pdf 1 - exhibitions international

More documents

Recommendations

Info

GENT EN DE STADSFOTOGRAFIE VAN DE NEGENTIENDE EEUW Steven Jacobs In de populaire verbeelding van de negentiende eeuw werd Gent blijkbaar gekoesterd. De stad genereerde een fascinerende protofotografische en fotografische beeldproductie. Zo was er al in het midden van de jaren 1830 een voorstelling te zien van ‘le bassin central du commerce à Gand’ in het beroemde diorama van fotopionier Daguerre te Parijs.1 Dat was nog maar een begin. — De vroegste fotografische beelden van Gent Toen Daguerre enkele jaren later zijn baanbrekende fotografische procedé introduceerde, bleek de soliditeit van de gebouwde stedelijke omgeving in het daglicht een bijzonder geschikt motief te zijn. De trage fotosensitieve materialen stimuleerden immers enerzijds opnamen in de openlucht, terwijl ze anderzijds de registratie van bewegende onderwerpen zo goed als onmogelijk maakten. Ook Gent werd spoedig door daguerreotypisten geëxploreerd. Reeds in oktober 1839 bracht de lokale pers verslag uit van een Séance photographique waarbij de fotopioniers Braga en Pelizzaro vanuit een woning op de Ajuinlei enkele daguerreotypieën vervaardigden. Slechts van één van deze alleroudste fotografische opnamen van Gent bestaat nog een origineel. Andere beelden uit deze sessie zijn via reproducties overgeleverd.2 Ze tonen onder meer een gezicht op de Sint-Niklaaskerk, waarvan de vieringtoren en het bovenste gedeelte van een zijgevel uitsteken boven de huizen van de stad. [afb.1] De opstelling vanuit een raam op een hoger gelegen verdieping of dakgoot is typerend voor de nieuwe aanpak van de vroege fotografie. Omdat de nauwe straatjes vaak te duister waren, werd er gekozen voor een panoramische blik, die vaak willens nillens afweek van allerhande conventionele compositorische regels. In deze vroege fotografische stadsbeelden verschijnt het grillige ritme van daken en schoorstenen soms nadrukkelijker in beeld dan de grote stedelijke monumenten. Daarnaast valt het arbitraire karakter van de grenzen van het beeldvlak op — een specifiek fotografisch gegeven. Met deze voorkeur voor vergezichten worden de belangrijke monumenten van de stad een onderdeel van een groter geheel, dat ook ontelbare banale gebouwen omvat. [22] De vroege stadsfotografie markeert hier onmiskenbaar een cesuur in de geschiedenis van de visualisering van de stad. Zij wijkt immers af van het merendeel van oudere picturale en grafische topografische beelden, die zich vooral op specifieke monumenten als stedelijke herkenningspunten toespitsten. Ook de vroege daguerreotypieën van Gent maken duidelijk dat de fotografie geen gebruik maakt van dit selectieve of hiërarchische principe. Integendeel, ze presenteert zich als een bemiddelaarster die alle onderdelen op een gelijkwaardige manier benadert en behandelt. — Britse en Franse fotografen van Gent Tijdens de daaropvolgende decennia werd Gent ook in beeld gebracht door canonieke figuren uit de Britse en Franse fotogeschiedenis, zoals John Muir Wood en de gebroeders Bisson en Adolphe Braun. Hun beelden kaderen onmiskenbaar in de ontluikende toeristische industrie, die onlosmakelijk is verbonden met nieuwe vormen van industriële beeldproductie. Gent groeide daarbij uit tot een obligate halte op de Grand Tour voor Britse reizigers. Ook de romantische belangstelling voor de middeleeuwen wakkerde de interesse aan voor de historische stad met zijn beroemde torens, het Gravensteen en de pittoreske kanalen, waarvan er vele in de latere negentiende eeuw bij de stadssanering werden gedempt. Beelden uit de eerste decennia van de Gentse fotogeschiedenis wijzen de huidige Gentenaar vaak op de etymologische oorsprong van straatnamen als Ottogracht of Oude Houtlei. Foto’s van deze plaatsen laten zien dat Gent toen een stad vol zichtbare leien, grachten en kanalen was. In de zomer van 1847 werd de stad bezocht door twee leden van de Edinburgh Calotype Club, John Muir Wood en George Moir. Vooral de opnamen van John Muir Wood, die in zijn dagboek noteerde dat hij in Gent verschillende Britse architecten ontmoette die er calotypieën maakten, bieden bijzonder waardevolle informatie. Ze tonen de stad immers vóór de grote stedelijke transformaties: het door woonhuizen ingesloten belfort met de oude houten torenspits [afb.2], het stadhuis met de zogenaamde Napoleontrap en het nog volledig door aanbouwsels ingesloten Gravensteen. De foto van het Gravensteen is een typisch
[1] Braga. Sint-Niklaaskerk en Predikherenlei, s.d. daguerreotype (STAM Gent) [2] John Muir Wood. Sint-Baafskathedraal, 1847 (The National Galleries of Scotland) [23]
Page 1: Edmond Sacré Portret van een stad
Page 4 and 5: VOORWOORD Lieven Decaluwe [7] INLEI
Page 6 and 7: Edmond Sacré. Cataloniëstraat met
Page 8 and 9: Edmond Sacré. Poortgebouw van het
Page 12 and 13: [3] Louis-Auguste en Auguste-Rosali
Page 14 and 15: [5] Charles D’Hoy. Dominicanenker
Page 16 and 17: fotografen vormen een perfecte indi
Page 18 and 19: wegingen overwelfd of gedempt — v
Page 20 and 21: EDMOND SACRÉ, FOTOGRAAF VAN GENT E
Page 22 and 23: die van de glasplaat. Hij spreekt m
Page 24 and 25: Eén beeld: gebald, overduidelijk,
Page 26 and 27: Edmond Sacré, bekend fotograaf, wa
Page 28 and 29: [11] Edmond Sacré. Achterkant van
Page 30 and 31: canonieke toeristische wandelingen
Page 32 and 33: Refectorium in de Sint-Baafsabdij,
Page 34 and 35: Korte Dagsteeg, hoek Saghermansstra
Page 36 and 37: Constant Montald (1862-1944), kunst
Page 38 and 39: Houtdok, ca. 1881 160 × 230 mm, co
Page 40 and 41: Verbreding van de doorgang aan het
Page 42 and 43: [244]

pdf 1 - exhibitions international

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?