historiese perspektiewe op die verhouding tussen die nederduitse

2.6 Die Protestantse Reformasie
Die Reformasie word as een van die belangrikste ontwikkelings in die geskiedenis van
die Christelike geloof beskou. Gedurende die 16de eeu was die gesag van die Rooms-
Katolieke Kerk uitgedaag en ontevredenheid met dié kerk het wydverspreid voorgekom.
Die vooruitgang van Europeërs op tegnologiese en akademiese terrein het veranderinge
in die lewensuitkyk van mense tot gevolg gehad. Kennis van natuurwetenskappe het die
gedagte laat ontstaan dat die mensdom nie ‘n slaaf is van natuurkragte nie en dat die lot
van mense deur menslike ingryping verander kan word. Die hiërargiese werkswyse van
die Katolieke Kerk het onder skoot gekom en die rol van geestelike leiers in politieke
vraagstukke is bevraagteken. Ook teologies was die Katolieke Kerk verwerp, omdat daar
gevoel is dat die klem te veel op die belangrikheid van ‘goeie dade’ as in die verlossing
van Jesus geplaas word. 39
Die kerklike Reformasie word nie meer as ‘n enkele groot gebeurtenis beskou nie, maar
eerder as ‘n reeks gebeure wat die orde in Europa ingrypend verander het. Een van die
eerste figure wat met die Reformasie geassosieer word, is John Wycliffe wat gedurende
die 14de eeu geleef het. Hy het die Bybel in Engels vertaal en die spandabelrige
lewenswyses van geestelike leiers gekritiseer deur op die eenvoudige lewenswyse van
antieke Christene te wys. Gevolglik het Wycliffe met die Katolieke Kerk gebots. Sy
leerstellings het nie tot ingrypende transformasie gelei nie en van sy aanhangers is na
afloop van sy dood as gevolg van hulle verset teen die Katolieke Kerk vervolg en
vermoor. Die figuur wat egter die sterkste met die Reformasie geassosieer word, is
Martin Luther. Op 31 Oktober 1517 het Luther uitsprake en beleidsrigtings van die
Katolieke Kerk uitgedaag. Sy uitdaging van die gesag van dié kerk het ‘n storm ontketen
wat sy lewe in gevaar gestel het. Verskeie praktyke van die Katolieke Kerk is deur
Luther gekritiseer. Die politieke mag van die pous en die afsondering van individue om
‘n groter spirituele ervaring te verkry, asook die noodsaaklikheid van selibaatheid van
geestelike leiers, is van die onderwerpe waarvan Luther van die bestaande orde verskil
39
S. Kreis, “The history guide. Lectures on early modern European history. Lecture 3: The Protestant
Reformation”, , 03.08.2009.
13