Fuqarolik protsessi. Xolmo'minov J.T., Dusmanov A.X., Tillayev T.N. ...

oshiriladi. Chunonchi, fuqarolarning sog‘lig‘iga g‘ayriqonuniy ravishdashikast yetkazilganida ko‘rilgan moddiy zararni undirishga bo‘lganhuquq (moddiy huquq) fuqarolik huquqi normalari bilan belgilansa, FPHnormalarida esa bunday buzilgan huquqni qo‘riqlash (zarar haqiniundirish uchun zarur dalillar to‘plash, talabning (da’voning) ko‘rilishi, halqilinishi, tegishli haqning undirilishi) tartibi belgilanadi.FPKning 13-moddasiga binoan, barcha birinchi instansiya sudlaridaishlar sudyaning yakka o‘zi tomonidan ko‘riladi. Ishni sudyaning yakkao‘zi ko‘rganida, u sud nomidan ish yuritadi.Ishni appelyatsiya va kassatsiya tartibida ko‘rish Qoraqalpog‘istonRespublikasi fuqarolik ishlari bo‘yicha Oliy sudida, fuqarolik ishlaribo‘yicha viloyatlar va Toshkent shahar sudlarida uch nafar sudyadaniborat tarkibda, nazorat tartibida ko‘rish esa Rayosat a’zolariningko‘pchiligi hozir bo‘lgan taqdirda amalga oshiriladi.O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining fuqarolik ishlari bo‘yichasudlov hay’atida ishlar appelyatsiya, kassatsiya tartibida va nazorattartibida uch nafar sudyadan iborat tarkibda, O‘zbekiston RespublikasiOliy sudining Rayosatida – Rayosat a’zolarining ko‘pchiligi hozir bo‘lgantaqdirda, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining Plenumida – Plenumtarkibining kamida uchdan ikki qismi hozir bo‘lgan taqdirda ko‘riladi.Ishni ko‘rish paytida kelib chiqadigan hamma masalalar sudyaning yakkao‘zi tomonidan, ishni sud hay’ati ko‘rayotgan holatlarida esa,sudyalarning ko‘pchilik ovozi bilan hal etiladi. Har bir masala hay’attomonidan hal qilinganida sudyalarning birortasi ham ovoz berishdabetaraf qolishga haqli emas. Raislik qiluvchi hammadan keyin ovozberadi.Ozchilik tomonida qolgan sudya, o‘zining alohida fikrini yozmaravishda bayon qilishga haqli, uning bu fikri ishga qo‘shib qo‘yiladi,biroq e’lon qilinmaydi. Ishda ishtirok etuvchi shaxslar sudyaning alohidafikri bilan tanishtirilmaydilar.Sud taqdim etilgan materiallar va tushuntirishlar bilancheklanmasdan, ishning huquqiy holatini, taraflarning huquq vamajburiyatlarini har taraflama, to‘liq va xolisona aniqlash uchun qonungaasoslangan holda choralar ko‘rishga haqli. Sud ishda ishtirok etuvchishaxslarga ularning huquq va majburiyatlarini tushuntirish, ularniprotsessual harakatlarni amalga oshirish yoki amalga oshirmaslikningoqibatlari to‘g‘risida ogohlantirish hamda ularga o‘z huquqlarni ro‘yobgachiqarishlarida yordam ko‘rsatishi lozim.14