verdwenen huizen, tufstenen torens en houten straten ... - De Mars

6. Kreynckstraat: archeologische resten
De archeologie onder de Kreynckstraat wijkt totaal af van die onder het Broederenkerkplein
en –hof. Precies op de plek waar de Kreynckstraat begint zien we een
spectaculaire daling van de schone ondergrond. De vette 13 e -eeuwse laag duikt
eveneens en verandert in een pakket bijna pure mest met hout, een 12 e -eeuwse grijze
laag daaronder (o.a. Pingsdorf met beschildering van engobe) houdt op, maar loopt
eerst nog een paar meter over een zeer dik pakket bijna schone grond, dat hier en daar
leemkluiten bevat. Dit pakket begint precies op de grens met de Kreynckstraat, waar
het bijna loodrecht naar beneden loopt. In eerste instantie werd gedacht aan een diepe
12 e -eeuwse gracht die het grafelijke terrein onder de Broederenkerk afsloot, maar uit
boringen in 2004 op de bouwlocatie aan het Broederenkerkplein blijkt het pakket zich
in de gehele Kreynckstraat onder de mestpakketten te bevinden. Blijkbaar is het
rivierduin ter plekke afgekalfd door een meander van de IJssel. Vanwege de ‘geringe’
diepte van de sleuf (in het begin ‘slechts’ drie meter diep, westelijker nog ondieper)
was het helaas niet mogelijk om deze ondergrond volledig in beeld te krijgen. Verder
(boor)onderzoek zou helderheid in de situatie ter plekke moeten verschaffen.
Afbeelding 58: diverse zandophogingen en leemvloeren links en de uitgebroken westelijke
kerkhofmuur rechts op de grens Kreynckstraat / Broederenkerkplein
In de sleuf is verder een consequent verschil in de bodemopbouw aan de zuidkant en
aan de noordkant van de sleuf (de grens loopt dus door de gehele lengte van de
rioolsleuf). Aan de zuidkant bevinden zich mestige pakketten met veel hout en diverse
straatniveaus uit de 13 e eeuw, aan de noordzijde is consequent huisstratigrafie
aanwezig. Het is een interessant gegeven dat volgens de plattegronden van Van
Geelkercken en Blaeu en de historische gegevens het kloosterterrein zich lijkt uit te
strekken tot aan de Apenstert. Tussen het plein en de voormalige Apenstert is een
stratigrafie van huizen waargenomen. Van 14 e -eeuwse stenen huizen of kelders is
niets gevonden. De historisch bekende bebouwing aan deze straat vanaf de 17 e eeuw
was zeer ondiep gefundeerd en deze huizen hadden aan de straat geen kelders. Het is
niet duidelijk of de 13 e -eeuwse huizen hier op particuliere (stads)grond stonden of dat
dit terrein ook teruggaat op een grafelijk terrein, net als het terrein waarop de
hoofdbebouwing van het klooster staat. De aanwezigheid van houten huizen aan de
straat lijkt te wijzen op particuliere percelen. Bij de groei van het klooster zou het
voorterrein dan door aankoop of schenking verworven zijn. De Predikheren hebben er
in de kloostertijd geen stenen huizen gebouwd. Mogelijk stonden er licht
geconstrueerde bouwsels die geen sporen meer in de bodem achterlieten. Wat de
43