Rapport Deelstudie 1 Afwegingskader water ... - Leven met Water

menten van zowel expert- als ervaringskennis te assembleren tot intersubjectieve over-
eenstemming en een voor alle partijen gezaghebbende kennisbasis. Dat vormt de crucia-
le onderlegger voor effectieve wilsvorming. Deze vereist geavanceerde vormen van sta-
keholder management (Berkhout et al. 2004; Berkes and Jolly, 2001; Brunner et al.
2005; Folke et al. 2002; 2005; High and Pelling, 2003, IPCC, 2007; Johnson, 1999;
Raadgever et al. 2008; Stubbs and Lemon, 2001).
In een adaptieve governance aanpak die zich richt op processen, vindt een zekere kante-
ling in de relatie tussen uitvoering en beleid plaats. De klassieke gedachte is dat beleid
voorafgaat aan uitvoering en dat de uitvoering zich richt op de realisatie van het beleid.
In een flexibele optiek is het echter van belang om de uitvoering ook het beleid te laten
voeden. In feite vindt daarmee een verschuiving plaats van fasegewijze procesontwer-
pen, zoals ook de commissie Elverding nog toepast, naar een meer parallel procesont-
werp, waar de nadruk komt te liggen op het synchroniseren van uitvoering en beleid. De
relatie is tweezijdig en beleidsprocessen zullen meer dan nu het geval is zo moeten wor-
den ingericht dat ze de uitvoering faciliteren. Dit vereist dus veel uitvoeringskennis in
beleidsprocessen. Maar al te vaak is deze nu nog bedroevend laag, is onze indruk.
Dat geldt voor de relatie tussen overheden onderling en al helemaal voor de relatie tus-
sen publieke en private processen. Daarbij gaat het om de vormgeving van de aanbeste-
ding. In de adaptieve governance benadering gaat het erom de aandacht voor en vermo-
gen tot een scherpe definitie van de publieke ambities te combineren met een ruimtege-
vend perspectief voor private investeerders, zodat zij hun ambities (om het meest con-
currerend te zijn) daaraan kunnen koppelen. Nu wordt de potentiële innovatiekracht van
private partijen in Nederland als het gaat om de fysieke ruimte sterk onderbenut, vanuit
de angst om dan de controle te verliezen. Het is de vraag of dat helpt om Nederland kli-
maatbestendig te maken. Publiekprivate samenwerking, gebiedsconcessies en ontwikkel-
competities lijken – mits goed georganiseerd – bruikbare arrangementen om tot uitvoe-
ring van klimaatbestendige projecten en programma’s te komen (zie ook essays over
verevening en financiering) 4 .
Tussenconclusie: dilemma’s van geordende en flexibele processen
Processen die enerzijds ordening kennen en tegelijkertijd flexibel zijn, blijven inherent
spanningsvol. Procedures zijn nodig om het vertrouwen in besluitvorming hoog te houden
en (enigszins) te waarborgen dat afgesproken producten op tijd geleverd worden. Ze
verhouden zich echter moeizaam tot het non-lineaire karakter van maatschappelijke
4 Overigens liggen er nog tal van vragen als het gaat om ‘de governance van de uitvoering’ en de wijze waarop
daar private partijen op een vruchtbare wijze bij betrokken kunnen worden.
33