EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN GENETIKAREN ... - Euskadi.net

Horren ezarpenak abantaila kopuru handia eskaintzen die erakundeei. Onura nagusiak hauek dira:Produkzioan edo zerbitzuen eskaintzan arbuioaren eta arazoen murrizketa, produktibitatearen igoera,bezeroaren baldintzekiko konpromiso handiagoa, eta etengabeko hobekuntza.Arau multzoa 1987. urtean agertu zen lehenengo aldiz, oinarri gisa ingeles arau bat zuela (BS), eta1994. urtean argitaraturiko bertsiotik abiatuta zabaldu zen, gaur egun 2008. urteko bertsioan izanik.Familiako arau nagusia hau da: ISO 9.001:2000 – Kalitatea Kudeatzeko Sistemak – Baldintzak. Aurrekoekinzerikusia duen beste arau bat hau da: ISO 9004:2000 – Kalitatea Kudeatzeko Sistemak –Funtzionamendua hobetzeko gida.Laborategien alorreko arauen ezarpenaren kasuan, ISO 15.189:2003 araua aipatu beharko litzateke;arau hau garatu da beraien gaitasun teknikoa zehaztu eta akreditatu nahi duten Laborategi KlinikoenAraua izateko berariazko helburuarekin. Arrazoi horrengatik, funtsezko bi alderdiz eratuta dago: ekoizpenbaldintzak eta baldintza teknikoak. ISO 15.189 arauaren helburua kalitate teknikoa bermatzea daeta, hortaz, ikuskariek egiaztatuko dute langileriaren gaitasun teknikoa, bai eta beharrezko baliabideteknikoen eskuragarritasuna ere, emaitza fidagarriak ekoizteko gaitasuna zehaztutako metodoen bidez.Gero eta joera handiagoa dago ISO 17.025 araua erabiltzeko, Espainian derrigorrezkoa dena baitaauzitegi-genetikako laborategietan, ADNa identifikatzeko datu baseak sortzeko helburuarekin. Iturria:http://www.eurogentest.org/web/info/public/unit1/qmanagement/accreditation.xhtml.Profesionalen akreditazioaEdozein lanbidetan aritzeko prestakuntza beharrezkoa da, eta genetikaren kasua ez da salbuespena.Hala ere, Europan ez da homogeneotasunik, ez formakuntzan, eta ez sarbidean. PHGEN-k (6. lantaldea)atera berri duen txosten batean agerian jartzen zen arazo hau, eta alor ezberdinetako espezialistenformakuntzarako mesedegarri diren ekimenak sustatzeko eta profesionalak akreditatzeko beharra azaltzenzen. Izan ere, europar herrialde gehienetan medikuntza-genetika espezialitate aitortua da.Egun, ezagutza profesionalak eskuratutako profesionalak daude, lana arlo horretan egiten dutenak, bainalan horiek egiteko inolako akreditaziorik ez dutenak. Profesional gehienek ezagutzak eta gaitasunakeskuratu dituzte genetika klinikoan, edo aholkularitza genetikoan; horretarako, hainbat unibertsitatekluzatutako graduondoko ikastaroetan edo elkargo ezberdinek eskainitakoetan parte hartu dute.Ildo horretan, badira hainbat talde, osasuneko profesionalek garatu beharreko gaitasun komunak ezarridituztenak. Baliteke garatuena EuroGenTest izatea, bere web orrian arlo eta espezialitate bakoitzekogaitasun zehatzak biltzen ditu. http://www.eurogentest.org/web/info/public/unit6/documents.xhtml.Gaitasun hauek bat datoz European Society on Human Genetics-ekoekin.Egoera EstatuanGenetika klinikoa Espainiar Estatuko hainbat ospitaletan hasi zen 60ko hamarkadaren bukaeran eta70eko hamarkadaren hasieraren, alor ezberdinetako adituen eskutik. 1977. urtean, “Adimen MurriztasunaEkiditeko Plan Nazionala”, Real Patronato de Educación y Atención a Deficientes delakoak sustatua,azken urteetan sortuz joan ziren genetika unitate eta zentroen finkatzea ekarri zuen. Hazkunde horigarai hartako zitogenetikako aurrerapenei esker gauzatu zen, medikamentuak eta haien beharra zuengizarteak barneratu baitzituzten. 1985. urtean, Kontsumo eta Osasun Ministerioak adituenBatzorde batizendatu zuen “Jaioaurreko diagnostiko planaren antolaketa Espainian” ikertzeko; plan horri esker AutonomiErkidego ugarik, Euskadi barne, ekintza hau hasi ahal izan zuten, modelo ezberdinekin.1974. urtean Giza Genetika Ikertzeko Espainiar Elkartea sortu zen, gaur egun Giza Genetikako EspainiarElkartea (AEGH). Elkarte honek inkesta ugari egin ditu Estatuko genetika zentroen egoera ezagutzeko,eta bere web orrian (http://www.aegh.org/) argitaratutako informazioan ikusi daiteke zitogene-26 Genetikaren Garapenerako Plana EAEn