Handboek digitaliseren van analoge audiovisuele objecten - eDAVID

epaald onderdeel van de collectie kan worden gedigitaliseerd zullen de rechten dus eerst moeten
worden geklaard.
4.2. Financieel kader
Het financiële kader en vooral de beperkingen die dit stelt is een van de voornaamste redenen om
een selectie te maken. De kostprijs speelt met andere woorden een belangrijke rol bij het bepalen
van de selectie.
4.2.1. Kostprijs van digitalisering
Digitaliseren is een relatief kostelijk proces. Er zijn niet enkel de kosten voor de nodige
infrastructuur, er zijn vooral ook de personele kosten. De meeste digitaliseringsprocessen zijn
redelijk arbeidsintensief. Vooral het voorbereiden en manipuleren van de te digitaliseren
objecten is een tijdrovende bezigheid waarvan men de kosten vaak onderschat.
Je moet dus niet enkel kijken naar wat het kost om één minuut geluid of video om te zetten van
analoog naar digitaal. Je moet ook kijken naar de kosten om het analoge object klaar te maken
voor deze digitalisering. Moeten de tapes nog worden gereinigd of gerestaureerd? Hoeveel tijd
kruipt er in het transporteren van de objecten? Dient men speciale voorzorgsmaatregelen te
treffen en hoeveel zullen die dan kosten aan tijd of geld?
Daarnaast is het ene audiovisuele object al eenvoudiger te digitaliseren dan het andere. Het
digitaliseren van een videotape in een uitzonderlijk formaat zal meer kosten dan van een tape in
een veel gebruikt formaat zoals bijvoorbeeld VHS. De benodigde apparatuur en expertise om het
bijzondere formaat te digitaliseren is immers schaarser en in de regel dus duurder. Met hetzelfde
budget zal je van een bepaald materiaaltype dus meer kunnen digitaliseren dan van een ander.
4.2.2. Kostprijs van selectie
Het selecteren van het materiaal is op zich ook een proces dat tijd en middelen vraagt. Bepaalde
selectiecriteria zijn eenvoudig toe te passen, andere vragen dan weer veel werk. Zo kan je
bijvoorbeeld een bepaalde inhoudelijke selectie willen maken. Als je hiervoor echter alle
opnames eerst van a tot z moet bekijken dan vraagt dit een relatief grote investering om alleen al
maar de selectie te kunnen maken. Selectie op basis van materiaaltype zal dan bijvoorbeeld
minder tijd vragen en dus minder kosten.
Bij het bepalen van de selectiecriteria moet je ook rekening houden met de eventuele tijd - en dus
kost - die verbonden zou zijn aan het maken van een bepaalde selectie. Het kan bijvoorbeeld
interessanter zijn om een reeks objecten integraal te digitaliseren dan om eerst een gedetailleerde
selectie te maken op basis van een aantal specifieke kenmerken.
4.2.3. Kostprijs van verlies
Zit je met audiovisuele objecten op dragers die onderhevig zijn aan verval, dan kan dit leiden tot
verlies van het bewuste object. De kost van dit verlies is soms moeilijk te bepalen maar gezien
het unieke karakter van vele erfgoedobjecten kan deze hoog oplopen. Sommige stukken zijn nu
eenmaal onvervangbaar en als niet digitaliseren impliceert dat deze verloren zullen gaan moet
men zich afvragen of verlies al dan niet aanvaardbaar is. Zo zullen sommige audiovisuele
Handboek – Digitaliseren van analoge audiovisuele objecten
31