1978-056 geschiedenis/histoire pharmacie - Kringgeschiedenis - Kava

More documents

Recommendations

Info

— 42 — openbaar enigerhande materialen, siropen, dranken, conditen, laxativen, clysteren noch die geven of stellen zijnen patiënten of zieken, noch daaraf gebruiken ; hij en zal ze (= tenzij hij ze zal) schrijven met recepten en zenden of dragen hetzelfde recept in voornoemde apothecariën, om aldaar die gemaakt en geordonneerd te worden als het betaamt. En zo werd het nadien in de stedelijke verordeningen steeds opnieuw weer gestipuleerd en nu plots voor het eerst, door de Wet van 1818 wordt aan de dokters „ten platten lande" wettelijk toegestaan medrkamenten aan hun patiënten af te leveren, tegen de traditie in, tegen het gezond oordeel in. Deze paragraaf uit de Wet van 1818 is een blijvende controverse geweest tussen dokters en apotekers, een twistpunt dat tot op onze dagen nog niet helemaal is bijgelegd. III. DE PHARMACOPOEA BELGICA De apotekers wisten dus dat zij in het Verenigd Koninkrijk van weinig tel waren. Zij hadden dat trouwens reeds kunnen vermoeden, toen bij K.B. van 1 april 1816 een commissie samengesteld werd voor het opstellen van een landelijke farmakopee. De apotekers uit het Noorden hadden dit reeds eerder meegemaakt bij de uitgave van de Pharmacopoea Batava in 1805 : geen enkele apoteker werd met deze opdracht belast! Voor de Pharmacopoea Belgica, die het licht zou zien in 1823, was het weer een onderonsje van artsen ; er werd beroep gedaan op de drie nog in leven zijnde leden van de commissie die de Pharmacopoea Batava hadden samengesteld nl. Prof. Sebaldus Justinus Brugmans, Medicinae Doctor van Leiden, Prof. Petrus Driessen MD. van Groningen en Prof. Gerardus Vrolik M.D. van Amsterdam. Daaraan werden nu toegevoegd : Nicolas Corneille de Fremery van Utrecht, Toussaint Dieudonné Sauveur M.D. van Luik, Petrus Wauters M.D. van Gent, Jan Baptist van den Zande M.D. van Antwerpen en Jean Baptiste van Mons van Leuven, deze laatste voorheen apoteker, maar later Medicinae Doctor. We begrijpen goed dat W. Stoeder in zijn Geschiedenis der Pharmacie in Nederland schrijft : ,,ln deze Commissie waren evenmin, als in die voor de Pharmacopoea Batava, pharmaceutische leden opgenomen. Vooral nu was dat een groot onrecht der vaderlandsche <strong>pharmacie</strong> aangedaan. Immers kundige apotekers waren er in ons land reeds genoeg vóór en in 1816, en wie hadden meer recht om aan die taak mede te werken, dan juist zij, voor wie de pharmacopée, als wetboek, bovenal dienst moest doen?". Inderdaad, er waren in 1816 „kundige apothekers in ons land". Wel was het befaamde Nederlandse driemanschap inmiddels door overlijden of ouderdom uitgeschakeld : Petrus Johannes Kastéleyn, de verdienstelijke Amsterdamse apoteker, vooral bekend door zijn „Chemische oefeningen" 1785, 3 dln. was overleden in 1794. Pieter van Werkhoven (1772-1815) apoteker te Utrecht ,die het werk van Kastéleyn voortzette met zijn tijdschrift „Nieuwe chemische en psychische oefeningen" en o.m. door zijn „Grondbeginselen der Scheikunde" 1800 vermaardheid verwierf, was gestorven in 1815. Bleef alleen nog de Amsterdamse apoteker Willem van Barneveld (1747-1826), die ook verscheidene publikaties met chemische inhoud op zijn naam had staan, maar nu zijn werkkring verlegde, toen hij in 1818 het burge-
— 43 — meesterschap van Hatten aanvaardde. Ook Pieter Minkelers (1748-1824) was mogelijk te oud geworden om nog mee te werken aan de nieuwe farmakopee, doch daarbuiten waren er talrijke bekwame apotekers voorhanden, .die zeker in aanmerking konden komen ; ik citeer o.a. : de Amsterdamse apoteker Anthon Lauwerenburg, een der leden van de „Bataafsche Sociëteit", beter bekend als ,,Het gezelschap der Hollandsche Scheikundigen", lid van de Stedelijke en Departementele Commissie van Geneeskundig Toevoorzicht van Amsterdam, medewerker aan de Natuurscheikundige Verhandelingen. Zo was er Johannes Overduin, apoteker te Breda, die bewees virtuele medewerker te zijn door zijn in 1825 uitgegeven kommentaar op de Pharmacopoea Belgica : Theoretische verklaring der voorkomende bereidingen in de Pharmacopoea Belgica... Dordrecht, 1825, waarin hij de vinger legt op de zwakke plek van de farmakopee nl. het ontbreken van gegevens over de nieuwe alkaloïden morfine, strychnine, kinine en vooral quassine door hem zelf ontdekt en hyosciamine door hem voor het eerst beschreven. Latere, werken zullen zijn bekwaamheid nog bevestigen, maar voor de samenstelling van de Pharmacopoea Belgica kwam hij niet in aanmerking. F. van Catz Smallenburg, apoteker te Leiden, de later zo vurige verdediger van de limitatie'der apoteken, publiceerde in 1827 een voornaam werk in 3 delen „Leerboek der Scheikunde. Leiden, 1827". D. Blankenbyl, apoteker te Dordrecht gaf in 1827 zijn lijvig boek in 2 dln uit : „Handleiding tot de beoefening der Artsenijbereidkundige Scheikunde of Grondbeginselen der Pharmaceutische Chemie". En zo zouden we de lijst van de apotekers-virtuele medewerkers aan de farmakopee kunnen uitbreiden, doch geen enkele werd hiertoe aangezocht. In het Zuiden waren de kandidaat-medewerkers niet minder talrijk.Petrus Van Baveghem (1758-1835), apoteker te Gent, was ten tijde van het Oostenrijks Bewind bestuurslid van het Colegium Medicum, onder de Franse overheersing lid van de Commission de Santé, later Jury médical du département de l'Escaut. Ten tijde van de Verenigde Nederlanden wordt de Jury médical Geneeskundig Genootschap en Van Baveghem is er president van tot 1818, datum van de oprichting van de Provinciale Commissie voor Geneeskundig Onderzoek en Toevoorzicht, waarvan hij aktief lid is tot aan zijn dood. Van Baveghem was een uitstekend chemist ; dit ondervonden de opstellers van de Pharmacopoea Gandavensis van 1786. Van Baveghem schreef hierop een kommentaar, waarin hij de zogenaamde hernieuwers op een zeer scherpe wijze bekritizeerde. Hij verkreeg gedurende de Continentale Blokkade een van de 500 licenties, om suiker uit suikerbieten te vervaardigen. Hij richtte een fabriek op voor de bereiding van buskruit. Hij was een der eersten die extrakten bereidde van morfine, strychnine, kinine en andere alkaloïden. Deze geleerde en werkzame apoteker werd voor de samenstelling van de farmakopee niet waardig bevonden. Frans Mathys Verbert (1796-1854) van Antwerpen. Nadat hij reeds geruime tijd als apoteker gevestigd was behaalde hij aan de Parijse universiteit in 1812 het diploma van Pharmacien de 1ière Classe. In 1819 was hij lid van de Jury médical de la Province d'Anvers en in hetzelfde jaar werd hij hoofdapoteker van het Sint-Elisabethgasthuis te Antwerpen en aldaar professor in de plantkunde. Hij genoot om zijn uitgebreide kennis in de scheikunde, de botanica en
Page 1 and 2: I KRING VOOR DE GESCHIEDENIS VAN DE
Page 3 and 4: ANDRÉ GUISLAIN Docteur en pharmaci
Page 5 and 6: — 3 — académiques, créant ent
Page 7 and 8: — 5 — Jean-Baptiste Depaire, n
Page 9 and 10: — 7 — sitions, souhaitant davan
Page 11 and 12: — 9 — ART. 10. — Quoique les
Page 13 and 14: — 11 — depuis peu. Un arrêt du
Page 15 and 16: — 13 — des militaires, étant r
Page 17 and 18: — 15 — molles, et ce n'est qu'a
Page 19 and 20: — 17 — EEN GENTSE APOTEKERSREKE
Page 21 and 22: •®-?fJ f -> r - rW l — 19 —
Page 23 and 24: — 21 — % 0 - * -&
Page 25 and 26: — 23 — Joos is hier zonder twij
Page 27 and 28: — 25 — opleiding tot apoteker n
Page 29 and 30: — 27 — de Mons" en ook apoteker
Page 31 and 32: — 29 — Wel was aan de universit
Page 33 and 34: — 31 — DE APOTEKERS VAN DE KART
Page 35 and 36: — 33 — Nicolaus Vander Haghen e
Page 37 and 38: — 35 — DE FARMACIE ONDER KONING
Page 39 and 40: — 37 — aldus verplicht waren in
Page 41 and 42: — 39 — derzoek en Toeverzigt wo
Page 43: PHARMACOPOEA BELGICA. HAGAE-COMITIS
Page 47 and 48: — 45 — Dat de apotekers hieraan
Page 49 and 50: — 47 — IV. FARMACEUTISCHE CHEMI
Page 51 and 52: 49 — PHARMACOPEE BELGIQUE. LA HAY
Page 53 and 54: LITERATUUR — 51 — De Le Bidart
Page 55 and 56: 6*. ç^-Êr* r-^r-r-~c-~c-^^ — 53
Page 57 and 58: — 55 — Item 27 septembn's een a
Page 59 and 60: — 57 — Item ipso die pro eodem
Page 61 and 62: — 59 — dateren van januari 1892
Page 63 and 64: — 61 — Het dagboek gaat van 1 j
Page 65 and 66: — 63 — in de boomgaard het indi
Page 67 and 68: — 65 — selijk dat vele waarneme
Page 69 and 70: — 67 — geeft een gestencileerd
Page 71 and 72: 1959, 1960, 1961, 435 462 blz. 31 7
Page 73: BOEKBESPREKINGEN : A. LOUIS, Geschi
Page 76 and 77: INHOUD Woord vooraf 3 I. Korte inle
Page 78 and 79: I. KORTE INLEIDING TOT DE GESCHIEDE
Page 80 and 81: loedzuiger: ,indien je hard dorstig
Page 82 and 83: zij arsenicum op een paddestoelenge
Page 84 and 85: Er werd toen een speciale raad opge
Page 86 and 87: Het zou zeker onverantwoord zijn ee
Page 88 and 89: Deze stoffen: atropine, scolpolamin
Page 90 and 91: Vanuccio Birgingoccio (Siena 1480 -
Page 92 and 93: Théodore Swarts
Page 94 and 95:
Edouard Dubois
Page 96 and 97:
Bibliografie Un cas d'empoisonnemen
Page 98 and 99:
Bibliografie Sur l'alcool éthyliqu
Page 100 and 101:
Sur la constitution des alcaloïdes
Page 102 and 103:
Louis Gesché
Page 104 and 105:
Bibliografie Sur la préparation du
Page 106 and 107:
Bij beslissing van de bezettende ov
Page 108 and 109:
34 • *. • . w r • Aubin Heynd
Page 110 and 111:
voor Algemene en Toxicologische Sch
Page 112 and 113:
WETENSCHAPPELIJKE AKTIVITEITEN —
Page 114 and 115:
BIBLIOGRAFIE — Chromatography ofV
Page 116 and 117:
— Intoxication due to Residual Ph
Page 118 and 119:
— Two Accidenta! Cases ofpp'DDT(D
Page 120 and 121:
Environmental Quality and Safety, S
Page 122 and 123:
WETENSCHAPPELIJKE FILMEN Nederlands
Page 124 and 125:
OUD WETENSCHAPPELIJKE MEDEWERKERS V
Page 126 and 127:
\i # ' «u .' i/s v*Vi Sr^ w >' f *
Page 128 and 129:
In het totaal werden 21 mededelinge
Page 130 and 131:
Als legende: Universitatis Gandaven
Page 132:
KRING VOOR DE GESCHIEDENIS VAN DE P
show all

1978-056 geschiedenis/histoire pharmacie - Kringgeschiedenis - Kava

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?