Film, radio en televisie

46
En dan nu het bandfragment van wijlen OM Marissen:
“... ja, die foto's zijn prima, zo heb ik zelf ook nog
dienst gedaan.” Protest op de band mijnerzijds: “ ...
die foto's zijn te zwart, waarschijnlijk indertijd met
magnesiumlicht genomen.” Johan, zich wijselijk niets
van mijn interruptie aantrekkend, kakelt vrolijk verder:
“Die zender dat is een NSF, 2 kW met blusvonkenbrug,
waarboven de antenne-variometer van de
zender. Boven de condensatorbak: de koppelspoel met
gekleurde stopbussen voor 600, 450 en 300 meter
golflengte, daarnaast de aardstroommeter met koperband-aardleiding
naar de scheepshuid. Rechts daarvan:
Marconi 31-A balansontvanger en daar weer
rechts van: de antenne-verlengspoel voor de ontvanger
(foto A).
foto B.
Die Marconi 31-A had twee carborundum-kristallen,
die afzonderlijk en ook beide tegelijk ingeschakeld
konden worden. De afregeling werd eerst gedaan met
ieder kristal afzonderlijk (t.w. op beste sterkte) en wel
d.m.v. de potentiometers links op het toestel. Daarna
moest je beide kristallen inschakelen die tegengesteldgelijkrichtend
waren opgesteld. Door nu met de potentiometer
één van de kristallen wat af te zwakken,
werd de stroom, van nul door telefoon, weer wat
doorgelaten en kon op die wijze het luchtstoringseffect
wat verminderd worden. Zelf heb ik hier weinig
gebruik van gemaakt, want het was niet effectvol. Ik
heb mijn oren aan zacht, selectief geluid gewend laten
raken.” “De meeste schepen waren met een dergelijke
installatie uitgerust. Alleen de grote DAM-schepen
van de Holland-Amerika-lijn en de latere nieuwe pas-
sagiersschepen van de Indië-route hadden een station
volgens foto B.”
“Dienstdoend kwam ik uit met de ‘Rembrandt’, maar
ook dat schip had slechts een wat zwaardere blusvonk-zender
van 3 kW, wèl met een lampontvanger
(één pit) met afzonderlijk een Marconi-90 versterker
met één dubbelroosterlamp, die zowel HF als LF
moest doen (gelach van zaal op band).
Wacht, ik zal het schema en de frontplaatverdeling
van de Marconi 31-A even voor jullie tekenen. Heeft
er iemand een stuk papier? Ach, laat maar, ik pak mijn
servet wel ...”
”De oudste schepen hadden meestal een Marconi
1 1/2 kW draaivonkzender met een 31-A ontvanger, die
later werd vervangen door de O-34, dat was een éénlamps
honingraat-ontvanger. De pit was een Marconi
V-24 plus 1 (jawel, één!) reserve-pit, dus moest je
onderweg niets kapot maken” (zaal ligt dubbel van het
lachen).
Tot zover Johan's inbreng. Ik moet u bekennen dat ik
de inmiddels 7 jaar oude opname van OM Marissen
met gemengde gevoelens heb beluisterd; ik zag
PK3MA weer helemaal voor mij! Maar soms toch ook
met een lach, want de grappige zeemanstermen die