EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN GENETIKAREN ... - Euskadi.net

talean gauzatzen da (honek Basurtoko eremuko froga azkarrak eta Basurto eta Gurutzeta erreferentziaeremuen kariotipoak) eta Gurutzeetako Ospitalean (bere esparruko froga azkarrak egiten dira). GaldakaokoOspitalean eta Arabako osasun esparruan, kanpoko beste zentro batzuetara bideratzen dira,bere esparrutik kanpo.Froga genetikoetarako beste eskaera iturri bat ugalkortasun eza eta antzutasuna kontsultena da. Ginekologiakozerbitzuko Osakidetzako ospitale gehienek oinarrizko ikerketak egiten dituzte arazo honekinazaltzen diren bikoteei. Donostiako, Galdakaoko eta Txagorritxu Ospitaleek intseminazioa artifizialekoteknikak burutzen dituzte. Gurutzeetako Ospitaleak Erreprodukzio Asistituko unitate erreferente bat du,non teknika konplexuak ematen diren esaterako, In Vitro Estalpena (FIV) edo Espermatozoideen InjekzioIntraplasmatikoa (ICSI). Aipatu beharra dago ugalkortasunarekin loturik dauden eskaerak igo egin direlaeta ondorioz laborategia hauetan egiten diren froga genetikoen eskaera ere gora egin du.14/2006 Lagundutako Erreprodukzioko Legeak eta 14/2007 ikerketa biomedikokoak, aurre-inplantaziokoerrealizazioa erregulatzen dute, enbrioi aukeraketa prozesu bat dena eta lagundutako erreprodukzioteknikak erabiltzea eskatzen duena. Bi lege hauen onarpenak, garapen esanguratsua dakaresterilizazio arazoetan erabiltzen diren erreprodukzio tekniken aplikazioan, eta baita beste konpetentziabatzuek garatzeko beraien esku-hartze esparrua handitzean, horrela, kasu batzuetan, jaiotzen direnpertsonen gaixotasun sendaezinen agerpenena eragotzi dezakete.Diagnosi aurre-inplantazionalak bide berriak irekitzen ditu gaur egun tratamendua ez duten gaixotasungenetikoen prebentzioan eta kasu batzuetan eta beharrezkoa den kontrolarekin, aurre enbrioien aukeraketansenide gaixo baten bizitza salbatzen laguntzeko. Gaur egun, osakidetzako ospitaleetan ez dazerbitzu hau ematen, baizik eta beste zentro batzuetara bideratzen da lurraldeko Osasun eta Kontsumodepartamenduen bidez.Azken urteetan, minbizi familiarra antzemateko frogak genetikoak eskatzen ari dira. 2008ko EkainetikGurutzeetako Ospitalean, koloneko minbizi ez poliposiko eta bularretako/obarioetako minbizirakoosasun frogak egiten dira. Gainera, neoplasia batzuen diagnosirako beharrezkoa da biologia molekularrarentekniken eta zitogenetikako tekniken ekarpena, batez ere onko- hematologiaren esparruan, nonOsakidetzako hainbat ospitaletan egiten diren.Minbiziaren tratamenduan medikamentuen agerpenetik diana terapeutikoen aurrean, ospitaletako AnatomiaPatologikoko zerbitzuei eskatzen ari zaie determinazioa zenbait alterazioa genetikotan hauektratamendu espezifikoetan erabiltzeko.Osakidetzaren barnean dauden ospitaleak ezagutu eta beraien egoerari buruz sakontzeko, ospitaleguztietako Zuzendaritza Mediku eta diziplina ezberdinetako profesional profesionalekin harremana izanda. Ondorengoak dira informazioa aztertu ondoren jaso diren puntu garrantzitsuenak:• Ospitale guztiek erreferentziazkoak, jeneralak edo eskualdekoek, froga genetiko anitzak eskatzen dituzte,gaixotasun ugariren inguruan. Froga eskatuenen artean azaltzen dira gaixotasun kongenituekinedo anomalia kongenituekin, jaio aurretiko diagnosiarekin, kantzerrarekin, gaixotasun neurologikoekinedo hemopatia gaiztoekin erlazioa dutenak.• Frogen eskaera eta erakusgarrien bidaltzea ospitaleen laborategietatik bideratzen da orokorrean,horrela alor ezberdinetako profesionalek klinikoek, mediku zein kirurgikoek, eskaerei erantzuten zaie• Froga hauetako batzuk Osakidetzako ospitaleetan burutzen dira eta beste batzuk kanpoko zentroetarabideratzen dira, bidaltze irizpide formalak existitu gabe.• Hiru dira froga genetikoak burutzen dituztenak Osakidetzako ospitale sarearen barruan: Basurto, Gurutzeetakoaeta Donostia. Froga hauek esparru desberdinetara bideratuak dauden laborategietan egitendira: Genetika, Bokimika, Inmunologia, Hematologia, Anatomia Patologikoa eta Ikerketa Unitatea.• Zentroetan ez dago zerbitzu-zorrorik finkatuta, ezta ere katalogo korporatiborik Osakidetza guztirako.Eskatutako frogak, zerbitzu klinikoetako ikerketa edo protokoloekin erlazionatzen dira edo ikerketa32 Genetikaren Garapenerako Plana EAEn