Film, radio en televisie

30
Uiteindelijk werd, nadat de in het bijzonder door RADIOAMATEURS ontdekte bruikbaarheid van de
UKG bekend geworden was, door de in bedrijfstelling van een kortegolf CW-zender op de Goenoeng
Malabar in 1925 een nieuw tijdperk ingeluid.
Een van degenen die in juli 1925 de UKG-proeven van Ir. Langendam meemaakte, was de eerste
voorzitter van het PK-Comité, OM A.C. de Groot, PK1PK.
Hier volgt een klein gedeelte van hetgeen hij er allemaal over heeft opgetekend:
''... een ogenblik stokten de relais hun VVV de ANE om daarna terug te komen met PCG/PCG/PCG
de ANE/ANE/ANE. (PCG was Kootwijk, Nederland).
Dus toch! We waren nu overgeschakeld naar een andere seinmachine en daar ging het! Regelmatig
doch met nog laag tempo gingen de eerste proefberichten. We waren beiden als met stomheid geslagen.
Nee maar ... en dat met een zendertje van nog geen half kilowatt vermogen ... hoe is het mogelijk?
't Is gewoonweg ongehoord! Daar zuidelijk van ons, 26 km hiervandaan, lag dat grote Malabar
met zijn kolossale langegolfzender met een vermogen van 2800 kW, met zijn enorme machines, zijn
bijna 2 km lange kabelantennes en dat worstelde dag in dag uit zijn verkeer af en hier ... zo'n pietepeuter
laboratoriumzendertje toonde dat het 't ook kon. Wat zou er morgen in het brein van Oom Api
(dr. de Groot, redactie PK-jaarboek '82) omgaan? Hij heeft het Ir. Langendam en mij nooit verteld.
Onwillekeurig maakten wij op dat moment de bekende vergelijking van David en Goliath.
Kort daarna schakelden wij het berichtenverkeer er op met een tempo van ca. 10 woorden per minuut.
En nu drong het pas tot ons door ... Dit jochie zou een goudmijntje worden! We zetten de LG-ontvanger
aan en tusschen het gesnerp van de in de RX geïnduceerde KG-seintekens, hoorden we PKX
(Malabar) slechts een V-bandje draaien.
Dus toch! Het berichtenverkeer ging werkelijk via dat jochie!
Hoe bestaat het. Dat we voor verbinding met Nederland op Malabar 2800 kW nodig hadden, daar
waren we aan gewend, maar dat we nu met een halve kW toekwamen, dat was in een woord verbijsterend!''
Terug naar 1982. Op de Goenoeng Malabar woekert weer de rimboe-vegetatie en wel dusdanig dat de
laatste getuigenis van een voor die tijd geweldige technische prestatie inmiddels geheel aan het gezicht
onttrokken is. Alleen het ruisen van de Tji Geureuh in de naderhand ontstane ondergrondse kanalen
is zo nu en dan te horen. Water, dat eens de turbines van dr. de Groot aandreef en in de toekomst
mogelijk voedsel zal geven aan de mystiek-overgevoelige rijstplanters.
PAoPKC (met dank aan PAoHLA en DK4XY)
Kortegolfstation ANE te Bandoeng.
CQ-PA 23/1982