Film, radio en televisie

38
40 JAAR NÁ DATO - deel 2 PAoPKC
Het RAPWI-radiostation POC (fase 1)
Zoals in deel 1 vermeld had RAPWI-Headquarters
Batavia aan PK3PL opdracht gegeven om op Semarang
een grondstation in te richten en in bedrijf
te stellen, aan welk station de roepletters POC
waren toegekend. Het uitvoeren van die opdracht
blijkt echter nogal wat voeten in de aarde te hebben.
Om de gebeurtenissen in de juiste chronologische
volgorde te verhalen, lijkt het mij goed daarvoor
de dagboekaantekeningen van PK3PL te
volgen:
Het bevel van Mountbatten negerend was ik op
20 september '45 per bus en trein naar Semarang
gereisd, naar het vrouwenkamp Lampersari, waar
mijn vrouw en dochtertje (4 jaar oud) verbleven.
Dat kamp kon heel best wat mannelijke hulp gebruiken,
zodat ik besloot te gaan verhuizen van Tjikoeda
Pateu (XVe Bat.) naar Lampersari. Daarvoor
moest ik wèl terug naar Bandoeng om mijn bagage
op te halen en officieel uit te schrijven. Ik nam
daartoe de nachtexpres naar Bandoeng, waar ik op
30 september te 11.30 uur aankwam. In mijn dagboek
staat bij die datum: “Dit is de laatste nachtexpres
die ongemolesteerd in Bandoeng is aangekomen:
de volgende trein werd - althans wat de
Europese passagiers betreft - geheel uitgemoord.”
Een “normale” terugreis over land was dus voorlopig
wel uitgesloten en er moest wat anders worden
bedacht om in Semarang te komen.
Terugkerend in het kamp te Bandoeng bemerkte
PK3PL dat daar inmiddels een registratie-woede
was uitgebroken: iedereen registreerde iedereen.
De grote maatschappijen registreerden hun employees,
de koninklijke marine registreerde burgers en
militairen en er was uit Australië een ploeg Hollanders
gearriveerd die zich RAPWI noemde en óók
registreerde.
PK3PL liet zich bij de marine registreren voor een
baantje in Soerabaja en bij de RAPWI voor een
baan in Semarang. Van de marine heeft hij nooit
meer wat gehoord, maar van de RAPWI wel: hij
kon lid worden van die club als radio-technikus in
de rang van sergeant, hetgeen hij heeft geaksepteerd
(zie deel 1). Dat was op 2 oktober 1945. We
volgen nu weer de dagboekaantekeningen van OM
Leonhard.
Op 5 oktober '45 kreeg ik van de RAPWI de opdracht
in Semarang een radio-station op te zetten
ten behoeve van de evacuatie van de vrouwenkampen
in Midden-Java.
6 oktober '45: Officieel einde van de internering:
kreeg van de kampleiding een “soerat lepas” (ontslagbewijs).
Per DC-3 in 33 minuten gevlogen naar
Kemajoran en aldaar gelegerd (Batavia).
7 en 8 oktober '45: Op het vliegveld diverse ontvangers
gerepareerd. Er komen meldingen binnen
van ernstige ongeregeldheden die zich in de
binnenlanden van Java zouden voordoen.
Op 9 oktober '45 vliegt PK3PL met een Japanse
kopie van een DC-3 als enige passagier via Tjililitan
naar Kali Banteng (Semarang). Behalve persoonlijke
bagage, bestaande uit een koffertje, een klamboe
en een tikar (soort veldbed) had PK3PL van
RAPWI meegekregen: een kompleet Japans grondstation
keurig verpakt in speciaal daarvoor gemaakte
houten kisten, het geheel zag er subliem uit.
Het vliegtuig waarin hij reisde zag er minder subliem
uit: daar waar klinknagels ontbraken waren
die vervangen door stukjes ijzerdraad, de radio-apparatuur
was eruit gesloopt. Maar het ding vloog
en kwam zonder problemen op Kali Banteng aan.
PK3PL had verwacht op Kali Banteng door Engelsen
te worden ontvangen maar die waren er niet,
óók geen Japanners, wèl Indonesiërs.
Vermoedelijk was Kali Banteng toen reeds in handen
van de Ankatan Pemoeda (Indonesische Guerillas),
PK3PL mocht wel de stad in met zijn persoonlijke
bagage, maar de rest moest hij
achterlaten. Het radio-station heeft hij nooit meer
teruggezien.
PK3PL wordt naar het RAPWI-hotel gebracht
waar hem een kamertje wordt toegewezen (het
v.m. Hotel du Pavillon). Van 10 tot 13 oktober '45
heeft hij dagelijks geprobeerd om op Kali Banteng
de apparatuur vrij te krijgen hetgeen hem, zoals
voormeld, niet is gelukt.
Op 14 oktober '45 's ochtends onder het ontbijt
worden alle zich in het hotel bevindende Europeanen
door de Indonesische Guerillas opgepakt en
per vrachtauto weggevoerd. De meesten naar de
gevangenis Mlaten; de overigen naar de haven. In
Mlaten zitten ze met z'n allen in een grote betonnen
slaapzaal, vensters zonder glas maar wèl met
tralies en een stalen deur met drie grendels. Er is
één w.c., geen wasgelegenheid, geen tikar (slaapmatje),
dus slapen allen plat op het beton.
14, 15 en 16 oktober '45: Gevangenisroutine als in
de Japanse kamptijd; eten, luchten, de hele nacht
het licht aan.
17 oktober '45: Explosies van heel nabij.
Het blijkt dat een patrouille Japanse militairen