Discovery 4

Van Lanschot gaat bij de selectie van beleggingsfondsen
niet over een nacht ijs. Een van
de belangrijkste criteria is de manier van beleggen.
Is deze voldoende onderscheidend en
consistent, in zoverre dat de fondsbeheerder
zijn eigen strategie volgt in plaats van dat die
zich grotendeels conformeert aan de index?
Eindelijk een onderbouwing
Een bewuste keuze, verklaart Van Summeren.
‘Wij zijn ervan overtuigd dat actief gemanagede
fondsen meer waarde toevoegen. De
resultaten geven ons daarin gelijk.’ Maar de
wetenschappelijke onderbouwing van die
visie bleef dun. Sterker nog, onderzoek wees
steeds vaker uit dat veel beleggingsfondsen
op de lange termijn grote moeite hebben om
de index te verslaan. Tot twee wetenschappers
van Yale University onlangs een methode
bedachten om te onderzoeken hoe fondsen
presteren die in hun beleggingskeuzes sterk
van de index afwijken.
Deze onderzoekers keken daarbij naar de
zogenoemde active share van een fonds: het
totaal van alle onder- en overwegingen in
een fonds, in vergelijking met de index. De
uitkomst is verrassend. Fondsen met een
active share hoger dan 80%, ofwel fondsen
die voor 80% afwijken van een index, doen
het na aftrek van kosten gemiddeld 1,5% per
jaar beter dan de desbetreffende index. Met
andere woorden: actief management loont.
Als er maar stevig van de index wordt afgeweken,
is het mogelijk diezelfde index ook op
langere termijn te verslaan.
Goed nieuws voor Van Lanschot. Van Summeren:
‘De performance van een beleggingsfonds
is voor ons uiteraard zeer belangrijk.’ Wel
plaatst hij bij de uitkomsten een paar kanttekeningen.
Allereerst heeft het onderzoek
louter betrekking op fondsen die beleggen
in Amerikaanse aandelen. Onduidelijk is hoe
de uitkomsten zijn als er wordt belegd in
andere aandelen of vermogenstitels. Vast staat
volgens de productmanager wel dat een hoge
active share niet in alle beleggingscategorieën
mogelijk is. ‘Een fonds dat belegt in Nederlandse
smallcaps (aandelen van kleinere bedrijven
met een geringe beurskapitalisatie – red.)
heeft niet zoveel keuze.’ Bovendien bieden de
uitkomsten van het onderzoek van Yale University
geen garantie voor de toekomst.
Vertrouwensban
Mede omdat resultaten uit het verleden geen
garanties bieden, let Van Lanschot bij de selectie
van beleggingsfondsen op meer zaken. Een
daarvan is de gelijkschakeling van de belangen
van de fondsbeheerder met die van de klant.
Dat zorgt voor een vertrouwensband, aldus
Van Summeren. ‘De manager stelt zich bloot
aan dezelfde risico’s. Bovendien is het een
goede indicator dat de beheerder overtuigd is
van zijn strategie en dat hij het fonds niet snel
zal verlaten.’
Van gelijkschakeling van belangen is bijvoorbeeld
sprake als de fondsbeheerder zich
financieel heeft gecommitteerd. Te denken
valt aan een belegging in het eigen fonds of in
het fondsbeheerbedrijf. Prestatiebeloning – in
cash of in aandelen van het fonds/fondsbeheerbedrijf
– is een andere manier om het
‘bondgenootschap’ te verstevigen.
Dat deze vorm van gelijkschakeling loont, leert
recent onderzoek van bureau Morningstar.
Fondsen waarin beheerders een substantieel
deel van hun eigen geld hebben belegd, presteren
beduidend beter volgens dit onderzoek.
Bovendien blijven deze beheerders gemiddeld
ruim zeven jaar langer aan het fonds
verbonden.
Geloofwaardig
Zo’n langetermijncommitment zorgt voor
vertrouwen, stelt Van Summeren. Van groot
belang daarbij is een consistente strategie.
‘Je moet niet te groot willen worden. Succesvolle
fondsen met een hoge active share
hebben nog wel eens de neiging hun koers
tussentijds te verleggen. Ze genereren zoveel
nieuw kapitaal dat ze deze aanwas niet meer
volgens hun actieve strategie kunnen beleggen.
Ze worden slachtoffer van hun eigen
succes.’ Als voorbeeld noemt hij een fonds dat
actief belegt in veertig Nederlandse smallcaps.
‘Stel, dit fonds is erg succesvol, dan staan
beleggers bij de fondsmanager in de rij. Maar
het aantal smallcaps en het aantal uitstaande
aandelen van deze bedrijven is zo klein, dat de
beheerder het kapitaal al snel niet meer kwijt
kan zonder concessies te moeten doen aan
zijn strategie.’ Voor deze fondsmanager zit er
volgens Van Summeren maar een ding op: het
fonds sluiten voor nieuwe toetreders – in het
belang van de klant en dat van de manager
zelf. ‘Alleen zo blijft het fonds betrouwbaar en
geloofwaardig.’
Philosophy, performance en people: dat zijn en
blijven de drie pijlers waarop Van Lanschot
haar selectiebeleid van beleggingsfondsen
baseert. Waarbij philosophy staat voor een
onderscheidende en consistente manier van
beleggen. Performance staat voor een goed
rendement. En people, naast voor gelijkschakeling
van belangen, voor voldoende
kennis en ervaring van de fondsbeheerder.
Scope beleggingsfondsen PurSang 2|2011 49
Voldoet een beleggingsfonds aan al die selectiecriteria,
dan mag daar wat Van Lanschot
betreft best een goede beheervergoeding
tegenover staan. ‘Onze ervaring leert dat die
kosten bij een actief beheerd fonds doorgaans
ruimschoots worden terugverdiend,’ aldus
Van Summeren. Een hoge active share blijft
voor de bank bij de selectie van fondsen dan
ook een belangrijk onderdeel, uitgezonderd
beleggingscategorieën of markten waarin een
hoge active share vanwege de lage kapitalisatie
onmogelijk is. Voor markten waarbij het lastig
is om met actief beheer waarde toe te voegen,
prefereert de bank vanuit kostenoverwegingen
goedkope indextrackers.
Veredelde hoefsmeden
Overigens zit er veel kaf onder het koren bij
beleggingsfondsen, weet de beleggingsfondsendeskundige.
‘Er zit veel kapitaal bij fondsen
die zich voordoen als actief, maar die feitelijk
passief zijn, de zogenoemde indexhuggers. Ze
schermen met goud en laten zich ook als een
edelsmid betalen, maar in feite zijn het slechts
veredelde hoefsmeden. De klant wordt afgescheept
met doublé.’ Active share is volgens
Van Summeren een goed middel om deze
fondsen te ontmaskeren.
Voor de toekomst van de sector blijft deze
toegenomen transparantie niet zonder
gevolgen. De grote middencategorie van
beleggingsfondsen die minder waarde bieden
dan ze pretenderen, zal slinken ten faveure
van de echt actief gemanagede fondsen en
de indexfondsen, voorspelt de fondsenspecialist.
‘ Doublé valt door de mand. Beleggers
willen echt goud, daar betalen ze graag wat
meer voor, of ze kiezen voor gewoon metaal
(indextrackers) als de toegevoegde waarde
marginaal is.’
Voor alle duidelijkheid: voor de klanten van
Van Lanschot verandert er weinig. Zij zitten al
op ‘goud’. __________________________________
Actief of passief?
Van Lanschot selecteert bij voorkeur actieve
beleggingsfondsen voor de vermogenscategorieën
waarin ze wil beleggen. Actief wil
zeggen dat de beheerder van het fonds probeert
de markt te verslaan door naar eigen
inzicht bepaalde posities in te nemen. Aan
de andere kant beleggen passieve fondsen zo
dicht mogelijk bij een bepaalde index tegen
zo laag mogelijke kosten.