Dilemma's en keuzes Kinderklanken en Peuterpraat ... - Siméa

'1 BI
Frank en Monique van Dillen
Natuurlijk mag je argumenten aandragen waarom
een keuze van ouders verkeerd kan uitpakken, maar
uiteindelijk zijn zij het die beslissen. Als een beslissing
niet verstandig wordt gevonden, volgt de
moeilijke, maar toch noodzakelijke taak om ook dan
optimale ondersteuning en begeleiding te bieden.
Vraaggestuurd werken impliceert voor veel ouders
een vorm van samenwerking in het hulpverleningsen
onderwijstraject. Hoe beter deze samenwerking,
hoe minder conflicten er zullen ontstaan.
Als opdracht zou ik het werkveld willen meegeven:
Organiseer goede communicatie met ouders, biedt
hulpverlening en onderwijs (inclusief de ambulante
begeleiding) van uitstekende kwaliteit voor die keuzes
die ouders kunnen maken, wees niet bang voor
een sterke inbreng van ouders.
Arend Verschoor,
beleidsmedewerker FOSS.
REACTIE VAN DE FEDERATIE OUDERS
VAN DOVE KINDEREN
In dit artikel beschrijven de ouders van een dove jongen
hun ervaringen met het doveninstituut, de cochleaire
implant (Cl) en integratie in het basisonderwijs:
een kronkelige weg door onbekend gebied. Op een
van de beschreven knelpunten ga ik daarom nader in,
namelijk de frustratie over gebrekkige informatie
door professionals.
De ondermaatse informatieverstrekking aan ouders is
een algemeen erkend knelpunt waar de FODOK zich
intensief mee bezig houdt. Het is de reden dat de
FODOK zeer veel informatiemateriaal maakt en verspreidt.
Het spanningsveld waar vrijwel elke ouder
van een doof of ernstig slechthorend kind mee te
maken krijgt, ontstaat mijns inziens doordat de professional
(leerkracht of hulpverlener) op tenminste
drie punten een andere insteek heeft dan de ouder:
andere deskundigheid, andere betrokkenheid, ander
tijdsbesef. Hoe knoop je die twee aan elkaar? Wie
bepaalt wat, en waarom, en voor hoelang?
Als ouder weet je 'alles' van je kind, bijvoorbeeld wat
het fijn vindt om te doen, hoe het speelt of slaapt,
waar het bang voor is. Als professional weet je daarentegen
'alles' van een deelonderwerp, bijvoorbeeld
hoe je kinderen leert lezen, wat de stadia van gebarentaalontwikkeling
zijn, welke beperkingen een Cl
heeft en nog veel meer. Maar deze twee vormen van
deskundigheid sluiten vaak niet op elkaar aan. Bij
ouders blijven daardoor veel vragen: hoe communiceer
ik met mijn kind? Kan mijn kind ooit leren praten?
Wat voor onderwijsmogelijkheden zijn er over 5-
10 jaar? Wat betekent doofheid voor ons gezin?
Allemaal vragen die niet voorkomen in de opleiding
en de nascholingscursussen van zelfs de best opgeleide
professional.
Daarnaast is er een verschil in betrokkenheid: de
'politieke lading' van informatie (vanwege geldstromen
of andere belangen) speelt altijd een rol, al zal
geen enkele professional dat gauw toegeven. Over het
algemeen geldt: hoe groter het financieel of professio-
10 VHZ JAARGANG 43 NUMMER 4 DECEMBER 2002
neel belang, des te groter de kans op bijkomende
motieven. Op onderwijs- en hulpverleningsgebied is
Nederland nog erg verzuild, hetgeen de kwaliteit van
het werk niet ten goede komt. En de ouders? Die staan
gewoon pal voor het kind, willen niets liever dan het
kind gelukkig laten worden. Maar het is een enorme
klap die je te verwerken krijgt, een totaal ander perspectief
om met doofheid te leven. Die emoties beïnvloeden
ook de manier waarop informatie verwerkt
wordt. Zo kan zelfs een zeer uitgewogen advies in de
praktijk maar ten dele worden verstaan en dat kan
weer tot keuzes leiden die je onder minder emotionele
druk anders zou hebben gemaakt.
Tot slot de 'tijdshorizon': als ouder ga je namelijk
nooit met pensioen. Je draagt levenslang verantwoordelijkheid
voor je kind, in het begin zelfs 24 uur per
dag, 7 dagen per week. Maar als professional heb je
een (deeltijd) baan en na een paar jaar kan die weer
veranderen. Dat heeft tot gevolg dat de kans vrij
gering is dat je ooit wordt geconfronteerd met een
eventuele verkeerde beslissing van pakweg tien jaar
geleden. Toch kan zo'n beslissing (operatie, schoolkeuze)
levenslang doorwerken voor het kind en zijn
ouders.