Als jeugd en toekomst telt, augustus 2011 - Nederlands Jeugdinstituut

1. De jeugd- en gezinswerker, gespecialiseerd in het opbouwen en onderhouden van een kort- of langer
durende (ondersteunings)relatie met gezinnen. Zij zijn toegerust tot het doen van korte, intensieve
interventies en - indien noodzakelijk – de coördinatie van zorg. De jeugd- en gezinswerker heeft de
mogelijkheid specialisten op het gebied van Positief Opvoeden en/of (bijvoorbeeld) de psychiatrie en
de verslavingszorg erbij te halen.
2. Binnen het methodisch kader van Positief Opvoeden ondersteunen deze specialisten 17 primair de
jeugd- en gezinswerkers en de zichtbare schakels in de primaire opvoedingsmilieus. Waar
aangewezen ook rechtstreeks gezinnen en kinderen met behoefte aan gespecialiseerde jeugd- en
opvoedhulp.
• Het gaat hier in de regel om kortdurende (meestal niet langer dan een half jaar) specifieke en
intensieve programma’s op (naar aard of intensiteit) specialistische vraagstellingen.
Deze specialisten kunnen, wanneer de grenzen van interventies in zicht komen, gespecialiseerde
aanbieders van jeugd- en opvoedhulp erbij halen.
3. Gespecialiseerde jeugd- en opvoedhulp: deze bestaat uit interventies waarbij de opvoeding (tijdelijk
of langdurig) van de natuurlijke ouders wordt overgenomen (pleegzorg, leefgroepen, etc.) en/of uit
classificerende hulp als verslavingszorg en
De jeugd- en gezinswerker is
een generalist op het gebied van signalering
en toeleiding, (kortdurende) pedagogische
en coördinatie van hulp.
specialist in het opbouwen en onderhouden
van langdurige relaties bij de ondersteuning
van gezinnen (met daarin zo nu en dan
korte, intensieve interventies), terwijl de
gespecialiseerde hulpverlener specialist is in
het uitvoeren van kortdurende (meestal niet
langer dan een half jaar) specifieke en
intensieve interventies op (naar aard of
intensiteit) specialistische vraagstellingen.
Het verschil tussen de jeugd- en gezinswerker en de
gespecialiseerde hulpverlener bestaat niet uit het
kennisniveau, maar uit de routine en aard van het
werk. Het verschil is als het verschil tussen een
huisarts en een medisch specialist. De één is niet
deskundiger dan de ander, maar beide functies zijn
niet uitwisselbaar.
Net als dat van de gespecialiseerde hulpverlener,
wordt verankering van het beroep van de jeugd-
en gezinswerker gebaseerd op een helder
competentieprofiel en praktijkondersteuning in
en bij de uitvoering van het werk, toepassing van
praktijkonderzoek (feedback op resultaten) en
protocollering van de wijze van werken.
17 Voorwaarde is dat ook deze specialist een “embedded rol” inneemt.
psychiatrie.
• Deze ondersteuning valt buiten het
(preventieve) interventieschema van Positief
Opvoeden, maar maakt wel degelijk deel uit
van een samenhangende ketenvisie.
In voorkomende gevallen kunnen de gespecialiseerde
aanbieders van jeugd- en opvoedhulp de contacten
met het gezin ook (tijdelijk) overnemen. Bijvoorbeeld
in geval van kinderen van ouders met een ernstige
psychiatrische stoornis.
Op methodisch gebied krijgt de jeugd- en gezinswerker
ondersteuning (intervisie) vanuit een Pedagogisch
Kennisnetwerk. Dat zorgt ook voor onderhoud en
bewaking van het methodisch kader en heeft een
ondersteunende, begeleidende en adviserende rol voor
professionals, bestuurders en beleidsambtenaren. In
dit kennisnetwerk participeren tenminste:
• Jeugdgezondheidszorg: realisatie Elektronisch
Kinddossier (EKD), onderzoek en consultatie;
• Eén (of meerdere) specialisten op het gebied van
Positief Opvoeden: gespecialiseerde
zorgaanbieders die alle interventieniveaus van
Positief Opvoeden in huis hebben en methodische
ondersteuning kunnen geven aan de partners van
het CJG. Daarbij gaat het onder andere om diverse
vormen van internetondersteuning, trainingen
18