Fuqarolik protsessi. Xolmo'minov J.T., Dusmanov A.X., Tillayev T.N. ...

shikoyat qilinmaydi. Uchinchi shaxsning ishda ishtirok etishi to‘g‘risidagiiltimosini rad qilinganligi to‘g‘risidagi ajrim yuzasidan esa shikoyatberilishi yoki protest keltirilishi mumkin.Uchinchi shaxsning manfaati hamma vaqt nizoning predmetiganisbatan mustaqil huquqqa ega bo‘lishdan iborat bo‘lavermaydi. Ba’ziholatlarda uchinchi shaxsning huquqiy manfaati boshqacha bo‘ladi.Ba’zan dastlabki taraflarning ishi yuzasidan qaror chiqarilishi munosabatibilan protsessdagi taraflardan biriga nisbatan uchinchi shaxs uchunqandaydir huquq va majburiyat paydo bo‘lishi, shu tufayli uchinchi shaxsnizoning predmetini talab qilmasa ham, qonuniy va asosli qarorchiqartirish va shu bilan protsessdagi taraflardan biriga bo‘lgan talabinita’minlash yoki protsessda ishtirok qiluvchi taraflardan birining o‘zidanbir narsa talab qilishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun protsessda qatnashadi.FPKning 45-moddasida ko‘rsatilganidek, nizoning predmetiganisbatan mustaqil talablari bo‘lmagan uchinchi shaxslar, agar ish bo‘yichachiqariladigan hal qiluv qarori ularning taraflardan biriga nisbatanbo‘lgan huquq va majburiyatlariga ta’sir etadigan bo‘lsa, sud hal qiluvqarori chiqarguniga qadar mustaqil talabi bo‘lmagan uchinchi shaxslarsifatida da’vogar yoki javobgar tomonida ishda qatnasha oladilar.Qonunning bu qoidasini misol bilan tushuntiraylik. Bir tashkilotningxodimi fuqaro A. aybi bilan fuqaro B. ga zarar yetkazildi. Qonunbo‘yicha fuqaro B. tashkilotga nisbatan da’vo qo‘zg‘atadi. Fuqaro A.yetkazgan zarar haqini tashkilotdan undirish to‘g‘risida sud qarorichiqarilgani holda, bu javobgar tashkilot keyinchalik unga (fuqaro A. ga)nisbatan regress (qaytarma) da’vo qilishi mumkinligini bilib, zararyetkazilishida o‘z aybini yo‘qligini isbotlash maqsadida ishda javobgartomonida turib qatnashishi mumkin.Shuningdek, uchinchi shaxslar taraflarning, prokurorning, ishdaishtirok etuvchi boshqa shaxslarning iltimosi bo‘yicha yoki sudningtashabbusi bilan ishda ishtirok etishga jalb qilinishlari mumkin.Demak, nizoning predmetiga nisbatan mustaqil da’vosi bo‘lmaganuchinchi shaxs deb, muayyan ish yuzasidan chiqarilgan sud qarori,taraflardan biriga nisbatan bo‘lgan uning huquq va majburiyatlariga ta’siretishi mumkinligi tufayli boshqa birovlarning ishida ishtirok etuvchishaxslarga aytiladi.Mustaqil da’vosi bo‘lmagan uchinchi shaxs, odatda, da’vogar yokijavobgar tomonida bo‘ladi va taraflardan birining yordamchisi sifatidaishda ishtirok etib, o‘z huquqini himoya qilish maqsadida unga yordamberadi. Uchinchi shaxs bilan protsessdagi taraflardan birining manfaati48