Dialyse & Nefrologie Magazine - Landelijke Vereniging Dialyse en ...

Sinds de introductie van de MDRD-formule zijn vele publicaties
verschenen over de betrouwbaarheid van de formule
in verschillende populaties. Vele studies wijzen erop dat de
geschatte GFR afwijkt van de gemeten GFR. Sommige auteurs
concluderen hieruit dat de MDRD-formule niet geschikt is.
Dit is ten onrechte. Immers, de meeste studies hebben geen
gebruik gemaakt hebben van calibratie van de kreatininebepaling.
Daarnaast houden de studies vaak geen rekening met
het feit dat de gebruikte referentiemethodes voor meting van
de GFR ook een grote CV hebben van ongeveer 10%.
Een volledig onderbelicht aspect in de vele literatuurbeschouwingen
is het ontbreken van enig gegeven over de rol van de
kreatininebepaling bij het schatten van de GFR met behulp
van de CG-formule. Ook de uitkomsten van de CG-formule
veranderen naar gelang de gebruikte methode. In feite zou
voor het correct gebruik van de CG-formule ook calibratie
moeten plaatsvinden, maar dit is onmogelijk. De bepalingsmethodiek
uit de oorspronkelijke studie van Cockcroft &
Gault is niet meer beschikbaar.
Dergelijke overwegingen gelden ook voor het gebruik van
de kreatinineklaring. Theoretisch kunnen hierbij nog grotere
verschillen verwacht worden omdat rekening moet worden
gehouden met zowel bias in de bepaling van de plasmakreatinineconcentratie
als in de bepaling van de urinekreatinineconcentratie.
Tot nu toe is ook hierover in de literatuur niet
veel informatie te vinden. Invoering van de enzymatische
kreatininebepaling in ons ziekenhuis liet echter grote effecten
zien.
Het is om meerdere redenen goed dat er gestreefd wordt
naar een harmonisatie van de kreatininebepaling. In Europees
verband zijn hiervoor initiatieven genomen. 8
Naar verwachting zullen in de nabije toekomst laboratoria geharmoniseerde
kreatinineconcentraties en daarop gebaseerde
GFR-waardes rapporteren.
Conclusie
Er zijn verschillende methodes voor de berekening van de GFR.
Elke methode heeft zijn plus- en minpunten. Een belangrijke
voorwaarde voor een goede, accurate berekening is calibratie
van het plasmakreatinine. Naar verwachting zal harmonisatie
van de kreatininebepaling in Nederland in 2008 kunnen
worden geëffectueerd.
Dit artikel kon geplaatst worden dankzij de medewerking van
de redactie van het Nederlands Tijdschrift voor Diabetologie.
Het artikel verscheen eerder in nummer 1, 6 e jaargang.
Literatuur
Dialyse & Nefrologie Magazine
1. Coresh J., Eknoyan G., Levey A.S. Estimating the prevalence
of low glomerular filtration rate requires attention to the
kreatinine assay calibration. J Am Soc Nephrol 2002; 13:
2810-2811
2. Wetzels J.F., Huysmans F.T., Koene R.A. Kreatinine as a
marker of glomerular filtration rate. Neth J Med 1988;
33:144-153.
3. Verhave J.C., Wetzels J.F.M., Bakker S.J.L., Gansevoort R.T.
Schatting van de nierfunctie met behulp van formules.
Ned. Tijschr. Geneeskd. 2007; 151: 1002-1004
4. Froissart M., Rossert J., Jacquot C., Paillard M, Houillier P.
Predictive performance of the Modification of Diet in Renal
Disease and Cockcroft-Gault equations for estimating
renal function. J Am Soc Nephrol 2005; 16:763-773.
5. Coresh J., Astor B.C., McQuillan G., Kusek J., Greene T., Van
Lente F. et al. Calibration and random variation of the serum
kreatinine assay as critical elements of using equations to
estimate glomerular filtration rate. Am J Kidney Dis 2002;
39:920-929.
6. Hallan S., Asberg A, Lindberg M., Johnsem H. Validation of
the Modification of Diet in Renal Disease formula for estimating
GFR with special emphasis on calibration of the
serum kreatinine assay. Am J Kidney Dis 2004; 44: 84-93
7. Myers G.L., Miller W.G., Coresh J. et al. Recommendations
for improving serum kreatinine measurement: a report
from the laboratory working group of the Mational Kidney
Disease Education Program. Clin Chem 2006;52:5-18
8. Willems, J.L., Vervoort G., Wetzels J.F.M. Meten van de
glomerulaire filtratiesnelheid in de praktijk: voorwaarden
voor rapportage d.m.v. de MDRD-formule. Ned. Tijdschr.
Klin Chem. Labgeneesk. 2006; 31: 306-311
9. Clase C.M., Garg A.X., Kiberd B.A. Estimating the prevalence
of low glomerular filtration rate requires attention
to the kreatinine assay calibration. J Am Soc Nephrol 2002;
13: 2811-2816
10. Coresh J., Astor B.C., Greene T., Eknoyan G., Levey A.S. Prevalence
of chronic kidney disease and decreased kidney
function in the adult US population: Third National Health
and Nutrition Examination Survey. Am J Kidney Dis 2003;
41:1-12.
26e jaargang | september 2008 | nummer 3 39