19.11.2014 Views

ФИЛОЛОГИЯЛЫК (ЕРИ

ФИЛОЛОГИЯЛЫК (ЕРИ

ФИЛОЛОГИЯЛЫК (ЕРИ

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

серия ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ 91<br />

м ш п н ш ш ш в ш ш ш ш ш ш ш ш ш ш ш ш<br />

бетш кере алатын мумюэдйкке ие бола алады» - дегея [2, 12]. Сонымен<br />

«модсниет» туралы нак'гы аныктама жоктыц касы. Бул «мэдеяиетпд» кеп<br />

магыналыгын биццрсе керек. Зертт^пплердщ багасы бойынша «мэдениетпц»<br />

мыцга жуьщ анмкгамасы бар екен. K^a3ipri замангы мадениетте: технология,<br />

шыгармашылык, кунды концепциялык мэдениет таралган. Технологиялык<br />

козкарас бойынша келеек, мэдениет когамдык ем1рдщ omupic саласын<br />

жене кайта ондйрудщ белгий 6ip децгешн аныктайды. Шыгармашылык<br />

концепция мэдениетп адам т1рш ш пн|н нэтиж еа мен ©Mip суру тэсш<br />

ретшде жалпы когамдык козгалыстыц KopceTKiuii. К,унды (аксиологиялык)<br />

концепция мэдениеп еш р суру модеяшщ KipniiKci3 мацызын ерекше атайды -<br />

когамдагы орнын аныктайды, ал мэдшиет ондагы толыктырушы, дем 6epynii<br />

ретанде соны icKe, шынга асырушы болып табылады. «Мэдениет» угымы<br />

туралы философияльщ сездцкте былай деп аныктама берген: исторически<br />

определенный уровень развития общества, творческих сил и способностей<br />

человека, а также в создаваемых ими материальных и духовных ценностях<br />

[3, 292-293]. Сондыктан да мэдениет элем1, кез келген затты немесе<br />

кубылысты - табигаттыц сырткы купншц acepi емес, адамдардыц эздершщ<br />

эрекетпйц нэтижеа деп бивди, табигаттыц бергешн тек кана жетвд1руге<br />

багыттайды, жангыртады.<br />

Казактын улттык мэдениет1 туралы 6ipiHnii рет А. Байтурсынов<br />

«Турютанушылардыц Bipmnii съезшде» (Баку, 1926) жылы стенографиялык<br />

есебшде жан - жакты ашып корсета. Ол: «Кептеген заттар олардыц<br />

(Еуропа мэдениеп - АД.) жогаргы мэдениетп турмысы, заттык мэдениет!<br />

сиякты рухани мэдениета де б1здщ халыкка эл1 жетпейдЬ> - дейд1 [4, 424].<br />

М. Эугзов: «Ол кунде мэдениет люк, оныц уейнз шлэм д!н1 ескшктщ барлык<br />

белпимен катты алысты» - деп жазды (1927) [5, 19]. М. в>езов улттык<br />

мэдениеттщ орнына «баягы багзы заман ескшктерЬ> TipiceciH, М. Жумабаев:<br />

«тэрбие», «ijri кульщ», «одет» баламасын колданады. «Мэдениет» саз1<br />

«культура» - латын тш нде «жерда ендеу», «табыну» деген угымды берген.<br />

Кэшпел! турю мэдениетшщ айгагьшдай болган заттык, рухани мэдениеттщ<br />

накты KopinicTepi жер жырту, егш егу сиякты, мыс балкыту, бау - бакша<br />

мэдениетшщ турлер1, халык кунтмзбес1 ауыз эдебиет!нде, тарихи жырлар<br />

лексикасында жаксы сакталган [6, 7]. Мысалы: «Алпамыс», «Кобыланды:<br />

жырындагы: Кустыц жуш мамык - ты, Арпа, бидай кабыкты; Колденец<br />

жаткан ацгарды Жерошак курлы кормедц Шала - пула nicipin, Мосыдан<br />

алып Tycipin; Дихан еккен епщц, Есен алса теген - д1; Bip агапггыц басында<br />

Кэгертпедщ eid алма; Bip таба шскен нанды алып, Балага нанды бермекке;<br />

Жем кояды шэбшен, Huioipin Шубар жемед i; базары пышак балдакы, Нэсшщ<br />

сенщ калмакы; Жацы шскен шиедей, Кэргенщ imi куйеда; Kimi бесш болганда;<br />

наурыздан соцгы жаздаймын; Алтьш тенге аттырып, Тецгеш атып туэдрген;<br />

Эулиеге ат айтып, К^орасынга кой айтып; Жазган хатты керсе деп, Таска

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!