Joseph BezzinafestaSANTA MARIJA2012Ir-Re©ina Eliabetta IIg˙oxrin sena mill-mi©ja tag˙ha fil-KatidralNhar is-Sibt, 30 ta’ Mejju 1992, fil-˙dax u nofs daqqu,ir-Re©ina Eliabetta II akkumpanjata minn ew©ha, il-Prinçep Philip, Duka ta’ Edinburgh, waslet fil-Pjazza tal-Katidral, telg˙et it-tara© akkumpanjata minn ÛensinuTabone, President ta’ Malta, u lqajtha jien fil-bieb tal-Katidral b˙ala l-gwida uffiçjali tag˙ha.1 • Sittin sena Re©inaNhar is-6 ta’ Frar 1952, ir-Re Ìor© VI miet fl-irqad©ewwa Sandringham, Norflok, fl-età ta’ 56 sena.Eliabetta, bintu l-kbira, kienet fir-Royal HuntingLodge, il-Kenja. Skont il-li©ijiet tas-suççessjoni, fl-etàta’ 25 sena, hi la˙qet minflok missierha bl-isem ta’Eliabetta II. L-g˙ada, hi rritornat Londra u ˙adet ir-Royal Oath li ssi©illat is-suççessjoni tag˙ha.Din is-sena ˙abat g˙alhekk g˙eluq is-sittinanniversarju minn meta la˙qet Re©ina. Dan il-Ìublewtad-Djamanti kien ççelebrat bil-kbir ©ewwa Londrabejn it-2 u l-5 ta’ Ìunju 2012. L-anniversarju kienikkommemorat b’diversi çerimonji fil-Commonwealthkollu.2 • G˙oxrin sena mill-mi©ja tar-Re©inal-KatidralNhar it-30 ta’ Mejju 2012, ˙abat ukoll g˙eluql-g˙oxrin anniversarju mi-jara tar-Re©ina EliabettaII fil-Katidral. Kien is-Sibt, 30 ta’ Mejju 1992, it-tienijum tal-Kwaranturi fil-Katidral, li r-Re©ina Eliabetta II,akkumpanjata mill-Prinçep Philip, Duka ta’ Edinburgh,aret il-Katidral ta’ <strong>G˙awdex</strong>.L-uffiççju tal-Protokoll ta’ Malta kien stieden lilAnton Tabone, Ministru g˙al <strong>G˙awdex</strong>, biex ja˙tarpersuna ˙alli tipprogramma u tikkoordina -jara tar-Re©ina f’<strong>G˙awdex</strong> mal-Advance Party. Il-Ministru kienbag˙at g˙alija permezz tas-Sur Frank Psaila, SegretarjuPermanenti, u saqsieni jekk iridx nag˙mel din il-biççaxog˙ol. Naturalment aççettajt bil-fer˙.L-Advance Party, li kien jinkludi Lady-in-waitingtal-Maestà Tag˙ha u uffiçjali g˙oljin tas-sigurtà minnScotland Yard, kien <strong>G˙awdex</strong> darbtejn. L-ewwel darba©ew b’lista ta’ diversi postijiet u rotot li setg˙u ji©iprogrammati g˙a-jara – rotot, li milli stajt nobsor, kienumag˙mula mill-Uffiççju tal-President u tal-KummissjoniG˙olja Inglia f’Malta. G˙addejna nofstanhar induruhomwie˙ed wie˙ed, jien nispjega u huma jag˙mlu n-noti.Morna fil-postijiet su©©eriti minn kull rotta li kienpossibbli tasal g˙alihom ˙alli jkunu jistg˙u jie˙u ideaa˙jar tal-˙in me˙tie©a u tas-sigurtà neçessarja tul ir-rotta.Il-Lady-in-waiting, ikkunsidrata iktar b˙ala kompanjatal-monarka, milli b˙ala qaddejja, jidhirli li kellhad-deçijoni a˙˙arija tal-programm f’idejha. Ilprogrammkien eventwalment deçi u xi jiem waral-Advance Party re©a` kien <strong>G˙awdex</strong> u ©iet deçiar-rotta finali kemm tal-karozza rjali, u kemm fejn kellhatg˙addi miexja r-Re©ina.Ir-Re©ina kellha tasal l-Im©arr fil-11.15 am u titlaqdritt lejn iç-Çittadella; tag˙mel jara ta’ 20 minuta fil-68
festaSANTA MARIJA2012Katidral; wara g˙all-Muew tal-Folklore – li ntg˙aelim˙abba l-interess tal-Prinçep Philip f’binjiet medjevali;g˙al Pjazza Indipendenza fejn kellha tpo©©i kuruna fuqil-monument tal-Gwerra; u lura lejn l-Im©arr fil-12.30(ara Ritratt 1). Dan ifisser li, apparti l-ivvja©©ar, l-itwal˙in tar-Re©ina f’<strong>G˙awdex</strong> kellha tg˙addih il-Katidral.3 • Ir-Re©ina fil-KatidralIr-Re©ina ©iet milqug˙a mill-E.T. Mons. Nikol Ì.Cauchi, l-isqof ta’ <strong>G˙awdex</strong>; minn Mons. GiovanniBosco Gauci, arçidjaknu u minn Mons. CarmeloScicluna, arçipriet. Il-President ta’ Malta u jiena,ppreentajna lir-Re©ina (ara Ritratt 2).Mill-bieb prinçipali bqajna sejrin lejn il-presbiterju,waqt li spjegajtilha l-binja barokka ta’ Lorenzo Gafà;l-art bl-ir˙am interzjat; u l-koppla finta ta’ AntonioManuele ta’ Messina.Fuq su©©eriment tieg˙i, ˙ri©na l-bust ta’ Sant’Orslafuq il-presbiterju. Skont tradizzjoni millenarja,Sant’Orsla – li ntg˙alet b˙ala patruna ta’ <strong>G˙awdex</strong>fis-sena 1620 – kienet prinçipessa minn Brittannia.Ir-Re©ina u d-Duka ˙adu interess kbir fir-rakkont flistorjatag˙ha (ara Ritratt 3). Ir-Re©ina iffirmat il-ktiebtal-Viitaturi tal-Katidral fuq il-presbiterju.Minn hemm ˙adnieha tara l-istatwa devota ta’ SantaMarija. A˙na u nelin ’l isfel fil-korsija, ir-Re©ina rat ilbaldakkinirrakkmat armat g˙all-purçissjoni tal-Kwaranturiu saqsietni x’inhu. Meta spejgajtilha li ta˙tu jimxi l-isqofb’Ìesù Sagramentat, irrispondietni spontanjament li verujkollu bonnu ta˙t ix-xemx tisre© ta’ <strong>G˙awdex</strong>.Ir-Re©ina baqg˙et impressjonata bis-sbu˙ija talistatwau bl-istorja marbuta mag˙ha (ara Ritratt 4).Il-President Ûensinu semmielha kemm irrikorrew lejhal-G˙awdxin tul it-tieni Gwerra Dinjija u bil-festa kbirali saritilha meta ©iet fi tmiemha b’suççess parzjali,l-Operation Pedestal, il-famu konvoj ta’ Santa Marija.I-jara tar-Re©ina Eliabetta II fil-Katidraleventwalment tfakkret bi r˙ama barra mill-bieb tattramuntana(ara Ritratt 5).Din kienet it-tieni jara ta’ re©ina fil-Knisja Katidrali.Nhar it-30 ta’ Marzu 1839, ir-Re©ina Adelaide, armlata’ William IV, kienet ukoll g˙amlet jara l-Katidral.Hi ˙asra li Kapitlu Katidrali wara l-ie˙or ma ndenjawxru˙hom ifakkru din i-jara wkoll.69© COPYRIGHT – Ir-ritratti f’dan l-artiklu humaproprjetà tal-awtur u ma jistg˙u ji©i riprodottib’ebda mod u b’ebda manjiera ming˙ajr ilpermessbil-miktub tal-proprjetarju.