Film, radio en televisie

Ik was doodmoe, maar op dat moment klaarwakker.
Om het maar ronduit te zeggen: ik kreeg het
bijna op mijn zenuwen. Dit was iets formidabels,
adembenemend gewoon!
Tot zover het citaat.
OM de Groot is met kleren aan op bed gaan liggen,
slapen kon hij toch niet meer. Om 6 uur is hij
opgestaan, maar de tropische morgenstond had
voor OM de Groot alleen maar twijfel i.p.v. goud
in de mond. Het zou wel een amateur zijn die een
kollega-amateur een poets wilde bakken, zo dacht
hij. Zijn onzekerheid heeft echter niet lang geduurd.
Het was geen droom maar werkelijkheid
en het begin van geregelde kg-uitzendingen.
Zijn twijfel overwonnen, besloot OM de Groot om
Philips toch maar een telegram te sturen. Philips
was hem zeer dankbaar. Ook in Eindhoven was de
spanning of men zo ver zou worden gehoord die
nacht minstens even groot als de ontroering van
PK1PK toen deze onverwacht in zijn koptelefoon
de eerste proefuitzending van de Phohi (Philips
Omroepzender Holland-Indië) ontving!
Waarom ik hier zo expliciet bij stil sta? Wel old
men, omdat het die radio-amateurs van het eerste
uur waren die de bruikbaarheid van het ultrakortegolfgebied
aantoonde, een verdienste die alom
door alle officiële instanties is erkend en waarvoor
als dankbaarheid voor bewezen diensten - maar
óók als stimulans om verder te gaan met experimenteren
- tot op heden nog steeds enige frequenties
voor zijn gereserveerd; al beseffen jongere generatie
amateurs dit helaas niet altijd! De voor dit
historisch feit te Eindhoven en Bandoeng opgerichte
standbeelden (welke ook op het PK-certificaat
zijn gefigureerd) herinneren hier nog aan.
Wie nu, bevangen door nostalgie, de brochure ‘Dit
is de Wereldomroep’ openslaat, in de verwachting
er ergens beslist wel wat over de pionierstijd vermeld
te zien, komt bedrogen uit. Het boekje opent
met de zin: “De geschiedenis van de Nederlandse
kortegolfomroep gaat terug tot het eind van de
jaren twintig, toen na enkele geslaagde industriele
experimenten een begin werd gemaakt met re-
65
gelmatige uitzendingen”, waarna eerst op blz. 15
onder het hoofdstuk ‘de korte golf’ nog even
wordt gereleveerd dat eind jaren twintig verrassende
resultaten werden bereikt met experimentele
uitzendingen via de korte golf naar ons voormalig
NEDERLANDS OOST-INDIË.
De Wereldomroep in zijn huidige vorm is eerst in
1947 gesticht en dus kan men moeilijk van deze
instelling verwachten dat zij expliciet op de
prestaties van haar voorganger ingaat. De technische
ontwikkelingen zijn bovendien van dien aard
dat het station via een satelliet-verbinding met 2
steunzenders vrijwel overal ter wereld is te horen,
waarbij vooral niet vergeten mag worden dat ook
de huidige all band digitale solid-state ontvangers
er toe hebben bijgedragen dat het kortegolfgebied
in tegenstelling tot vroeger niet uitsluitend meer
door radio-amateurs wordt beluisterd!
Zelfs de kolossale draaibare beam (zie foto op de
volgende pagina), die in 1950 nog trots de QSLkaart
van Radio Nederland Wereldomroep siert, is
verdwenen; de vrijwel geheel houten konstruktie
gesloopt.
Wist u overigens dat de Duitsers in het begin van
de 2e wereldoorlog hiermee uitzendingen naar
Nederlands-Indië hebben verzorgd? De betreffende
programma's zijn evenwel nimmer in onze
Oost ontvangen omdat de ingenieurs, die men gedwongen
had om de zender in 1941 weer in bedrijf
te stellen, het antennesysteem richting
Noordpool hebben gezet! We betwijfelen of de eskimo's
veel aan de nazi-propaganda hebben gehad
(hi). Toen de ‘Herren’ erachter kwamen, waren de
betreffende ingenieurs inmiddels ondergedoken en
Nederlands-Indië door Dai Nippon bezet.
Na de 2e wereldoorlog achtte onze regering het
wenselijk om t.b.v. onze landgenoten in den
vreemde en het kontakt met de rijksdelen overzee
de uitzendingen van de Phohi voort te zetten. Voor
dit doel werd in het kader van Radio Herrijzend
Nederland vanaf 13 oktober 1945 aanvankelijk gebruik
gemaakt van de in de oorlogsjaren door de
PTT overgenomen PCJ-zender in Huizen en van
een tijdelijke zender in Kootwijk.