Rapport Deelstudie 1 Afwegingskader water ... - Leven met Water

Dilemma’s van geordende en flexibele inhoud
De parallelliteit tussen orde en flexibiliteit brengt een drietal dilemma’s voort:
1. Enerzijds moeten inhoudelijke keuzen van publieke partijen voldoende richting
geven, terwijl ze anderzijds andere partijen moeten uitnodigen om daarbij aan te
haken en gezamenlijk te zoeken naar synergie en doelvervlechting.
2. Enerzijds moeten inhoudelijke keuzen voldoende specifiek en scherp worden ge-
definieerd, anderzijds moeten zij in de uitvoering ruimte laten voor situatiespeci-
fieke invulling en uitwerking.
3. Enerzijds moeten inhoudelijke keuzen robuust zijn en richting geven voor de lan-
gere termijn, anderzijds moeten ze flexibel aangepast kunnen worden als nieuwe
ontwikkelingen dat noodzaken.
Een vitale adaptive governance aanpak is erop gericht deze dilemma’s te aanvaarden en
het management hierop in te richten.
7. Instituties, arrangementen
Ordenende instituties
Tot slot stelt de governance van adaptatie eisen aan de inrichting van governance syste-
men, de werking van de instituties en arrangementen die het governance systeem en
haar functioneren structureren. Vanuit het principe van ordening gaat het dan om:
- het toedelen van verantwoordelijkheden aan verschillende instituties zodat deze
een waarborgfunctie kunnen vervullen rondom specifieke belangen en waarden;
- het garanderen dat deze instituties hun taken transparant en legitiem uitvoeren;
- het wettelijk vastleggen van normen en principes die ten grondslag liggen aan
adaptatiestrategieën. Hierbij kan concreet worden gedacht aan het voorkomen
van afwenteling en het verplicht stellen van compensatie;
- het verankeren van algemene beginselen van behoorlijk bestuur zoals die speci-
fiek rond adaptatie gelden. Daar waar adaptatiestrategieën onzekerheid voor be-
langhebbenden met zich mee brengen of zelfs schade, moeten deze beginselen
duidelijk maken waar zij recht op hebben en waar zij op terug kunnen vallen. Te-
gelijkertijd moet duidelijk zijn – bijvoorbeeld als het aankomt op onteigening –
wat legitieme gronden zijn om daartoe over te gaan. Hetzelfde geldt voor de prin-
cipes die ten grondslag liggen aan verevening en kostentoerekening.
Zoals bleek in de eerdere definitiestudie rond het Afwegingskader Ruimte en Klimaat bie-
den de nieuwe WRO en de Watertoets handvaten om een aantal principes rond klimaat-
adaptatie handen en voeten te geven maar ontbreken er ook nog een aantal wettelijke
37