Araudi eta erregulazio ezberdinek baimen informatua eta datu ge<strong>net</strong>ikoen babesa goraipatzendituzte informazio ahul bezala hartzen bait dituzte. Arau hauen barruan ondorengoak goraipatudaitezke modu espezifikoan:• Azaroaren 14ko 41/2002 legea, pazientearen autonomiaren eta materia klinikoaren informazio etadokumentazioaren eskubide eta betebeharren erregulatzailea, pazienteen, erabiltzaileen, profesionalen,eta osasun zentro eta zerbitzu publiko eta pribatuen eskubide eta betebehar guztiak erregulatzenditu. Lege honek garatzen dituen hainbat kapitulu informazioarekiko eta intimitatearekiko eskubidea,autonomiarekiko errespetua eta histori aklinikoa dira.• Izaera pertsonaleko Datuen Babeseko 15/1999 Lege Organikoa, osasunari dagozkion datuak“bereziki babestuak” bezala definitzen ditu. Bertako hainbat artikulutan hiritarraren edo titularrareneskubideak ezartzen ditu.Datuen Babeserako Espainiako Agentziak esaten duenez, “izaera ge<strong>net</strong>ikoko edozein datu, pertsonenosasunari kaltetzen dion datu bezala hartu beharko da, ondorioz, izaera pertsonaleko mota ho<strong>net</strong>akoerregulaziorako onartutako disposizio espezifikoei lotua egongo da”.Era berean, Datuen Babeserako Europar Taldeak dio “datu ge<strong>net</strong>ikoen berezitasuna kontutan hartuz,eta osasun egoera edota etnia mota ezagutzeko informazioa lortzeko erraztasuna kontutan hartuz,komenigarria dela datuok oso datu ahultzat edukitzea, ondorioz, europar zuzendaritzarentzat etazuzendaritzaordeko lege nazionalentzat babes indartuaren objektu izatea.”Araudi erreferentzia nagusiak hauek dira: La recomendación 5 (97), Europako Kontseiluko MinistroBatzordeak kide diren estatuei datu medikuen babesari buruzkoa, eta Deklarazio InternazionalaUNESCO (2003)-ko Giza Datu Ge<strong>net</strong>ikoei buruzkoa.Profesionalen akreditazioari dagokionez, esan beharra dago 2007ko maiatzean Senatuak zuzenketatransakzional bat onartu zuela, non Gobernuari eskatzen dion Ge<strong>net</strong>ika Klinikoaren espezializazio sortzea,Europar Batasunaren gomendioei so eginez eta Osasun Sistema Nazionalaren egungo beharrakkontutan izanik.Egun, Medikuntzako, Biologiako, Kimikako, Biokimikako eta Farmaziako profesionalen hainbat espezialitateofizialek beraien formakuntza programan eta programaturiko errotaziotan ge<strong>net</strong>ikari eta ge<strong>net</strong>ikamolekularrari buruzko edukiak gaineratu dituzte. Osasun Zientzietako Espezialitateetako Kontseilu Nazionalalanean ari da espezialitateak sortzeko enborreko irizpideen osaketan eta gaitasun espezifikoko eremuetan.Eduki eta garapen berri hauek etorkizuneko profesional formatuen gabezia konpondu dezakete,baina ez, ordea, gaur egun dagoen profesional akreditatuen beharra.Nahiz eta lege ezberdinei lagunduko dien erregulazio espezifiko bat ez egon, denek daukate akreditazioprozesuaren edo profesionalen eta zentroen kalitatearen bermakuntzaren beharra. Gaur egungoegoera normalitzeko, titulazioak, esperientzia eta merituak kontutan hartuz ge<strong>net</strong>ika arloko plaza profesionalaizateko aukera emango lukeen behin-behineko sistema bat garatu beharko litzateke.Araudi autonomikoaGenética klinikoaren arloko zerbitzuen garapenerako garrantzitsua izango da Ekainaren 26ko EuskalAutonomi Erkidegoko osasun Ordenazioko 8/1997 Legea, zeinek biztanlegoaren osasunaren babesaposible egiten duten eginbeharrak bermatzea helburu duena, beti ere bere lurraldetasun eremuaren barrua<strong>net</strong>a <strong>Euskadi</strong>ko osasun sistema osatzen duten estrukturen erregulazioaren bitartez.4.2 artikuluak osasun sistema nazionaleko oinarrizko zorroan agertzen diren zerbitzuak bermatu behardirela esaten du. Eusko Jaurlaritzak zerbitzu katalogo hau handitu ahal izango du bai bere eremu subjektiboazein finantza sarrera eta estaldura zehaztuz (art. 4.4).Egungo zerbitzuen hornidurak eta bere etorkizuneko garapenak inpaktu handia suposatzen duenezGe<strong>net</strong>ikaren Garapenerako Plana EAEn 21
iztalegoarekiko zerbitzu ofertan, kontutan izan behar dira Legearen 6. artikuluan jasotako euskadikoosasun sistemaren printzipio informatzaileak: “<strong>Euskadi</strong>ko osasun sisteman unibertsalitatearen, solidaritatearen,ekitatearen, zerbitzuen kalitatearen eta biztalegoaren parte-hartzearen printzipioen berri ematenda. Osasun politikaren arauak, eta osasun helburuekiko formulatuko direnak, esandako printzipioei egokitukodira, eginbeharren planifikazioaren eta herriaren osasun beharren egokitzapen jarrai bat bilatuz”.Euskal Osasungintzaren zerbitzuen horniduran eta prestakuntzan eragin gehien duten arauak ondorengoakdira:• 31/2006 Dekretua, zentroen, zerbitzuen eta osasun lekuen baimentzea, zeinek zentroen, zerbitzue<strong>net</strong>a osasun lekuan baimena erregulatzen dituen, bai publiko zein pribatuak, erkidegoan daudenak,eta berauen titular diren pertsonen eginbeharrak ezartzen dituena.• 2004ko Azaroaren 12ko Ordena, <strong>Euskadi</strong>ko osasun sistemaren praktika asistentzialerako prozeduraezartzen da, osasun teknologia berriak edo hazkorrak, zeintzuk inpaktu ekonomiko edo antolatzailaizan dezaketen, eta helburutzat beraien efikazia, efizentzia, segurtasuna, erabilgarritasunterapeutikoa, balioa-efektibitatea eta gainerako beste hainabt printzipio kontutan izan beharrekoakzerbitzu txosten bat egiterakoan.Laborategi klinikoei dagokienez, eremu autonomikoko ondorengo ordena eta erabakiak aipatzea:• 3ß 1998ko urtarrilaren 14 ordena, osasun kontseilariarebgandik, sorkuntza, laborategi klinikoetanmodifikazioen eta funtzionamendu errealizazioak erregulatzen diren baimenak.• 2001eko otsailaren 9ko Ordena, osasun kontseilariarengandik, 1998ko urtarrilaren 14ko Ordenarenmodifikazioaren ondorioz sorkuntza, laborategi klinikoetan modifikazioen eta funtzionamenduerrealizazioak erregulatzen diren baimenak.• 2002ko urriaren 1eko emaitza Resolución, Osasun Plangintza eta Ordenazio zuzendariarengandik,laginen eskuraketa, prestakuntza, kontserbazioa eta garraio baldintzak ezarriko diren txosten bat sortzekojarraibideak ezartzen diren eta kustodia katearen erregistro sistema indibidualizatuaren aplikazioasorkuntza, laborategi klinikoetan modifikazioen eta funtzionamendu errealizazioak erregulatzendiren baimenak.22 Ge<strong>net</strong>ikaren Garapenerako Plana EAEn