Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com

Australiese navorsing toon dat die aanvulling van fosfor die weidingsinname met ongeveer 25 %
verhoog met ‘n gevolglike 15 % verhoging in liggaamsmassa terwyl kalf-persentasie met ongeveer 15
persentasie-eenhede verhoog (McCosker & Winks, 1994). Fosforaanvulling het voerinname met 12
tot 61 % verhoog (Winks, 1990) wanneer die proteïeninhoud van die voer meer as 8.1 % (d.i. 1.3 %
stikstof) en die fosforinhoud laer as 0.15 % was (McCosker & Winks, 1994). Dit beteken dat
fosforaanvulling slegs weidingsinname sal stimuleer as die proteïeninhoud van die weiding voldoende
(8.1 – 9.4 % proteïen) is. Uitsonderings is waar lakterende diere reageer op fosforaanvulling hoewel
die proteïeninhoud laer as 9.4 % was (Winks, 1990). Die proteïeninhoud van die weiding is
gewoonlik meer as 8.1 % wanneer dit groen is, aktief groei en die diere in massa toeneem.
Navorsers is dit eens dat fosforaanvulling die groei van die diere slegs verhoog as dit eerstens
weidingsinname verhoog. Verhoogde groei as gevolg van fosforaanvulling vind slegs plaas as diere
op weiding reeds in massa toeneem. In ondersoeke wat gedoen is, is gevind dat fosforaanvulling op
groenweiding die gemiddelde daaglikse massatoename (GDT) van beeste met 130 tot 320 g per dag
verhoog het (sien ook Afdeling 4.2). In hierdie verband het dr. Deon Jacobs aangetoon dat
fosforaanvulling saam met goeie kwaliteit groen somerveld koei plus kalfmassa by die Dundee
Navorsingstasie in Noord-Natal met tot 623 g per dag kan verhoog in vergelyking met die
kontrolegroep wat geen fosfor ontvang het nie.
Hoewel fosforaanvulling reproduksietempo van koeie verhoog, kan dit nie net aan die aanvulling van
die fosfor toegeskryf word nie. In die meeste gevalle kan die verhoogde speenpersentasie aan 'n
toename in liggaamsmassa en ‘n verbeterde kondisie van die koeie toegeskryf word weens ‘n
verhoogde weidingsinname as gevolg van die aanvulling van fosfor. Dieselfde redes kan aangevoer
word hoekom fosforaanvulling die melk-produksie van weidende vleisbeeskoeie en gevolglik die
speenmassa van hulle kalwers verhoog (Winks, 1990; McCosker & Winks, 1994). Die aanvulling van
fosfor gedurende die droë seisoen het nie melkproduksie op daardie stadium beïnvloed nie. Nadat
die groenseisoen ‘n aanvang geneem het, het die koeie wat fosfor gedurende die droë
seisoen ontvang het meer melk geproduseer as dié wat nie ontvang het nie (McCosker &
Winks, 1994). Dit wil voorkom asof die koeie die ekstra fosfor in hulle bene stoor en dan later
wanneer die kwaliteit van die weiding verbeter, dit weer onttrek weens die baie hoë aanvraag vir
fosfor as gevolg van verhoogde melkproduksie en massatoename op groenweiding. Dit ondersteun
die aanbeveling om ‘n gedeelte van die fosfor aan laatdragtige en lakterende koeie in die droë
seisoen te voer (McCosker & Winks, 1994).
Navorsingsresultate toon dat hoe beter die kwaliteit van die weiding is, hoe groter is die
respons wat met fosforaanvulling verkry word, mits daar voldoende weiding beskikbaar
is (Jacobs, 1997).
7. WAAR MOET FOSFOR AANGEVUL WORD?
Dit is baie duur om fosfor te voer, maar dit kan selfs baie duurder wees om nie fosfor te voer as die
diere ‘n akute of marginale tekort het nie (McCosker & Winks, 1994). Simptome en kliniese tekens
soos “Peg-leg” (diere loop met stywe bene en ongekoördineerd ook bekend as osteomalasia of
stywesiekte), gebreekte bene, kou van bene (pika of afwykende aptyt), voorkoms van lamsiekte
weens Botulisme, lang uitgegroeide hoewe, vermaering, swak groei, lae kalfpersentasie, growwe
stekelrige en dowwe haarkleed is ook aanduidings dat die dier aan ‘n fosfortekort lei (McCosker &
Winks, 1994). Diere wat van 'n gebied geskuif word waar daar voldoende fosfor in die weiding is na