23.09.2013 Views

marina gariSvili, mariam xoferia romis samarTlis safuZvlebi ...

marina gariSvili, mariam xoferia romis samarTlis safuZvlebi ...

marina gariSvili, mariam xoferia romis samarTlis safuZvlebi ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

privilegirebuli mdgomareobis SenarCunebaze metad, iuridiul kompetenturobaze zrunavda, riTac<br />

<strong>samarTlis</strong> sekularizacias Seuwyo xeli.<br />

18. scevola kvintus mucius konsuli (qr. Sobamde 95 w.) da didi qurumi (qr. Sobamde 84 w.). umwikvlo<br />

reputaciiT scevola-Svilis saxelma da avtoritetma mamis dideba daCrdila. man brwyinvale filosofiuri<br />

ganaTleba miiRo. kvintus mucius scevolam <strong>samarTlis</strong> sferoSi Rrma codniTa da oratoruli<br />

xelovnebiT didi popularoba moipova. sasamarTloSi mis gamosvlebs axalgazrda ciceroni<br />

usmenda. scevola-Svilma monawileoba miiRo lucinius-muciusis kanonebis SedgenaSi. <strong>samarTlis</strong><br />

istoriis TvalsazrisiT, misi udidesi damsaxureba gaxlavT is, rom man pirvelma samarTlebrivi aqtebi<br />

ara qronologiurad, aramed sistemurad Camoayaliba, razec misi Txzulebis De iure civili-is 18<br />

wignSi mocemuli samoqalaqo <strong>samarTlis</strong> ZiriTadi cnebebi metyvelebs.<br />

19. trifoninusi klavdius (qr. Sobis II-III ss.) – romaeli iuristi. papinianusisa da paulusis<br />

Tanamedrove, maTTan erTad swavlobda kvintus cervidius scevolas <strong>samarTlis</strong> skolaSi.<br />

trifoninusi septimius severusis saimperatoro sabWos wevri iyo. sabWos sxdomebze ganxilul<br />

sakiTxebze saboloo daskvnebi, quaestor sacri patatii-im, Camoayaliba naSromSi Disputationes.<br />

20. triboniane (?- 542/546 ww.) – gamoCenili bizantieli iuristi, iustinianes droindeli saxelmwifo<br />

moRvawe, ekava umaRlesi saxelmwifo Tanamdebobebi (magister officium). triboniane gaxldaT iustinianes<br />

samoqalaqo <strong>samarTlis</strong> krebulis Seqmnis iniciatori da koordinatori. Codex-ze muSaobisas, igi mxolod<br />

komisiis wevrobas dasjerda, 530 wlidan ki, faqtobrivad, yvela samuSaos igi xelmZRvanelobda<br />

da TanamSromlebsac sakuTari Sexedulebisamebr arCevda. tribonianem komisias gadasca sakuTari<br />

unikaluri biblioTeka, romelic im droisaTvis xelmiuwvdomel, iSviaT gamocemebs Seicavda.<br />

<strong>samarTlis</strong> winaSe tribonianes Rvawlze termini `emblemaTa triboniane~ aSkarad metyvelebs.<br />

21. trebacius gaius testa (gardaicvala qr. Sobis I saukunis dasawyiSi) _ labeonis maswavlebeli,<br />

gviandeli respublikis erT-erTi cnobili romaeli iuristi, romlis naSromma Cvenamde moaRwia, misi<br />

calkeuli gamonaTqvamebi ki sxva avtorebis Txzulebebma Semogvinaxa. testa mxedarTa wodebis warmomadgeneli<br />

iyo, megobrobda ciceronTan (romelmac igi keisars gaacno), horaciusTan, iyo avgustusis<br />

mrCeveli, romlis mmarTvelobis drosac trebacius testas avtoriteti Zalze amaRlda, rac misma<br />

<strong>samarTlis</strong> siRrmiseulma codnam da cxovrebiseulma gamocdilebam ganapiroba.<br />

22. ulpiane domicius (daax. II saukunis II naxevari) gamoCenili romaeli iuristi, warmoSobiT<br />

sirieli. pavlusis msgavsad, ulpianes pretorianelTa gvardiis prefeqt papinianesTan asesoris Tanamdeboba<br />

ekava. mogvianebiT, saimperatoro kancelariis ufrosi (magister serinius), xolo aleqsander<br />

severusis mmarTvelobis dros praefectus preatoriae iyo. ulpiane axalgazrda imperatoris, aleqsander<br />

severusisa da misi dedis – mameas ndobiT aRWurvili piri gaxldaT. mas Tavad imperatoric did<br />

pativs scemda. samxedro valdebulebisa da imperatoris erTgulebis momxere, ulpiane ver egueboda<br />

yovlisSemZle pretorianel jariskacTa da oficerTa Tavgasulobas; am umarTavi Zalisadmi misi<br />

principuli damokidebuleba, sabolood, tragikulad dasrulda – 228 wels, igi imperator<br />

aleqsander severusis Tvalwin mokles pretorianelebma.<br />

ulpianes kalams ekuTvnis grandiozuli naSromi `Ad edictum~_ pretoruli <strong>samarTlis</strong> komentari 83<br />

wignad, Txzulebebi: Ad Sabinum de appellationibus, De fideicommissus, agreTve calkeul kanonTa komentarebi.<br />

Cvenamde moaRwia ulpianes Sromebma Iber singularis regularum-is 29 Tavma (samarTalmcodneobis Sesaswavlad).<br />

mkvlevarTa Tanaxmad, ulpianes TxzulebebSi stoelTa ideebis zegavlena igrZnoba, rasac,<br />

kanonTan SedarebiT, zneobrivi normebisaTvis upiratesobis miniWeba mowmobs.<br />

23.Fflorentinusi (qr. Sobis II s.) _ romaeli iuristi, romlis Sesaxebac cnobilia, rom man vrceli<br />

naSromi _ Institutiones _ dawera. frolentinusis Sesaxeb Cvenamde Zalze mcire cnobebma moaRwia.<br />

iustinianes digestebSi mocemuli fragmentebis safuZvelze, SesaZlebelia imis gancxadeba, rom Rrma<br />

filosofiuri azrovnebiTa da oratoruli niWiT gamorCeul iurists, <strong>samarTlis</strong> rTuli cnebebisa<br />

da debulebebis martivad axsnis unaric Seswevda. kerZod, frolentinuss genialurad aqvs ganmartebuli<br />

Tavisuflebisa da monobis arsi, romelic mocemulia De status hominum-Si.<br />

24. ciceroni markus tulius (qr. Sobamde 106-43 ww.) – udidesi romaeli filosofosi, oratori,<br />

24

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!