Taal is zeg maar echt mijn ding - Folia Web

Mea maxima
culpa
In deze Havana kunt u onder andere een interview lezen met Louis Tavec-
chio. Een interessante en bevlogen man met een duidelijke mening die hij
niet achter een rookgordijn verbergt. Over agressie heeft Tavecchio veel te
melden. Hij ziet het als een wezenlijk aspect van de mannelijke identiteit.
Ik ben man en heb dan ook regelmatig last van agressieve neigingen. Door
mijn opvoeding en opleidingen heb ik geleerd creatief en constructief met
mijn agressiegevoelens om te gaan. Hoewel ik het soms wel zou willen, deel
ik nooit een tik uit, laat staan dat ik iemand in elkaar sla. Natuurlijk, ik
dagdroom er wel eens over, maar tussen dagdroom en daad staat het vermo-
gen om mijzelf te beheersen. Mijn ratio doet mij geloven in de kracht van
het woord. Wat riep de afgelopen weken agressie bij mij op? De Sorbon?
Nee, de voedselschuivers van de HvA roepen helemaal niets meer bij me op.
Ik heb de culinaire terreur achter mij gelaten. Ik put hoop uit de gedachte
dat we Sorbon binnenkort in het grote vergeetboek kunnen bijschrijven.
Riep de klantenservice van de HvA dan mijn agressie op? Integendeel, die
afdeling wordt steeds beter. Nee, van de week is er op de HvA iets gebeurd
dat bij mij – en bij vele anderen – elk gevoel voor nuance met de snelheid
van een rollercoaster deed verdwijnen. Waar heb ik het over? Juist, het mis-
lukken van de CMR-verkiezingen. Wie er verantwoordelijk voor is, weet ik
niet. Ik weet wel dat iedereen meent dat iemand anders verantwoordelijk is.
Wat was er aan de hand? De afdeling M&C van de HvA bleek niet in staat
een mail naar alle studenten te sturen. Een andere afdeling – ook HvA –
kreeg het niet voor elkaar om uit een database de gewenste deelverzameling
te halen. Nog een andere afdeling – alweer HvA – ontdekte of veroorzaakte
allerlei technische problemen waardoor het stemmen werd bemoeilijkt. De
CMR zelf? Verstijfd van verbijstering. Hoe is het in godsnaam mogelijk
dat wij als HvA zo’n relatief simpel klusje niet foutloos kunnen uitvoeren?
Ik heb met vertegenwoordigers van alle betrokken afdelingen gesproken.
Allemaal vriendelijke en bereidwillige mensen, maar niemand kon een wel-
gemeend sorry over de lippen krijgen. Wat is er met ons aan de hand als we
het mea (maxima?) culpa niet meer kunnen uitspreken? Niemand hoeft op
traditioneel Japanse wijze seppuku te plegen, maar een diepgemeend sorry
is toch wel het minste dat we mogen verwachten.
Paul van de Water
hoofdredacteur
inhoud
Redactieadres Weesperzijde 190 (kamer B.2.18), 1097 DZ Amsterdam, tel 595 24 90 e-mail
havana@hva.nl. Hoofdredactie/management Paul van de Water p.l.van.de.water@hva.
nl Eindredactie Wim de Jong w.de.jong@hva.nl Redactie Jobien Groen j.groen@hva.nl,
Jarinde de Klerk (stagiair), Selina van Loon (redactie-assistent) s.van.loon2@hva.nl, Thijs den
Otter m.d.den.otter@hva.nl, Annemarie Vissers a.m.w.t.vissers@hva.nl, Medewerkers Kim
Bos, Martien Bos (correctie), Anke Brouwer, René Glas, Anne Kleisen, Hans van Vinkeveen
Redactieraad Maroesja Perizonius, Wijnand Scholtens, Evelien Spaan, Jerke van der Woerdt
Fotografen Bram Belloni, Fred van Diem, Marc Deurloo, Jan-Maarten Hupkes, Henk Tho-
mas, Christel Wolters Coverbeeld Pascal Tieman Illustratoren Pepijn Barnard, Martien Bos,
Bas Kocken, Magda Rinkema, Pascal Tieman Vormgeving Pascal Tieman Ontwerp Lay-out
Death Valley / Amsterdam Advertenties Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040AA, Zandvoort,
telefoon 023 571 47 45 fax 023 571 76 80 of zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnemen-
ten € 18,15 per jaar, opgave via de redactie-assistent of per e-mail. Drukkerij Dijkman Offset
Diemen. Havana Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de
hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen. ISSN - 1385-5670
Havana heeft een samenwerkingsverband met Folia. Redactie Nadine Böke, Mirna van Dijk,
Jim Jansen, Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Dirk Wolthekker
De volgende Havana verschijnt woensdag 3 juni
Havana is het weekblad voor studenten en medewerkers
van de Hogeschool van Amsterdam 27 mei 2009 jaargang 14 / #32
04 nieuws
09 knip en plak
09 vraag van de week
09 ondertussen in
19 passie
20 recensies
21 eten
21 zwartwit
22 dobbertjes
22 hva-agenda
23 weekgast
24 afstuderen
20 jaar togaparty’s
Bij Aorta, de studentenvereniging
van de ALO, is het al twee decennia
gezelligheid kent geen tijd.
Herstelopvoeding
Laat geweldsplegers zien welke
schade ze aanrichten. Daarvoor
pleit lector Louis Tavecchio.
studenten. Wij sloten ons bij Erik en Jacob
aan en haalden de verschillende commissies
bij elkaar. Zo zat iedereen in de feest-, intro-,
sport-, uit- of sooscommissie. Na een tijdje
was ik meer op de ALO dan thuis.”
De eerste sociëteit van de ALO was een knap
stukje doehetzelfwerk. “Erik – de doener
van de twee, Jacob was de denker – besloot
dat we een eigen bar nodig hadden. Jacob
regelde de diplomatieke zaken met het ma-
nagement en Erik koos een plek in de kelder,
precies onder het zwembad. Hij verzamelde
zelf houten planken en een tap, en timmerde
daarvan de eerste soos in elkaar.”
Vanuit die soos werd in de verschillende
commissies de basis gelegd voor veel tra-
dities die nu nog gelden zoals beljatten, de
introductieweek en themafeestjes. “De toga-
party is mijn hoogtepunt op de ALO. Daar
worstelden de sterkste mannen uit de klassen
tegen elkaar in lange gewaden en de mooiste
meiden waren symbolisch de trofee.”
De jaren negentig
De toenmalige ALO-directeur en een
speciale commissie besluiten in 1996 dat
de oude soos niet meer veilig is en sluiten
de tent. Iwan de Koker, op dat moment
voorzitter van Aorta, bedenkt een plan voor
een nieuwe soos, tien meter naast de oude,
wederom in een deel van de etsenkelder.
“Voor dat plan weekten we een bak geld
– zo’n twintigduizend gulden – los van de
HvA. In ruil daarvoor moesten we wel een
stichting worden zodat het nancieel wat
overzichtelijker werd.”
Die nieuwe bar werd stevig gebouwd. “Met
gasbetonblokken zodat er door de voltallige
sooscommissie aan gehangen kon worden bij
het invechten van andere studenten. De lam-
pen haalden we weg bij een verbouwing van
bioscoop Tuschinski. Maar die waren van
gips en zijn later jammerlijk gesneuveld.”
In die tijd leefde de soosfeesten op. “Ik weet
ook niet helemaal waarom,” zegt Joppe de
Vries, in die jaren ook actief in Aorta. “We
waren erg fanatiek met het ronselen van
gasten, maar de dj was elke keer dezelfde en
die was niet eens zo heel goed. De thema’s
sloegen ook nergens op, maar bijna iedereen
Meer luxe, meer regels
studentenvereniging aorta
De eerste sociëteit timmerden de studenten destijds
eigenhandig in elkaar. Twintig jaar later bestaat de
studentenvereniging van de ALO nog steeds, maar met
minder vrijheid en chiquere voorzieningen. “Een wet
T-shirt contest hoort er niet meer bij.” Gijs Hardeman
nus Gijs Hardeman ging in gesprek met drie
generaties actieve Aortianen.
Eind jaren ’80
“We wilden het studentenleven op gang
brengen, zodat niet iedereen na de lessen
direct terug de provincie indook,” vertelt
Sandy Spil. Eind jaren tachtig was Spil stu-
dent op de ALO, nu is ze er docent Zelfver-
dediging. “De belangrijkste mannen achter
het ontstaan van een actief studentenleven
op de ALO zijn Erik Herber en Jacob Nien-
huis. In mijn jaar zat een groepje fanatieke
Het begon met een kratje bier op vrijdag in
het etsenhok. Een jaar later bouwde het
groepje studenten van de Academie voor
Lichamelijke Opvoeding (ALO) een bar in
die etsenkelder en de soos was geboren.
De vereniging die daar zijn intrek nam,
genaamd Aorta, bestaat nu twintig jaar.
Ofcieel staan die letters voor ‘Als Onver-
moeibaar Rustpunt Te ALO Amsterdam’,
al werd volgens sommigen die uitleg er pas
later aan gegeven. En zo zijn er wel meer
onduidelijkheden over de afgelopen twintig
jaar. Oud-Havana-columnist en ALO-alum-
h a v a n a
deed mee. De eerste keer hadden we overigens
alleen gedacht aan opbouwen, niet aan afbre-
ken. Toen het klaar was, stonden we daar met
nog maar vijf man om de boel schoon te ma-
ken. Dat duurde dus tot laat in de ochtend.”
De soosfeesten werden steeds drukker en er
konden er geen introducés meer bij. “Na een
vechtpartij zijn we uitsmijters gaan inhuren
om te zorgen dat het niet weer uit de hand
zou lopen,” zegt Iwan. “Dat waren jongens
van de F-Side van Ajax dus toen bleef het
gewoon ‘rustig’.”
2005 een nieuw gebouw
Toen Cees Vervoorn directeur werd van de
ALO, was hij vaak te vinden in de soos. “In
het begin ging ik daar twee keer per week
een biertje drinken. Dat stelden de studenten
op prijs en zo kon ik de sfeer op de ALO
goed leren kennen. Aorta is altijd een bloei-
ende studentenvereniging geweest. Het werd
volledig gerund door ALO’ers die midden in
de opleiding stonden en iedereen kenden. De
laatste jaren is er veel veranderd. Het is niet
makkelijker geworden voor de bestuurders.
Vroeger kreeg de stichting voor elke student
ongeveer 8 gulden per jaar, maar door een
juridische uitspraak is die weggevallen. En er
zijn twee opleidingen bijgekomen waar-
door het studentenaantal van vijfhonderd
naar tweeduizend ging. Tel daar dit nieuwe
gebouw bij op, met allerlei andere regels, en
dan kun je concluderen dat toen en nu niet
vergelijkbaar zijn. Wij hebben als domein
ook onze eigen houding veranderd. We heb-
ben er na de verhuizing een tijdlang dichter
op gezeten om te bewaken of de activiteiten
wel pasten binnen de nieuwe sfeer. Een wet
T-shirt contest hoorde daar bijvoorbeeld niet
meer bij.”
Intussen is Vervoorn niet meer twee keer
per week in de soos te vinden. “Ik ben er
nog wel af en toe. Op het jubileumfeest in
het Sloterparkbad ga ik ook zeker een kijkje
nemen. Ik denk niet dat ik achter de tap ga
staan, zoals Aorta aan docenten gaat voor-
stellen. Ik geef veel te veel bier weg.”
Het huidige Aorta heeft het qua regels een
stuk zwaarder, maar qua ruimte en luxe
heeft de vereniging niets te klagen. Er is een
lange bar en een keuken annex opruimhok
en een achterdeur naar buiten zodat op een
mooie dag in no time de banken in de zon
staan. De ruimte die ze nu hebben is groter
en moderner dan die in de oude ALO, hoe-
wel de troep doet denken aan een studen-
tenhuis op de dag na Koninginnedag. “We
moeten nog opruimen en sinds het laatste
feest zijn de gesneuvelde fotolijsten nog
niet vervangen,” zegt Bas Beuse, de huidige
voorzitter van Aorta. “We zijn iets relaxter
dan de commissie voor ons. De sfeer is sinds
dit jaar erg ontspannen en we staan erg
open voor iedereen. Er werd ons wel eens
verweten dat we te veel een kliek waren die
mensen buiten hield. Dat proberen we tegen
te gaan, hoewel het lastig is om hier geen
kliek te worden.”
Sinds de ingebruikname van het nieuwe
gebouw, is er het nodige veranderd. “Wij
hebben nu te maken met drie opleidin-
gen, waarbij de ALO toch nog steeds de
dominante groep is,” vertelt Bas. “Sport
Management & Ondernemen haakt wel
aan, maar Voeding blijft wat achter. Die
zouden we graag meer in de soos zien of
zelfs in Aorta.” En wat is er dan nog meer
anders dan een paar jaar geleden? “We zijn
bijna elke dag open in plaats van alleen op
dinsdag en donderdagmiddag. Studenten
kunnen hier overdag komen chillen, een
computerspelletje spelen of muziek luiste-
ren. De activiteiten die al jaren hetzelfde
waren, werken niet meer zo. Misschien
moeten we weer eens wat nieuwe dingen
bedenken.”
Aanstaande vrijdag: een knallend
feest
Om het twintigjarige bestaan te vieren vindt
aanstaande vrijdag in het Sloterparkbad het
jubileumfeest Wet ’n Wild plaats. “Bijna alle
oud-Aortianen komen en nog zevenhonderd
studenten van de Dr. Meurerlaan,” vertelt
Lex Bronkhorst van Aorta. Introducés zijn
ook welkom, maar dan moet wel iemand
van de ALO, SM&O of Voeding je meene-
men. Het wordt een feest in het zwembad
waarbij verschillende dj’s zoals Hardwell,
Bart Skillz en Marcel Woods komen draaien
en het recreatiebad gewoon open blijft. Lex:
“Dit feest wordt de bom.” ■
Meer luxe, meer regels
studentenvereniging aorta
h a v a n a
het te veranderen. Ik heb als wetenschapper
natuurlijk geen pasklare oplossing. Ik heb
wel wat inzichten geformuleerd en hopelijk
kunnen we daar verder mee komen. Een
collega van mij in Utrecht – Daan Brugman
– pleit voor herstelopvoeding bij deze groep.
Een onderdeel van die heropvoeding is dat
je de geweldspleger laat zien wat hij voor
schade aanricht bij anderen. Dat zou dan een
corrigerend effect moeten hebben. Eigenlijk
ben je natuurlijk al te laat als je het wilt
herstellen bij iemand van 14 jaar, maar beter
laat dan nooit. Ik ondersteun die initiatieven
dan ook van harte.”
Maar waar komt dat gewelddadige ge-
drag vandaan?
“Het zijn bijna allemaal jongens. Ik zie
een vrouw niet zo snel een buschauffeur in
elkaar slaan omdat hij iets zegt wat haar niet
welgevallig is. Vrouwen hebben die neiging
veel minder. Het gewelddadige gedrag is een
extreme uitingsvorm van mannelijke identi-
teit. We moeten uitzoeken en bestuderen hoe
het komt dat er in de mannelijke identiteit
een gevaarlijke kant zit die ervoor zorgt dat
er ineens een buitenproportionele reactie
ontstaat op vrij normaal gedrag van bijvoor-
beeld een buschauffeur. Je kunt natuurlijk
zeggen dat het een paar gekken zijn, net als
die man in de Suzuki op Koninginnedag. Die
gedachte vind ik te simpel. Volgens mij zit
de kern van het probleem in het feit dat de
dader op een of andere manier in zijn man-
nelijke identiteit is geraakt, zich gekrenkt,
gedwarsboomd of miskend voelt. Hij ziet
zichzelf als kansloos in een samenleving die
de zijne niet is. In de combinatie van een
laag zelfbeeld, een slecht toekomstperspec-
tief en een dwingende behoefte aan materiële
agressieve jongeren
Surveillanten bedreigd. Buschauffeur in elkaar geslagen.
Treinconducteur neergestoken. Leraar vermoord. Inci-
denten of is er meer aan de hand? Havana sprak hier-
over met Louis Tavecchio (63), hoogleraar aan de UvA
en lector bij de HvA. “Gewelddadig gedrag is een ex-
treme uitingsvorm van mannelijke identiteit.” Paul van de Water
niets in elkaar geslagen. Ik ben daar niet zo
optimistisch over, het zal niet gauw minder
worden. Er komen steeds meer jongens met
een laag ontwikkeld moreel besef die het
volstrekt normaal vinden om bij het minste
of geringste onmiddellijk tot geweld over te
gaan. Je zou dat natuurlijk kunnen accep-
teren als een vaststaand gegeven. Blijkbaar
zijn er mensen die af en toe een buschauf-
feur in elkaar slaan. Jammer, maar dat is nu
eenmaal zo en dus gaan we weer over tot de
orde van de dag. Je kunt ook proberen om
U wordt wel ‘de professor van het korte
lontje’ genoemd. Waarom?
“Ik heb een keer iets in De Telegraaf gezegd
over de verhuftering van de maatschappij
door agressieve jongeren met een kort lontje.
Die agressie richt zich vooral tegen mensen
met een controlerende functie: buschauffeurs,
ambulancepersoneel en treinconducteurs. Die
jongeren accepteren de regels en normen van
de samenleving niet. Daar willen ze tegen-
aan schoppen en dus worden de symboli-
sche gezagsdragers van die samenleving om
‘Het gewelddadige gedrag is een extreme
uiting van mannelijke identiteit’
h a v a n a
kinderen die niet naar de crèche zijn gegaan.
Het is de betwistbare conclusie van op zich
wel belangrijk wetenschappelijk onderzoek.
Er is echter geen causale relatie aangetoond
tussen kinderopvang en agressief gedrag. De
conclusie ligt – ik overdrijf nu een beetje – op
het niveau van de bewering dat er een causale
relatie is tussen het misdaadcijfer en het aan-
tal kerktorens in een stedelijke omgeving. Die
relatie is er inderdaad maar dat komt omdat
een grote stad meer kerken heeft en dat in een
stad ook meer misdaad voorkomt dan op het
platteland. Het is dan een beetje dom om te
stellen dat religie misdaad veroorzaakt.”
U kent zowel de HvA als de UvA goed.
Welke verschillen ziet u tussen de stu-
denten van beide instellingen?
“HvA-studenten zijn wat minder zelfstan-
dig en verlangen te vaak dat de docent ze
instructies geeft hoe ze iets moeten doen. Ze
zijn gewend geraakt aan veel begeleiding. Ze
hebben mogelijk ook wat minder abstractie-
vermogen dan UvA-studenten. Ze zijn veel
meer geneigd meteen te handelen, wat ook
best een goede eigenschap kan zijn. Maar een
HvA-student moet leren dat afstand nemen,
beschouwen en analyseren ook voor een
hbo’er belangrijke vaardigheden zijn. Ook zij
hebben een theoretisch kader nodig. Zonder
zo’n kader kun je problemen eigenlijk niet
oplossen. UvA-studenten zijn wat analyti-
scher ingesteld en zijn ook meer bereid en be-
ter in staat om de dingen zelf uit te zoeken.”
Waar ergert u zich aan?
“Ik kan mij ergeren aan de grote invloed van
managers die alleen maar denken in termen
van rendement en geld. Zo belemmeren ze
de voortgang van onderwijs en onderzoek.
Dat is jammer. Je ziet dat verschijnsel zowel
op de UvA als de HvA. Ik erger mij ook aan
docenten die wat kennis over methodolo-
gie en onderzoeksopzet betreft zijn blijven
steken in de jaren zeventig. Ze dragen die
verouderde kennis over op hun studenten
of leren hun de kunstjes die ze zelf vroeger
geleerd hebben. Dat is onacceptabele, intel-
lectuele luiheid. Als ik de macht zou hebben,
zou ik alle docenten verplicht laten bijscho-
len op het gebied van onderzoeksvaardighe-
den. Dat is binnen het domein waar ik werk
geen overbodige luxe.”
Wat laat u achter als u de HvA verlaat?
“In de huidige situatie is in het domein
Maatschappij en Recht te veel sprake van
kleine, geïsoleerde onderzoekjes die ook
niet op elkaar zijn afgestemd. Een of andere
organisatie wil iets laten onderzoeken en een
paar studenten gaan dat onder begeleiding
van een docent doen. Er wordt een mooi
rapportje gemaakt en daarna is iedereen te-
vreden. Klaar, volgende opdracht. Een jaartje
later komt een soortgelijke vraag binnen
en wordt het onderzoek opnieuw uitge-
voerd. Op die manier wordt het wiel telkens
opnieuw uitgevonden. Het zijn ‘u vraagt en
wij draaien’-projectjes met losse odderop-
brengsten. Van een duidelijke visie en van
een consistente, lange lijn is nu nog geen
sprake. Dat veroorzaakt hijgerigheid. Ik zou
de deur tevreden achter mij dichtdoen als we
het niveau van incidentele hijgerigheid en
het kortetermijndenken achter ons hebben
gelaten. Dat vereist een cultuuromslag en
daar maak ik mij hard voor. Ik wil over dit
thema ook een mooi leerboek voor hbo’ers
achterlaten. Verder hoop ik een aantal
promotietrajecten tot een goed einde te
brengen. Tot slot wil ik graag dat ik samen
met de docenten hier tot gemeenschappelijke
criteria kan komen voor het beoordelen van
scripties, eindverslagen en andere (onder-
zoeks)producten van studenten.” ■
CV Louis Tavecchio
■ Geboren 10 maart 1946
■ Opleiding Psychologie aan de UvA, gepro-
moveerd in 1977
■ Functies Lector Vraaggerichte Methodiek-
ontwikkeling (HvA)
■ Hoogleraar in de Pedagogiek van de Kin-
deropvang (UvA)
■ Bijzonderheden: Hoofdredacteur Peda-
gogiek
■ Redactielid Kind & Adolescent
■ Juryvoorzitter Vaderdagtrofee
agressieve jongeren
welvaart ontstaat dan agressie. Als je deze
hypothese aanneemt dan kun je gaan zoeken
naar een aanpak, naar behandelingen. Ook
de school moet hier een belangrijke rol
spelen. De school heeft immers ook een
duidelijke opvoedende betekenis.”
Keihard aanpakken?
“Nee, ik ben geen voorstander van keiharde
sancties zoals dat wel in Amerika wordt
gedaan. Dat is niet effectief. Je maakt die
jongens echt niet beter door op ze in te
beuken. In een detentieoord wordt hun
neiging alleen maar sterker. Jongens van 12
of 13 langdurig in de gevangenis opsluiten,
is echt helemaal verkeerd. Ik zie veel meer in
inzichtgevende gesprekken en behandeling.
Je kunt beter aan iemand sleutelen om te
kijken of er nog wat van te maken valt. In
de behandeling moet wel een strafelement
zitten, maar je moet altijd iemand de kans
geven zich alsnog positief te ontwikkelen.
Die jongens zijn echt niet zo maar agressief
geworden. Er zit een wereld van frustraties
achter. Juist die frustraties en het gevoel van
miskenning moet je zien te voorkomen door
middel van opvoeding en opleidingskansen.
Je moet die jongeren in ieder geval niet al-
leen maar corrigeren en kleineren.”
Is er een relatie tussen agressief gedrag
en opleidingsniveau?
“Bij dit soort grensoverschrijdend gedrag is
er een duidelijke samenhang met opleidings-
niveau. Ik zeg er meteen bij dat er ook grote
schoften zijn met een hoge opleiding. Het
nadenken over wat je doet en wat de gevol-
gen zijn van je handelen vereist een bepaald
abstractieniveau. Je moet geleerd hebben
afstand van jezelf te nemen en je moet leren
behoeftebevrediging uit te stellen. Dat hangt
zonder meer samen met intelligentieniveau en
opleiding. Als we het over agressieve jongeren
hebben dan gaat het toch veelal om jongens
met een laag opleidingsniveau die ook denken
dat ze kansloos zijn in deze samenleving.”
Er zijn collega’s van u die een relatie zien
tussen agressie en crèches.
“Het verblijf in een crèche zou tot gevolg
hebben dat kinderen agressiever worden en
dat ze hun agressie ook nog overdragen op
Keihard
inbeuken
of nieuwe
kansen?
agressieve jongeren
h a v a n a
Voorheen zorgden radio- en televisiezenders
voor muziek. De gebruiker kon bepalen
welke zender hij beluisterde, maar de enige
mogelijkheid om zijn voorkeursmuziek op
te zetten, was naar de platenwinkel gaan
of een nummer aanvragen bij een radio- of
tv-zender. Met de komst van internet werd
het mogelijk om je favoriete muziek direct
te downloaden of te streamen. Muziek werd
als kraanwater: overal en altijd beschikbaar.
Anno 2009 is de website Last.fm een van
de belangrijkste spelers in de oline muziek-
branche. Mensen melden zich massaal aan
om hun muzieksmaak verder te ontwikkelen
en om in contact te komen met personen
met dezelfde smaak. Vanaf 2002 is Last.fm
in tweehonderd landen actief. Last.fm heeft
momenteel meer dan 21 miljoen leden.
Dagelijks worden er vijftien miljoen tracks
beluisterd. Last.fm houdt statistisch bij waar
mensen naar luisteren en probeert zo in te
spelen op de voorkeuren van de gebruiker.
Wij willen een kritisch oog werpen op de
communitywebsite van Last.fm. In hoeverre
kan een computer bijdragen aan de muziek-
smaak van een mens? Op basis van welke
informatie genereert de website suggesties?
Verbreedt Last.fm de muzieksmaak van de
gebruiker? Of leiden de suggesties eerder
tot een tunnelvisie? Manipuleert Last.fm de
muzieksmaak van de gebruikers?
Lijstjes
De kracht van Last.fm zit in het veelge-
prezen suggestiesysteem. Online suggesties
worden gegenereerd naar aanleiding van
het luistergedrag van de gebruiker. Last.fm
gebruikt twee methodes om de luisterende
liefhebber muziek aan te bieden. Online kun
je luisteren naar radiozenders, of ine kun je
muziek luisteren met je gangbare muziek-
programma en suggesties krijgen via de
software van Last.fm.
Tunnelvisie
Onze enquête (zie kader) vertelt meer. Slechts
27% van de ondervraagden bleek meer buiten
de deur dan thuis achter de pc te werken. Van
deze 27% was nog niet eens de helft bekend
met het bestaan van de website. Draait het de
leden wel om het suggestiesysteem? Gebrui-
ken ze Last.fm enkel om zich te pro leren?
Opmerkelijk is dat het overgrote deel van de
ondervraagden Last.fm ook zou gebruiken
zonder het suggestiesysteem. 86% geeft aan
dat de gegeven suggesties niet of nauwelijks
aansluiten bij hun smaak.
De applicatie vindt haar populariteit door
haar muzikale aanbevelingen. Een aanbeve-
ling hoort niet meer dan een suggestie te zijn.
Een gebruiker moet hiermee kunnen doen wat
hij wil. Is er wel sprake van aanbevelingen,
kijkend naar de werking van de online radio?
Een gebruiker die zoekt naar een bepaalde
artiest, krijgt muziek te horen van vergelijk-
bare artiesten. Nog zonder dat de gebruiker
een keuze heeft gemaakt, wordt de muziek
gedraaid en toegevoegd aan zijn bibliotheek.
In hoeverre bestaat de muzikale bibliotheek
dan nog uit jouw favoriete muziek? Misschien
zat er muziek tussen die niet jouw interesse
wekte. Het overgrote deel van je muzikale
bibliotheek bestaat uit bands waarvan je
misschien een enkele keer een nummer
hebt gehoord. Interactiviteit is een van de
belangrijkste kernwoorden voor web 2.0. Hoe
interactief is Last.fm eigenlijk, kijkend naar de
aanbevelingen? Gebruikers blijken zich niet
bewust te zijn van het altijd aanwezige ‘sug-
gestiesysteem’. Uit de enquête bleek dat bijna
alle gebruikers Last.fm ook zouden gebruiken
zonder de suggesties, maar iemand die naar
een Last.fm-radiozender luistert, ontkomt niet
aan verwante muziek.
Heeft het suggestiesysteem van Last.fm dan
een manipulatieve werking? Het suggestie-
systeem neemt meer keuzevrijheid weg dan
dat het keuzes creëert, zoals dat wel ver-
wacht zou worden bij web 2.0. Is je nieuwe
muzieksmaak mede mogelijk gemaakt door
Last.fm of is het gecreëerd door Last.fm?
Heb jij je smaak zelf ontwikkeld of heeft een
computer die voor jou berekend?
Het systeem is zo waterdicht dat een gebrui-
ker er zelf nog weinig aan kan toevoegen. De
gebruiker komt eerder in een tunnelvisie dan
in een omgeving waarin hij zijn eigen weg
bewandelt.
Dit is een verkorte versie van een artikel dat
Jurre en Edward voor het vak Research Lab
schreven. ■
Enquête (165 deelnemers)
■ Waarom gebruik je Last.fm?
■ Ga je zelf opzoek naar nieuwe muziek
op Last.fm?
■ Zijn de suggesties op jou van toepas-
sing?
■ Had je Last.fm ook gebruikt zonder
suggesties?
onderzoek
Last van manipulatie?
Muzieksite Last.fm beweert te kunnen helpen je muziek-
smaak verbreden. Is dat ook zo? Of word je stiekem toch
in een bepaalde richting geduwd? Twee studenten Inter-
actieve Media deden onderzoek. Jurre Hehenkamp en Edward Boom
h a v a n a
interview
“Ik vond het altijd al gaaf om bokswedstrij-
den op tv te zien. Dat wilde ik ook! Maar het
mocht niet van mijn ouders. Toch bleef het
altijd in mijn hoofd zitten. Anderhalf jaar ge-
leden ben ik lessen gaan volgen. Al snel wilde
ik een grotere uitdaging: wedstrijden doen.
Op het moment dat ik de ring instap, denk
ik dat ik sterker ben dan mijn tegenstander.
Ik wíl graag winnen, maar ik kan tegen
verliezen als ik weet dat ik alles heb gegeven.
Alleen de eerste wedstrijd heb ik verloren.
Dat was een prestatiewedstrijd, waarin ik
het tegen iemand met meer ervaring uit een
zwaardere gewichtsklasse moest opnemen.
Ik ben de eerste in de familie die bokst.
Mijn familie staat inmiddels positief
tegenover mijn sport. Ze staan achter me
en zijn trots op me. Mijn moeder moti-
veert me zelfs en zorgt heel goed voor me.
Na een wedstrijd houdt ze bijvoorbeeld
ijs tegen mijn zwellingen. Ik ben echt een
familiemens. Ik ben helemaal niet agressief
en denk dat ik alleen echt kwaad zou kun-
nen worden als er iets met mijn zussen zou
gebeuren. Als er een con ict is, dan begin ik
er niet op los te rammen. Ik zou ook nooit
als eerste een klap uitdelen en zou eerder
weglopen. Maar als ik een klap krijg, dan
zou ik me wel verdedigen.”
Droom
“Een wedstrijd duurt drie keer twee minu-
ten. Na de laatste woorden van de scheids
– ‘hou het gevecht netjes’ – is het stil. Praten
is verboden. Daar heb je tijdens de wedstrijd
ook geen energie voor. Je weet dat je een
klap krijgt, maar door de adrenaline voel
je het niet echt. De kater komt later, hé?
Tijdens de wedstrijd krijg ik alleen mee wat
er in de ring gebeurt. Ik hoor het niet eens
als mijn familie iets roept. Het enige waar
ik op reageer is de stem van mijn trainer,
omdat ik weet dat ik daarop moet letten.
Een deel van de klappen geef ik op gevoel,
maar ik merk dat ik steeds meer ervaring
krijg, waardoor ik beter na kan denken.
Mijn laatste wedstrijd was zwaar. De stand
punten onder de tien blijven. En je krijgt pas
punten als het een harde klap is. We waren
allebei heel erg offensief, bleven aanvallen.
De schade viel mee: een bloedneus tijdens de
wedstrijd en achteraf een dikke neus en een
blauw oog. Na een week was alles weer nor-
maal. Ik heb nog geen erge verwondingen
of een hersenschudding opgelopen, maar ik
weet dat dat risico er is. Tijdens mijn laatste
wedstrijd heb ik mijn tegenstander twee keer
acht tellen gegeven. Dat is het ergste dat ik
tot nu toe heb aangericht. Die jongen had na
de wedstrijd een paarse kin.
Natuurlijk krijg ik wel eens de vraag
waarom ik ervoor kies om vrijwillig geslagen
te worden. Maar het is niet alleen pijn die
je krijgt, je deelt ook uit. Boksen is mooi. Ik
heb het altijd al een mooie, technische sport
gevonden. Het is niet wild erop los rammen,
maar je moet goed kijken en nadenken. Het
is een uitlaatklep voor me en boksen geeft
mij meer zelfvertrouwen. Ik weet wat ik kan.
Mijn familie lmt elke wedstrijd, zodat ik
het later terug kan kijken. Achteraf denk ik
wel eens: ‘Die had ik kunnen ontwijken!’
Het boksen vraagt soms offers. Onlangs ben
ik gestopt met werken. School, boksen en
werken was te veel van het goede. Ik boks
zelf in de lichtwelterklasse, tot 64 kilogram.
Als je te zwaar bent, kun je gediskwali ceerd
worden. Daarom zorg ik dat ik goed op ge-
wicht blijf. Ik rook en drink uit principe niet
en ben vegetarisch voor mijn Hindoestaanse
geloof. Ik snoep niet, al vind ik het soms wel
lastig. Ik houd bijvoorbeeld erg van Suri-
naamse cake, maar ik kan de verleiding wel
weerstaan. Op dit moment zit ik vlak voor
tentamens en het Nederlands Kampioen-
schap, dan moet ik mijn sociale leven even
op een lager pitje zetten.
Voorlopig is het winnen van de Nederlandse
Kampioenschapschappen voor Nieuwelingen
en C-klassers mijn doel. 31 mei weet ik of ik
kampioen ben. Als dat zo is, dan is dat wel
een droom die uitkomt. Daarna zie ik wel
weer verder. Ik wil de komende jaren kijken
hoe ver ik kom met mijn sport, maar niet
ten koste van mijn studie. Na mijn studie wil
ik gaan werken en dan kun je niet met een
blauw oog aankomen.” ■
‘Het is
niet
alleen
pijn’
In anderhalf jaar heeft Romano Audhoe (20) al twee bokstitels in de wacht gesleept. Tussen zijn tentamens Inter-
national Business and Management door stoomt Romano zich klaar voor zijn vierde en belangrijkste wedstrijd: de
Nederlandse Kampioenschapschappen 31 mei. Jarinde de Klerk
‘De schade viel mee:
een bloedneus en een blauw oog’
h a v a n a
De verkiezingen van de Centrale Medezeg-
genschapsraad (CMR) voltrekken zich veelal
achter de schaduw van de dagelijkse hectiek
van het studentenleven. Veel studenten weten
niet wat de CMR is en dat er verkiezingen zijn
blijft al te vaak onopgemerkt. Dit studiejaar
zijn de verkiezingen op 11 mei gestart. Veel
tamtam van tevoren: folders, website, special
in Havana, voorlichtingscampagnes, kortom:
er werd veel uit de kast getrokken om ervoor
te zorgen dat de verkiezingen succesvol zou-
den verlopen. Toch maakte het stembureau
van de CMR op 14 mei bekend dat de ver-
kiezingsperiode een week verleng werd en dat
iedereen tot en met 22 mei zijn of haar stem
kon uitbrengen. Waarom werd deze keuze
gemaakt? Agnes van Furstenberg, grif er bij
de verkiezingen, licht toe: “De opkomst valt
tegen. Tot nu toe [19 mei, red.] hebben 2100
studenten gestemd en dat komt neer op een
dat percentage zo laag is. Er is van alles onder-
nomen om stemmers binnen te halen.”
Schuld
Hebben alle inspanningen dan zo weinig ef-
fect gehad? Volgens leden van de CMR is er
meer aan de hand. Verschillende afdelingen
van de HvA zijn in gebreke gebleven. Zo
bleek de afdeling Marketing & Communi-
catie (M&C) niet in staat om alle studenten
een mail te sturen met informatie over de
verkiezingen. De afdeling ICT kreeg het niet
voor elkaar om de kiessite en de daarachter-
liggende programmatuur foutloos te laten
werken. De afdeling Studenten Databeheer
kreeg opdracht om een bestand van alle
kiesgerechtigde studenten aan te leveren.
Ook dat verliep verkeerd. “Persoonlijk vind
ik het zwaar kut,” aldus Ruben van der
Linde, student lerarenopleiding Geschiedenis
en coördinator van de verkiezingscampagne.
“Het is belachelijk dat zoiets belangrijks met
zo veel tegenslagen moet verlopen.”
Wim Hendriksen, voorzitter van het Cen-
traal Stembureau, voegt hieraan toe: “Wij
zijn als stembureau eindverantwoordelijk,
maar we besteden allerlei diensten uit aan
de afdelingen die daar speciaal voor zijn.
Vervolgens blijkt het daar mis te lopen. Dat
is natuurlijk vervelend. Na de verkiezingen
moeten we evalueren om te kijken wat er
volgend jaar beter kan.”
M&C reageert verbaasd en een tikje geïr-
riteerd. “Dat studenten niet konden inloggen
op de site, ligt niet aan M&C. Dat is echt
een ICT-probleem. Wij hebben natuurlijk
wel de mailing verzorgd. Daarna hebben we
gehoord dat door vervelende ICT-problemen
niet alle studenten de verkiezingsmail heb-
ben ontvangen. Het is onredelijk om ons
daarvan de schuld te geven. Integendeel, we
hebben juist extra tijd geïnvesteerd om dit
probleem op te lossen en te zorgen dat ieder-
een in tweede instantie alsnog de mail heeft
gekregen,” aldus Gabriëlla Faneyter van de
afdeling M&C.
ICT-problemen vallen deels onder de verant-
woordelijkheid van de afdeling ITS. Eduard
Franke, hoofd ITS, vindt het vervelend dat de
problemen zijn ontstaan, maar benadrukt dat
het wat te ver gaat om zijn afdeling de schuld
te geven. “Eventuele inlogproblemen op de
site liggen bij de afdeling die de site beheert en
dat is niet mijn afdeling. Wat de niet verstuur-
de mails betreft: wij zijn slechts doorgee uik.
We mailen de studenten die in het bestand
staan zoals wij dat door de studentenadmi-
nistratie krijgen aangeleverd. Daar is iets
misgegaan maar dat ligt buiten onze invloeds-
sfeer. We moeten natuurlijk wel zorgvuldig
uitzoeken wat de oorzaken zijn. Als blijkt
dat wij iets fout gedaan hebben, dan ben ik
de eerste om dat te erkennen en om ervoor te
zorgen dat het niet meer zal voorkomen.”
Vinger
Els Spreij van de afdeling Studenten Databe-
heer – verantwoordelijk voor het maken van
de mailbestanden – laat per mail weten dat er
inderdaad sprake is van technische problemen
bij het genereren van de bestanden die nodig
zijn om de mails aan studenten te versturen.
Een medewerker van de studentenadministra-
tie laat desgevraagd weten dat het een extern
bedrijf is dat hier verantwoordelijk voor is.
Willem Brouwer, CMR-lid en docent Infor-
matica: “Kijk, dat is nou typisch voor dit
soort situaties. Iedereen schuift de zwarte
piet naar een ander en wast daarna de han-
den in onschuld. Ondertussen zitten wij – en
daarmee dus eigenlijk de gehele HvA – met
een lastig probleem.”
Wat vindt algemeen directeur Jeroen Knigge?
“Jammer dat de opkomst – voor zover we
dat nu kunnen overzien – opnieuw tegenvalt.
Het heeft in ieder geval niet gelegen aan de
inzet en betrokkenheid van de studenten van
de CMR en de Week van de Amsterdamse
Student. De activiteiten die hiervoor werden
georganiseerd waren succesvol. Als het
inderdaad zo is dat er veel mis is gegaan met
de bestanden en het bereiken van de kiezers,
dan is dat treurig. Ik ga nog geen beschul-
digende vinger opheffen. Eerst maar eens
kijken waar het echt is misgelopen. Er moet
geëvalueerd worden en een verbeterplan op-
gesteld worden. In ieder geval niet de moed
verliezen. Ieder jaar gaat het steeds een beetje
beter, zo is mijn stellige overtuiging.” ■
cmr-verkiezingen
Wet van
Murphy
slaat toe
Mails kwamen niet aan en de kiessite was vaak niet bereikbaar: de CMR-verkiezingen zijn ‘zwaar kut’ verlopen. Om
het opkomstpercentage toch op een acceptabel niveau te krijgen werd de termijn een week verlengd. Paul van de Water
h a v a n a
sporten met...
Of ik een cursus yoga op het Universitair
Sportcentrum (USC) wil gaan doen, wordt
me gevraagd. Ik? Maar ik heb helemaal niets
met mystiek, houd ik de boot af. Des te beter,
klonk het afgemeten. Daar zit ik, de vleesge-
worden scepsis, mooi aan vast. Maar wat zeur
ik! Yoga, dat is toch als een suf zoogdier een
beetje wazig staren naar hoe het gras groeit.
Een continu glimlachende dame in sarong
serveert intussen kruidenthee. Terwijl het
overspannen hoofd dankzij de wijze lessen
van goeroe Swami Dinges langzaam leegloopt.
Met aan het eind: geestelijke extase. Nirvana.
Ik doe de rest van mijn leven niets meer.
Helaas blijk ik de verkeerde yogavariant te
hebben gekozen. Foutje. Even Apeldoorn
bellen gaat niet meer. Ik ben welkom bij
‘bharata yoga’, zo ongeveer het tegendeel
van de relaxte geitenwollensokkenvariant.
“Wij zijn niet van het gezweef naar verre
oorden,” helpt lerares Snežana Klobucar me
hard uit de droom. “Joh, we zitten al genoeg
in ons hoofd, weg ermee, ga lekker bewe-
gen.” Bharata is een superactieve yogavari-
ant, waarbij ‘het lichaam kritisch wordt
uitgelijnd’. Alles draait om de wervelkolom.
Is die eenmaal rechtgezet, dan verdwijnen
lichaamsklachten als sneeuw voor de zon.
Wat ligt daar, vraag ik wijzend op een stapel
enge apparaten? Dat zijn hulpmiddelen:
houten boogjes, grote rubberen trekdroppen,
hoofdstandbankjes. Hare Krishna, denk ik,
wat staat me straks te wachten?
Ballon
De start is rustgevend. Ik lig samen met
veertien cursisten van alle leeftijden op een
mat en een hoofdkussentje dat vast lekker
slaapt. Indiase klanken geven het begin van
een aangenaam roesje. Maar dat is niet de
bedoeling. We moeten languit op de rug te
gaan liggen met het opgerolde kussentje
onder de onderrug. “Focus op de ademha-
ling. Visualiseer dat de buik een ballon is die
wordt opgeblazen.” Ik voel de eerste pijn,
maar deze pijn is volgens Snežana goed.
“Pijn is het weglopen van spanning.” De
volgende oefening is een standje genaamd
‘de hond’. Je staat met handen en voeten
uitgestrekt. “Rechte rug, anders is het een
doorgezakte teckel.” Afwisselend wordt een
been opgetild alsof je een geurmarkering
aanbrengt. Ik kijk met een schuin oog naar
de hoger gelegen tnessruimte. Gelukkig,
geen pottenkijkers.
“Nu gaan we de wervels mobiliseren,” zegt
Snežana. Daarvoor dient een kratje met een
ronde boog, waarover je de bovenrug wervel
voor wervel moet uitrollen. “Dat kan heftig
aanvoelen. Niet erg, er komt beweging in
iets wat al tijden vastzit.” Er volgen nog
meer oefeningen waarbij mijn botten angst-
aanjagend knakken. Als ze maar op z’n vaste
plek blijven. Toch wel raar, een wasbordje
kweken via yoga, bedenk ik. Daar zullen ze
in India van opkijken. Tot slot nog een hand-
stand met het hoofd door de zitting van een
krukje. Het staan lukt wonderwel, ik weet
alleen niet hoe ik terug moet komen.
Trekdrop
Na aoop blijk ik niet de enige die door de
cursus is verrast. “Ik verwachtte dat we in
kleermakerszit rustig rondjes met de vingers
gingen draaien,” vertelt Barbara van Schuren
(19), aankomend UvA-student. “Ik heb na
de eerste les dagenlang spierpijn gehad.
Die rubberen trekdrop in je rug voelde aan
als martelen.” Ze is samen met Marianne
Nuij (20), eerstejaars Kunstgeschiedenis
aan de UvA, op yoga gegaan. “We zijn
geen typische yogamensen, het leek ons wel
grappig. Agendatechnisch kwam ik bij deze
cursus uit,” zegt Marianne. Af en toe schiet
het tweetal wel in de slappe lach bij gekke
standjes. Maar opgeven, dat nooit. “Hierna
gaan we op kickboksen, om alle agressie
eruit te slaan.” Cursist Eefke Eenink (23)
is positief. “Ik had nek- en rugklachten en
spanning in de schouders. Dat is nu al een
stuk minder.” Eefke houdt zich als aan de
HvA afgestudeerde ergotherapeut vakma-
tig met het bewegingsapparaat bezig: de
juiste werkhouding, goed rechtop zitten. De
inhoud van de cursus sluit prima aan bij wat
zij geleerd heeft, vindt zij.
Sjorren
Volgens Snežana helpt bharata yoga tegen
allerlei klachten als rsi, hernia, tennisarm
en ook hyperventilatie en depressies. Is het
eigenlijk niet gewoon tness? Dat doet ook
pijn. Nee, tness is beweging vanuit kracht.
“Je staat te sjorren aan gewichten, bouwt
de spanning in het lichaam steeds meer op
en kweekt zo dikke spierbundels. Maar het
is domme kracht waarmee je niets kan. Een
bodybuilder houdt een handstand nog geen
twee seconden vol.” Yoga daarentegen is be-
weging vanuit ontspanning. Je beweegt ook
de verstijfde gebieden. Allemaal leuk en aar-
dig, maar ik mis toch een meditatief moment.
Dat is er als er aandacht is voor het ademen,
zodat je voelt dat je krachten opbouwt,
vertelt Snežana. Maar die ‘verstilling’ is er in
andere lessen wat vaker. “Dan zijn we meer
gexeerd op het leegmaken van het hoofd. Ik
kan er een heel boek over schrijven.” Ik heb
vanavond pech. Moeizaam sleep ik me op de
ets naar huis. Geradbraakt na een yogales,
hoe leg ik dit aan het thuisfront uit? ■
Bottenkraken
op Indiase klanken
Havana doet mee aan een cursus: deze keer bharata yoga. Niks wazig voor je uit staren! Het hele lichaam wordt
met behulp van apparaten gemangeld. “Nu gaan we de ruggenwervel mobiliseren.” Hans van Vinkeveen
Hare Krishna,
wat staat me straks te wachten
h a v a n a
10 12
16
18
En verder...
13
Tunnelvisie
Last.fm verbreedt je smaak niet,
maar dringt juist muziek op waar
je niets mee hebt.
Boksen vraagt offers
Romano Audhoe stoomt zich klaar
voor de Nederlandse Kampioen-
schapschappen Boksen.
Dikke pech
Zo’n beetje alles ging mis bij de
CMR-verkiezing, maar niemand is
verantwoordelijk.
Geradbraakt
Havana-verslaggever Hans van
Vinkeveen mist een meditatief mo-
ment bij de yogales van het USC.
11
15
17
havana 3