5. Verkennende windstudie Eemshaven - Provincie Groningen

3.8 Landschap
3.8.1 Algemene noties t.a.v. grootschalige windturbines en landschap
Landschap is samenhang
Pondera Consult
Landschap heeft enerzijds betrekking op de onderlinge samenhang tussen de elementen in een
bepaald gebied en anderzijds op de samenhang tussen een gebied en het gebruik daarvan.
Landschap heeft ook te maken met de afleesbaarheid van die samenhang (het beeld).
Landschap bestaat bij de gratie van waarneming door mensen en bij de gratie van verandering.
Het is geen statisch begrip.
’Landschap’ als waarde komt voort uit menselijke beleving. De beleving van het landschap vindt
in en om het plangebied voor een groot deel plaats vanaf de wegen die het gebied doorkruisen,
de N33 en de N46. De gebieden rond de Eemshaven worden voornamelijk gekenmerkt door
openheid, maar op dit moment wordt het landschap al in belangrijke mate gedomineerd door de
bestaande bedrijvigheid en het grote aantal moderne windturbines binnen en nabij het
Eemshavensgebied.
Het aspect landschap alsmede het effect van initiatieven voor windenergie op het landschap, is
te beschrijven aan de hand van beoordelingscriteria (zie paragraaf 3.8.3) en schaalniveaus
(paragraaf 3.8.4). De gehanteerde beoordelingscriteria en schaalniveaus zijn mede gebaseerd
op het inrichtingsprincipe dat bij de opstelling van de verschillende varianten is gebruikt
(paragraaf 3.8.2).
Een nieuwe laag in het landschap
De nieuwe generaties windturbines, met ashoogtes van 80 meter en hoger, ontstijgen de maat
van het landschap. Ze ‘passen’ niet meer bij de elementen uit het omliggende (cultuur-)
landschap, maar zijn van een andere dimensie. Ze vormen letterlijk een andere ‘laag’ in het
landschap, die als het ware los staat van zijn ondergrond. De vraag, die zeker op nationaal
niveau wordt gesteld, is of de nieuwe generatie windturbines nog wel landschappelijk inpasbaar
zijn, of dat ze leiden tot nieuwe landschappelijke identiteiten. Verder geldt dat de betekenis van
windturbines tegenwoordig een belangrijkere plek in de planvorming rondom windturbines krijgt
dan voorheen. En deze betekenis wordt groter naar mate windturbines zelf groter worden en
los(ser) komen van hun landschappelijke context. Dat windturbines emoties oproepen is een
gegeven 5 .
Grensoverstijgende invloed op het landschapsbeeld
De grote zichtbaarheid van deze nieuwe windturbines is een belangrijke landschappelijke reden
om ze in concentraties toe te passen. Op die manier immers kunnen ook grote gebieden
gevrijwaard worden van grote windturbines. Het vinden van een geschikte locatie voor een
concentratie van windturbines is daardoor wel een regionale opgave geworden, die de grenzen
van gemeenten en soms die van provincies overstijgt, maar zeker over de bestaande grenzen
5 Mensen hebben vaak al op voorhand een uitgesproken mening over windenergie, waarbij voor hen
ook landschappelijke argumenten meewegen. Tegen die achtergrond vindt een landschappelijke
effectbeschrijving plaats, op basis van objectieve beoordelingscriteria.
17
Verkennende windstudie Eemshaven | 712016
29 maart 2013 | Definitief