Discovery 4

Basel III levert daartoe een belangrijke aanzet. Maar banken moeten
meer doen, vindt de bankpresident. De klant als klant behandelen
bijvoorbeeld en niet als melkkoe. En banken moeten transparant zijn.
Ook cliënten hebben hierin een rol. ‘Zij kunnen banken onder druk
zetten en om uitleg vragen,’ voegt de president toe. Een kentering ten
goede signaleert Wellink al.
Tegelijkertijd zijn er ook veel banken en bankcliënten die klagen over
de verscherpte toezichtsregels. Misplaatste kritiek, vindt Wellink.
‘Degenen die dat zeggen hebben nog steeds niet door dat een crisis
maatschappelijk erg duur is. Gemiddeld eens in de 25 jaar heeft een
land een crisis. En het gemiddelde verlies van een land tijdens zo’n crisis
is cumulatief 15% van het bruto binnenlands product. Dus een crisis
is extreem kostbaar. Dat betekent dat je de kans op een crisis sterk
moet verminderen. Als dat kan door bij de banken meer buffers op te
bouwen, so be it.’ Ondernemers en particulieren die mopperen dat ze
minder gemakkelijk krediet krijgen, kunnen evenmin rekenen op veel
begrip. ‘Je kunt niet de banken zeggen dat ze een hoog risicoprofiel
hebben gehad en dat we daardoor in de problemen zijn gekomen,
maar als je er zelf belang bij hebt, zeggen: financier ons maar, al is het
financieel misschien geen goed idee.’
Zal het bancaire landschap mede door het strengere toezicht gaan
veranderen? Wellink sluit enige tweedeling tussen heel grote banken en
een veel groter aantal kleinere nichespelers niet uit. ‘Die kleinere banken
krijgen het moeilijker bij het aantrekken van nieuw kapitaal,’ voorziet de
bankpresident. ‘Een zekere schaalgrootte is voor deze kleinere banken
dan ook nodig, om kosten te reduceren, evenals nog meer in niches
werken en een nog grotere klantvriendelijkheid.’
Veranderingen komen er ook bij DNB zelf. Zo werkt de toezichthouder
momenteel druk aan een cultuurverandering die moet zorgen voor
een meer actieve en assertieve organisatie. Ook heeft minister van
Gesprek PurSang 2|2011 59
Financiën Jan Kees de Jager aangekondigd dat er binnen de DNBdirectie
een eerstverantwoordelijke komt voor het toezicht. Wellink
is voorstander van dit bestuursmodel. Of de president daardoor in
crisisomstandigheden wordt ontlast, durft hij nog niet te voorspellen.
Immers, de president blijft voorzitter van de directie en er blijft
sprake van collegiaal bestuur. Bovendien zijn de micro- en de macroeconomie
sterk met elkaar vervlochten. Verantwoordelijkheden voor
het microtoezicht op banken en het monetaire toezicht al te strikt
scheiden, vindt hij dan ook geen goed idee. De bankpresident pleit juist
voor betere samenwerking in het toezicht op micro- en macrogebied.
Dat is ook de belangrijkste les die hij zijn opvolger wil meegeven. ‘Als je
niet goed samenwerkt, zaai je het zaad voor een nieuwe crisis.’
Niet stilzitten
Die opvolging zal niet lang meer op zich laten wachten. Na 28 jaar in
de directie te hebben gezeten, waarvan 14 jaar als president, verlaat
Nout Wellink op 1 juli DNB. Over wat hij daarna gaat doen, wil hij
niet veel kwijt. Wellink wordt genoemd als mogelijke opvolger van
ECB-president Jean-Claude Trichet, de Fransman die deze bank per 1
november gaat verlaten. De DNB-preses heeft al laten weten daar over
na te willen denken, als hij wordt gevraagd. Een ding is zeker: stilzitten
is er, ondanks zijn leeftijd van 67 jaar, voor Wellink voorlopig niet bij.
‘Ik zal met groot genoegen welke uitdaging dan ook op mij nemen,’
klinkt het opgewekt. ________________________________________________