You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
festaSANTA MARIJA2012©ie kkwotat. Programm ie˙or li dwaru ma ng˙atawxreferenzi jew in©abu dokumenti, kien dak ta’ metankiteb li l-banda ‘La Stella’ wettqet programm muikalifi Pjazza Teoreriija nhar is-27 ta’ Lulju, 1884, ta˙t issurmastAlf. P. Hare. (Ara Prog. festa San Ìor©, 1984,p.65 ). Nafu, ida, li Mro Alf. P. Hare. kien mal-banda‘La Stella’ ta’ <strong>G˙awdex</strong> fis-sena 1905, u g˙alhekk manafux jekk dan il-programm twettaqx verament millbanda‘La Stella’ ta’ <strong>G˙awdex</strong> (Ara Prog festa San Ìor©,2007, p.72). Nafu, ida, g˙ax l-istorja tg˙allima, lil-ewwel darba li l-banda ‘La Stella’ qasmet g˙al Maltakien proprju g˙all-festa tal-Bambina l-Mellie˙a fl-1885.Intant, fl-artiklu li deher fil-Heritage Nru 14dwar l-istorja tal-banda ‘La Stella’, f’pa©na 273, ©ieppubblikat ritratt ta’ programm li jmur lura g˙as-sena1887 u fuqu hemm miktub Banda Nazionale SanGiorgio. Il-kittieb attribwixxa dan il-programm lillbanda‘La Stella’ ta’ <strong>G˙awdex</strong>, ida fil-kritika tieg˙u,Old Timer II, g˙arrafna li dan ma g˙andu x’jaqsam xejnmal-banda ‘La Stella’ ta’ <strong>G˙awdex</strong>, ida jappartienilil banda o˙ra (Ara, The Times of Malta 28/9/78). OldTimer II kellu ra©un, g˙ax dan il-programm jappartienilill-banda San Ìor© ta’ Bormla. Jikkonfermaw dan,l-isem tal-banda u l-isem, Mro G. Grech, is-surmastdiretturindikat fuq il-programm, ji©ifieri, Mro GejtanuGrech. F’dik l-era, Mro Gejtanu Grech, kien is-surmastdiretturtal-banda San Ìor© ta’ Bormla. Fis-sena 1887,din il-banda Bormlia, ˙adet sehem fil-festa ta’ SanPietru u San Pawl fin-Nadur u fost il-bçejjeç muikaliesegwiet il-Galopp, Chambrè, kompoizzjoni muikalita’ Mro Gejtanu Grech. (Ara, L-Istorja tal-Banda ta’Bormla, 1862-1987, p.14, Le˙en l-G˙aqda Filar. Mnarja,Ìunju, 2005, p.19). Fis-sena 1887, il-banda ‘La Stella’kellha b˙ala surmast lil Mro Giuseppe Borg (Ara, Prog.festa San Ìor©, 2000, p.89).Fl-artiklu tieg˙u, Michael Said, re©a’ rripeta dakli kitbu diversi kittieba bla ma ©abu ebda dokument,ji©ifieri, li l-banda ‘La Stella’ hija l-ewwel soçjetàmuikali G˙awdxija. Ida, storikament nafu, li qabelma sar il-kuntratt tal-banda ’La Stella Vincitrice’f’Jannar,1881, kien di©à sar kuntratt ie˙or ta’ G˙aqdaMuikali G˙awdxija o˙ra bejn is-surmast Akille Lanzonu l-bandisti tal-banda ‘<strong>Leone</strong>’ nhar 27 ta’ Mejju, 1880,li g˙alih hemm ukoll referenza fl-att tas-6 ta’ Frar,1881. Dan jurina biç-çar li anki kuntrattwalment,l-ewwel att pubbliku ma kienx dak tal-banda ‘La StellaVincitrice’ imma dak tal-banda ‘<strong>Leone</strong>’ li sar f’Mejju,1880.Imma, jekk dawn id-dokumenti çari u kuntrattwalima humiex biejjed g˙al dawk li jridu jsostnu lil-banda ‘La Stella’ hija l-ewwel soçjetà muikaliG˙awdxija, inkomplu n©ibu aktar riferenzi udokumenti. It-tielet artiklu tal-att tal-banda ‘La StellaVincitrice’ tal-1881, jindika çar li ˙ames bandistikienu jag˙mlu parti mill-antika soçjetà, formanti partedell’antica società. Din is-silta tikkonferma li kien hemmsoçjetà muikali o˙ra, dik li minnha telqu dawk il-˙ames bandisti, qabel ma twaqqfet is-soçjetà ‘La StellaVincitrice’. Liema kienet din l’antica società, il-banda‘La Stella’ qatt ma qalet. Tant li f’korrispondenza,lura lejn is-sena 1955, is-Segretarju tal-banda ‘<strong>Leone</strong>’staqsa lis-Sur R. Mifsud Bonnici, biex jistaqsi lill-kumiattal-Istilla biex jara g˙andhomx ˙ila jg˙idulu l’anticasocietà, li minnha telqu dawk il-˙ames bandisti, kif humsemmi fil-kuntratt tag˙hom tal-11 ta’ Jannar, 1881,fl-atti tan-Nutar O. G. Refalo, liema kienet u hemmxjew qattx kien hemm l-inqas ˙jiel ta’ tradizzjoni li dikkienet xi banda o˙ra barra dik li kienet diretta minnMro Adriano Lanzon u warajh minn ibnu Killi. (Ara,Il-Berqa, 13/12/1955). Fost dikjarazzjoniet li sarumill-banda ‘La Stella’ kien hemm li l-ebda dokumentu l-ebda tradizzjoni ma teisti li dawk il-baned tal-1864 kienu l-baned ta’ Albino-Adriano (Ara, Il-Berqa,12/1/1956). Illum nafu li fl-1865 il-baned tal-Binuu ta’ Dirjanu (Albino-Adriano) ˙adu sehem fil-festatitulari tal-G˙arb. Barra dan, is-Sur R. Mifsud Bonnici,jg˙arrafna wkoll li ˙amsa minn dawn il-membri talantikasoçjetà ta’ Dirjanu twierg˙u u nfirdu minndin l-g˙aqda ©dida ta’ Akille Lanzon. (Ara Il-Berqa,16/11/1955)Ritratt 2: Irçevuti tas-sehem tal-baned‘Tal-Binu’ u ‘Ta’ Dirjanu’ 1865L-istorja g˙allmitna li sal-lum, il-kittieba tal-banda ‘LaStella’, g˙adhom qed ifittxu soluzzjoni o˙ra biex majg˙idux li huma mnissla mill-banda Albino-Adriano-<strong>Leone</strong>. Ida l-fatt li l-banda ‘La Stella’ ççelebrat il-festitas-70 anniversarju fl-1933 inkiteb çar u tond li l-bandamill-1863 sal-1880 kienet mag˙rufa b˙ala il-banda ta’Binu, meta nafu li l-Binu qatt ma kien mal-banda ‘LaStella’. Fis-sena, 1963, imbag˙ad, iççelebrat il-festitat-tnissil tal-banda g˙ax fl-1864 fir-Rabat, <strong>G˙awdex</strong>,kien hemm ew© baned, u ma ©abu l-ebda dokumentta’ konnessjoni tal-banda ‘La Stella’ mal-baned tal-1864. Il-fatt li l-banda ‘La Stella’ hija mnissla, qatt matista’ tkun eqdem mill-banda li minnha tnisslet. Waqtli lanqas ma tista’ tie˙u d-data tat-twelid ta’ ommhag˙ax ebda wild fid-dinja ma jista’ jie˙u d-data tattwelidta’ ommu jew ta’ missieru, b˙ala tnissil, a˙sebu ara b˙ala twelid.98