ROTTERDAMS - Marc van Oostendorp

drukken of om radioprogramma's te laten maken, zodat de taal bij velen bekend raakte), militaire
steun (om iedereen die weigerde op de juiste manier te praten een kopje kleiner te maken) of
alleen maar morele steun (ik ben rijk, beroemd en geliefd; wie praat zoals ik, wordt vanzelf ook
rijk, beroemd en geliefd).
Dialecten hebben een dergelijk steuntje in de rug nooit gehad, of ze hebben het verloren van
andere dialecten. Ook het Standaardnederlands is zijn carrière ooit begonnen als een dialect, of
liever als een mengeling van Hollandse en Brabantse dialecten, goed genoeg om de bijbel in te
vertalen voor de zogenoemde Statenvertaling.
De 'talen met pech' waar Reker het over had, waren vooral de dialecten in het Oosten van het
land, in Limburg en Zeeland. Die dialecten hebben indertijd nauwelijks bijgedragen aan de
vorming van de Nederlandse standaardtaal en sprekers van die dialecten voelen dan ook een groot
verschil tussen hun eigen moedertaal en het 'Hollands'. De laatste jaren hebben ze allerlei acties
op touw gezet om te komen tot erkenning van hun taal, met een zeker succes. Op veel scholen in
de provincie wordt aandacht besteed aan het lokale taaleigen en wordt de kinderen bijgebracht dat
ze zich niet hoeven te schamen voor de taal van hun streek.
Het Rotterdams hoort tot de Hollandse dialecten die duidelijk wél hebben bijgedragen tot de
vorming van de standaardtaal. In die zin heeft het dialect dus geen pech gehad. Aan de andere
kant kan het nu juist doordát het zoveel op de standaardtaal lijkt, op weinig sympathie en
ondersteuning rekenen. Dat is jammer, want elke taal is evenveel waard. Daarom hoeven we ook
niet op de bres te staan tegen het verdwijnen van deze of gene taal (al is er niks op tegen om
dingen te willen optekenen voor het nageslacht). Als we maar respect hebben voor iedere manier
van spreken en iedere manier van taal.
Pracinha d'Quêbrod
Intuïtief voelen de meeste Rotterdammers het ook wel aan. Je hoeft niemand in deze stad te
vertellen dat er in alle talen van de wereld wel iets moois te beleven valt. De openheid van
Rotterdam voor andere talen heeft verschillende kanten. In de zomer van het jaar 2001 leek het de
deelraad van Delfshaven een goed idee om het bekende Heemraadsplein ook te voorzien van een
Kaapverdische naam. In het verleden hadden er immers op het plein maar liefst drie
Kaapverdische pensions gestaan, waar de zeelieden logeerden tot ze weer aanmonsterden om naar
huis te gaan. Ter herinnering aan deze romantische tijden leek het de gemeente een aardig idee
het plein te herdopen tot 'Pracinha d'Quêbrod.' Dat schijnt zoiets te betekenen als 'plein van de
arme zielen'. Een probleem was alleen dat het Kaapverdisch net zo zelden geschreven wordt als
het Rotterdamse dialect; zodat er ook Kaapverdiërs zijn die het dakje op de o schrijven: 'Pracinha
d'Quebrôd'. Het raadslid Gerard Peet zei in het Rotterdams Dagblad: ,`Drie mensen zochten het
voor me op, en ik kreeg dus drie verschillende spellingen van die naam. Ik koos er ééntje uit, en
iedereen riep vervolgens: ja, dat is de goeie!' De 'cultuurmakelaar' van de deelgemeente had
overigens een andere, al even Rotterdamse oplossing voor het probleem van de verschillende
spellingen: `Misschien dat we alle verschillende versies maar onder elkaar moeten hangen.’
Nu is het Kaapverdisch in de ogen van velen waarschijnlijk een onschuldige en ongevaarlijke
taal. Het is romantisch en vriendelijk en politiek-correct en gezellig om een plein te hernoemen in
die taal. Maar dat geldt niet voor het Engels. Die taal is eerder machtig, invloedrijk en dus ook
gevaarlijk. Steeds meer onderdelen van het openbare leven krijgen een nieuwe Engelstalige naam,
en dat gebeurt nu niet speciaal voor de gezelligheid. Zulke namen kunnen dan ook op tegenstand
rekenen. Toen in het najaar van 2001 bekend werd dat de Stichting Wereldhavendagen haar naam
zou veranderen in 'Rotterdam Port Events', stelde Manuel Kneepkens van de Stadspartij daar
vragen over in de gemeenteraad. Het college van Burgemeester en Wethouders antwoordde toen
van alles (dat de dagen zelf waarschijnlijk binnen de stad Wereldhavendagen zouden blijven
heten, dat de gemeente graag ook buitenlanders wilde interesseren voor een toeristisch bezoek
aan de stad en zo nog een aantal dingen) maar het interessantst was wel het antwoord dat het
college gaf op de vraag van Kneepkens of hij in de toekomst nou ook het college zelf in het