hoofdstuk 5 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel

7.3. PENSSTOORNISSEN
7.3.1 Indigestie
7.3.1.1 Oorzaak
Indigestie is meestal het gevolg van een plotse voederwijziging, zowel in hoeveelheid, aard of
kwaliteit van het voeder. De aandoening berust op een tijdelijke en meestal kortstondige
aanpassingsstoornis van de pensflora en bijgevolg een maldigestie in de pens
7.3.1.2 Diagnose
Tenzij duidelijke wijzigingen in het voeder voor de hand liggen, is indigestie vaak een
diagnose per uitsluiting. Een verminderde activiteit van de pens moet aanwezig zijn, de
pensflora is minder aktief en alle andere oorzaken van verminderde penswerking moeten
uitgesloten worden.
7.3.1.3 Behandeling
Behandeling is meestal niet nodig. Na één tot twee dagen herstellen de dieren, eventueel na
een kortstondige diarree. Bij hardnekkiger gevallen kan pH correctie van het pensvocht en
transfaunatie nodig zijn.
7.3.2 Pensovervulling door ruwvoeder
7.3.2.1 Oorzaak
Pensovervulling door ruwvoeder ontstaat door overdreven opname van normaal ruwvoeder
(pulp, bieten, …) of door opname van slecht verteerbaar ruwvoeder (ruwvoeder met weinig
KHD en eiwit, vb. oud hooi of stro).
Overdreven opname van normaal voedsel geeft initieel een distentie van de pens en wanneer
de grote hoeveelheid voedsel de cardia gaat bedekken, kan geen ructus meer doorgaan.
Ondertussen ontstaat er fermentatie van het voeder en wordt gas geproduceerd. Dit gas kan
niet verwijderd worden via de ructus zodat er meer en meer tympanie optreedt. Bij
overvulling door droge pulp komt er nog een bijkomende zwelling van de pulp door
vochtaantrekking bij.
Bij overvulling door slechte kwaliteit voeder berust de pathogenese op een onvoldoende
aanvoer van nutriënten. Hierdoor ontstaat een onvoldoende activiteit van de microflora, een
onvoldoende afbraak van vezels en onvoldoende productie van VVZ. Hierdoor wordt de
pensfunctie te weinig gestimuleerd en krijgen we een te lange retentie van het voeder in de