viendriez vous chez Guffens, et je vous accompagnerai de là chez vous. Le soir, pour diner, doit être revenu à Anvers.Votre très affectionné vieux serviteur F. <strong>Liszt</strong>. 25 Avril, 86 – Anvers”. (p. 163). M. Cornaz leest het jaar verkeerd als 1884 i.p.v. 1886. <strong>Liszt</strong> was in 1884 niet in Antwerpen, maar verbleef wel tijdens de Goede Week en Paasdagen van 20 tot 27 april 1886 te Antwerpen bij Victor Lynen. (zie Erik Baeck en Hedwige Baeck-Schilders, <strong>Liszt</strong> in Antwerpen, <strong>Liszt</strong> in Antwerp, op. cit., p. 34; en de brief waarin <strong>Liszt</strong> schrijft dat hij een bezoek brengt aan het schildersatelier van Guffens in Brussel op 27 april 1886, gepubliceerd in: <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, herausgegeben von La Mara, (Band 7), brief 444, p. 438). Van toen af was hij ‘abbé’, droeg hij een soutane (een zwart priesterkleed met vooraan een lange rij knoopjes) en nam hij zijn intrek in een appartement in het Vaticaan. Op 30 juli 1865 ontving hij de vier lagere wijdingen. Noten: 1. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, gesammelt und herausgegeben von La Mara (Band 8), Leipzig, 1905, brief 331 aan Alfred von Reumont, p. 339; <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), Leipzig, 1902, brief 4 en voetnoot 4, p. 3. 2. The Titled Nobility of Europe, compiled and edited by the Marquis of Ruvigny, London, 1914, p. 820; Konarski, S., Armorial de la noblesse polonaise titrée, Paris, 1958, p. 43, 222, 275; L’Ordre de la Noblesse, Vol II (1 Juillet 1978- 31 Décembre 1978), p. 99- 100, 222, 257-258; Rendina, Cl., Le Grandi Famiglie di Roma, Roma, 2004, p. 398. 3. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), brief 4, p. 3. 4. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 7), Leipzig, 1902, brief 305, p. 306-307. 5. The Letters of <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> to Olga von Meyendorff, translated by William R.Tyler, Introduction and Notes by Edward N.Waters, Dumbarton Oaks, Washington, 1979, p. 323 en 328. 6. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), brief 92, p. 91-92. 7. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 7), brief 374, p. 383. 8. Montroni, G.,‘Aristocraty and Professions’, in: Society and the professions in Italy, 1860-1914, ed. Maria Malatesta, translated by Adrian Belta, Cambridge University Press, 1995, p. 258-259. 9. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 3), Leipzig, 1894, brief 105, p. 179. 10. The Letters of <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>, op. cit., p. 51-54. 11. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), brief 99, p. 96. 12. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 7), brief 211, p. 223. 13. Cornaz, M., Les Princes de Chimay et la musique. Une famille de mélomanes au coeur de l’histoire XVIe- XXe siècle, La Renaissance du Livre - Dexia, Brussel-Doornik, 2002, p. 141 - 143, 154, 158, 167. 14. Exposition Universelle de Paris, 1878, Exposition historique de l’art ancien, Catalogue des Instruments Anciens de musique, Documents, curiosités suivi du Catalogue de l’Exposition faite par la Belgique dans l’aile droite du Trocadero, p. 46; Baeck-Schilders, H., ‘De violenverzameling van Charles Wilmotte, violist, gemeenteraadslid en promotor van het muziekleven te Antwerpen in de 19de eeuw’, in: Musica Antiqua, Jg. 11/3, augustus 1994, p. 109. 15. Pitsch, G.,‘La musique chez le Prince de Chimay sous le Premier Empire’, in: Annuaire du Conservatoire royal de Bruxelles, 1940, p. 163. 16. Almanach de Gotha.Annuaire généalogique, diplomatique et statistique, 1880. 17. Cornaz, M., op. cit.,p. 148. 18. Cornaz, M., op. cit., p.160. Over dit concert zie ook Baeck E. en Baeck-Schilders, H., <strong>Liszt</strong> in Antwerpen/<strong>Liszt</strong> in Antwerp, in: Journal of the <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> <strong>Kring</strong>,1996, p. 26. 58 19. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 8), Leipzig, 1905; brief 448, p. 416. 20. Cornaz, M., op. cit., p. 162-163. 21. Cornaz, M., op. cit., p. 147. 22. Cornaz, M., op. cit., p. 148. 23. Gregorovius, F., Römische Tagebücher, edit. Friedrich Althaus, 2de druk, Stuttgart, 1892, p. 177; Segnizz, E., <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> und Rome. Musikalische Studien VIII, Leipzig, (Hermann Seemann Nachfolger), 1901, p. 44;Walker, A., <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>,The Final Years 1861-1886, London- Boston, (Faber and Faber), 1996-1997, p. 68. 24. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> Briefe aus Ungarischen Sammlungen, gesammelt und erläutert von Margit Prahacs, Bärenreiter, Kassel - New York, 1966, brief 132, p. 121. 25. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 3), p. 179. 26. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> Briefe aus Ungarischen Sammlungen, op. cit., brief 132, p. 121. 27. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> Briefe, op. cit., (Band 2), Leipzig, 1883, p. 79, brief 38 aan Dr. <strong>Franz</strong> Brendel (3 april 1865);Walker, A., op. cit., p. 68. <strong>Liszt</strong> speelde Cantique, het laatste nummer van de Harmonies poétiques et religieuses, uitgegeven bij Kistner, en als bisnummer zijn transcriptie van Charité van Rossini. 28. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), brief 270, p. 296. <strong>Liszt</strong> ontmoette het echtpaar Montessuy [Montesquiou?] verschillende malen: cf. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 3), p. 179, brief 105, (26 januari 1865); ibid., p. 108, brief 107 (1 mei 1865); ibid., p. 183, brief 108 (19 mei 1865); ibid., p. 296, brief 270 (23 april 1871). 29. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 2), p. 79-80, brief 38 aan Dr. <strong>Franz</strong> Brendel (3 april 1865); Segnizz, op. cit., p. 46 - 47. 30. Dwight’s Journal of Music, 10 juni 1865, p. 44, geciteerd door A.Walker, op. cit., p. 86. 31. Gregorovius, F., op. cit., p. 201, dd. 30 april 1865. 32. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), p. 67, brief 72 (22 april 1865). 33. <strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong>’s Briefe, op. cit., (Band 6), p. 70, brief 76 (25 april 1865). De tonsuur of kruinschering kenmerkt de toetreding van een leek tot de geestelijke stand (clerus), waardoor de titel van ‘abbé’ werd toegekend. 34. Cf. Document 51, in: <strong>Liszt</strong> Ferenc Memorial Museum. Catalogue comp. and ed. Maria Eckhardt, 1986, p. 43. De vier lagere wijdingen zijn respectievelijk portier, voorlezer, duiveluitdrijver en misdienaar; de drie hogere wijdingen, respectievelijk onder-diaken, diaken en priester, heeft <strong>Liszt</strong> nooit ontvangen.
<strong>Franz</strong> <strong>Liszt</strong> in Rome Een onbekende brief uit 1873 Christo Lelie 1. Beschrijving van het document Eigenhandig door <strong>Liszt</strong> geschreven en ondertekende Franstalige brief aan “Cher Monsieur”, ondertekend 12 Octobre (18)73 Rome. De begeleidende enveloppe met naam en adres van de geadresseerde ontbreekt. Het briefpapier meet 180 bij 130 mm en is in de breedte in tweeën gevouwen. Hierdoor ontstonden vier bladzijden, waarvan pagina 1 en 2 beschreven zijn. Vervolgens is de brief nogmaals in tweeën gevouwen, met doordruk van de natte inkt als gevolg. De brief werd juli 2006 aangekocht in een Weens antiquariaat. 2. Transcriptie van het document “Cher Monsieur, Avant hier chez le Comte Bobrinsky, et aujourd’hui chez le Prince Teano, on a servi, la plus grande satisfaction des convives, de votre délicieux et réconfortant Moselle mousseux.Au succès général qu’il obtenait se joignat pour moi le souvenir de votre agréable visite à Weimar, et à Pest - où je passerai tout l’hiver, à partis du 1’Novembre. [verso] Je compte sur le plaisir de vous y revoir, et de vous renouveler, cher Monsieur, l’expression de mes sentiments très distingués et affectueux F. <strong>Liszt</strong> 12 Octobre 73 Rome Ci-joint le montant de ma petite dette pour le dernier envoi que vous avez eu l’obligeance de me faire.” 59 3.Vertaling van de brief Geachte Heer, Eergisteren bij graaf Bobrinsky en vandaag bij Prins Teano, heeft men tot de grootste bevrediging van de gasten uw verrukkelijke, versterkende, mousserende Moezelwijn geserveerd. Het succes dat hij had voegde zich bij mij samen met de herinnering die ik heb aan uw aangename bezoeken in Weimar en in Pest, waar ik de gehele winter zal verblijven, vanaf de eerste november. Ik reken op het plezier om u daar te mogen ontvangen en om de uitdrukking van mijn zeer hoogachtende en toegenegen gevoelens, geachte mijnheer, te mogen vernieuwen. F. <strong>Liszt</strong>, 12 oktober (18)73. Rome. [Naschrift:] Bijgesloten is het bedrag van mijn kleine schuld voor de laatste rekening, waarvan u de beleefdheid had die voor mij te maken. 4. Duiding van de brief Zoals gebruikelijk noemt <strong>Liszt</strong> de naam van de geadresseerde niet in de aanhef, en houdt hij het op “Cher Monsieur”, wat wijst op een zekere afstandelijke relatie. Naam en adres hebben op de enveloppe gestaan, die niet bij de brief is bewaardgebleven. Op grond van de inhoud lijkt het plausibel dat de geadresseerde een vaste wijnhandelaar van <strong>Liszt</strong> is. De componist roemt immers diens mousserende moezelwijn die hij bij zijn bezoek aan graaf Bobrinsky en prins Teano gedronken heeft. Graaf Bobrinsky en prins Teano behoren beiden tot de vriendenkring van <strong>Liszt</strong>; ze zijn in diens gepubliceerde correspondentie op ruime schaal terug te vinden. Prins Teano heette voluit Don Onorato Caetani, Principe di Teano (1842-1917). Onorato was de zoon van de Michelangelo Caetani, hertog van Sermoneta (1804-1882), een bekend Italiaans patriot en Dante-onderzoeker.
- Page 1 and 2:
Programmaboek
- Page 3 and 4:
Voorwoord bij het 13 de Franz Liszt
- Page 5 and 6:
LW A8, die Schumann door middel van
- Page 7 and 8:
“Verehrter Joachim, Sursum Corda
- Page 9 and 10: Maandag 11 december Dinsdag 12 dece
- Page 11 and 12: De laatste jaren treedt Albert Brus
- Page 13 and 14: Rian de Waal, foto Hermien Lam radi
- Page 15 and 16: nogmaals naar de pen greep en in 18
- Page 17 and 18: Liszt:‘Frühlingsnacht’, uitgav
- Page 19 and 20: 8. Nun hast du mir den ersten Schme
- Page 21 and 22: Liszts klavierpartituur van Berlioz
- Page 23 and 24: Liszts autograaf van de Etude nr. 1
- Page 25 and 26: De dag na het concert stapten Schum
- Page 27 and 28: Réminiscence de Liszt. Karikatuur
- Page 29 and 30: worden, de relatie Schumann-Liszt a
- Page 31 and 32: uitlatingen aan het adres van de gr
- Page 33 and 34: uitvoering van zijn werk kunnen hor
- Page 35 and 36: Eerste uitgave (Budapest, LFB). Lis
- Page 37 and 38: (35) Aankondiging van het benefietc
- Page 39 and 40: (Robert Schumann was op dat moment
- Page 41 and 42: (78) Liszt in het jaar 1861. Foto:
- Page 43 and 44: (90) Wilhelm von Wasiliewski. Rober
- Page 45 and 46: voor haar uw Kinderscenen, wat haar
- Page 47 and 48: problemen in de relatie tussen Lisz
- Page 49 and 50: De eerste koorversie van ‘Hymne d
- Page 51 and 52: Liszts autograaf van de koorversie
- Page 53 and 54: snel was weggegaan, dat hij geen ge
- Page 55 and 56: Prinses Marie de Montesquiou (schil
- Page 57 and 58: 6. Liszt als abbé in augustus 1865
- Page 59: • (Rome, begin december 1878, bri
- Page 63 and 64: 4.1. Graaf Bobrinsky Bobrinsky word
- Page 65: len, of waarin hij aan derden over
- Page 68 and 69: Allegro ma non troppo ...zo bouw je
- Page 70: Tuinderij 3 - 3481 TW Harmelen T (0