verdwenen huizen, tufstenen torens en houten straten ... - De Mars

herkenbaar. Dit is een poort geweest die aansloot op de Broederenkerksteeg. De poort
is ook getekend door Blaeu (1649, zie afbeelding 46) en Van Geelkercken (1639). Dat
de zuidbeuk ter hoogte van de Broederenkerksteeg al een portaal had in de
middeleeuwen is aan de binnenzijde van de kerk is in 2000 al vastgesteld door
gemeentelijk bouwhistoricus Jeroen Krijnen. Dit portaal had een lessenaarsdak tussen
de steunberen (zie afbeelding 45). Het huidige portaal in empirestijl dateert uit 1826,
toen de kerk in handen van de Nederlands Hervormden was. Het is moeilijk te zeggen
hoe oud het poortje is. Als minimum geldt 1639, gezien de plattegrond van Van
Geelkercken. Het gebruik van kloostermoppen en de relatie met het middeleeuwse
zuidportaal doen een vroeg 14 e -eeuwse ouderdom vermoeden. Tussen de resten van
het poortje is een (vroeg?)18 e -eeuwse puinkuil is gevonden, en ten oosten ervan een
klein keldervloertje. In de zuidoosthoek van het Broederenkerkhof (dus nog net ten
zuiden van de kerk) is eveneens een puinkuil gevonden die in de vroege 18 e eeuw
gedateerd moet worden. Het is mogelijk in deze tijd geweest dat de kerkhofmuur ter
plekke gesloopt is om plaats te maken voor iets anders. Mogelijk was de aanleiding
een wegverbreding. Op de kadastrale minuutkaart van 1832 zien we namelijk dat de
oorspronkelijke rooilijn van het kerkhof iets naar het noorden is teruggezet, waardoor
de straat breder werd.
Afbeelding 44 (links): muurwerk S 2 haaks op de kerkhofmuur en in het verlengde van de
Broederenkerksteeg. Waarschijnlijk is dit het poortje dat Van Geelkercken en Blaeu getekend
hebben voor de zuidelijke ingang van de Broederenkerk.
Afbeelding 45 (rechts): achter het zuidportaal van de Broederenkerk uit 1826 gaat een
middeleeuwse voorganger schuil. Deze foto van bouwhistoricus Jeroen Krijnen is in de kerk
genomen boven het plafond van het portaal. De zijmuur (achter op de foto) wordt gevormd
door een steunbeer. De foto is genomen vanuit het westen.
37