Discovery 4

20 PurSang 2|2011 Coverstory
Met een keur aan animatie- en projectietechnieken biedt Het Grachtenhuis een totaal nieuw museumconcept
luidde: ‘Als ik iets voor je kan betekenen, laat het me weten.’ Twee
weken later kreeg hij een uitnodiging om langs te komen bij het Rijks.
Krans: ‘Ik voelde nattigheid.’ Samen met twaalf medewerkers had Pijbes
een presentatie voorbereid over de inrichting van een stijlkamer. Aan
Krans werd gevraagd of hij als financier wilde optreden. Hij luisterde
beleefd, maar weigerde. ‘Stijlkamers zijn mij veel te statisch. Dat past
niet. Mijn bedrijf kent een enorme dynamiek.’ Na het uitdelen van die
‘dreun’ zag Krans aan de andere kant van de tafel ‘zulke gezichten’.
Lachend: ‘Ik maakte me nog minder geliefd door te zeggen dat het
Rijksmuseum eigenlijk op de verkeerde plek staat. De kunst is gerelateerd
aan de zeventiende eeuw en aan de grachtengordel. Waarom is
daar geen dependance?’ Pijbes bleek dat idee al langer te koesteren,
maar kon vanwege geldgebrek geen kant uit. ‘Krans: ‘En toen was ik
daar.’
De opening van een tweede filiaal bleek uiteindelijk lastig. Om het
pand geschikt te maken voor het tonen van rijksbezit was – buiten het
aankoopbedrag van een pand – een investering nodig van zes miljoen
euro. Het idee voor een voorportaal van de grachten was een vondst
die al pratend ontstond. Krans: ‘Het is een gat in de markt; een totaal
nieuw concept. In plaats van te concurreren met andere musea, zijn we
aanvullend.’
Clinton, Jobs
Ligt het aan Krans, dan wordt Het Grachtenhuis op termijn uitgebreid
met een sterrenrestaurant. Ook staat een jaarlijkse conferentie met
topmensen over de vraag wat mensen excellent maakt op zijn verlanglijst.
Tijdens de aanleg van de grachtengordel beleefde Amsterdam zijn
bloeiperiode. Krans: ‘Hoe kon dat gebeuren? Op die vraag geven we in
Het Grachtenhuis wat antwoorden. Ik ben benieuwd wat topmensen
van nu – Bill Clinton, Steve Jobs – daarover zeggen.’ Dergelijke bijeenkomsten
kunnen plaatsvinden in de fraai gedecoreerde stijlkamers op
de begane grond. De ruimtes zijn te huur voor diners met zo’n honderd
gasten, de enige stijlkamer binnen de grachtengordel waar dat kan. Niet
iedere huurder is welkom. De initiatiefnemer wil het exclusief houden.
Krans: ‘Zou het iets zijn voor Van Lanschot?’
Agterberg: ‘Absoluut. Wij houden van zulke panden. De ruimte creëert
intimiteit. We willen graag dat mensen elkaar ontmoeten en dat kan
hier uitstekend. Daarbij sluit het naadloos aan op onderwerpen waar
wij en onze cliënten mee bezig zijn: Cultuurmecenaat en De Volgende
Generatie.’
Misschien niet toevallig staat ook de geschiedenis van Het Grachtenhuis
in het teken van bankieren. Het pand werd gebouwd op twee kavels die
in 1663 werden gekocht door koopman Karel Gerards, een naam die
qua klank sterk doet denken aan de huidige eigenaar Gerard Krans. Aan
het eind van de achttiende eeuw kwam het in handen van Jan Willink,
die als een van de eerste bankiers een miljoenenbedrag leende aan de
latere Amerikaanse president John Adams. De Nederlander zegde 29
miljoen florijnen toe en werd daarmee medefinancier van zowel de
Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd als de bouw van New Amsterdam,
het huidige New York.
Return on capital
Agterberg: ‘Je bent opgegroeid in Meppel als zoon van een notaris.
Waarom wilde je iets doen voor Amsterdam?’
Krans: ‘Allereerst omdat ik hier woon, maar dat is maar een deel van
het verhaal. De verkoop van een van mijn bedrijven leverde veel geld
op. Dat kan ik van mijn leven niet opmaken. Door een van de mooiste
panden van Amsterdam te kopen, zorg ik voor een langeretermijnbelegging
voor mijn achterkleinkinderen. Maar er is nog een reden. Nu veel
subsidies wegvallen, wil ik aantonen dat return on capital mogelijk is.
Misschien volgen er meer initiatieven.’
Krans maakt een rekensommetje. Komen er volgens een conservatieve
schatting het eerste jaar dertigduizend bezoekers, dan draait het
museum quitte. ‘Staan we volgend jaar in de brochures, dan groeien
we volgens Wim Pijbes naar de honderdduizend. In dat geval is er een
winst van vijf à zes ton. Bij een investering van tien miljoen euro is dat
een keurig bedrag.’ Agterberg: ‘Een mooie cashflow, terwijl het ook als
rendabele operatie wordt doorgegeven aan de volgende generatie.’
Geothermie
Tot dusver wist Krans zijn anonimiteit redelijk te behouden. Hij wil projecten
doen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap,
bijvoorbeeld in Turkije. Daar investeert hij in geothermie. Het betreft
een techniek waarbij kokend water van 200 graden Celsius in de vorm
van stoom uit de aarde langs een turbine wordt geleid voor het opwekken
van elektriciteit. Het afgekoelde water gaat weer terug, waardoor
er volgens Krans bijna sprake is van een perpetuum mobile. De turbine
die hij wil bouwen kan een stad als Izmir – bijna 2,5 miljoen inwoners –
van stroom voorzien. ‘De ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen.
Maar met mijn olie- en gasachtergrond denk ik aan Rockefeller. Aan het
eind van de negentiende eeuw boorde hij naar olie op een diepte van
vier- à vijfhonderd meter. Nu zitten we duizenden meters diep. Dat zal
hier ook gebeuren. Dan kunnen we ook in Nederland, waar het kokende
water op vijfduizend meter diepte zit, gebruikmaken van geothermie.
Het is puur schone energie.’
Stop/Go-bus
Dichter bij huis richt Krans zijn pijlen op de hoofdstedelijke Stop/ Gobus.
Nadat hij in de wijkkrant over de opheffing las, nam hij contact op
met een voormalig buschauffeur die een reddingsactie wilde beginnen.
Het Gemeentelijk Vervoerbedrijf (GVB) had becijferd dat de lijn van het
Centraal Station naar de Hermitage driehonderdduizend euro verlies
draaide.
Volgens Krans was de lijn weldegelijk rendabel en dankzij zijn goede
contacten bij de gemeente kon hij hem overnemen. Zijn bus rijdt nu
min of meer dezelfde route met een extra stop bij zijn museum. Met
enorme reclame voor Het Grachtenhuis aan de zijkant van het voertuig
levert dit particulier initiatief veel op. ‘Mensen hebben hun bus terug,
Het Grachtenhuis heeft een eigen busstop en vier keer per uur maak ik
er rijdend reclame voor.’
Agterberg: ‘Deze editie van PurSang gaat vooral over vertrouwen. Je
verzamelt goede mensen om je heen. Is dat het geheim van je succes?
Krans: ‘Natuurlijk moet je ook geluk hebben, maar inderdaad:
creativiteit en vertrouwen zijn essentieel. Ik ga uit van het goede
van mijn mensen en delegeer veel. Ze moeten geen informatie
achterhouden en me naar de mond praten. Boos worden over domme
dingen doe ik nooit. Waar gewerkt wordt, gaat wel eens iets mis.’ Zijn
hoofdkantoor is met drie mensen minuscuul. ‘Een van de onderdelen
van Transmark levert afsluiters van pijpleidingen, goed voor een omzet
van een half miljard dollar. Op dat kantoor werken vier man.’