You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
серия ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ 101<br />
Вше8таш@иэшюеаашж81дв8ш ш ш 1ш ш 10ш ш и к ш ш ш а ш ж ш ш 0 а ш ш в 8<br />
aHFa табынган деп есептеп, ездершщ сешмдерш одан epi кушейте Tycri. Ай<br />
TypiK yniiH барар багытын адаспай таба алатын, ауа райын Должай алатын<br />
касиегп иеге айналды. Олген адамныц жаны ушып, мэцгшкке кетед1 деп<br />
укты. Ай символикасы моден и гомогендж дестурмен тыгыз байланысты.<br />
Мусылмандьщ элемде ай д1ни тацбага айналды. влген адамныц басына ай<br />
тацбасын койды. Жер астындагы eMip жер усгшдеп eMip аркылы кектеп<br />
(аспан, кун, ай, жулдыздармен) тогысып жатады деген угым болды. Аспан<br />
планетасына байланысты турштщ езшдж таным сипаты кеп болды жэш ол эр<br />
уакытга етрм с тэж1рибеден алынып отырды. (Жулдызшылар, жауырынмен<br />
бал ашкандар, жорушылар) т.б. ем1рден сабак алгандар болды [35]. Оларды<br />
Л.З. Будагов: астрологъ, предсказатель - дейд1 (17 б.), взшен кейшп<br />
урпактарына материалдык медениеттщ кайталанбас улгшерш калдырган<br />
мемлекеттер дэу1рлеп ecin, кезещ жеткенде куйреп эшш те жаггы. Кешпенш<br />
мэдениет те соныц кейшн кешть Кешпел1 мэдениет галамат элемнщ iiuinae<br />
ез орнын таба бшген. Шекздз кещсгпкте адам ез1мен ез! жэш табигатпен жеке<br />
калып, оцаша сухбаттасу, сырласу усгпнде болтан. Ол езшщ буюл рухымен,<br />
табигатпен шынайы жакын екендйтн сезшген. Казак мэдениет! еуразиялык<br />
¥лы дала кэшпел!лгршщ му parepi болып табылады. 0 p6ip улт мэдшиет1 бос<br />
кещепкте емес, адамдардыц коршаган ортасында эрекет етед1. XV гасырда<br />
Еуразия даласында тарихи аренага «казак» деген атпен кешпендшердщ<br />
урпагы келедь Олар кергш елдермен этносаяси, эномэдени карым - каты нас<br />
орнатады. Тарихта «казак» eciMi аркылы аталган ел ani де толык зерттелш<br />
болтан жок. К,азактын заттык, рухани мэдениет! алыста ангикалык тайпалар<br />
койнауында жатыр. Казактар кешпел1 тайпалардын узак жылгы 6ipiry мен<br />
белшу1 нэтижешнде тарих сахнасына шыгып, кец байтак жерге ие болып<br />
калды. «Казак» кеш турюлердщ саяси жэш мэдени нэтижеге жеткен б1рден<br />
- 6ip Myparepi болып табылады. Сондыктан да болар зертт^пшлердщ Ke6i<br />
кэш еуразия кэшпелшершщ тарихын зерттегенде казак мэдени элемщен<br />
TipeK !здейт!ш белгш. Расында да казак этнографиясы кошпендшер<br />
мэдениетш ашатындай кундылыкка эте бай. Казактыц этномэдениет!<br />
ерте кешпендшердщ - уялмай корсете алатын, айта алатын айнасы icnerri.<br />
«Казак» этноним! туралы туцгыш дереки «Кобыланды батыр» жырынан:<br />
Кызыл баска жан тарткан, Казак десе ок аткан; КазаК KenniH дегенде,<br />
KenniH деп айтар тшм жок ушыратамыз [36,64,84]. Одан кейш Мфжакып<br />
Дулаттан таба аламыз. Ол: «Казак кыргыздыц ата теп туралы» атты ецбепнде<br />
Обшкасым Фирдауеи (940 - 1020) «Шахнамада»: «казак хандыгы» деген ел<br />
кек тещздщ (Арал тетзшщ) солтусппн мекен eTin турган Kynrri жэш кеп<br />
санды ел» - деп керсеткен. Будан кешн «казак» 1245 жылы курастырылган<br />
кеш кыпшак шыгармасы (турю - араб сездтнде) кездеседь М. Козыбаев:<br />
«Казак» атауыныц дацкы кыпшак одагы элареген, кыпшактан казак, ногай,<br />
езбек, башкурт т.б. болып белше бастаганда гана эйгш болды» - деп жазды
Change language