hoofdstuk 5 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel

6.3. LEBMAAGULCUS
6.3.1 Etiologie
Zoals bij de ulceratieve gastritis bij het paard is ook hier geen exacte etiologie van bekend.
Opnieuw wordt “stress” via verminderde perfusie van de maagmucosa en via remming van de
prostaglandine productie als een risico factor naar voor gebracht. Bij vleeskalveren worden
frekwent ulcera gezien: deze dieren lijken “gestresseerd” te zijn en krijgen daarnaast ook
meestal slechts twee keer per dag melk. De lebmaag krijgt dus niet constant voedsel
doorgestuurd en de negatieve inwerking van het maagsap op de mucosa zonder buffering door
de inhoud kan hier dan ook vlugger optreden.
Bij het rund kan wel Helicobacter aangetoond worden in de maagmucosa, de exacte rol ervan
in de eiologie van lebmaagulcera is echter nog niet bekend.
Andere ziekteprocessen (metritis, mastitis,…) lijken ook de incidentie van ulcera te doen
toenemen, bij het volwassen rund zullen ulcera dus meest waargenomen worden in de vroege
post partum faze.
Opname van irriterende stoffen (arseniek) of mechanische irritatie (vb. haarballen) werden
vroeger ook vermeld in de etiologie van lebmaagulcera.
In een zeldzame keer ligt een lymfosarcoma aan de oorzaak van een ulcus.
6.3.2 Symptomen
Veelal worden geen klinische symptomen opgemerkt. Soms wordt een lebmaagulcus vermoed
bij symptomen die vergelijkbaar zijn met TRP: opgetrokken buik, anorexie, tandenknarsen,
ileus of tympanie, …
Wanneer er een grote bloeding optreedt of wanneer er een perforatie van de ulcus optreedt,
zijn er wel specifieke symptomen waarneembaar.
Bij een massale bloeding uit een ulcus kan ofwel acute sterfte optreden (bleke mucosae na de
dood) ofwel zien we symptomen van progressieve anemie met melena.
Bij een perforatie van de ulcus zien we symptomen van peritonitis en ileus, later eventueel
gevolgd door symptomen van achterste stenose. De peritonitis kan beperkt en lokaal zijn
(symptomen van TRP met het meeste pijnpunt iets caudaal van en rechts van het xyphoid) of
veralgemeend. In dit laatste geval verloopt de aandoening meestal fataal op enkele uren tot
een paar dagen tijd.
6.3.3 Diagnose
De diagnose wordt gesteld aan de hand van de symptomen, eventueel aangevuld met
bloedonderzoek (Hct), buikpunctie, echografie of exploratieve laparotomie.
6.3.4 Behandeling