You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
серия ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ 91<br />
м ш п н ш ш ш в ш ш ш ш ш ш ш ш ш ш ш ш<br />
бетш кере алатын мумюэдйкке ие бола алады» - дегея [2, 12]. Сонымен<br />
«модсниет» туралы нак'гы аныктама жоктыц касы. Бул «мэдеяиетпд» кеп<br />
магыналыгын биццрсе керек. Зертт^пплердщ багасы бойынша «мэдениетпц»<br />
мыцга жуьщ анмкгамасы бар екен. K^a3ipri замангы мадениетте: технология,<br />
шыгармашылык, кунды концепциялык мэдениет таралган. Технологиялык<br />
козкарас бойынша келеек, мэдениет когамдык ем1рдщ omupic саласын<br />
жене кайта ондйрудщ белгий 6ip децгешн аныктайды. Шыгармашылык<br />
концепция мэдениетп адам т1рш ш пн|н нэтиж еа мен ©Mip суру тэсш<br />
ретшде жалпы когамдык козгалыстыц KopceTKiuii. К,унды (аксиологиялык)<br />
концепция мэдениеп еш р суру модеяшщ KipniiKci3 мацызын ерекше атайды -<br />
когамдагы орнын аныктайды, ал мэдшиет ондагы толыктырушы, дем 6epynii<br />
ретанде соны icKe, шынга асырушы болып табылады. «Мэдениет» угымы<br />
туралы философияльщ сездцкте былай деп аныктама берген: исторически<br />
определенный уровень развития общества, творческих сил и способностей<br />
человека, а также в создаваемых ими материальных и духовных ценностях<br />
[3, 292-293]. Сондыктан да мэдениет элем1, кез келген затты немесе<br />
кубылысты - табигаттыц сырткы купншц acepi емес, адамдардыц эздершщ<br />
эрекетпйц нэтижеа деп бивди, табигаттыц бергешн тек кана жетвд1руге<br />
багыттайды, жангыртады.<br />
Казактын улттык мэдениет1 туралы 6ipiHnii рет А. Байтурсынов<br />
«Турютанушылардыц Bipmnii съезшде» (Баку, 1926) жылы стенографиялык<br />
есебшде жан - жакты ашып корсета. Ол: «Кептеген заттар олардыц<br />
(Еуропа мэдениеп - АД.) жогаргы мэдениетп турмысы, заттык мэдениет!<br />
сиякты рухани мэдениета де б1здщ халыкка эл1 жетпейдЬ> - дейд1 [4, 424].<br />
М. Эугзов: «Ол кунде мэдениет люк, оныц уейнз шлэм д!н1 ескшктщ барлык<br />
белпимен катты алысты» - деп жазды (1927) [5, 19]. М. в>езов улттык<br />
мэдениеттщ орнына «баягы багзы заман ескшктерЬ> TipiceciH, М. Жумабаев:<br />
«тэрбие», «ijri кульщ», «одет» баламасын колданады. «Мэдениет» саз1<br />
«культура» - латын тш нде «жерда ендеу», «табыну» деген угымды берген.<br />
Кэшпел! турю мэдениетшщ айгагьшдай болган заттык, рухани мэдениеттщ<br />
накты KopinicTepi жер жырту, егш егу сиякты, мыс балкыту, бау - бакша<br />
мэдениетшщ турлер1, халык кунтмзбес1 ауыз эдебиет!нде, тарихи жырлар<br />
лексикасында жаксы сакталган [6, 7]. Мысалы: «Алпамыс», «Кобыланды:<br />
жырындагы: Кустыц жуш мамык - ты, Арпа, бидай кабыкты; Колденец<br />
жаткан ацгарды Жерошак курлы кормедц Шала - пула nicipin, Мосыдан<br />
алып Tycipin; Дихан еккен епщц, Есен алса теген - д1; Bip агапггыц басында<br />
Кэгертпедщ eid алма; Bip таба шскен нанды алып, Балага нанды бермекке;<br />
Жем кояды шэбшен, Huioipin Шубар жемед i; базары пышак балдакы, Нэсшщ<br />
сенщ калмакы; Жацы шскен шиедей, Кэргенщ imi куйеда; Kimi бесш болганда;<br />
наурыздан соцгы жаздаймын; Алтьш тенге аттырып, Тецгеш атып туэдрген;<br />
Эулиеге ат айтып, К^орасынга кой айтып; Жазган хатты керсе деп, Таска