G˙awdex - Leone Philharmonic Society

festaSANTA MARIJA2012mill-bandisti kellhom jibdew il-kors tal-muika fl-1 ta’Jannar, 1881, u g˙alhekk ma kienu bandisti xejn, ‘...isuddetti Raffaele Faenza, Antonio Buhagiar, SalvatoreGalea, Salvatore Buttigieg, come sopra si sono obbligati,siccome si obbligano, di mandare i loro figli e fratelli, aprendere lezioni di musica dal suddetto Maestro AntonioBuhagiar.’ B’kollox, fl-att tal-1881 tal-banda ‘La StellaVincitrice’, insibu indikati g˙oxrin bandist - jekk tista’ssej˙ilhom kollha hekk. Mela, jekk tne˙˙i dawn iddisg˙a– ji©ifieri l-˙amsa li qabel kienu jiffurmawparti mill-l’antica società u l-erbg˙a li kienu g˙adhomkif bdew il-kors tal-muika - jibqa’ ˙dax-il bandist lisetg˙u kienu lesti g˙all-kunçerti. Ida n-numru ta’˙dax-il bandist jista’ wkoll jonqos jekk wie˙ed jarad-dati tat-twelid ta’ w˙ud minnhom g˙ax jinduna lima tantx kellhom età. Fil-fatt, hemm minn twieled fl-1861, fl-1862, fl-1864, fl-1865, fl-1868, fl-1869 u ankifl-1871 (Ara, Prog. festa Santa Marija, 1985, p. 53).Sadanittant, l-artiklu konçernat ma jindikax lil-bandisti kienu lesti g˙all-kunçerti, IMMA li s-surmastBuhagiar amm id-DRITT li seta’ jordna l-kunçertimid-data tal-att, ‘...che al Maestro nessun debba darenorma come del derigere la banda... e finalmente eglipuò ordinare i concerti settiminali ANCHE da oggi stesso’(Ara, Att, Nutar O.G. Refalo, datat 11/1/1881/ Art.11) Dan ma jfissirx ˙a©a o˙ra g˙ajr li s-surmast seta’jordna l-kunçerti b’li kellu.Ritratt 14: Silta mill-kuntratttan-Nutar O. G. Refalo, 11/1/1881Is-Sur Pawlu Mizzi, fil-ktieb tieg˙u ‘Il-Parroççat’G˙awdex’, p.415, meta kien qed jikteb dwar il-PeritPietru Attard, kiteb hekk, ‘...Fil-11 ta’ Jannar, 1881,dan Pietru Attard flimkien ma’ ©emg˙a ta’ bandisti millanticasocietà, iltaqg˙u biex jag˙tu lis-soçjetà muikalitag˙hom forma aktar legali ta˙t l-isem ta’ La StellaVincitrice’. Mizzi jag˙mel riferenza g˙all-artiklu miktubminn Paul Cassar fil-Heritage No 14. F’dan l-artikluCassar ma jsemmi ebda ©emg˙a ta’ bandisti mill-anticasocietà, imma jsemmi biss li, ‘…five of these bandsmenwere previously members of an old anonomyousphilharmonic society.’ Barra dan, kieku Mizzi ra l-attkuntrattwali konçertnat kien jinduna mhux biss likienu ˙amsa u mhux ©emg˙a ta’ bandisti li qabelkienu jiffurmaw parti minn l’antica società, imma ukollli isem il-Perit Pietru Attard ma jissemmiex, u li din is-Soçjetà kien qed iwaqqafha Mro Anton Buhagiar, kif©a spjegajt aktar ’l fuq.Intant, is-Sur Said kompla jirrripeti dak li kitbukittieba o˙ra bla ma ©abu dokumenti u kiteb, ‘sama fl-a˙˙ar ˙adet sura ta’ g˙aqda muikali regolari lidaqqet fil-festa ta’ Sant’Antnin fl-1880.’ Huwa veru lil-ewwel indikazzjoni ta’ dan il-programm kien tahaMro Giardini Vella fl-1933, imma jekk wie˙ed janalizzaftit l-istat tal-formazzjoni tal-banda ‘La Stella Vincitrice’f’Jannar, 1881, skont il-kuntratt, malajr jinteba˙xi programm setg˙et daqqet il-banda fil-festa ta’Sant’Antnin, seba’ xhur qabel ma’ sar l-att nutarili.Falza stikka o˙ra li ˙a M. Said, g˙ax ma vverifikaxjew inkella ma riedx jisma’, g˙ax ukoll kemm-il darban©ibdet l-attenzjoni, meta kiteb li fl-1930 il-banda‘La Stella’ iffeste©©jat g˙eluq il-˙amsin anniversarjub˙ala l-ewwel soçjetà muikali G˙awdxija, minn metadaqqet l-ewwel programm fi Pjazza San Fran©isk.Din l-a˙bar l-ewwel li xandarha kien Gavlos Oppidumfl-artiklu tieg˙u fuq ©urnal lokali (Ara, L-Orizzont,10/9/1982, p.14), u kienet ippruvata falza millkittiebGrazio A. Grech permezz ta’ kwotazzjonijietta’ rapporti minn ©urnali lokali kontemporanji. G˙axdawn il-festi kienu saru biex ifakkru l-50 sena mit-TWAQIF TAL-BANDA LA STELLA u MHUX tal-ewwelprogramm li g˙amlet il-banda ‘La Stella’. (Ara,L-Orizzont, 15/10/1982 p.12)Anki fl-artiku ta’ sentejn ilu kkwotajt minn ©urnalilokali li l-festi li ççelebrat fi Frar, 1930, il-banda‘La Stella’, ma kenitx min˙abba li daqqet l-ewwelprogramm, imma ççelebrat ‘...GÓELUQ IL-ÓAMSINSENA LI ILHA WIEQFA L-BANDA LA STELLA’ (Ara,Il-Poplu, 19/2/1930) u ‘...ANNIVERSASRIO DALLAFONDAZIONE DELLA SOCIETÀ FILARMONICALA STELLA’ (Ara, Malta, 15/2/1930). Barra dan,kompliet ukoll tiççelebra g˙eluq il-51 u t-52 sena millfondazzjuonitag˙ha fis-snin 1931, u 1932. Ida, jidherli dawn il-festi kienu ççelebrtati uffiçjalment mill-banda‘La Stella’ biex tfakkar it-twaqqif tag˙ha, u l-kliem, ‘...Ricorrendo il Primo 50mo Anno di Vita Gloriosa 1880-1930’, li hemm fuq il-Bandalora li saret biex tfakkar il-50 sena ta’ ˙ajja tal-banda ‘La Stella’, ma humiex ji©urikonoxxuti u mag˙rufa la minn Said, u lanqas minnkittieba o˙ra tal-banda ‘La Stella’. Tant, li dan wassalbiex kittieba tal-banda ‘La Stella’, fosthom Said u Ìor©Borg, jiktbu li fl-1930 il-banda ‘La Stella’ iffeste©©jatg˙eluq il-50 sena, mhux mill-fondazzjoni tag˙ha,imma dawruha li esegwiet l-ewwel programm fi pjazzaSan Fran©isk fl-1880, meta l-istorja turi xort’o˙ra.(AraÌor© Borg, Ara La stella.com.mt)Jidher çar li Said la kkonsulta u lanqas ivverifikadwar dak li kien qed jikteb, imma sempliçiment105