hoofdstuk 5 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel

6.1.2.1.1 Functionele oorzaken
Een te hoog gehalte aan vluchtige vetzuren kan stase van de lebmaag induceren met een
dilatatie tot gevolg. Bij onvoldoende opname van die vluchtige vetzuren in de pens
(overproductie – onvoldoende gewenning pre-partum) krijgen we een doorstroom van die
vetzuren naar de lebmaag met een constrictie van de pylorus tot gevolg.
Te zure inhoud in het duodenum kan ook de lebmaaglediging vertragen met mogelijks een
dilatatie tot gevolg.
Hypocalcemie induceert een verminderde spiercontractiliteit zowel van skeletspieren als van
gladde spieren en kan ook bijdragen tot het ontstaan van een lebmaagdilatatie.
Hyperinsulinemie (onder andere door een te hoog boterzuurgehalte in het bloed) heeft ook een
remmend effect op de lebmaagmotiliteit.
Ontstekingsprocessen elders in het lichaam (metritis, mastitis,…) kunnen via vrijstelling van
endotoxines ook een remming van de lebmaaglediging induceren.
6.1.2.1.2 Mechanische oorzaken
Hypertrofie van de pylorus (cfr. pediatrie), afsnoering van de pylorus of proximale dundarm,
vergroeiingen, constrictieve ulcera, gezwellen (leucose,…) en obstipatie van de lebmaag
(zand, vezelrijk materiaal,…) kunnen de lediging of functie van de lebmaag dermate verstoren
dat een dilatatie optreedt. Deze oorzaken van dilatatie zijn individueel en geven minder vaak
aanleiding tot een verhoogde frequentie van dilataties op bedrijfsniveau.
6.1.2.2 Pathogenese
De pathogenese berust vooral op een verminderde lediging van de lebmaag (functioneel of
mechanisch) met een dilatatie tot gevolg. Deze dilatatie kan continu of recidiverend zijn. Bij
dilatatie naar links toe ontstaat een niet-obstructief beeld, bij dilatatie naar rechts kan een nietobstructief
beeld aanwezig zijn. Indien torsie optreedt bij de dilatatie naar rechts, ontstaat een
obstructief beeld met meestal een erge repercussie op de algemene toestand.
6.1.2.3 Epidemiologie
De klassieke lebmaag dilatatie wordt vooral gezien bij hoog-productieve melkvee dieren (3-8
jaar oud). Ongeveer 1% van de melkkoeien wordt jaarlijks aangetast, waarvan 75% binnen de
2 maand na de partus en 90% bij stalstand.
6.1.2.4 Symptomen
6.1.2.4.1 LDL
De belangrijkste symptomen bij een lebmaagdilatatie naar links zijn:
-verminderde eetlust