MOOI GRONINGEN! - Provincie Groningen

een veeleisende opgave, die vraagt om kwaliteit van
(ruimtelijke) analyse en ontwerp.
Cultuurhistorie
Cultuurhistorie omvat bouwhistorie (incl. tuinkunst),
archeologie en historische geografie. Bouwhistorici
houden zich bezig met de gebouwde omgeving. Objecten
van studie zijn bijvoorbeeld kerken, kastelen,
bruggen, sluizen, tuinen en landgoederen. Archeologie
is gericht op het bodemarchief en op bepaalde
zichtbare landschapselementen, zoals hunebedden,
schansen, dijken en landweren. Historische geografie
richt zich onder meer op historische verkavelingspatronen,
wegen, waterlopen, kanalen, nederzettingsstructuren,
dijken, poelen en wielen. Haar aandacht
gaat ook uit naar restanten van vroeger bodemgebruik,
zoals essen, hoogstamfruitboomgaarden, heidevelden
en bebossingen.
Culturele planologie
Inbreng van cultuur bij ruimtelijke ingrepen: als inspirator,
ideeënmachine en kwaliteitsbewaker.
Kernkwaliteiten van het landschap
Landschapskwaliteit wordt door de overheid uitgedrukt
in kernkwaliteiten. Nota Ruimte en Agenda Vitaal
Platteland beschrijven vier algemene kernkwaliteiten
en voor de Nationale Landschappen drie belangrijke
specifieke kwaliteiten, die zijn gerelateerd aan de vier
algemene kernkwaliteiten. De vier algemene kernkwaliteiten
zijn:
◦ de natuurlijke kwaliteit, waaronder kenmerken
met betrekking tot bodem, water, reliëf,
aardkunde, flora en fauna;
◦ de culturele kwaliteit, waaronder kenmerken
met betrekking tot cultuurhistorie, culturele
vernieuwing en architectonische vormgeving;
◦ de gebruikskwaliteit, waaronder de (recreatieve)
toegankelijkheid, bereikbaarheid,
meervoudig ruimtegebruik;
◦ de belevingskwaliteit, waaronder begrepen
ruimtelijke afwisseling, informatiewaarde,
contrast met de stedelijke omgeving, groen
karakter, rust, ruimte, stilte en donkerte.
Landschap
‘Landschap’, een gebied, zoals dat door mensen
wordt waargenomen, waarvan het karakter bepaald
wordt door natuurlijke en/of menselijke factoren en de
interactie daartussen (definitie van de Raad van Europa,
ELC 2000). Het gaat dus aan de ene kant om
een concreet fysiek gebied (objectief, uiterlijk), maar
aan de andere kant tegelijkertijd om een waarneming
door mensen (subjectief, innerlijk). Landschap heeft
betrekking op natuurlijke, rurale, stedelijke en perifere
stedelijke gebieden. Het omvat landgebieden, binnenwateren
en mariene gebieden. Het betreft gebieden
die als zeer waardevol beschouwd kunnen worden,
maar ook doorsnee of aangetaste gebieden.
Ruimtelijke kwaliteit
De meest compacte omschrijving van ruimtelijke kwaliteit
is:
Ruimtelijke Kwaliteit = Gebruikswaarde + Belevingswaarde
= Toekomstwaarde.
Dezelfde waarden zijn aan de orde bij het bepalen
van de ruimtelijke kwaliteit van een straat,
een buurt, wijk of zelfs een regio. Daarbij zullen bij de
verschillende waarden wel steeds andere kwaliteitskenmerken
worden gebruikt. Maar in essentie gaat
het om dezelfde waarden.
De drie waarden kunnen verfijnd worden naar criteria
of kwaliteitskenmerken, zoals:
111
MOOI
GRONINGEN!