'Pacta sunt servanda' of 'Iustum pretium' - DSpace at Open Universiteit

‘Pacta sunt servanda’ of ‘iustum pretium’?
actie. 139 Die actie heeft uiteindelijk in 2009 geresulteerd in een Draft Common Frame of Reference.
Een dergelijk gemeenschappelijk referentiekader kent verschillende aspecten. Allereerst worden
begrippen, zoals die in EU‐wetgeving voorkomen, nader gedefinieerd. Daarnaast zijn algemene regels
opgesteld, of, zo kan ook worden gezegd, worden Europese beginselen geformuleerd. Daarmee heeft
de Europese Commissie de aanpak gevolgd, zoals die ook door de Commission of European Contract
Law ( Lando commissie naar haar voorzitter Ole Lando) werd gekozen bij het formuleren van de
Principles of European Contract Law . Een derde aspect van het gemeenschappelijk referentiekader is
dat de Europese Commissie hiermee ook de ‘beste oplossingen’ heeft willen vaststellen en daarmee
in feite bezig is met het maken van een Europees wetboek. Bepaald niet iedereen is overtuigd van de
wenselijkheid van de komst van een dergelijk wetboek. 140
De doelstelling van PECL luidt 141 : ‘These principles are intended to be applied as general rules of
contract law in the European Union’. Smits merkt daarbij op dat dit voorlopig een doelstelling is voor
de (middel‐) lange termijn. 142 Het dwingendrechtelijke karakter ontbreekt ten enenmale aan deze
Principles, al bieden ze wel aan partijen de mogelijkheid om, naast dwingend nationaal recht, een
neutrale set beginselen toepasbaar te verklaren op hun overeenkomst. Bij het formuleren van PECL
moesten de soms aanzienlijke verschillen tussen Europese rechtsstelsels worden overbrugd. Vooral
bij verschillen tussen civil law en common law was dat een lastige opgave. 143
Binnen de PECL zijn, evenals in het BW bepalingen opgenomen die voortkomen uit twee, naar hun
aard tegenstrijdige grondslagen. Enerzijds is de autonomie van contractpartijen het uitgangspunt, zo
blijkt o.a. uit 1: 102 (1) PECL : Parties are free to enter into a contract and to determine its contents,
subject to the requirements of good faith and fair dealing…. Anderzijds zijn, zoals in art. 4: 109 PECL,
regelingen opgenomen die de zwakkere partij beschermen. Dat deze uitgangspunten( pacta sunt
servanda of iustum pretium?) botsen is onvermijdelijk. 144
De inhoud van PECL lijkt sterk op de al in 1994 verschenen Unidroit Principles of International
Commercial Contracts , al beogen die een bredere, universele werking.
6.1.1) PECL in relatie tot laesio enormis en misbruik van omstandigheden
De toekomst voorspellen is een hachelijke onderneming. Toch lijkt het niet al te gewaagd bij het
navolgende uit te gaan van de aanname dat alles wat inmiddels geproduceerd is in het kader van
139 Smits 2004, p. 497
140 Smits 2004, p. 500
141 PECL, Chapter 1: General Provisions, Section 1: Scope of the Principles, Article 1: 101, 1
142 Smits 2001, p. 237
143 Smits 2001, p. 235
144 Golecki 2009, p. 159
38