3 - Den Haag Centraal

16>cultuur
Eigenzinnig gebruik van
papier bij Guthschmidt
Bij Galerie Guthschmidt zijn geheimzinnige
herinneringsdozen van Imre
van Buuren te zien. Die dozen
bevatten ontroerende, eigenhandig
vervaardigde boeken die, door het
eigenzinnige gebruik van papier en
andere materialen, zacht-roepend
vragen om aandachtig door te
bladeren.
Door Sjoerd van Faassen
Sieraden voeren bij Galerie Guthschmidt
de boventoon, maar andersoortige
objecten vormen vaak een
verrassende afwisseling van de ringen,
oorbellen, colliers die er permanent
te zien zijn. Ik herinner me tentoonstellingen
van prachtige lichtobjecten
van Jürgen Reichert, schatkistjes
van Hans van der Weyden en –
recent – glasobjecten van Anna Carlgren.
Bij een ontwerpster als Marleen
Guthschmidt, die ooit zelf een prachtige
serie architectonische ringen
ontwierp met namen als tempel,
moskee en dergelijke, ligt een dergelijke
belangstelling in lijn. Ook de sieraden
die zij van andere ontwerpers
in haar galerie verkoopt, zoals de ringen
van Nicolette van Hattum en Annette
Clay hebben een vaak driedimensionaal
karakter.
Momenteel toont Guthschmidt herinneringsdozen
van de Haagse grafische
ontwerpster Imre van Buuren.
Het is haar tweede solotentoonstelling
bij Guthschmidt; eerder waren
daar van haar al even boeiende tassen
te zien.
De tentoonstelling omvat ruim twintig
vierkante dozen van verschillend,
maar altijd handzaam formaat. De
spannende dozen zijn op zichzelf al
begeerlijke objecten. Beplakt met stevig
wit papier met een ruwe structuur,
kun je ze aan de bovenzijde openklappen.
Niet meteen doen, maar
eerst die buitenzijde goed in ogenschouw
nemen. De kleppen zijn versierd
met kleine objecten – in het geval
van het afgebeelde ‘Le souffle de la
mer’ zelfs een aantal kleine boekjes –
en de suggestie van een slot.
Als je, nieuwsgierig geworden, vervolgens
de doos opent, zie je een boekachtig
voorwerp liggen dat je meteen in de
hand wilt nemen. Het uitnemen
wordt vergemakkelijkt doordat Van
Buuren in veel gevallen zo attent is geweest
een lintje in de doos aan te brengen,
waarmee het boek kan worden
opgelicht.
Eenmaal in de hand, zie je dat het boek
door de duidelijk zichtbare bindwijze
jazz
Verrassingen in
Het Paard en
Murphy’s law
Scott Hamilton was een sensatie toen
hij eind jaren zeventig op de grote
podia verscheen. Een saxofonist die
klonk als de groten van weleer. Ben
Webster, Coleman Hawkins. Een
anachronisme, vond men. Hamilton
maakte deze weken een tournee door
Nederland, maar helaas, géén Den
Haag. Mijn enige troost is dat Hamilton
op 7 maart in Jazz- en bluessocieteit
Engels te vinden is. Niet om te
spelen, maar om te praten. Want Nic
Japanse invloeden toont. Die zijn ook
te zien in de verfijnde structuur van
het boek zelf.
Papierstructuren
Sinds 2001 experimenteert Van Buuren
met papierstructuren. De structuur
van het door haar gebruikte papier
blijft altijd goed zichtbaar. Ze gebruikt
voor haar boeken onder meer
oud behangpapier, maar prepareert
haar papier ook zelf. Het door haar
vaak eigenhandig gemarmerde of anderszins
van kleuraccenten voorziene
papier wordt in veel gevallen gecombineerd
met zijde, wol of garens. Ook bevatten
haar boeken soms uiterst dunne
bladen, waartussen een gekleurd
stukje zijde geplakt is. Dunne draadjes
of vogelveertjes op het blad of tussen
twee bladen dragen eveneens bij aan
de aaibaarheidsfactor (als ik die voor
de poezenvacht gebruikte term van
Rudy Kousbroek mag lenen). Aan het
vervaardigen van de dozen en de inliggende
boeken moet overigens een onvoorstelbare
hoeveelheid tijd gespendeerd
zijn.
Sommige bladen van haar boeken zijn
voorzien van envelopjes, zakjes of
strookjes als in een postzegelalbum.
Dat suggereert praktisch nut. On-
Le souffle de la mer. >Foto: PR
Wendorf maakt een documentaire
over hem, waarvoor zij trompettist
Michael Varekamp heeft aangezocht
om daar de vragen te stellen. Ik luister
mee. In Studio 3 op de vrijdagavond
laat twee grote jazzsaxofonisten: eerst
‘onze’ Ferdinand Povel, op 8 maart,
een musicus wiens invloed je in generaties
jongere saxofonisten hier te lande
terug kunt horen. Een week later
(15 maart) de Amerikaan John Ruocco,
al jarenlang een inspirerende docent
danks het dromerige, etherische karakter
van de boeken is dat ook de bedoeling
van de ontwerpster. Je mag de
bladen van de boeken beschrijven, beplakken
en hoeft er wat Van Buuren
betreft niet overdreven voorzichtig
mee om te gaan. Integendeel. Je mag
wat haar betreft de bladen beschrijven.
Je kunt de boeken gebruiken als
album voor je kinderen, als kraamboek,
trouwboek, receptiealbum of
condoleanceregister. Je kunt het boek
ook buiten de doos bewaren en die vervolgens
gebruiken als bewaarplaats
voor sieraden, vakantiefoto’s en dergelijke.
Dat profane gebruik van iets
dat je geneigd bent met de uiterste
zorg te behandelen, neemt erg in voor
de kunstenares. Het lijkt of de tijden
van de eind negentiende-eeuwse Artsand-Craftsbeweging
herleven: op de
Middeleeuwen gebaseerde ambachtelijkheid
die voorwerpen genereert die
zowel mooi als nuttig zijn. Ondanks
dat nut, zijn het toch ook objecten met
een museale kwaliteit, die niet zouden
misstaan in collecties als die van
Museum Meermanno of Koninklijke
Bibliotheek.
Imre van Buuren, ‘Herinneringsboeken’, tot en
met 23 maart in Galerie Guthschmidt, Prinsestraat
39/41, www.galerieguthschmidt.nl
aan het conservatorium hier. Povel
wordt begeleid door pianist Rob van
Bavel, bij Ruocco speelt Karel Boehlee.
Zij geven al aan welke richting het uit
gaat: de eerste mooi ‘mainstream’, de
tweede meer van het klankavontuur.
Op 8 maart speelt in Muzee Scheveningen
de Italiaanse pianiste en zangeres
Francesca Tandoi met een combo
onder leiding van drummer Hans Braber.
Een fijne muzikante die hier aan
het conservatorium studeerde en van
wie jazzdocent Wouter Turkenburg
en ikzelve (juryleden bij de finale)
verbaasd waren dat ze de voorrondes
van het recente Leidse jazzconcours
niet overleefde. In Grand café Grote
Markt op 7 maart saxofonist Sjoerd
Dijkhuis bij het trio van BobWijnen
(hammond) en Danni Nicholas (bas);
op zondag 10 maart daar Simon Rigter
met drummer Joost van Schaik. En
Door Bert Jansma
Robertinho Silva heeft niet alleen de
breedste glimlach die je ooit bij een
muzikant zag, je kan rustig stellen dat
hij ook de breedst toegeruste slagwerker/percussionist
is in de moderne
Braziliaanse muziek. Zet hem achter
de klassieke jazzdrum, geef hem tan
tan, surdo, repinique, ganza, caixa,
pandeira of hoe al dat Braziliaans instrumentarium
ook moge heten in
handen en hij haalt er bijna achteloos
het ene na het andere ritme uit.
Pianist en componist Edgar van Asselt
haalt de meester-percussionist dezer
dagen voor de tweede maal naar Nederland.
Voor concerten en workshops,
in Den Haag, Rotterdam, Delft
en Leiden. Tot en met 24 maart. Met
een slotconcert in Den Haag op 23
maart in de Anton Philipszaal.
Van Asselt: “Ik ben naast de hardbop,
zoals met mijn eigen cd’s, mijn tournees
met saxofonist Dave Schlitter, en
naast mijn inmiddels beëindigde werk
achter de piano bij The Young Sinatra’s,
ook al lang met latin music bezig.
Ik heb vroeger in salsa-bandjes gespeeld,
heb een tournee met Tango Extremo
gedaan, ben een bewonderaar
van Elis Regina en ik zocht meer. Iets
educatiefs”.
“Een bevriende producent maakte me
er een paar jaar geleden opmerkzaam
op dat Robertinho Silva misschien beschikbaar
was voor optredens en
workshops. Een naam van jewelste,
natuurlijk.Niet alleen van zijn band
Som Imagionario uit de jaren zestig, of
met het Wagner Trio, met Gilberto Gil
en met Milton Nascimiento bij wie hij
jarenlang vaste drummer was. Bovendien
woonde hij vier jaar in New York
waar hij cd’s maakte waarin hij jazz en
dan een paar internationale verrassingen
in het Paard. Op 8 maart verschijnt
er de Franse trompettist Erik
Truffaz met zijn kwartet. Prima blazer,
die na een Miles Davis-achtige start
op het podium, vooral de kant van
de ‘cross over’, jazz-rock en hip-hop
uitging. Minder. Zijn laatste cd heet
‘El tiempo de la revolución’. Tekenend
voor hem. Op 13 maart in dat Paard het
Kyteman orkest van Colin Benders.
Niet met Eric Vloeimans ditmaal, dus
hoe groot het jazzgehalte wordt weet
ik niet. Maar het orkest durft muzikaal
aardig wat aan. Van hiphop-werk
dat van mij niet zo hoeft, tot klankverkenningen
in modern-klassiek. In de
Regentenkamer presenteren bassist
Paul Berner en gitarist Ed Verhoeff
hun nieuwe cd ‘Duo’op 8 maart. “Een
lach, een traan en de verstilde klank”,
omschrijft Berner zelf. De dag erna
Den Haag Centraal > Vrijdag 8 maart 2013
Robertinho Silva is misschien wel de breedst toegeruste slagwerker/
percussionist in de moderne Braziliaanse muziek. > Foto: PR
Lessen in ritme van
meesterpercussionist
Robertinho Silva
Braziliaanse muziek combineerde.
Met groten van de Amerikaanse
jazzscene als Wayne Shorter en Sarah
Vaughan”.
Contact
“In 2011 kreeg ik contact en is Silva
hierheen gekomen. Hoofdzakelijk
voor workshops met amateurs. Dat was
een succes, het contact bleef, en ik ben
gaan werken aan een groter programma
rond hem. Dat is er nu. Celebraçao!
heet het, Portugees voor ‘viering’ ”.
‘Celebraçao’is een productie van Van
Asselts WorldTown Music, dat concerten
en educatieve muziekprojecten
organiseert voor een breed publiek.
Onderdeel van ‘Celebraçao’ is de uitvoering
van ‘Batucada Reeds, Rhythms
& Beats’, gebaseerd op vier Braziliaanse
ritmes: maracatu, tambor de Minas,
tambor de Creoula en de Maculele.
Dat gebeurt met een aantal muziekgroepen
uit Den Haag: de Swing Time
Big Band, blazersensemble Windkracht
10, brassband The Legendairs
en Nueva Tradicion, gespecialiseerd in
Antilliaanse Tipiko-muziek. Op 8
maart BinkVijfhoog. Edgar van Asselt:
“Robertinho Silva speelt op een paar
van die concerten met Nederlandse
topmuzikanten als Jan van Duikeren,
Marco Kegel, Bart van Lier en Ack van
Rooyen. Voor het slotconcert in de Dr
Anton Philipszaal heb ik zangeres Lilian
Vieira gevraagd, toch het boegbeeld
van de Braziliaanse muziek in Nederland.
Ze schreef ook de Portugese teksten
bij mijn composities”.
celebraçao! in Den Haag: 10 maart ritmos
Afro-brasileiros in Bibliotheek Spui; 15
maart celebraçao! rio meets Jazz in Muzee,
Scheveningen; 23 maart celebraçao! Xl,
A.Philipszaal.
vormen pianist Rob van Kreeveld en
gitarist Vincent Koning er een intrigerende
combinatie. En dan zie ik
in de agenda van het aloude jazzcafé
Murphy’s Law – van de maandagsessies
voor conservatoriumstudenten
– als verrassend tussenspel op 9 maart
de Amerikaanse zangeres Judy Niemack
aangekondigd. Met als begeleider
de Belgische gitarist Jean François
Prins. Zomaar in de kroeg. Topmuzikanten.
Zij voor de ‘standards’ en de
blues, hij poëtisch en gepassionneerd
op de snaren (laatste cd ‘El gaucho’,
met bassist Joris Teepe). Een aanrader,
al zal ik er zelf niet kunnen zijn
omdat mijn ‘vreemde tussenspel’ die
avond in de Koninklijke Schouwburg
plaatsvindt.
Bert Jansma