Film, radio en televisie

50
vocht’ (maakt drinkgebaar richting camera,
oPKC). Bovendeks wel te verstaan, want beneden
was het bloedheet! En dan te bedenken dat je dat
spul in Holland alleen maar ijs en ijskoud drinkt!
Na 3 weken zei 'n pief van het walkantoor: “Jullie
hebben het.” Maar onze ouwe (Piet zijn kapitein,
oPKC) zei: “We hebben de helft nog niet van wat
er in kan.” Ze zijn toen nogeens goed gaan zoeken
en vonden toen in de bush-bush, overwoekerd
door onkruid, nog ettelijke consets met apparatuur.
Edoch, mijn scheepszender raakte defect. Daar
gingen de bleeders van stuk (belastingsweerstanden,
oPKC). Zowel de kg- als de 600 meter-zender
werkten niet meer. Het enige wat ik nog wel
had was een vonkzender.
In die tijd hadden dit soort schepen nog een vonkzender
aan boord (het schip dateerde immers van
ver voor de oorlog). Goede raad was duur, waar
haalde ik bleeder-resistors vandaan? Die hadden
we niet aan boord. Ik de wal op, in de Amerikaanse
bush bush-dump niets te vinden. Een paar
Japanse krijgsgevangenen, die in een Amerikaanse
werkplaats verplicht te werk gesteld waren, verschaften
mij isoleerdraad van zo'n 120 Ohm per
meter, welke ik daarna op de oude vormen van de
bleeder heb gewikkeld. Dat ging een paar minuten
goed, maar dan werd de zaak zo warm dat alles
weer naar beneden schoof en was het weer mis.
De boordwerktuigkundige adviseerde er clingerit
om te doen (pakking waarin metalen draden zijn
verwerkt). Dat heb ik er toen omgeklemd en zo
heb ik 3 maanden gewerkt (van Hollandia naar
Batavia). Wel natuurlijk direct een SVC-tje naar
Batavia gestuurd (= diensttelegram, oPKC) met de
opdracht: zorg dat de bullen er bij aankomst zijn.
In Priok vroeg ik: “Waar zijn de spullen?” Antwoord:
“We hebben het Amsterdam doorgegeven,
maar tida ada (we hebben nog niets).” Ik weer:
“Wat nu.” “Ja, wat nu.” “U hebt toch spullen.” “Ja,
ik heb wel spullen.” “Nou, dan gaan we toch met
de onderdelen van uw amateurzender de scheepszender
repareren.” Zo ging dat toen...
Even verder op de video-band nog zo'n mooi verhaal
van PK3PR (OM Proeme, in Nederland PAoMMA).
In 1945 moesten natuurlijk ook de omroepzenders
in de archipel weer zo spoedig
mogelijk werken, waarvoor o.a. OM Proeme door
de Nederlandse PTT naar Soerabaja werd gestuurd,
om aldaar het zenderpark weer op te bouwen.
In naam was ik stationsbeheerder, maar dat
stelde niets voor, zegt hij in het interview, want ik
moest zelf de hele dag met een soldeerbout onder
de zenders liggen om ze in orde te krijgen. Dat
vergde ook zaterdag en zondags mijn aandacht;
weinig tijd voor controlerondes dus!
Op 'n avond word ik om een uur of elf opgebeld
Bezoek aan boord van de Tjimanoek in Soerabaja,
augustus 1947.
Zittend v.l.n.r.: OM Proeme PK3PR/PAoMMA, wijlen
OM Vlinkervleugel (bekend Nivira-bestuurder, zie artikel
Early Bird CQ-PA 20 dec. 1985), OM Van Beem PK3BE.
Staande: OM Hankspohr, OM Koerts PK3JK, OM Frommelt
PK3JF en Van Weerloo PAoYZ.
Achterste rij: 3 voor uw scribent ‘onbekende geesten’.
door de Javaanse wacht, die opdracht had elk uur
alle meterstanden te noteren (de enige manier om
te weten te komen of er iets uitgelopen was). Er
kwam rook uit een paneel-chassis, zei hij. “Wat
heb je gedaan”, zei ik. Antwoord: “Eerst alle meterstanden
genoteerd en toen de stroom afgezet,
toean.” Dat vond ik geweldig van hem, maar toch
ben ik er zeker van dat hij éérst de stroom heeft
afgezet en toen pas de meterstanden opgenomen,
want in het boek stonden alle meters op nul genoteerd
(hi)!
Naar aanleiding van dit voorval ben ik 's avonds
frequenter gaan kijken. Op zekere avond kom ik
weer op Embong Malang: volop licht aan in het
zendergebouw, maar geen wacht te bespeuren. Ik
terug naar het woongedeelte en daar zit meneer
heerlijk te eten. “Smaakt het”, zei ik. “Baik betoel”
(= prima, oPKC), is zijn antwoord. Ik meegegeten,
zoals dat in Indië gaat (het zou tegen de
adat zijn geweest dat te weigeren), maar na afloop
heb ik hem toch maar te verstaan gegeven dat ik
het op prijs zou stellen als hij die nacht verder op
de zenders zou letten. Ontwapenend was zijn ant-