hoofdstuk 5 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel

1.3.1 Etiologie
1.3.1.1 Chemicaliën
Opname van zuren en basen (desinfectantia), etsende stoffen (vesicantia) en bepaalde
intoxicaties (kwik, jood) kunnen aanleiding geven tot letsels aan de slijmvliezen van de mond.
1.3.1.2 Traumatische oorzaken
Mondletsels kunnen ook veroorzaakt worden door corpora aliena in het voeder, door stengels
of stekels in voedermiddelen, door onaangepaste bitten bij het paard, door tandafwijkingen
(paard en kalf), door manipulatie (pillen- of bolusschieters) enzovoort.
1.3.1.3 Bacteriële oorzaken
Bij het rund zijn vooral necrobacillose (zwelling, ontsteking en beleg wang of tong),
actinomycose (Actinomyces bovis, harde zwelling, fistulatie en tandafwijkingen onderkaak)
en actinobacillose (Actinobacillus lignieresii, houten tong, nodulair tot egaal verdikte tong,
soms fistulatie) bekend. Bij het paard kan actinobacillose een zeldzame keer voorkomen.
1.3.1.4 Virale oorzaken
Een hele resem virale aandoeningen kunnen mondletsels veroorzaken. Hieronder volgen de
belangrijkste:
-erosieve letsels: BVD/MD, BKK, RP
-vesiculeuze letsels: MKZ, vesiculeuze stomatitis
-pustuleuze letsels: ectyma
-papuleuze letsels: papuleuze stomatitis
-wrattten: papilloma virus (mondrand)
1.3.1.5 Schimmelinfecties
Candidiase komt voor als (circulaire) pseudomembraneuze letsels in de mond (en dieper in
het spijsverteringsstelsel), meestal na (langdurige) antibiotica behandelingen.
1.3.1.6 Metabole oorzaken
Vooral bij het paard worden bij diabetes mellitus en soms bij langdurige uremie ulcera ter
hoogte van de mond aangetroffen.
1.3.1.7 Tumorale oorzaken