Fuqarolik protsessi. Xolmo'minov J.T., Dusmanov A.X., Tillayev T.N. ...

FPHning umumiy qismida ko‘rsatilgan fuqarolik protsessining asosiyprinsiplari, dalillar, protsess ishtirokchilari (subyektlari), taalluqlilik vasudlovlik, FPHning manbalari to‘g‘risidagi normalar yuqoridaaytilganidek, ishlarni yuritishning hamma turlari, protsessning hammabosqichlari uchun umumiy ahamiyatga ega.Fuqarolik protsessining subyektlari: taraflar, uchinchi shaxslar,ularning vakillari, protsessda boshqa shaxslarning huquqlari va qonunbilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishda ishtirok etadiganprokuror, davlat boshqaruvi organlari, tashkilotlar va ayrim fuqarolar,shuningdek, protsessual huquq layoqati haqidagi normalar protsessningturli bosqichlari uchun ham, sudda ko‘riladigan turli toifadagi fuqarolikishlari, birinchi instansiya sudi, ishni yuqori sudda ko‘rish va hal qiluvqarorini ijro qilish bosqichi uchun ham bir xil umumiy ahamiyatgaegadir.Fuqarolik sud ishlarini yuritishda qilinadigan protsessual harakatlarsudning hamda protsessning boshqa subyektlari harakatlaridan iboratbo‘ladi.Sud protsessual harakatlarni fuqarolik ishlarini to‘g‘ri hal qilish, buborada davlat manfaatlari va taraflarning huquqlarini har tomonlamahimoya qilish, ya’ni qo‘riqlash, qonunchilikning buzilishiga yo‘lqo‘yilmaslik maqsadida amalga oshiradi.Fuqarolik protsessida ishtirok etuvchi taraflar protsessual harakatlarnio‘z huquqlarini amalga oshirish va zimmalariga yuklangan protsessualburchlarni ado etish maqsadida bajaradilar.Protsessual harakatlar muayyan protsessual oqibatlarni keltiribchiqaradi. Jumladan, da’vo qo‘zg‘atilishi, da’vo yuzasidan sudprotsessining o‘tkazilishi, ko‘rilgan da’vo ishi bo‘yicha sudning hal qiluvqarori chiqarilishi, hal qiluv qarorining majburan ijro etilishi, shuningdek,taraflarning shikoyatlari va prokurorning ishni apellatsiya, kassatsiya vanazorat tartibida ko‘rish to‘g‘risida keltirgan protesti esa ishning yuqorisud organi tomonidan qaytadan ko‘rilishi oqibatlarini keltirib chiqaradi.FPKning maxsus qismi fuqarolik ishlarining turli kategoriyalaribo‘yicha ishlarning yuritilishini tartibga soladigan maxsus protsessualnormalar yig‘indisidan iboratdir.FPKning 2-moddasida fuqarolik sud ishlarini yuritishning quyidagi 4ta tartibi belgilangan:– da’vo tartibida;– buyruq tartibida;20