong>da</strong> an kidev Cveni patara<br />
qveynis gmiruli istoria gamudmebiT<br />
mravalricxovan muslimebTan<br />
brZola ar iyo, sakuTari TviTmyofadobisa<br />
<strong>da</strong> qristianuli rwmenis SesanarCuneblad<br />
<strong>da</strong>, ai, Cemi cnobierebis arealSi Cndeba<br />
Turqi mwerali orhan famuqi <strong>da</strong><br />
misi ra wignic ki Camivardeba xelSi,<br />
gasaocari interesiT vkiTxulob. amjerad<br />
saubaria mis avtobiografiul wignze<br />
„stamboli~, romelSic is erTi<br />
Tbiliseli biWiviT gviyveba Tavisi<br />
cxovrebis ambavs. aRmovaCine, rom Turme<br />
aris sadRac samyaro Cven garemosTan<br />
aseTi msgavsi <strong>da</strong> axlobeli. vecdebi,<br />
am wigni<strong>da</strong>n CvenTvis sulierad axlobeli<br />
momentebi gavixseno Tbilisuri<br />
paralelebiT.<br />
erTi <strong>da</strong> yvelaze mTavari naTesaoba<br />
xom evropa-aziis gasayarze mdebareobaa<br />
<strong>da</strong> is gansakuTrebuli ier-saxe,<br />
rasac am ori kulturis Tanxvedra qmnis.<br />
yvela qalaqs xom Tavisi bediswera<br />
aqvs, bedisweras istoria ayalibebs,<br />
istorias – a<strong>da</strong>mianebi. a<strong>da</strong>mianebic<br />
xSirad Tavis qalaqs gvanan <strong>da</strong> piriqiT...<br />
„ra azri devs netav mainc<strong>da</strong>mainc<br />
msoflios am wertilSi, drois am<br />
monakveTSi Cvens movlinebaSi” – azri<br />
u<strong>da</strong>od devs, – saidumloeba bedisweris<br />
kanonSia.<br />
bevri nacnobi Tviseba meniSna-meTqi<br />
rom vambob, Tun<strong>da</strong>c es rad Rirs –<br />
a<strong>da</strong>mianebi sufrasTan siamovnebiT<br />
saubroben, erTad yofniT xalisoben<br />
<strong>da</strong> sakmarisia, raime qonebriv gayofaze<br />
Camovardes sityva, maSinve saxe ecvlebaT<br />
<strong>da</strong> moiRuSebiano (bavSvobaSi msgavsi<br />
ram mec xSirad gamkvirvebia). cxadia,<br />
naTesavTa krebulzea saubari,<br />
Torem sufra <strong>da</strong> qeifi iq marTlac sxvanairi<br />
iqneba.<br />
wignSi Txroba avtorisaTvis Cveuli<br />
silaRiT mimdinareobs. Senc misdev<br />
fiqrTa msvlelobas, TiTqos Senc fanjri<strong>da</strong>n<br />
gascqeri bosforis srutes <strong>da</strong><br />
mowme xdebi msoflio katastrofebisa.<br />
ratom gvainteresebs sxvaTa azri Cvens<br />
Sesaxeb _ svams kiTxvas avtori <strong>da</strong> Tavadve<br />
pasuxobs:<br />
„ratom mainteresebs ase <strong>da</strong>savleli<br />
mogzaurebis azri stambolze... nawilobriv<br />
imitom, rom xan<strong>da</strong>xan nervalad,<br />
floberad an de amiCisad warmovidgen<br />
Tavs, zustad ise, rogorc bavSstamboli<br />
– Tbilisi<br />
orhan famuqis kval<strong>da</strong>kval<br />
vobaSi xatvis dros utrilod warmovidgendi;<br />
imitom, rom me, rogorc<br />
pirovneba, maTTan warmosaxviT saubarsa<br />
<strong>da</strong> kamaTSi Camovyalibdi. meore<br />
mizezi is mgonia, rom gasuli saukuneebis<br />
Cemi qalaqis garegnuli saxisa <strong>da</strong><br />
yoveldRiuri cxovrebis Sesaxeb ucxouri<br />
wignebi<strong>da</strong>n ufro meti gavige, vidre<br />
Turqi mwerlebisagan, romlebic<br />
stambolisadmi araviTar interess ar<br />
iCendnen.”<br />
TbilisSi mgoni es ambavi piriqiT iyo<br />
– ki gvaintereseb<strong>da</strong> sxvaTa azri Cveni<br />
qalaqis Sesaxeb <strong>da</strong> vamayobdiT kidec im<br />
lamazi sityvebiT, rasac mas uZRvnidnen<br />
msoflios poetebi, magram gulis<br />
siRrmeSi gvjero<strong>da</strong>, rom mxolod Cven,<br />
Tbilisis bina<strong>da</strong>rT, mis ubeSi<br />
gamozrdilebs gvesmo<strong>da</strong> qalaqis namdvili<br />
buneba.<br />
aki aqe<strong>da</strong>n erevanSi ga<strong>da</strong>saxlebulma<br />
stumarma erTxel gviTxra kidec:<br />
„Òáèëèñè íå ïðîñòî êðàñèâûé ãîðîä, Òáèëèñè<br />
– âêóñ è çàïàõ îñîáûé~.<br />
am gemosa <strong>da</strong> sunis SegrZneba mgoni<br />
mxolod sakuTar Svils SeuZlia, –<br />
ucxo egzotikas eZebs; mas ar stkiva <strong>da</strong><br />
yovel qalaqs xom satkivaric bevri<br />
aqvs. ramdeni saxe SeiZleba gqondes Sen,<br />
qalaqo, – saZagelic <strong>da</strong> mSvenieric.<br />
gansakuTrebiT mravalsaxovani un<strong>da</strong><br />
iyos evropa-aziis gzis gasayarze mdebare<br />
qalaqi. am mxriv Tbilissa <strong>da</strong> stambols<br />
msgavsi bediswera aqvT. „...amitom<br />
sul ufro miyvardebo<strong>da</strong> qalaqis vi-<br />
orebeli xasiaTia, <strong>da</strong>savleT-aRmosavleTis<br />
is kulturuli nazavi, harmoniulad<br />
rom Camoyalib<strong>da</strong> saukuneebis<br />
manZilze. swored es gansakuTrebulobaa,<br />
– Cemi azriT, – rom xiblavs msoflios<br />
yvela kuTxi<strong>da</strong>n Camosul a<strong>da</strong>mians.<br />
erTdroulad evropaSic xar <strong>da</strong><br />
aziaSic, <strong>da</strong> Tan bolomde arc erTgan...<br />
TbilisSi.<br />
Cvens Turq Tanamoazresac mozardobisas<br />
urTierTobebi TvalTmaqcobad<br />
miaCn<strong>da</strong>: „...aq Cems adgils ver vpoulobdi.<br />
ufro <strong>da</strong> ufro miWir<strong>da</strong>, movqceuliyavi<br />
ise, rogorc `Cvens samyaros~<br />
Seeferebo<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c yvela yvelas<br />
icnobs <strong>da</strong> un<strong>da</strong>T, erTmaneTs hgavdnen,<br />
sa<strong>da</strong>c fasdeba Tavm<strong>da</strong>bloba <strong>da</strong><br />
tradiciebi, istoriuli warsuli, winaparTa<br />
naanderZevi <strong>da</strong> sa<strong>da</strong>c pativiscemiT<br />
epyrobian ufros Taobas~.<br />
ra saocrad nacnobi frazebia, Cveni<br />
mSoblebis Taobis Tbilisis Svilebic<br />
xom zustad ase vgrZnobdiT<br />
Tavs, erTi mxriv pasuxismgebloba warsulis<br />
Rirebulebebisadmi, meore mxriv<br />
– aqe<strong>da</strong>n gaqcevisa <strong>da</strong> Tavisuflebis<br />
wyurvili... magram Cveni qalaqi Cvenive<br />
nawilia <strong>da</strong> veRarsad gaeqcevi. wignSic<br />
xom asea: „...didxans aq cxovrebis mere<br />
mixvdebiT, rom misi xedebi <strong>da</strong>kavSirebulia<br />
Tqvens yvelaze namdvil <strong>da</strong> Rrma<br />
grZnobebTan <strong>da</strong> Tan ise ganuyrelad,<br />
rom TiToeuli quCa Tu Sesaxvevi gancdil<br />
SegrZnebebs gaxsenebT, rogorc<br />
raime melodia, romelic sayvarel mogonebebs<br />
agiSlis~.<br />
Tavad ra xania, sxva ubanSi ga<strong>da</strong>vsaxldi<br />
<strong>da</strong> dRemde ver veguebi, rom aqaurobas<br />
vekuTvni. TviT Cemi bavSvobis<br />
ubanic aRar gavs sakuTar Tavs, arc<br />
xalxiT, aRarc SenobebiTa <strong>da</strong> surneliT;<br />
amitom <strong>da</strong>vdivar TbilisSi <strong>da</strong><br />
Tbilisi menatreba. gana Tqven ar <strong>da</strong>gmarTiaT<br />
ase orhan famuqic naRvlobs,<br />
rom mis qalaqSi Zveli Senobebi, rac<br />
stambolis xasiaTs qmni<strong>da</strong>, Tvalsa <strong>da</strong><br />
xels Sua qreba.<br />
mokled, mTeli wignis kiTxvis dros,<br />
megona, rom Tbiliseli biWi Tbilisze<br />
gviambob<strong>da</strong>, imdenad nacnobi iyo avtoriseuli<br />
nafiqri <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebuleba<br />
sakuTari qalaqisadmi.<br />
aba, xelovanis bedi <strong>da</strong> xelovnebasTan<br />
midgoma naxeT, TiTqos stamboli<br />
xom ufro didia <strong>da</strong> bevrad ufro<br />
cnobilic, Tbilisi mis masStabebTan<br />
rogor mova; saubaria konstantinopolze<br />
– odesRac Zlevamosili imperiis<br />
de<strong>da</strong>qalaqze. magram ai, ras eubneba<br />
student orhans de<strong>da</strong>misi, roca vaJs<br />
mxatvrobiT gatacebas atyobs: „ – es<br />
parizi ki ar aris, Semogevle, stambolia...<br />
msoflioSi saukeTeso mxatvari<br />
rom iyo, aravin mogaqcevs yuradRebas.<br />
...Cven rom mdi<strong>da</strong>r qveyanaSi vcxovrobdeT,<br />
sa<strong>da</strong>c xelovnebas afaseben, maSin<br />
kidev ho...~<br />
CvenTan ase araa TiTqos uyvarT<br />
xelovneba, magram mxolod sadilze<br />
<strong>da</strong>sayolebeli vaSliviT, xelovani sicocxleSi<br />
iSviaTa<strong>da</strong>a saTanadod<br />
<strong>da</strong>fasebuli. gar<strong>da</strong>cvlilebs, icocxle,<br />
diTirambebs vuZRvniT.<br />
ai, ase vimogzaure o. famuqis „stambolSi”<br />
<strong>da</strong> sruliad ucnob qalaqSi<br />
Tavi samSobloSi megona.<br />
„stamboli~ mravalplaniani romania,<br />
yvela sakiTxs ver Sevexebodi, amjerad,<br />
rac niSneulad TvalSi momxv<strong>da</strong>,<br />
imaze mogaxseneT.<br />
kulturul gansxvavebazec ar misaubria:<br />
iq dominantia islami, CvenTan<br />
qristianoba, magram erTmaneTTan megobroba<br />
SegviZlia. <strong>da</strong> marTlac kargi<br />
kiTxvaa: konstantinopolis gaTurqeba:<br />
<strong>da</strong>pyrobaa Tu <strong>da</strong>cema<br />
literaturuli gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturisa <strong>da</strong> ZeglTa<br />
<strong>da</strong>cvis saministros finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT<br />
re<strong>da</strong>qtori irakli javaxaZe<br />
re<strong>da</strong>qtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com