ZE-no4 dec 2010 - Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland

MONUMENTENRONDE
Stichting Bunkerbehoud
Doel en werkzaamheden
De Stichting Bunkerbehoud is in 1999 opgericht met als doel het
behouden, beschermen en restaureren van waardevolle bunkers en
verdedigingswerken. Inmiddels heeft de stichting meerdere bunkers
gerestaureerd en in beheer. Deze worden regelmatig voor het publiek
opengesteld. De Stichting Bunkerbehoud is inmiddels uitgegroeid tot
een volwaardige vestingbouwkundige organisatie, die op het gebied
van vestingwerken uit de Tweede Wereldoorlog leidend is in Nederland.
De werkzaamheden van de stichting zijn de laatste jaren fors uitgebreid
en onder te verdelen naar de drie kernactiviteiten:
- Bezoekersfunctie: verschillende museumbunkers in Zoutelande,
Vlissingen en Middelburg;
- Kenniscentrum: op het gebied van vestingbouw in Zeeland
en specifiek van de Slag om de Schelde. Hierbij worden battlefield
tours en rondleidingen georganiseerd voor groepen belangstellenden,
waaronder de militaire academies uit binnen- en buitenland;
- Adviestaak: het geven van gevraagd (en ongevraagd) advies aan
overheden en particulieren op het gebied van het behoud
van vestingbouw, zoals bij het Walcherse Landfront,
bunkers op Schouwen-Duiveland en in Zeeuws-
Vlaanderen.
Moderne vestingbouw
De stichting richt zich hoofdzakelijk op moderne
vestingbouw. Daarmee bedoelen wij betonnen
verdedigingswerken vanaf de Eerste Wereldoorlog.
Het belangrijkste aandachtsgebied van de stichting
is de Atlantikwall, een verdedigingslinie aangelegd
door de Duitsers tussen 1942-1944 die liep van
Noorwegen tot aan de Frans-Spaanse grens.
De Nederlandse kust, gelegen voor het Duitse
moederland, werd krachtig verdedigd. De Zeeuwse
Delta en met name West-Zeeuws-Vlaanderen en
Walcheren werden zwaar verdedigd met duizenden
bunkers en versperringen. Dit gebeurde in verband met de
strategische positie van deze regio’s aan de monding van de Westerschelde,
de toegang tot de wereldhaven Antwerpen. Na de Tweede Wereldoorlog
verdwenen veel bunkers en andere verdedigingswerken onder de slopershamer,
thans rest nog slechts 10% van wat ooit gebouwd is.
Werk in uitvoering aan de zogenaamde Bunkerroute 2 e fase, bij
de rotonde Rondweg Koudekerke-Duinstraat (foto Stichting Bunkerbehoud).
Zeeuws Erfgoed 12 december 2010/04 • MONUMENTEN
Toenemende belangstelling
De laatste jaren is er een grote belangstelling ontstaan voor de eerder
genoemde restanten uit de Tweede Wereldoorlog. Ook bij de overheden
is het besef gegroeid om representatieve onderdelen te bewaren als tastbare
herinnering aan de voor Zeeland zo ingrijpende Tweede Wereldoorlog.
Met name in relatie tot de ‘vergeten slag’ om de Schelde worden de nog
aanwezige vestingwerken gezien als belangrijke relicten die in direct
verband staan met het bombardement van Breskens in september 1944,
de inundatie van Walcheren in oktober 1944 en de direct daaropvolgende
landingen bij Westkapelle en Vlissingen op 1 november.
Internationaal symposium Atlantikwall
Een recente activiteit van de stichting was een tweedaags internationaal
Atlantikwall-symposium, dat begin september voor het eerst in Nederland
werd georganiseerd. De eerste dag werd gehouden bij de Rijksdienst voor
het Cultureel Erfgoed te Amersfoort. Aan de directeur van de Rijksdienst
werd door de samenwerkende bunkerorganisaties in Nederland
een selectievoorstel van beschermingswaardig Atlantikwall-erfgoed
aangeboden. De tweede dag van het symposium vond plaats in
Middelburg en kenmerkte zich als een ‘velddag’, met een rondrit
langs het Walcherse Landfront. Momenteel wordt dit
Walchers Landfront ontsloten door enkele fietsroutes
en is het onderwerp voor verdere studie naar landschappelijke
ontwikkeling.
Toekomstvisie
Als erfgoedorganisatie wil de Zeeuwse Stichting
Bunkerboud haar rol in Nederland verder
uitbouwen en het belang van de bunker als
waardevol cultureel erfgoed onder de aandacht
brengen. Dat in Zeeland daadwerkelijk om de
Atlantikwall is gevochten en de Slag om de Schelde
medebepalend is geweest voor het verloop van de
Tweede Wereldoorlog, zijn hierbij belangrijke
aandachtspunten.
Kerngegevens
De Stichting Bunkerbehoud heeft:
- circa 30 actieve vrijwilligers
- circa 250 donateurs
- circa 20.000 bezoekers op jaarbasis bij de museumbunkers
en Battle-field tours
- een halfjaarlijks mededelingen- en informatieblad in kleur
voor de donateurs en relaties