Download - Cultuurnetwerk.nl

Introductie binnenschoolse en buitenschoolse
cultuureducatie in Nederland
Door Martin Berendse (plaatsvervangend directeur kunsten, Ministerie van
OCenW)
Cultuur en cultuureducatie
Definitie cultuur: alle uitingen en bronnen op het gebied van beeldende kunst, letteren, drama, dans
muziek, audiovisuele kunst en het materiële erfgoed (zoals gebouwen, tuinen, monumenten, archie-
ven en archeologische artefacten).
Definitie cultuureducatie: omvat alle vormen van educatie waarbij kunst en het culturele erfgoed als
doel of als middel worden ingezet.
Cultuureducatie speelt zich af in de school: kunstzinnige oriëntatie en expressie in het primair
onderwijs; kunstvakken in het voortgezet onderwijs; maar ook kunst en cultuur verweven met andere
vakken, zoals geschiedenis en aardrijkskunde. Cultuureducatie speelt zich ook af buiten de school, in
de vrije tijd: actieve en receptieve kunst- en cultuurbeoefening in centra voor de kunsten,
amateurkunstverenigingen en het particulier circuit.
Centra voor de kunsten
Centra voor de kunsten zijn stichtingen of publieksrechtelijke organisaties die erkend zijn en
gesubsidieerd worden door gemeentelijke of provinciale overheden. Zij verzorgen cursusaanbod op
het gebied van muziek, dans, beeldende kunst inclusief audiovisueel, theater en literatuur.
Zij leveren ook steeds diensten voor het primair en voortgezet onderwijs; bijvoorbeeld vakdocenten,
kunstaanbod en scholing. Het aantal centra voor de kunsten is 242, waaronder 118 muziekscholen
met 166.000 cursisten, waarvan 81% jonger dan 18 jaar; 58 creativiteitscentra met 59.000
cursisten, waarvan 25% jonger dan 18 jaar; 55 gecombineerde muziek- en creativiteitscentra met
159.000 cursisten, waarvan 63% jonger dan 18 jaar (oktober 2002).
Daarnaast bestaat er, met name in de muziek- en danssector, een uitgebreid particulier, commercieel
circuit van aanbieders (privé-docenten, particuliere scholen).
Baten en lasten van de centra voor de kunsten (1999)
Baten
Gemeentelijke en provinciale subsidie € 143,5 miljoen 67,7%
Les, cursus en overige baten € 68,4 miljoen 32,3%
Kosten
Personeelskosten € 156,6 miljoen 73,9%
Huisvestingskosten € 22 miljoen 10,3%
Overige kosten € 33,3 miljoen 15,8%
Amateurkunst
In Nederland beoefenen meer dan zes miljoen mensen in hun vrije tijd amateurkunst, al of niet in
verenigingsverband. Met name de korenwereld, met meer dan 10.000 koren, de drum- en
showbandsector, het amateurtheater en de audiovisuele sector hebben hun eigen opleidings- en
(na)scholingsvoorzieningen. Maar ook in de dans hebben gymnastiekverenigingen (jazzdans),
volksdansverenigingen en het particuliere circuit eigen opleidingen.
14 BUITENSCHOOLS KUNSTONDERWIJS IN VLAANDEREN EN NEDERLAND